مترجم: رزیتا ملکیزاده
منبع:راسخون
منبع:راسخون
علائم و نشانههای سرطان استخوان ثانویه زمانی شروع میشوند که این بیماری در بافتهای استخوان و یا به سایر نقاط بدن گسترش یابد. در این مقاله در خصوص علل، علائم و گزینههای درمانی این بیماری مطالبی آورده شده است.
سرطان استخوان عمدتاً شامل دو نوع بوده که یکی از آنها ماهیتاً بدخیم است به طوریکه در آن سلولهای سرطانی تکثیر یافته و در بافتهای استخوان پخش میشوند و نوع دوم که تحت عنوان متاستاز شناخته میشود، سلولهای سرطانی بوده که از سایر اندامهای مبتلا یا آلوده به استخوان گسترش یافته به گونهای که منشعب شده و بر سلولهای درون تودهی استخوانی غلبه مییابند. انواع سرطان مانند سرطان پروستات، ریه، کلیه و سینه، سرطانهایی هستند که ممکن است استخوانهای بدن را تحت تأثیر قرار داده، و جمجمه، ستون فقرات، بازوها، دندهها، پاها، و یا لگن را مورد هدف قرار دهند.
سرطان استخوان به دو اصطلاح جامع تفکیک میشود، یکی از آنها سرطان اولیه و دیگری سرطان ثانویه میباشد، به گونهای که سرطان ثانویه نوعی است که سلولهای سرطانی دیگر اندامها در نتیجهی سرطان اولیه، به استخوانها متاستاز و یا فراپخش میشوند. علائم سرطان استخوان ثانویه در انسان به صورت نمایشی زنجیرهای و متوالی از اثرات خفیف تا شدید به هنگام آغاز این بیماری در افراد بوده و با گذشت زمان و چنانچه متعاقباً درمان نشود، پیشرفت مینمایند.
علل و علائم سرطان استخوان ثانویه
تومورهای استخوانی که با گذشت زمان ایجاد میشوند، تحت انواع مختلفی یعنی (تومورهای اولیه) ـ مولتیپل میلوما، استئوسارکوم، فیبروسارکوم، سارکوم اوینگ، استئوکلستوما، کندروسارکوم و تومورهای ثانویه تقسیم میشوند که در نتیجه گسترش سلولهای سرطانی از نئوپلاسم بافت نرم مجاور بوده که در طبیعت بدخیم میباشند. مشکلات سلامت ناشی از طبیعتِ سرطانی که به نوع ثانویهی سرطان پیشرفت کرده و سپس به عنوان پیشرفت سریع این سلولهای سرطانی دیده میشود، لازم است که پس از تشخیص فوراً تحت درمان قرار گیرند.علائم این بیماری هنگامی که قابل تشخیص میشوند، بدون لحظهای درنگ بایستی مورد بررسی قرار گیرند به این دلیل که به وضعیتی میرسند که شدت آن، آنقدر زیاد خواهد شد که بدن نمیتواند از عهدهی آن برآمده و در نتیجه بیمار دچار درد شدید میشود.
• تومورهای شکل گرفته در اطراف مفاصل نسبت به لمس حساس میباشند.
• استخوان بدون دلیل یا حادثه و به خودی خود دچار شکستگی شده و منجر به وضعیتی بنام شکستگی پاتولوژیک ناشی از استخوانهای تضعیف شده، میشود.
• خواب آلودگی در فرد بوجود میآید.
• از آنجا که سرطان استخوان ثانویه میتواند نخاع را تحت تأثیر قرار دهد، به عنوان کمپرسیون نخاعی یا فشردگی نخاع شناخته میشود که موجب بروز علائمی مانند بیحسی در اندامهای خاص، احساس سوزن سوزن شدن، احساس ضعف در عضلات و درد میشود. فشار وارد شده به اعصاب نخاع موجب بروز این علائم ویژه میشود. هنگامی که ناحیهی پایینی نخاع تحت تأثیر قرار میگیرد، عملکردهای مثانه و شکم نیز میتوانند تحت تأثیر قرار گیرند.
• در این وضعیت فرد مستعد ابتلاء به بیماریها شده و نیز به راحتی دچار کبودی گشته و یا علائمی از خونریزی را از خود نشان میدهد.
• تولید سلولهای خونی مغز استخوان مختل شده و موجب میشود فرد به راحتی دچار عفونتهای مختلف گردد.
• درد در اطراف برخی نواحی احساس میشود، به ویژه هنگامی که عضلات شل و یا منبسط هستند. این درد میتواند درد تکرار شونده باشد که موجب تورم برای روزها و حتی هفتهها گردد.
• کاهش وزن غیر قابل توصیف در فرد دیده میشود.
• فلج یا بیحسی به علت فشار وارده بر ستون فقرات دیده میشود.
• فرد دچار تب میگردد.
• خستگی به دلیل کاهش سلولهای خون، موجب کم خونی فرد میشود.
• سطوح کلسیم در خون افزایش یافته که همچنین به عنوان هیپرکلسمی شناخته میشود. این امر میتواند به احساس خستگی، یبوست، تهوع و کم آبی بدن منجر شود.
• احساس گیجی مشاهده میگردد.
• تشکیل سنگ کلیه نیز به سطوح بالای کلسیم در ارتباط است.
درمان موجود برای سرطان استخوان ثانویه
فرد مبتلا گزینههای درمانی متعددی را پیش رو دارد که به کاهش اثرات آسیب و یا ریشه کن کردن کامل منبع و سلولهای سرطانی درگیر کمک میکنند.
شیمی درمانی
این گزینه به منظور کمک به جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی، در نتیجه از بین بردن آنها به منظور ممانعت از ایجاد آسیب بیشتر و سرایت و پخش به سلولهای سالم بکار برده میشود. نوع دیگر شیمی درمانی که برخلاف شیوههای قدیمی عمل میکند، شیمی درمانی با دوز جزء به جزء است که در آن به بیماران میزان و دوز کمی از داروها در یک دورهی برنامه ریزی شدهی 3تا 5 روزه به منظور مقابله با سلولهای سرطانی و کاهش شدت اثرات قرار گرفتن تحت شیمی درمانی تجویز میشود.پرتو درمانی
انواع مختلفی از روشهای پرتودرمانی وجود دارد که یکی از آنها تابش پرتوهای خارجی است که در آن از یک شتاب دهنده خطی به منظور مورد هدف قرار دادن سلولهای سرطانی به طور مستقیم در ناحیهی متأثر با استفاده از پرتو مستقیم استفاده میشود. نوع دوم پرتودرمانی کاملاً یکپارچهی تطبیقی توموتراپی (TomoTherapy Highly Integrated Adaptive Radiotherapy) است که در آن متخصص غدد در بخش تابش به دنبال تومورهای آسیب رسان بوده و آنها را به طور جداگانه مورد هدف قرار میدهد. نوع سوم رادیو تراپی تطبیقی سه بعدی است که در آن تومورها مورد هدف قرار گرفته و نابود میشوند، در حالی که کمترین آسیب به سلولهای سالم وارد میشود.روشهای سنتی پرتو درمانی معمولا تخریب بافتهای سالم در مناطق اطراف آن را دربرمیگیرند، اما نوعی از پرتو درمانی یعنی (IMRT) وجود دارد که با موفقیت توانسته است به بیماران به هنگام ابتلاء به سرطان استخوان ثانویه کمک کرده به گونهای که بسیار شبیه به نوع پیشین تابش است، اما بیش از هر روش دیگر از آسیب رساندن به بافت سالم به دور است. میزان بقا به مرحلهای از سرطان که بیمار در آن قرار دارد، بستگی زیادی دارد.
سرطان استخوان ثانویه، اگر بدون درمان رها شود و یا در طول زمان تشخیص داده نشود، یک بیماری دردناک و بسیار جدی خواهد بود. همواره بررسی سابقهی خانوادگی برای این بیماری دارای اهمیت است، به این دلیل که این بیماریها ماهیتاً موروثی میباشند.