مترجم: سهیلا حاجیزاده
دامنه علم شیمی در زمینههای نظری و عملی فوقالعاده گسترش حاصل کرد و نقشهای حساس را در زندگی انسان به عهده گرفت. بطوری که امروزه میزان برخورداری هر جامعه از تکنولوژی شیمیایی ، معیار قدرت و ثروت و رفاه آن جامعه محسوب شده و بصورت جزئی از فلسفه زندگی در آمده است.
در این بخش شما را با برخی از اصطلاحات رایج در علم شیمی آشنا خواهیم کرد.
بوتانول: یک ترکیب آلی بوده که شامل چهار اتم کربن بوده که توسط پیوندهای یگانه و یک الکل یا گروه هیدروکسیل متصل به همدیگر میباشند.
کاتالیزگر: مادهای بوده که هنگامی که به یک واکنش شیمیایی افزوده میشود، باعث افزایش سرعت واکنش بدون شرکت در آن واکنش میگردد.
دانههای زنجیر: توانای یک عنصر به منظور تشکیل مجموعهای از پیوندهای کوالانسی با خود و زنجیرههای طویل ایجاد شده، به عنوان دانههای زنجیر شناخته میشود.
انرژی شبکه: مقدار انرژی مورد نیاز برای جداسازی یونهای تشکیل دهندهی یک جامد یونی را انرژی شبکه مینامند.
ترک خوردگی حرارتی: فرایندی که در آن مولکولهای آلی با ساختار پیچیده توسط حرارتدهی آنها در غیاب اکسیژن اتمسفری، تحت تاثیر یک کاتالیزور به اشکال ساده تر شکسته میشوند.
عملکرد: این اصطلاح اغلب به عنوان بازده واکنش یا عملکرد واکنش نامیده میشود. مقدار واقعی یک محصول تولید شده در هر واکنش شیمیایی، عملکرد نامیده میشود.
ایترییم: یک عنصر خاکی کمیاب متعلق به سری لانتانید جدول تناوبی می باشد. عدد اتمی آن 70 بوده و نماد شیمیایی آن Yb میباشد.
ایتریوم: یک فلز واسطه بوده که متعلق به گروه 3 جدول تناوبی می باشد. از نظر شیمیایی با حرف Y نشان داده می شود. عدد اتمی آن 39 می باشد.
قانون زایتسف: مطابق با این قانون، هنگامی که تعدادی از آلکنها به واسطهی هالوژنزایی ایجاد شده ناشی از یک واکنش حذف تشکیل میشود، آلکنی که پایدارتر است محصول اصلی واکنش میباشد.
زئولیت: یک مادهی جامد و معدنی با منافذ متعدد بر روی سطح آن میباشد. به واسطهی این منافذ، دارای قدرت جذب بالا بوده و از نظر تجاری به عنوان جاذب مورد استفاده قرار میگیرند.
واکنش مرتبهی صفر: یک نوع واکنش شیمیایی بوده که وابسته به غلظت واکنش نیست.
انرژی نقطهی صفر: حداقل انرژی موجود توسط یک اتم در حالت پایهی آن میباشد. این انرژی میتواند به عنوان مقدار انرژی که در خلاء موجود است نیز تعریف شود.
فلز روی: یک مادهی فلزی، براق، سفید مایل به آبی میباشد. این فلز اولین عضو از گروه 12 جدول تناوبی می باشد. عدد اتمی روی 30 بوده و توسط نماد Zn نشان داده شده است.
زیرکونیوم: این عنصر یک فلز واسطه با رنگ سفید مایل به خاکستری میباشد. این فلز مقاومت زیادی به خوردگی داشته و بنابراین در آلیاژهای مختلف مورد استفاده شود.
منطقهی پالایش: یک روش مورد استفاده برای تصفیهی مواد بوده که نیاز به مقدار بالایی از خلوص دارد. برای این هدف، یک ناحیهی مذاب محدود در امتداد طول جامد حرکت کرده و ناخالصی های موجود در منطقهی مذاب را جمع کرده و سپس به انتهای نوار حمل میکند.
زیتریون: زیتریون یک ترکیب شیمیایی بوده که بار خالص آن صفر است و از این رو از نظر الکتریکی خنثی میباشد. اما برخی بارهای مثبت و منفی در آن به واسطه ی بار قراردادی، با توجه به بارهای جزئی اتمهای تشکیل دهندهی آن وجود دارد.
اسید سه تایی: یک مادهی اسیدی که شامل سه عنصر مختلف میباشد. معمولا، این اسید حاوی یک اتم هیدروژن، یک اتم اکسیژن و یک غیر فلز میباشد.
ترکیب سه تایی: یک ترکیب شیمیایی بوده که از سه عنصر مختلف ساخته شده است.
چهار ظلعی: شکل یک مولکول که در آن یک اتم در مرکز با چهار اتم قرار گرفته در چهار راس یک چهار ظلعی پیوند خورده است.