منبع:راسخون
پیوستگی و چسپندگی خواصی هستند که برای جذب بین مولکولها در نظر گرفته میشود. مایعاتی مانند آب هر دو خواص را نشان میدهند. این مقاله، مقایسهای بین این دو خصوصیت را ارائه میدهد.
تفاوت بین پیوستگی و چسپندگی
هنگامی که نیروهای پیوستگی یک مایع در یک لولهی باریک (مانند شسشه) پایینتر از نیروهای چسپندگی باشند، عمل مویینگی اتفاق میافتد. این موضوع در اکثر مایعات واقعیت دارد. هرچند که، در مورد جیوه، نیروهای پیوستگی بسیار بالاتر از نیروهای چسپندگی میباشند، که به همین دلیل است که عمل مویینگی در جهت معکوس کار میکند.پیوستگی اشاره به جاذبهی بین مولکولی بین مولکولهای مشابه دارد. چسپندگی اشاره به جاذبه بین مولکولهای غیر مشابه یا سطوحی دارد که باعث میشود آنها به یکدیگر بچسپند.
خاصیت پیوستگی در مورد مایعات بالا میباشد، در حالی که به نظر میرسد که خاصیت چسپندگی در مورد گازها پایین یا ضعیف میباشد. در مورد مایعات، آب هر دو خاصیت چسپندگی و پیوستگی را دارد، بنابراین، این دو خصوصیت میتواند به طور کامل در این مورد توضیح داده شود.
پیوستگی و چسپندگی در مایعات
خاصیت پیوستگی آب میتواند به واسطهی شکل کروی باشد که توسط مولکولهای آب چسپیده به یکدیگر تشکیل میگردد. خاصیت چسپندگی آب هنگامی که مولکولهای آبی که در یک لوله قرار گرفتهاند، سطح ظرف را در بالاترین سطح لمس کنند، میتواند مشاهده شود. در اینجا، مولکول های غیر مشابه، آب و ظرف میباشند.
پیوستگی |
چسپندگی |
تعریف: |
تعریف: |
نتیجه: کشش سطحی، عمل مویینگی و هلالی |
نتیجه: عمل مویینگی و هلالی |
مثالها: |
مثالها: |
کشش سطحی
کشش سطحی خصوصیت سطح مایع میباشد. این کشش توسط نیروهای پیوستگی حاصل از مولکولهای داخلی آب که مولکولهای سطح خود را به جلو میکشند، ابجاد میگردد. این اتفاق زمانی که مولکولهای سطح مایع توسط مولکولهای مشابه در طرف دیگر احاطه نشدهاند، رخ میدهد، این مساله باعث میشود که آنها مولکولهای مجاور بیشتری را بر روی سطح جذب کنند. کشش به سمت داخل رخ میدهد و باعث میشود مولکولها به شدت به همدیگر متصل شده و به طور ضعیفی بر روی محیطهای دیگر بچسپند. در نتیجه، قطرات آب شکل گرد یا کروی داشته و به نوبهی خود مساحت سطح کوچک را پوشش میدهند. یک مثال از این خواص تشکیل قطرات آب میباشد.هلال
هلال اشاره به سطح بالایی خمیدهی یک مایع در لولهی عمودی دارد. یک هلال محدب هنگامی که مولکولهای مایع، جاذبهی قویتری به همدیگر، یعنی پیوستگی، نسبت به دیوارههای ظرف یعنی چسپندگی دارند، به دست میآید. در حالی که، یک هلال مقعر هنگامی که مولکولهای مایع جاذبهی قویتری با دیوارههای ظرف نسبت به همدیگر داشته باشند، به دست میآید. یک منحنی محدب می تواند هنگامی که جیوه در لولهی آزمایش شیشه ای قرار دارد، به دست آید، در حالی که یک منحنی مقعر هنگامی که آب به جای جیوه در همان لولهی آزمایش قرار داشته باشد، مشاهده میشود.عمل مویینگی
این مویینگی حاصل پیوستگی و چسپندگی بوده که در آن یک مایع از طریق یک فضای محدود در جریان بوده و باعث افزایش مقاومت بر علیه نیروی طبیعی جاذبه میگردد. هنگامی که پیوند بین مولکولی خود مایع پایینتر از جاذبهی آن با محیط سطحی باشد که با آن در تعامل است، عمل مویینگی اتفاق میافتد. قطر ظرف و نیروهای جاذبه نیز مسئول مقدار مایع ایجاد شده میباشند. این عمل میتواند توسط خارج کردن یک نی نوشیدنی در یک فنجان آب مشاهده شود.هر دو نیروهای پیوستگی و چسپندگی مهم میباشد. یک مثال از این نیروها انتقال آب از ریشههای گیاهان به برگهای آنها میباشد. یک کشش روبه بالا توسط این نیروها ایجاد میگردد که ناشی از توانایی مولکولهای آب تبخیر شده بر روی سطوح گیاهان به منظور توقف اتصال به مولکولهای آب زیر آنها میباشد. در این روش، آب و مواد معدنی حل شده که برای گیاهان ضروری هستند، از ریشههای آنها به برگها انتقال مییابد.