مترجم: امین حسین پور
منبع:راسخون
منبع:راسخون
پتاسیم و ترکیبات آن دارای برخی خواص منحصر به فرد هستند که آن برای اهداف مختلف مناسب می‌سازد. پتاسیم عنصر فلزی است که به خانواده فلزات قلیایی تعلق دارد. پتاسیم در جدول تناوبی با علامت K نشان داده می‌شود. از لحاظ فیزیکی، پتاسیم ماده‌ای نرم با رنگ سفید نقره‌ای است. از لحاظ شیمیایی، پتاسیم عنصر با واکنش‌پذیری بالاست و در اثر تغییرات اکسیداسیون رنگ آن در تماس با هوا به رنگ خاکستری تغییر پیدا می‌کند. پتاسیم به طرز شدیدی با آب واکنش نشان می‌دهد تا گاز هیدروژن و مقدار زیادی انرژی آزاد کند.
استفاده از پتاسیم و ترکیبات آن
پتاسیم را نمی‌توان در حالت عنصری آزاد نگهداری کرد چون، واکنش‌پذیری بالایی دارد. از اینرو، بیشتر از ترکیبات پتاسیم استفاده می‌شود. در ادمه به برخی از کاربردهای پتاسیم و ترکیبات آن اشاره شده است:
• این عنصر در حالت بخار برای مغناطیس سنج استفاده می‌شود – مغناطیس سنج ابزاری برای اندازه‌گیری جهت و قدرت میدان‌های مغناطیسی است. در دمای اتاق، این آلیاژ به شکل مایع وجود دارد و به عنوان وسیله‌ای برای انتقال گرما استفاده می‌شود. پتاسیم عامل خشک کننده خوبی است و به تولید حلال‌های فاقد رطوبت و فاقد هوا کمک می‌کند.
• از ترکیب پتاسیم کلرید به طور گسترده‌ای برای تولید کودهای شیمیایی استفاده می‌شود. پتاسیم کلرید ارزش دارویی نیز دارد و از آن برای درمان هیپوکالمی استفاده می‌شود. افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌توانند به جای نمک خوراکی از پتاسیم کلرید که فاقد سدیم است استفاده کنند.
• پتاسیم پرمنگانات خاصیت اکسیدکننده قوی دارد. بنابراین، از پتاسیم پرمنگانات برای حذف آهن از آب استفاده می‌شود. پتاسیم پرمنگانات ضد عفونی کننده خوبی است و برای درمان عفونت‌های قارچی دست‌ها و پاها استفاده می‌شود. این ترکیب به عنوان واکنشگر در فرآیند سنتز ترکیبا ارگانیک مانند آسکوربیک اسید عمل می‌کند.
• پتاسیم هیدروکسید اغلب برای هدف کنترل pH مواد اسیدی در صنایع مختلف استفاده می‌شود. این ترکیب با چربی‌ها و روغن‌ها برای تولید صابون واکنش نشان می‌دهد. از پتاسیم هیدروکسید برای تولید نمک‌های پتاسیم مختلف نیز استفاده شده است.
• هنگامی که این عنصر با عانصر دیگر گروه هالوژن واکنش می‌دهد، منجر به تشکیل هالید‌هایی مانند پتاسیم کلرید، پتاسیم یدید و غیره می‌شود. این نمک‌های یونی به ساختن ترکیبات حساس به نور کمک می‌کنند.
• مهم‌ترین استفاده از پتاسیم نیترات در صنایع کودسازی است. پتاسیم نیترات در باروت نیز وجود دارد.
• پتاسیم سیانید می‌تواند در فلزاتی مانند طلا، نقره و مس حل شود. از اینرو، در معدن‌کاری یا طی فرآیند آبکاری این فلزات استفاده می‌شود.
• پتاسیم کرومات کاربردهای مختلفی دارد که عبارتند از تولید جوهر، رنگ، کبریت، دباغی چرم و غیره.
• پتاسیم کربنات برای تولید شیشه و صابون مفید است.
• از ترکیب پتاسیم کلرات در کشاورزی به عنوان آفت‌کش استفاده می‌شود. این ماده در تولید کبریت نیز کاربرد دارد.
• پتاسیم نیترات در صنعت شیشه پرکاربرد است و به سخت شدن شیشه کمک می‌کند.
• نقره‌ای کردن آینه با کمک سدیم تترات انجام می‌شود.
همانطور که می‌بینید، این عنصر کاربردهای مختلفی دارد. واکنش پتاسیم عنصری و آب گرمای زیادی ایجاد می‌کند که می‌تواند گاز هیدروژن تولید شده طی واکنش را آتش بزند. همچنین، آتش‌سوزی ناشی از این عنصر را نمی‌توان با کمک آب خاموش کرد. تنها چند ماده شیمیایی خشک وجود دارند که می‌توان برای خاموش کردن این نوع آتش استفاده کرد. از اینرو، دقت هنگام استفاده از این عنصر بسیار مهم است.
