بیماریهای جسمانی نوجوان و جوان

مقدّمه

ممكن است دوران نوجواني و بلوغ بر افراد بگذرد و هيچگونه عارضه اي پديد نيايد. ولی اين امر نادر است. معمولاً مزاج آنان آماده طوفان، تخريب و انقلاب است از آن بابت كه وضع جسمي، فيزيولوژيكي تو رواني آنان بسيار ناپايدار است.
آنان تحت تأثير عواطف و هيجانات آشفته اي هستند. در مزاج آنها انقلابي برپاست، همه چيز را از پشت عينك احساس مينگرند و يك ضربه روحي ممكن است آنان را منقلب كند و از مسير اعتدال منحرف شان نمايد.
نابساماني هائي در زندگي شان رخ ميدهد كه برخي از آنها مربوط به جنبه جسماني و يا به علت عوامل مربوط به آن است و در چنان صورتي ضروري است به درمان اقدام شود و البته معاينات پزشكي بايد علت يا علل آن و هم راه معالجه آن را نشان دهند.چه بسيار از آنان كه بيماري هاي خود را مخفي نگهداشته و يا آن را بهيچ مي انگارند و ميخواهند از آن كسي سر درنياورد. غافل كه در صورت عدم مراقبت ها و درمان عوارضي جسمي ريشه دار ميگردند آنچنان كه گاهي بيمار را از پاي درآورند.

نوع بيماريها:

اينكه بيماري هاي جسماني آنها از چه قيبل است پاسخ اين است كه صورت هاي مختلف و متنوعي دارند و اهّم آنها مي توانند به قرار زير باشند.
1- چاقي: چاقي هاي قبل و بعد از بلوغ اغلب عارضه زا و ناشي هستند از ترشحات غدد داخلي. مثلاً ترشح كم غده تيروئيد، عدم تكافوي ترشح تخمدان، عدم تناسب، ترشح غده هيپوفيز باعث چاقي و فربهي بيحساب مي شوند. و برعكس اگر غده تيروئيد، زياد ترشح كند سبب پيدايش لاغري، طپش قلب، عصبانيت و خشم بيحساب ميگردد و اين عوارض در دختران بيشتر است.
هم چنين عوارض رواني هم ممكن است در ايجاد چاقي دخالت كنند مثل عوارض ناشي از منازعات خانوادگي، محروميت ها، نگراني هاي جسمي، اختلالات آن كه بطور غيرمستقيم در افراد اثر ميگذارند.
افراد چاق استعداد خاصي براي بيماري ها دارند و بهمين نظر بايد مراقب بود كه عارضه چاقي اصلاح شود و از طريق پزشك و تحت رژيم هاي معين جلوي آن را بايد گرفت (كنترل مواد پروتيدي، كلسيم، ويتامين ها، شيريني و چربي).
2- بي اشتهائي: اينان در مواردي دچار بي اشتهائي مي شوند. و اين امر در دختران به مراتب بيش از پسران ديده مي شوند. بي اشتهائي نشانه يك عدم قبول رواني است و جلوه اش در نخوردن غذا و بي ميلي نسبت به آن ملاحظه مي شود.
خودداري از صرف غذا، سبب پيدايش نابهنجاري هائي است كه گاهي به صورت تمارض آنهم در درس و مدرسه زماني به صورت تندروي افراطي، در برخي موارد حالت عزا و اندوه بخود گرفتن ديده مي شود.
3- عارضه سل: معلوم نيست به چه عللي زمينه جسمي در افراد بالغ نوجوان براي گرفتن سل و مسلول شدن مساعد است. و شگفت آور اين است كه اين امر بر اساس آمار در افرادي كه بلوغ طبيعي دارند بمراتب بيشتر از كساني است كه بلوغ غيرطبيعي دارند.
به همين نظر ضروري است نوجوانان و جوانان عليه اين بيماري آمادگي بيابند و تزريق واكسن ضد سل (ب.ث.ژ) خود در اين مرحله از رشد ضروري است.
4- بلوغ پيش رس: اين هم عارضه اي ناگوار براي فرزندان ما از پسر يا دختر است. آنان پيش از اينكه به سن عقلي لايق خود برسند دچار اين عارضه مي شوند كه از آثارش تغيير وضع چهره و قيافه، عدم رشد قامت و يا بهتر بگوئيم متوقف شدن قدّ است.ميزان ترشح غدد فوق كليه نيز در اين امر بسيار مؤثر است.
افرادي كه دچار چنين بلوغي ميشوند بايد تحت مراقبت پزشكي و تربيت خاصي قرار گيرند بويژه از آن جهت كه شديداً در معرض لغزش ها و خطرات هستند و حتي ممكن است موجب وارد آمدن لطمه هائي بر شرف خانوادگي گردند.
5- گواتر: از ابتلاآتي است كه دختران بيشتر بدان دچار مي شوند. گوآتر بغير از آثار جسماني اين اثر رواني را در افراد ميگذارد كه موجبات بدبيني، انزوا و تأثرات و افسردگي را فراهم مي آورد هم چنين وضع ظاهر فرد تغيیراتي پيدا ميكند و چهره اي به فرد ميدهد كه نسبت به آن خوشبين نيست. اين بيماري در دوران بلوغ ممكن است پديد آيد ولي به تدريج از ميان ميرود. و بر اين اساس به درمان پزشكي نياز چنداني نيست.
6- جوش صورت: در افرادي كه سنين بلوغ را ميگذرانند جوشهاي بلوغ (غرور جواني) ديده ميشود كه سبب نگراني و ناراحتي آنهاست و آرايش و زيبائي شان را بخطر مي اندازد. علت آن اين است كه ترشح چربي در پوست صورت زياد مي شود و راه درمان آن مراقبت در بهداشت و نظافت پوست است. و هم در مصرف مواد چرب و شيرين بايد كنترل و مراقبتي باشد.
-سوء هاضمه: از ابتلاآت ديگر اين سن كه براي بعضي افراد پديد مي آيد مسأله سوء هاضمه است كه آنان از آن، رنج بسياري مي برند و البته با مراقبت هاي بهداشتي و غذائي قابل درمان است.
8- ديگر بيماريها: در اين زمينه از بيماريهاي ديگري بايد نام ببريم كه اهم آن عبارتند از:
- تغييرات اساسي در وضع ستون فقرات براي عده اي.
- سرمازدگي دست و پا كه بيمار احساس ميكند گرم نمي افتد.
- منحرف شدن ساق پا و تغيير شكل استخوان.
- صاف شدن كف پا كه سبب احساس خستگي در حين راه رفتن مي شود.
- احساس سردرد و سرگیجه که برای والدین و مربیان مایه نگرانی است .
- پيدايش آلبومين در خون كه با استراحت و رژيم غذائي بايد درمان شود.
- اختلالات مربوط به رشد قامت و پيدايش حالت غول پيكري در آنان.
- حساسيت هائي چون كهير، آسم، زكام يونجه كه زياد است.
- ظهور رماتيسم بويژه رماتيسم قلبي كه ممكن است منجر به مرگ شود.
- بيماريهائي در دستگاه گردش خون.
- در مواردي فلج شدن، از بين رفتن صدا، شنوائي و...
كرخي احساس، لرزش و ضعف بدن و...
- احساس خستگي مفرط و حتي تب كردن.
- حملات صفراوي تب هاي شبيه آنفلوآنزا.
- پيدايش و ظهور عيوب و نارسائي ها در جسم چون تأخير در رشد، رنگ پوست و جوش صورت، و...

منشاء اين بيماري ها:

در مورد منشاء اين بيماري ها از دو منشاء زيستي و رواني بايد ياد كرد.
در جنبه زيستي بايد بخصوص از طرز كار غدد داخلي، فزوني و يا كاهش ترشح آن سخن گفت كه موجب پيدايش اختلالاتي در آدمي است. مثلاً غده تيروئيد در اثر عدم توازن در ترشحي موجب عدم تعادل يا نارسائي هائي در بدن و در دستگاه زيست ميشود.هم چنين ضايعات هيپوفيز و هيپوتالاموس و هم تأخير بلوغ خود موجب پيدايش بيماريهائي است.
برخي از بيماري هاي جسمي ناشي از بيماريهاي رواني مثل افسردگي و خستگي است. و يا مي توان گفت اين بيماريها روان تني هستند و در اثر فشارهاي رواني، هيجانات و محركهاي هيجاني مزمن افراد به اختلال عملي و سپس بيماري جسمي مبتلا ميگردند.
فشارهاي رواني، اجتماعي، اقتصادي ميتواند بيماريهائي را در جنبه جسماني سبب گردد و در امعاء و احشاء اثر گذارد. زخم معده، آسم، كليت اولسر، ميگرن، از بيماريهائي هستند كه عوامل فوق در پيدايش آن نقش مهمي بازي ميكنند.
در مراحل نوجواني و جواني مراقبت هائي در امر تربيت و رشد و هدايت آنها بايد معمول گردد. دامنه اين مراقبت بسيار و از آن جمله است:
- مراقبت در جنبه بهداشت تن، و شستشوها و نظافت ها، ناخن گرفتن، تميز كردن دندان و...
- مراقبت در خواب و استراحت و پرهيز از خستگي هاي افراطي.
- مراقبت در استفاده از هواي سالم و آزاد از طريق رفتن به پيك نيك و گردشگاهها.
- مراقبت ها در جنبه لباس و پوشاك و پرهيز از لباس زيرين بسيار نرم و بسيار زبر.
- مراقبت در غذا كه خود شامل استفاده از مواد مصرفي زير است:
- مواد معدني چون شير و سبزيجات و حبوبات و گوشت قرمز.
- ويتامين آ- شامل پنير چرب، زرده تخم مرغ، هويج، اسفناج.
- ويتامين ب: چون اندرونه گوسفند و گاو و مخمر آب جو (بشرط حلال بودن).
- ويتامين ث: چون ميوه هاي خام و تازه، مركبات و...
- ويتامين د: چون روغن ماهي و...
و در عوض سعي بر اين است از مواد قندي و چربي كاسته شود تا كار به چاقي نكشد.

در طريق درمان بيماريها

درمان ها ضروري است از آن بابت كه در مواردي عدم توجه و سهل انگاري در اين مورد ممكن است.
سبب مزمن شدن آن بيماري در نوجوان و جوان گردد، ضمن اينكه وجود بيماري سبب ناراحتي و عدم امكان رشد و پيشرفت او ميگردد.
در اصلاح بيماري ها مي توان از راه ورزش نيز اقدام كرد. ورزش ها، دوندگي ها و حركت هاي انديشيده و تحت نظر پزشك، فيزيوتراپي ها مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. اگر مراقبت ها صورت گيرند احتمال خطر بسيار اندك خواهد بود. بويژه استفاده از ورزش ميتواند شادابي و نشاطي هم براي او فراهم آورد. و هم اوقات فراغت او را بنحوي پر كند.