ترکیبات مولکولی

یک ترکیب مولکولی از دو و یا چند غیر فلز تشکیل شده است. آب یکی از رایج ترین ترکیبات مولکولی یافت شده بوده و پس از آن دی اکسید کربن، کربن مونوکسید، هیدروژن پراکسید و متان می باشد.

همه ی ما می دانیم که یک ترکیب توسط ترکیب دو یا چند عنصر (فلز یا غیر فلز) در در یک نسبت خاص وزنی تشکیل شده است. انواع متنوعی از ترکیبات وجود دارد که مطابق با اجزاء تشکیل دهنده ی آن ها طبقه بندی می شوند. برای مثال، یک ترکیب آلی دارای یک پیوند C-H می باشد، در حالی که یک ترکیب معدنی فاقد این پیوند است. در موارد دیگر، ترکیبات یونی دارای یون ها هستند، در حالی که ترکیبات مولکولی از دو یا چند عنصر غیر فلزی تشکیل شده اند.
 

همه چیز درباره ی ترکیبات مولکولی

شناسایی یک ترکیب مولکولی بسیار آسان است، به شرطی که شما فرمول آن را بدانید. منطقی است که به بررسی اجزاء، اینکه آیا هر دوی آن ها غیر فلزی هستند، یا خیر، بپردازیم. اگر این طور است، پس ترکیب مربوطه یک نوع ترکیب مولکولی می باشد. اگر تعداد عناصر تشکیل دهنده دو تا باشد، پس ترکیب حاصل یک ترکیب مضاعف می باشد. در مورد ساکارز، توسط فرمول مولکولی C12H22O11 نشان داده می شود، سه غیر فلز متنوع وجود دارد.
 

نامگذاری ترکیبات مولکولی

قواعد نامگذاری سیستماتیک از یک ترکیب مولکولی می آید، آیوپاک مراحلی را برای نامگذاری این ترکیب فراهم کرده است. با این وجود، نام های بدیهی و یا نام های رایج به صورت محبوب برای راحتی در مطالعات شیمی مورد استفاده قرار می گیرد. مثال هایی از ترکیبات مولکولی با نام معمول آن ها وجود دارد، H2O: آب، H2O2: هیدروژن پراکسید، CH4: متان، NH3: آمونیاک و غیره.

به منظور یادگیری قواعد نامگذاری، اجازه بدهید یک مثال از ترکیب مولکولی رایج به نام آب را داشته باشیم. برای نامگذاری این ترکیب مضاعف، ابتدا نام عنصر باید به طور کامل نوشته شود (هیدروژن). بعد از نام اول عنصر، نام کوتاه عنصر دوم با پسوند 'ide' نوشته می شود (هیدروژن اکسید). در نهایت، قرار دادن پیشوند به عناصر به منظور نشان دادن تعداد اتم ها (در مورد آب، دی هیدروژن مونوکسید) می باشد. قرار دادن "مونو" به منظور نشان دادن اتم منفرد عنصر اول، اختیاری می باشد. بنابراین، نام های سیستماتیک معمول مورد استفاده برای CO، مونوکسید کربن و CO2، دی اکسید کربن می باشد.
 

خواص ترکیبات مولکولی

ترکیبات مولکولی می توانند در سه حالت ماده یعنی جامد (مانند ساکارز)، مایع (مانند آب) و گاز (مانند کربن دی اکسید و متان) رخ دهند. نقاط ذوب و جوش یک ترکیب مولکولی نسبتا پایین تر از ترکیبات یونی می باشد. این امر به این دلیل است که نیروی بین مولکولی ضعیف مولکول های ترکیب را به هم متصل می کنند. اگر عناصر ترکیب دارای یک بار جداگانه ی مخصوص با هر یک از آن ها داشته باشند، پس ترکیب مولکولی اشاره به مولکول قطبی دارد. بر عکس، مولکول های غیر قطبی آن هایی هستند که عناصر تشکیل دهنده هیچ گونه بارهای جداگانه ای ندارند.

ترکیبات یونی در مقابل ترکیبات مولکولی

تفاوت اصلی بین یک ترکیب یونی و یک ترکیب مولکولی، عناصر تشکیل دهنده ی آن ها می باشد. در یک ترکیب یونی، عنصر فلزی و عنصر غیر فلزی با هم به منظور تشکیل ترکیبات، ترکیب می شوند. در این جا، جزء فلزی دهنده ی الکترون ها بوده، تشکیل یک یون با بار مثبت کرده که کاتیون نامیده می شود، در حالی که عنصر غیر فلزی توسط دادن الکترون ها تشکیل یک آنیون را می دهد. در ترکیب حاصل، یک پیوند یونی قوی بین دو یون با بار مخالف تشکیل می شود. بنابراین، نام پیوند یونی به آن داده می شود.

همانطور که قبلا ذکر شد، عناصر تشکیل دهنده در مورد ترکیب مولکولی، انواع غیر فلزی هستند. به عنوان نتیجه، عناصر الکترون ها را بین آن ها به اشتراک می گذارند، در نتیجه تشکیل پیوندهای کوالانسی می دهند. بنابراین، آن ها ترکیبات کوالانسی نیز نامیده می شوند. پیوند حاصل تا حد زیادی ضعیف تر از پیوند یونی موجود در ترکیبات یونی می باشد. همچنین، از آن جا که هیچ یونی در تشکیل ترکیبات کوالانسی دخالت ندارد، آن ها رساناهای بد الکترسیته هستند.

یک مثال کلاسیک از ترکیب مولکولی، هیدروکربن می باشد. در واقع، همه ی انواع هیدروکربن ها دارای ترکیبات مولکولی یا کوالانسی می باشد، چون آن ها توسط ترکیب گازهای کربن و هیدروژن ( هر دو غیر فلز) در نسبت های مختلف تشکیل می شود.
 

مثال هایی از ترکیبات در زیر ذکر شده است:

آلومنیوم برمید (Al2Br6)
آلومنیوم کلرید (Al2Cl6)
بور تری فلوئورید (BF3)
بور تری برمید (BBr3)
بریلیم هیدرید (BeH2)
ترکیب بوران - آمونیاک (BH3NH3)
ترکیب بور تری فلوئورید – آمونیاک (BF3NH3)
کلری تری فلوئورید (ClF3)
دی بوران (B2H6)
هیدرازین (N2H4)
ید مونوکلرید (ICl)
فسفین (PH3)
دی هیدروژن مونو سولفید یا هیدروژن سولفید (H2S )
دکبوران (B10H10)
دو دکبوران (B12H12)
نیتروژن مونوکسید یا نیتریک اکسید (NO)
نیتروژن دی اکسید (NO2)
دی نیتروژن مونوکسید (N2O )
دی نیتروژن تری اکسید (N2O3)
دی نیتروژن تترا اکسید (N2O4)
نیتروژن تری هیدرید (NH3)
دی نیتروژن تتراهیدرید (N2H4)
فیفر پنتا کلرید (PCl5)
فیفر تری هیدرید (PH3)
سولفور هگزافلوئورید (SF6)
دی سولفور دی کافلورید (S2F10)
قند (C6H12O6)

در طبیعت، تعداد کل ترکیبات مولکولی بیش از تعداد ترکیبات یونی می باشد. با این اطلاعات، امیدواریم که به طور کامل با اساس ترکیبات مولکولی یا کوالانسی از نظر شناسایی آن ها، نام، تفاوت آن ها با ترکیبات یونی و برخی از مثال های رایج از این ترکیبات آشنا شده باشید.