مترجم: رزیتا ملکیزاده
منبع:راسخون
منبع:راسخون
آلرژی یا حساسیت میتواند زمانی ایجاد شود که مادهای خارجی به بدن حلمه نماید. نشانههای تولید شده، راه و شیوهی بدن در خارج ساختن این ذرات خارجی از بدن محسوب میشوند. چنانچه آلرژی تشدید شود، به منظور فرو نشاندن علام، قرار گرفتن تحت درمان ضرورت مییابد.
بسیاری مواقع، زمانی که مشغول تمیز کردن و گردگیری میباشیم، شروع به عطسه کرده و یا دچار آزردگی و ناراحتی در بینی شده یا ممکن است دچارخارش موی سر شویم. اصطلاح عمومی این وضعیت را آلرژی گویند. با این حال، آلرژی دقیقاً چیست؟ خوب بایستی گفت که سیستم ایمنی بدن ما به گونهای طراحی شده است که با هرگونه مادهی خارجی که با عملکرد بدن همساز نباشد، مبارزه میکند. از اینرو، هنگامی که مشغول انجام کارهای متفرقه (مانند تمیزکاری) هستیم، ممکن است تنفس ذرات گرد و غبار و یا هاگهای قارچ یا کپک، پاسخ فوری سیستم ایمنی را به همراه داشته باشند. این پاسخ موجب بروز واکنشهای آلرژیکی مانند آب آمدن از چشم، آبریزش بینی، و راش یا جوش پوستی شود. موادی که موجب بروز واکنشهای آلرژیم میشوند را آلرژن و یا مواد حساسیتزا گویند (که میتواند گاز، گرده، هاگهای قارچ، مو یا شوره بدن حیوانات و غیره باشد). در واقع، بدن انسان همچنین میتواند نسبت به مواد غذایی خاصی (مانند آجیل و برخی میوهها) حساسیت داشته باشد.
گزینههای درمانی آلرژی
درمان آلرژی همواره با محدود ساختن مواد آلرژیزا و یا قرار نگرفتن در معرض آنها شروع میشود. اجازه دهید هر یک از این گزینهها را به تفصیل مورد بحث قرار دهیم:
اجتناب و دوری از آلرژنها
مواد غذایی خاصی موجب بروز آلرژی در کودکان میگردند. شیر گاو، تخم مرغ، بادام زمینی، آجیل درختی، گندم و سویا آلرژنهای ملموس و مشخصی برای کودکان به حساب میآیند. در حالی که بعضی از بزرگسالان بیشتر به نرم تنان، سخت پوستان، ماهی و آجیل حساسیت نشان میدهند. در کودکان، آلرژی معمولاً حاکی از وجود بیماری بوده که منجر به بروز واکنشهای آلرژیک شدید، مثل آنافیلاکسی (واکنشهای آلرژیک که روی تمام بدن تأثیر میگذارند) میشود. برخی علائم آن، کهیر، خارش پوست، تورم لبها و پلکها، خس خس سینه، تنگی نفس، و استفراغ را شامل میشود. اگر این علائم پس از صرف وعدههای غذایی خود را نشان دهند، به احتمال قوی یک واکنش آلرژیک میباشد. از اینرو، در این گونه موارد آلرژی، پیشگیری بهتر از درمان است. دقیق آنکه از مصرف مواد آلرژیزا که نسبت به آن حساسیت دارید، خودداری کنید. این کار همچنین به این دلیل است که انجام آزمایش آلرژی بخش بحث برانگیز و مورد اختلاف آلرژی غذایی بوده و انجام آزمایش و تست پوستی و یا آزمایش خون برای تعیین آن کافی نمیباشد. و نکتهی مهم دیگری که نبایستی در اینجا فراموش شود، این است که خانهی خود را پاکیزه نگاه داشته و از کپکهای سیاه (در صورت وجود) که در محیط و نواحی مرطوب خانهتان (مانند زیرزمین، اتاق زیر شیروانی، حمام، و دیوارهای آشپزخانه) بوجود میآیند، خلاص شوید. و بله، این بهترین گزینهی درمان آلرژی برای کودکان است، به این دلیل که در بیشتر مواقع درمان آنها با دارو شیوهی خوبی نیست به این دلیل که سیستم ایمنی در حال تکامل آنها را از کار میاندازد.
داروهای مورد استفاده برای آلرژی
داروهایی مانند آنتی هیستامینها برای درمان علائم آلرژیک مورد استفاده قرار میگیرند. این دارو به شکل قرص، قطرههای چشمی، و اسپریهای بینی وجود دارد. بعضی از داروهایی که بدون نسخه در دسترس میباشند، کلاریتین، بنادریل، زیرتک (Zyrtec)، و دیمتان (Dimetane) را شامل میشوند. دیگر داروهای با نسخه و تجویز شده، شامل، کلارینکس (Clarinex)، Xyzal، آلگرا، آستالین (اسپری بینی)، Emadine و Livostin (هر دو قطره چشم) میشوند. خاطر نشان میشود هنگامی که بدن به واکنشهای آلرژیک پاسخ میدهد، سیستم ایمنی مادهای شیمیایی تحت عنوان هیستامین را آزاد میسازد که موجب میشود عروق خونی بزرگ شوند به همین دلیل است که علائم واکنشهای آلرژیک (مانند قرمزی پوست: اگزما، خارش، و خس خس) مشاهده میشوند. آنتی هیستامینها این علائم را با تأثیر فوری تسکین میدهند. با این حال، در استفاده از این داروها مراقب باشید به این دلیل که اُوردوز یا مصرف بیش از حد مجاز از آنتی هیستامینها منجر به بروز عوارض جانبی خاصی (مانند خواب آلودگی) خواهد شد. علاوه بر آنتی هیستامینها، داروهای ضد احتقان نیز تجویز میشوند. با این حال، مصرف بیش از حد مجاز داروهای ضد احتقان میتواند به فشار خون بالا و بی خوابی منجر شود. حتی استروئیدها (کورتیکواستروئیدها) به منظور کاهش التهاب در مجرای بینی و رگهای خونی تجویز میشوند. آنها همچنین به صورت خوراکی به عنوان اسپریهای بینی (بکوناز، نازونکس، ورامیست و رینوکورت) و قطرههای چشمی (آلرکس (Alrex) و دگزامتازون) در دسترس میباشند. برای افرادی که از آسم رنج میبرند، برونکودیلاتورها یا گشاد کنندههای نایژه (داروهای استنشاقی که به منظور شل کردن ماهیچههای اطراف مجرای بینی مورد استفاده قرار میگیرند) تجویز میشوند.
آلرژی درمانی
ایمونوتراپی یا ایمن درمانی اصطلاح پزشکی است که برای مهار ساختن پاسخ ایمنی تشدید شده بکار میرود. عواملی که در این درمان بکار برده میشوند، را تنظیم کنندههای سیستم ایمنی یا ایمونومدولاتور گویند که ترکیبی از سیتوکین مصنوعی، طبیعی، و نوترکیب میباشند. این درمان واکسنهای آلرژی را در اختیار قرار میدهد که به سیستم ایمنی در ایجاد تحمل در مقابل آلرژنها کمک میکنند. اعتقاد بر این است که یک برنامهی 3 تا 5 ساله از این درمان فوائد طولانی مدتی را نصیب کسانی میکند که نسبت به برخی آلرژنهایی که نمیتوانند در زندگی عادی از آنها اجتناب کنند، حساسیت و آلرژی شدیدی دارند. این روش درمانی توسط پزشک متخصص آلرژی طراحی شده و بیشتر برای افراد مبتلا به رینیت آلرژیک یا آسم توصیه میشود.
رهنمودهای درمانی
غیر از گزینههای درمانی آلرژی که در بالا ذکر شد، در این بخش چند نکتهی کلیدی مهم را عنوان میکنیم که به هنگام قرار گرفتن در معرض آلرژنها بایستی به خاطر بسپارید:
• به هنگام انجام کارهای خانه مانند تمیز کردن یا باغبانی، حتماً یک دستمال را به دور بینی و دهان خود ببندید و یا از یک ماسک به منظور جلوگیری از وارد شدن هرگونه آلرژنی (مانند کپک، گرد و خاک یا گرده) به مجرای بینی خود استفاده کنید.
• افرادی که به مواد غذایی بسیار حساسیت دارند، بایستی ابتدا برچسبهای مواد غذایی را به دقت بررسی کرده تا دریابند که آیا آن مادهی غذایی حاوی آلرژن میباشد و یا خیر.
• در فصول گرده افشانی زیاد و در روزهایی که باد میوزد، درها و پنجرهها را بسته نگاه دارید. همچنین، توصیه میشود که در چنین فصولی گیاهانی را داخل ساختمان نگهداری نکنید.
• بالشهای پر و پتوهای پشمی را با انواع پنبهای و یا مصنوعی جایگزین سازید.
• اطمینان حاصل کنید که حیوان خانگی شما عاری از کک و کپک باشد. بسیاری اوقات آنها حامل آلرژنهای مضر خاصی میباشند.
• از فیلترهای هوا و رطوبت گیر به منظور خنک و خشک نگاه داشتن فضای داخل خانه استفاده کنید. محیط گرم و مرطوب موجب تکثیر قارچ و کپک میشود.
برای تسکین فوری از آلرژیها، میتوانید داروهای خانگی مانند معجونی درست شده از عسل و زنجبیل و یا چای سبز داغ را برگزینید. نمیتوان تمام مدت از آلرژنها دوری کرد. بنابراین بهتر است که با پیروی از رهنمودهای فوقالذکر یک سیستم ایمنی سالم را پرورش دهیم.