وظایف غده‌‏های آدرنالی که هرگز در مورد آنها نمی‌دانستید

غده‌ی آدرنال (فوق کلیوی) هورمون‌های مهم زیادی را تولید می‌کند که برای انجام برخی فرآیندهای حیاتی زندگی در بدن انسان ضروری و حیاتی هستند. با خواندن مقاله‌ی زیر، دریابید که وظیفه‌ی اصلی غده‌ی آدرنال یا فوق کلیوی چیست و محل آن کجاست و ساختار آن چگونه است.
ویتامین C برای عملکرد صحیح غده‏های آدرنال و یا فوق کلیوی، حیاتی و ضروری است. این ویتامین برای تولید هورمون‌های استروئیدی قشر آدرنالی، لازم و مورد نیاز است.
غدد آدرنالی که به غدد فوق کلیوی نیز مشهور هستند در بالای هر کلیه قرار گرفته‌اند. غدد آدرنالی غدد درون ریز هستند چون هورمون‌های خود را مستقیماً به درون جریان خون ترشح می‌کنند. اما غدد دیگر، هورمون‌ها را به درون مجاری آزاد می‌کنند و این مجاری آنها را به جریان خون حمل می‌کنند.
غدد فوق کلیوی با وجود اندازه‌ی کوچک خود با تنظیم وظایف بافت‌ها و اندام‌ها و غدد مختلف، به حفظ هم ایستایی و شرایط پایدار (تعادل متابولیکی) کمک می‌کنند. برخی از هورمون‌های آزاد شده توسط این غدد برای زندگی انسانی، حیاتی و ضروری هستند. بنابراین بیایید در مورد ساختار و وظایف غدد آدرنالی بیشتر بدانیم.
ساختار غدد آدرنال :
هر غده‌ی آدرنال در بالای هر کلیه، بر روی یک لایه چربی قرار گرفته است. هر غده‌ی آدرنال را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد که عبارتند از : منطقه‌ی پوسته‌ یا قشر بیرونی و منطقه‌ی مغز یا مدولا داخلی. منطقه‌ی بیرونی مثلاً پوسته‌ی آدرنالی بعداً به سه منطقه تقسیم می‌شود که عبارتند از : ناحیه‌‌ی گلومرلوسا (بیرونی‌ترین لایه)، ناحیه‌ی فاسیکولار (لایه‌ی میانی) و ناحیه‌ی رتیکولار (درونی‏ترین لایه). تقسیم بندی پوسته یا قشر آدرنالی به این سه ناحیه، به عنوان توزیع عملکردی شناخته می‌شود.
ساختار و محل غدد آدرنال :
منطقه‌ی داخلی یا مرکزی غده‌ی آدرنال، به مغز و یا مدولا آدرنال معروف است که توسط منطقه‌ی پوسته احاطه شده است. خون از طریق شریان‌های آدرنالی برای غده‏های آدرنالی تأمین می‌شود. هم پوسته و هم مغز با تولید برخی هورمون‌های مهم، مرتبط هستند که این هورمون‌ها برخی کارها و اعمال ویژه را انجام می‌دهند. هورمون‌هایی که توسط قشر آدرنال ترشح می‌شوند برای زندگی، حیاتی و ضروری هستند اما آن هورمون‌هایی که توسط مغز آدرنال ترشح می‌شوند برای زندگی ضروری نیستند. وظایف هم منطقه‌ی پوسته و هم منطقه‌ی مغزی در زیر توضیح داده شده است.
وظایف قشر آدرنال :
هورمون‌هایی که توسط پوسته‌ی آدرنال ترشح می‌شوند برای زندگی، ضروری و حیاتی هستند. وظایف غده‌های آدرنال توسط غده‌ی هیپو تالاموس و هیپوفیز تنظیم می‌شود. هیپو تالاموس هورمون آزاد کننده‌ی کورتیکو تروپین (CRH) را ترشح می‌کند که این هورمون غده‌ی هیپوفیز را برای آزاد کردن هورمون آدرنوکورتیکو تروپیک (ACTH) تحریک می‌کند. هورمون آدرنوکورتیکو تروپیک باعث می‌شود که غده‏های آدرنالی هورمون‌های کورتیکو استروئید را تولید کنند.
پوسته و قشر آدرنالی اساساً مسئول سنتز سه نوع هورمون است که در زیر آورده شده‌اند :
• مینرالو کورتیکوئید
• گلوکو کورتیکوئید
• گونادو کورتیکوئید
وظایف مینرالو کورتیکوئید :
مینرالو کورتیکوئیدها هورمون‌های استروئیدی هستند که مسئول نگهداری سدیم و حفظ تعادل آب و نمک در بدن هستند. مینرالو کورتیکوئیدهای اصلی به عنوان آلدوسترون شناخته می‌شوند و توسط ناحیه‌ی گلومرلوسا (بیرونی‌ترین لایه) قشر آدرنالی ترشح می‌شوند.
این هورمون استروئیدی بخشی از سیستم رنین – آنژیوتانسین (RAS) و یا سیستم رنین – آنژیوتانسین – آلدوسترون (RAAS) است. این یک سیستم هورمونی است که فشار خون و تعادل مایع در بدن را تنظیم می‌کند. عموماً رنین توسط کلیه‌ها هنگامی که آب و نمک اضافی از بدن دفع می‌شوند، تولید می‌شود. رنین باعث تولید آنژیوتانسین می‌شود که در نهایت غده‏های آدرنالی را برای آزاد کردن هورمون آلدوسترون تحریک می‌کند. هم چنین کاهش فشار خون شریانی، باعث ترشح رنین می‏شود.
بنابراین آلدوسترون همراه با سیستم رنین – آنژیوتانسین، به کلیه‌ها کمک می‌کند که مواد معدنی مهم نظیر سدیم را حفظ کنند. آلدوسترون جذب دوباره‌ی سدیم و ترشح پتاسیم توسط کلیه‌ها را افزایش می‌دهد. هم چنین با افزایش نگهداری آب و سدیم، به انقباض رگ‌های خونی کمک می‌کند که در مقابل می‌تواند سطح فشار خون را افزایش دهد. بنابراین این هورمون با تنظیم سطح فشار خون نیز مرتبط است.
وظایف گلوکو کورتیکوئید :
گلوکو کورتیکو استروئید گروه دیگری از هورمون‌های استروئیدی هستند که نقش حیاتی در تنظیم متابولیسم و سوخت و ساز گلوکز دارند. گلوکو کورتیکو استروئیدها به دو گروه طبقه بندی می‌شوند که عبارتند از : هیدرو کورتیزون و کورتیکوسترون که در ناحیه‌ی فاسیکولار قشر آدرنالی تولید می‌شوند.
هیدرو کورتیزون و یا کورتیزول مسئول تنظیم متابولیسم کربو هیدرات‌ها، پروتئین و چربی است. هم هیدرو کورتیزون و هم کورتیکوسترون نقش‌های مهمی در تنظیم پاسخ التهابی بدن ایفا می‏کنند. کورتیکوسترون می‌‏تواند بر سیستم ایمنی تأثیر بگذارد و می‏توان آن را به عنوان عامل کاهنده‌‏ی ایمنی به کار برد. ترشح آن توسط هورمون آدرنو کورتیکو تروپیک (ACTH) که توسط غده‏ی هیپوفیز ترشح می‏شود، تنظیم می‏شود.
وظایف گنادو کورتیکوئید :
گنادو کورتیکوئیدها و یا استروئیدهای آندروژنی، توسط ناحیه‏ی رتیکولار و یا درونی‏ترین لایه‏ی قشر آدرنالی، ترشح می‏شوند. آندروژن‏ها هورمون‏های جنسی مردانه هستند و رشد ویژگی‏های جنسی ثانویه را در مردان ممکن و تسهیل می‏سازند. آنها نقش مهمی در رشد اندام‏های جنسی نرینه در طول رشد و نمو جنین دارند.
مقدار کمی هورمون‏های زنانه نیز توسط پوسته‏ی آدرنالی ترشح می‏شود. اما اثرات استروئیدهای آندروژنی ترشح شده توسط قشر آدرنالی تحت الشعاع مقادیر زیاد تستوسترون و استروژن ترشح شده توسط بیضه‏ها و تخمدان‏ها قرار می‏گیرد.
وظایف مغز آدرنالی :
مدولا یا مغز، بخش داخلی غده‌ی آدرنالی یا فوق کلیوی است و عمدتاً مرتبط با تولید آدرنالین و نور اپی نفرین است که اینها وظایف زیر را انجام می‌دهند.
وظایف آدرنالین و نور اپی نفرین :
آدرنالین و نور اپی نفرین با هم دیگر کاتکول آمین‌ نامیده می‏شوند. اینها در پاسخ به استرس جسمی و یا ذهنی توسط غده‏های آدرنالی ترشح می‏شوند. آدرنال که اپی نفرین نیز نام دارد، نقش مهمی در تبدیل گلیکوژن به گلوکز دارد در نتیجه سطح قند خون را بالا می‏برد. آدرنال برای حفظ تأمین روان خون مغز و ماهیچه‏ها، برای بدن لازم و مورد نیاز است.
هم چنین آن می‏تواند ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد و ماهیچه‏های صاف ریه و دستگاه گوارشی را شل سازد. این هورمون رگ‏ها و شریان‏های کوچک قلب، ریه، کلیه‏ها و ماهیچه‏ها را منبسط می‏کند. هیجان، استرس جسمی و ذهنی و اختلالات عاطفی باعث ترشح این هورمون می‏شوند و بدن ما را برای پاسخ "جنگ یا گریز" آماده می‏‌کنند.
علاوه بر آدرنالین، نور اپی نفرین نیز مکانیزم پاسخ جنگ یا گریز را با افزایش هوشیاری و بیداری، فعال می‌سازد. نور اپی نفرین و یا نور آدرنالین وقتی به عنوان دارو تزریق می‌شوند، می‌توانند اثر فشار آوری بر روی شریان‏های کرونری (اکبلیلی قلب) داشته باشند؛ این امر باعث می‏شود که رگ‏های خونی کوچک کلیه‏ها، سیستم گوارشی و پوست منقبض شوند. این موضوع حرکت غذا را از طریق سیستم گوارشی، تسهیل و ممکن می‏سازد و تعرق را افزایش می‏دهد. هم چنین آن آزاد شدن گلوکز و جریان خون به ماهیچه‏ها را تحریک می‏کند.
به طور خلاصه می‏توان گفت که غده‏های آدرنالی مسئول ترشح هورمون‏های ضروری و اساسی برای انجام برخی فرآیندهای متابولیکی و سوخت و ساز مهم هستند. علاوه بر این، این غده‏ها به بدن کمک می‏کنند که با استرس جسمی و ذهنی مقابله کند. استرس مزمن می‏تواند کار غده را بسیار سخت سازد تا این که آن سرانجام از پای دربیاید و یا بسیار خسته شود و نتواند نیاز بدن به هورمون‏های آدرنالی را برآورده کند.