چرا عطسه می‌کنیم؟

عطسه یک عمل غیر ارادی بوده که از کنترل ما خارج است. اما آیا مفهوم عطسه اغلب موجب سردرگمی شما می‌شود؟ آیا اغلب اوقات به این فکر می‌کنید که چرا عطسه می‌کنید و علت آن چیست؟ این مقاله به این سئوالات، پاسخ داده و سعی می‌کند شک و تردید شما را برطرف سازد.
آیا می‌دانید که، حیوانات نیز همانند انسانها عطسه می‌کنند؟ بله، آنها نیز عطسه می‌کنند. با مشاهداتی که در موجودات زنده صورت گرفته، می‌توان گفت که عطسه یک عمل غیرارادی (چیزی که بدن به خودی خود آن را انجام می‌دهد) است و همچون پلک زدن عملی کاملاً طبیعی است به این صورت که غیرارادی و غیر قابل کنترل می‌باشد. اما آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که چه چیز موجب بروز عطسه می‌شود؟ پیش از آنکه به دنبال پاسخهایی باشیم به سئوالاتی همانند چرا به هنگام سرماخوردگی عطسه می‌کنیم و یا چه چیز موجب عطسه‌ی ما می‌شود، اجازه دهید ابتدا سعی کرده دریابیم که عطسه دقیقاً چیست.

عطسه چیست؟

عطسه خارج شدن اسپاسمی و تشنجی هوا از ریه‌ها بوده که از طریق بینی و دهان به بیرون راه می‌یابد. از آنجا که عطسه یک عمل نیمه خودکار می‌باشد، فرد نمی‌تواند آن را نگه داشته، متوقف سازد و یا به هر طریقی کنترل نماید. این وضعیت اغلب در نتیجه‌ی تحریک غشاء مخاطی بینی و یا وجود ناراحتی در سینه، یا حلق است که مری و مجرای بینی را به یکدیگر متصل می‌سازد. هنگامی که انتهای اعصاب موجود در پوشش بینی، وجود یک ماده‌ی خارجی و یا دیگر مواد ناخواسته را تشخیص دهند، پیامی به بخشی از مغز ارسال می‌شود که مسئول کنترل اعمال غیرارادی بوده به طوریکه موجب ایجاد عطسه می‌شود.

چه چیزی موجب بروز عطسه می‌شود؟

بینی به عنوان یک تصفیه کننده هوا برای بدن انسان عمل می‌کند. هوایی که وارد بدن انسان می‌شود (که ممکن است از باکتریها، محرکها، و سایر مواد خارجی تشکیل شده باشد) توسط بینی پاک می‌گردد. در صورتی که ذرات خارجی موجب تحریک مخاط بینی گردند، فرد دچار عطسه می‌شود. به عبارت دیگر، عطسه کردن در واقع یکی از راه‌های بدن در خارج کردن مواد مضر بوده که راه خود را به درون بدن باز کرده‌اند. این عمل ممکن است به این دلیل ایجاد شود که شماری از محرکهایی مانند عفونت ویروسی، گرده، موی حیوانات، عطر، هوای سرد، دود، گرد و غبار، و یا هر چیزی توانسته باشند مجاری بینی را تحریک سازند.
احتمالاتی وجود دارد که بدن امکان دارد محرکی را به اشتباه تفسیر نماید. این وضعیت عمدتاً در خصوص آلرژی‌ها رخ می‌دهد. به عنوان مثال، بدن تصور می‌کند که دانه گرده که گرچه بی ضرر است، سعی دارد به بدن حمله نماید. بدن به منظور دفاع از خود در برابر آسیب احتمالی از ناحیه‌ی آن آلرژن (ماده‌ی حساسیت زا)، هیستامین آزاد می‌سازد که دانه‌ی گرده را از بدن بیرون رانده و فرد شروع به عطسه می‌نماید.
بعضی از افراد به محض قدم گذاشتن در زیر نور خورشید شروع به عطسه می‌کنند. طبق تحقیقات انجام شده، از هر 3 نفر 1 نفر به هنگام قرار گرفتن در معرض نور درخشان، دچار عطسه می‌شود. چنین افرادی را عطسه کننده‌های نوری و این عمل را عطسه‌ی واکنش به نور گویند. این نوع عطسه یک عارضه‌ی ارثی است.
پس به چه علت به هنگام ابتلاء به سرماخوردگی سخت، دچار عطسه می‌شویم؟ به طور طبیعی مجاری بینی فردی که سرما خورده است، مسدود می‌گردد. عطسه کردن آن گرفتگی مجراها را باز کرده و اجازه‌ی جریان هوای تازه به درون سیستم را می‌دهد. بدن همچنین از این مکانیسم جهت خارج نمودن و خلاص شدن از شر باکتریها و میکروبهای ناخواسته استفاده می‌کند. عطسه نکردن ممکن است از خارج شدن آنها از بدن جلوگیری کرده و منجر به بروز عفونت شود.
عطسه‌ کردن‌های گاه به گاه یک مشکل به حساب نمی‌آید، این تنها روال عادی بدن جهت رهایی و پاک شدن از میکروبهای باکتریایی و مواد خارجی است. عطسه‌های مداوم برای دوره‌ی زمانی طولانی چیزی نیست که از آن بگذرید بکله بایستی بلافاصله به پزشک مراجعه و علت عطسه‌ی بدون توقف خود را یافته و آن را در نطفه خفه کنید.