عوارض جانبی نیاسین

نیاسین یکی از مواد مغذی ضروری است، اما واقعیت دارد که عوارض جانبی نیز در اثر مصرف آن بوجود می‌آید. این مقاله اطلاعاتی را در خصوص این موضوع فراهم ساخته است.
نیاسین هنگامی که شیمیدان‌ها مشغول کار بر روی نیکوتین بودند کشف شد. از آنجا که به هیچ وجه ارتباطی با نیکوتین نداشت «نیاسین» نامیده شده که این کلمه از ترکیب اسید نیکوتینیک و ویتامین گرفته شده است. نیاسین که همچنین به عنوان ویتامین B3 شناخته می‌شود، یک ویتامین محلول در آب است که به حفظ متابولیسم خوب کمک کرده و همچنین کلسترول بد را کاهش می‌دهد. کمبود این ویتامین در بدن موجب بروز نوعی بیماری بنام «پلاگرا» می‌شود. توصیه‌ی پزشکان در خصوص میزان مصرف روزانه‌ی نیاسین 14 تا 16 میلی‌گرم است؛ با این حال اوردوز و یا مصرف بیش از حد مجاز آن ممکن است منجر به بروز عوارض جانبی شود. این عوارض جانبی به قرار ذیل می‌باشند:

ناراحتی معده

نیاسین در داروهای فشار خون مانند پرازوسین و دوکسازوسین استفاده می‌شود. دوزهای بالای این داروها مشکلات مختلفی مانند اسهال، سوء هاضمه، زخم معده، و تهوع را ایجاد خواهند کرد.

آسیب کبدی

کبد نقش مهمی در سم زدایی بدن ما ایفا می‌کند. نیاسپان دارویی است که حاوی نیاسین بوده و تولید آنزیم کبدی را افزایش می‌دهد. آنزیمهای افزایش یافته، عملکرد کبد را مختل ساخته و همچنین می‌توانند موجب درد معده، تهوع و ادرار تیره رنگ شوند. عفونتهای کبدی که می‌توانند به هپاتیت منجر شوند نیز امکان دارد اتفاق افتد.

افزایش اسید اوریک

دیگر عارضه‌ی جانبی، افزایش سطوح اسید اوریک در بدن است که می‌تواند موجب بروز بیماریهای مختلف کلیوی شود.
آ

سیب‌های پوستی

مقدار بیش از حد ویتامین B3 در بدن می‌تواند موجب بروز جوش یا بثورات پوستی در افرادی شود که نسبت به آن آلرژی داشته و یا از پوست حساسی برخوردار باشند. این بثورات پوستی به رنگ قرمز بوده و در سرتاسر بدن پخش می‌شوند. پوست دچار خارش و تورم می‌شود. حساسیت شدید به ویتامین B3 ممکن است موجب درد قفسه سینه و مشکلات تنفسی شود. خشکی پوست، زِرودرما (xeroderma)، و تیره شدن پوست از دیگر اختلالات پوستی ناشی از نیاسین به شمار می‌روند. در برخی موارد، تورم زبان و دهان نیز مشاهده می‌شود. با این حال، بایستی توجه داشت که مشکلات پوستی حتی اگر بدن دچار کمبود این ویتامین شده باشد نیز رخ می‌دهد که این بدان معنا است که مقادیر مناسب (14 میلی‌گرم تا 16 میلی‌گرم) نیاسین بایستی مصرف شود.

برافروختگی

گرگرفتگی یا برافروختگی به معنی قرمزی بیش از حد پوست و یا خارش است. مصرف دوزهای زیاد یعنی بالای 50 میلی‌گرم می‌تواند موجب برافروختگی شود. گرگرفتگی ناشی از نیاسین به دلیل انبساط و یا گشاد شدن رگهای خونی اتفاق افتد. برافروختگی می‌تواند به مدت حدود 30 دقیقه و یا بیشتر باقی بماند. دیگر اثرات منفی که می‌تواند همراه با برافروختگی رخ دهد بثورات پوستی و خارش پوست می‌باشند. فرمولاسیونهای جدید نیاسین که مدعی بوده موجب گرگرفتگی نمی‌شوند عاری از خطا نیستند. یکی دیگر از معایب این مکملهای غیر گرگفتگی نیاسین آن است که به کاهش کلسترول کمکی نمی‌کنند.

بی‌خوابی

حدود 25 درصد بزرگسالان از بی خوابی و یا کمبود خواب رنج می‌برند. مشکلات تنفسی، اختلال عملکرد کلیه، کم خونی، سردرد، خستگی، و استرس بیش از حد نشانه‌های بی‌خوابی هستند. برخی از عوارض جانبی، عصبانیت، افسردگی، سرگیجه، سردرد و خستگی را شامل می‌شوند، که می‌توانند به کمبود خواب یا بی‌خوابی منجر شوند. داروی نیاسپان حاوی نیاسین که به کاهش کلسترول معروف است، می‌تواند در برخی موارد به بی‌خوابی منجر شود. جهت پیشگیری از بی‌خوابی، این ویتامین را تنها در مقادیر کافی مصرف کنید. همچنین از مصرف بیش از حد قهوه و کشیدن سیگار خودداری نمایید.
هرچند نیاسین برای کاهش کلسترول خون مورد استفاده قرار می‌گیرد، در برخی موارد، اثرات بد آن خونریزی در عروق را دربرمی‌گیرد. اثر مصرف بیش از حد مجاز این ویتامین در زنان باردار هنوز بر روی انسان در حال بررسی است. اما هنگامی که بر روی حیوانات مورد آزمایش قرار گرفت، نشان داد که بر روی فرزندان متولد نشده تأثیر می‌گذارد. به هنگام شیر دهی بایستی از مصرف نیاسین خودداری شود به این دلیل که می‌تواند از طریق شیر مادر به فرزند انتقال داده شود. در مواردی نادر، درد عضلانی بر اثر مصرف داروهای سرشار از نیاسین گزارش شده است. در مواردی نادر می‌تواند موجب آسیب شدید به ماهیچه‌ها شود. همچنین می‌تواند سطح قند خون را مختل ساخته که ممکن است بر افراد دیابتی تأثیر گذارد.
چنانچه از بیماری کبدی، دیابت، بیماری قلبی، بیماری کلیوی و یا زخم گوارش رنج می‌برید بایستی از مصرف داروهای نیاسین خودداری کنید و یا تنها آن را تحت نظارت پزشکی مصرف نمایید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.