صبر زرد ( آلوئه ورا )

کلیات گیاه شناسی

صبر زرد یکی از گیاهانی است که قبل از میلاد مورد مصرف مردم بوده است . کلئوپاترا ملکه مصر پوست خود را هر روزه با آن ماساژ می داد که از شر آتاب مصر در امان باشد وحتی مصریان آنرا برای مومیائی مدرگان خود بکار می بردند . در کتاب مقدس ام این گیاه بکرات آمده است . صبر زرد فاقد ساقه بوده و لی برگهای آن دراز و تا ارتفاع 30 سانتیمتر می رسد . گلهای این گیاه برنگ زرد می باشد که در انتهای ساقه ای که از وسط برگها خارج می شود می روید .

تاريخچه

نقاشي‌هايي از صبر زرد، بر روي کنده‌کاري‌هاي ديوارهاي معابد مصري ديده شده است. اين معابد در هزاره چهارم قبل از ميلاد بنا شده است. صبر زرد را که "گياه جاودانگي" نام گرفته بود، به هنگام خاک سپاري، براي فراعنه هديه مي‌آوردند.
کتاب "The Egyptian Book of Remedies" (1500 سال قبل از ميلاد مسيح) از کاربرد صبر زرد در درمان عفونت‌ها، معالجه پوست و تهيه داروهاي ملين سخن گفته است. "ديسکوريد"(فيزيک‌دان يوناني)، در سال 74 پس از ميلاد، صبر زرد را جهت التيام زخم، جلوگيري از ريزش مو ، درمان زخم‌هاي دستگاه تناسلي، و معالجه همورئيد، مفيد دانست.
بازرگانان عرب، در قرن ششم بعد از ميلاد، اين گياه را به آسيا آوردند، و اسپانيايي‌ها آن را در قرن شانزدهم، از منطقه مديترانه به برّ جديد (World New) بردند. در عصر جديد (1930) مصرف کلينيکي صبر زرد به منظور درمان التهاب پوست ناشي از اشعه ايکس آغاز شد.

ترکيبات مهم

گياه، حاوي مشتقات هيدروکسي آنتراسن از جمله آلوئين‌هاي A2وB به ميزان 40- 25درصد کل ترکيبات و مشتقات کرومون از جمله آلوئه رزين 2A، B وC است.
ترکيبات مهم ديگر آلوئه شامل قندها از جمله: گلوکز، مانوز و سلولز، آنزيم‌ها از جمله: اکسيداز، آميلاز و کاتالاز، همچنين ويتامين‌هايي نظير: B1، B2، B6، C، E و اسيد فوليک و مواد معدني مانند: کليسم، سديم، منيزيم، روي، مس و کروم مي‌باشند.
ژل Aloe حاوي گليكوپروتئين است كه از تورم و درد جلوگيري و روند بهبود را تسريع مي كند و همچنين حاوي پلي ساكاريد است كه رشد و ترميم پوست را تحريك مي كند. "آنتراكوئين" موجود در شيرة Aloe به عنوان مسهل مؤثر عمل مي كند. اين مواد شيميايي در مقادير كم، مي توانند از تشكيل سنگ كليه جلوگيري كنند.
از ژل Aloe براي درمان زخمهاي دروني و بيروني نيز مي تواند استفاده كرد. اين ماده روند درمان بسياري از جراحات پوستي از جمله زخمها، سوختگيها و يخ زدگي را تسريع مي كند. شيرة ‌اين گياه مسهل مفيدي است، اما چون مي تواند سبب گرفتگي دردناك عضلات شود، غالباً استفاده نميشود. با ميزان مصرف كمتر، شيرة Aloe مي تواند از سنگ كليه پيشگيري يا اندازة سنگ را كوچكتر كند. اين ماده به عنوان تسهيل كننده دفع مدفوع به ويژه در افرادي كه مبتلا به وبواسير هستند ماده مفيدي است.
عصارة Aloe شكل ژل اين گياه است كه مصارف داخلي دارد و چون داراي خواص ضد ميكروبي است، از آن براي درمان عفونتهاي ميكروبي مجاري معده اي-روده اي نيز مي توان استفاه كرد. چون اين ماده اسيدهاي معده را كه سبب تشديد زخمها ميشود كاهش مي دهد براي درمان زخمهاي معده نيز مؤثر است.
تحقيقات اخير نشان داده كه "مانوز استيله" به عنوان يك تركيب ضد ويروسي، داراي خواص درماني ضد ويروس ايدز است. مانور استيله خود ويروس را مورد حمله قرار مي دهد اما مهمتر اينكه، ميزان تأثير AZT را (يك داروي مؤثر در درمان عفونت ويروس HIV) تا حد زيادي بالا ميربرد. اگر اين تركيب دارويي با Aloe مصرف شود، ميزان AZT مورد استفاده براي HIV را مي توان تا 90% تقليل داد كه اين امر از هزينه ها و عوارض جانبي AZT تا حد زيادي خواهد كاست.

اشكال موجود

ژل Aloe به شكل تازه كه از گياه Aloe گرفته شده باشد بهترين ماده است، اما اين ماده به صورت تجاري در شكل ژله ثابت شده نيز موجود است. پودر شيرة Aloe نيز به شكل كپسولهاي 500 ميلي گرمي به عنوان داروي مسهل موجود است. عصاره Aloe در واقع شكل مايع ژل است.

ترکیبات شیمیایی:

صبر زرد موادی نظیر آلوئین فامودین ، آنترا کیون ،ایزوباربالوئین و مقدری در حدود 12 درصد صمغ می باشد .

خواص داروئي:

صبر زرد از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است شيرابه آن به مصرف طبي مي رسد .
1)تقويت كننده بدن است
2)يبوست را برطرف مي كند و روده ها را تميز مي كند
3)براي معالجه آسم مفيد است
4)سوء هاضمه را برطرف مي كند
5)در معالجه صرع مفيد است
6)اثر ضد كرم دارد
7)خون را تصفيه مي كند
8)براي برطرف كردن خارش ناشي از گزيدگي حشرات شيرابه آنرا روي پوست بماليد
9)اگزما را درمان مي كند
10)براي معالجه اسهال خوني مفيد است
11)براي رفع ريزش مو ، شيرابه آنرا به سر ماليده و موها را با آن ماساژ دهيد
12)گرفتگي كبدي را برطرف مي كند
13)براي التيام زخم ها شيرابه آنرا روي زخم بماليد
14)صبر زرد بهترين كرم مرطوب كننده است برگها را بشكنيد و ژله آنرا به پوست بماليد
15)مبتلايان به بيماري قند مي توانند با مصرف اين گياه قند خون خود را كنترل كنند اما باید توجه داشته باشید که این گیاه بسیار تلخ میباشد.
16)براي شستن چشم و زخم ها شيرابه صبر زرد را با آب مخلوط كرده و استفاده كنيد

نحوه مصرف

بهترين نوع ژل Aloe شكلي است كه تازه از گياه گرفته شده باشد. بسياري از افراد اين گياه را براي درمان سوختگيها و بريدگيهاي جزئي در آشپزخانه خود نگه مي دارند. اين گياه براي درمان كهير و پيچك سمي نيز مي تواند مؤثر واقع شود.
به منظور استفاده از ژل Aloe، برگ آنرا به صورت طولي برش دهيد و ژل داخل آنرا خارج سازيد. سپس آنرا به صورت آزاد روي قسمت آسيب ديده بماليد.
شيره Aloe از قديم به عنوان مسهل مورد استفاده بوده است، اما در ايالات متحده مصرف چنداني ندارد. چون اين ماده سبب بروز گرفتگيهاي دردناك عضلات مي گردد، لذا ابتدا مصرف ساير مسهل هاي گياهي نظير "كاسكارا و فلوس" توصيه ميشود.
براي درمان سنگهاي كليه و به عنوان مسهل شيرة Aloe خشك را كه در اندازه هاي 0/05 تا 0/2 گرم قابل دسترسي است، مصرف كنيد. براي درمان HIV، روزانه به ميزان 800 الي 1600 ميلي گرم مانوز استيله مصرف كنيد. اين ميزان از مادة مزبور، برابر با نيم تا يك ليتر آب Aloe است، هر چند ميزان مانوز استيله مي تواند در فرآورده هاي مختلف متفاوت باشد.

نكات احتياطي

ژل Aloe براي استعمال خارجي مادة بي خطري است، اما در موارد نادري سبب واكنش آلرژيك ميشود. اگر پوست شما تحريك مي شود مصرف آنرا ادامه ندهيد.
ژل Aloe براي درمان زخمهاي عميق مؤثر نيست. شيرة آن مي تواند سبب گرفتگي يا اسهال روده اي شديد گردد، زنان باردار يا شيرده نبايد اين ماده را مصرف كنند زيرا ممكن است سبب انقباضهاي رحمي گرديده و سقط جنين را تحريك كند. مصرف مسهل Aloe براي درمان بيماريهاي معده اي- روده اي، انسداد روده اي، آپانديسيت يا درد معده مبهم تجويز ميشود. اين ماده ممكن است سبب تشديد اولسرها، بواسير، ديورتيكولوز، التهاب ديورتيكول، كوليت يا سندرم روده تحريك پذير (IBS) گردد.
مصرف طولاني مدت اين ماده سبب وابستگي به آن ميشود يا تعادل الكتروليتي را مختل مي سازد. اين ماده ممكن است سبب تغيير رنگ ادرار به رنگ قرمز بي ضرر گردد. كودكان زير 12 سال نبايد گياه Aloe مصرف كنند.
محصولات مختلف آلوئه که به بازار ارائه شده‌اند شامل:
1- ژل آلوئه: محصول طبيعي(بدون تغيير غلظت ژل) از برگ‌هاست.
2- کنسانتره‌آلوئه: ژل آلوئه است که آب آن را خارج کرده‌اند.
3- عصاره آلوئه: حاوي دست کم 50درصد ژل آلوئه است.
4- لاتکس آلوئه: مايع تلخ زرد رنگي که از پوست لوله‌اي پرسيکل به دست مي‌آيد و حاوي آلوئين است.
- در نقاط مختلف جهان از گونه‌هاي ديگر صبر زرد مانند AB و AC استفاده‌هاي مشابهي با گونه Aloe Vera به عمل مي‌آيد. اين گياهان نيز با نام عمومي «Aloe» مشهور مي‌باشند.

مضرات :

صبر زرد اگر باندازه مصرف شود خطري ندارد ولي مقدر زياد آن باعث اسهال خوني مي شود ضمنا زنان شيدره نبايد از آن استفاده كنند زيرا صبر زرد از طريق شير وارد بدن طفل مي شود و ايجاد اسهال مي كند . اين گياه نيز براي زنان حامله خوب نيست زيرا ممكن است باعث سقط جنين شود.

منابع :

خواص گیاه دارویی صبر زرد http://www.sabziran.ir
صبر زرد http://www.parsiteb.com
خواص گیاهان دارویی www.irteb.com
صبر زرد آلوئه ورا http://www.money58.netfirms.com