انگيزه پيشرفت

حتما تا به حال شما به کساني برخورد کرده ايد که در انجام کارها و رسيدن به اهدافشان تلاش و کوشش بسيار مي کنند و به کارشان علاقه و اشتياق فراواني نشان مي دهند انگار در درونشان موتوري وجود دارد که آن ها را به فعاليت وا مي دارد. در مقابل افرادي ديگر که نسبت به کارهايشان بي تفاوت هستند؛ براي رسيدن به اهدافشان تلاش کمي مي کنند و کوچکترين شکست باعث سرخوردگي آن ها مي شود. شايد افرادي را در طول تاريخ سراغ داشته باشيد که با جديت و پشتکار زياد توانسته اند کارهاي بسيار مهمي انجام دهند مثل اختراع، اکتشاف و نظاير اين ها. آيا تا بحال از خودتان پرسيده ايد چه عاملي باعث مي شود که يک فرد پر تلاش و با پشتکار باشد و يکي بي علاقه و کم فعاليت؟ چه عواملي باعث ايجاد شوق و اشتياق در فرد مي شود و چرا ما نسبت به برخي امور علاقه داريم و نسبت به برخي ديگر بي تفاوتيم؟
جواب سؤالات بالا در يک عبارت نهفته است: انگيزه پيشرفت. انگيزه عامل نيرو دهنده، هدايت کننده و نگهدارنده رفتار است. انگيزه را به موتور و فرمان اتومبيل تشبيه کرده اند. افرادي که داراي انگيزه پيشرفت سطح بالايي هستند در فعاليت هاي خود براي کسب موفقيت به سختي مي کوشند و در مقابل کسانيکه انگيزه چنداني براي پيشرفت و موفقيت ندارند تلاش چنداني نمي کنند بنابراين دليل اينکه چرا ما بعضي رفتارها را انجام مي دهيم و بعضي ديگر را انجام نمي دهيم انگيزه هاي ما هستند. فرضا اگر دانش آموزان و دانشجويان نسبت به درس بي علاقه باشند به توضيحات معلم توجه نخواهند کرد و تکاليف خود را به جديت انجام نخواهند داد و نهايتا پيشرفت چنداني نصيب آن ها نخواهد شد، اما اگر نسبت به مطلب درسي علاقه مند باشند، هم به توضيحات معلم با دقت گوش خواهند داد هم تکاليف درسي خود را با جديت انجام خواهند داد و به دنبال کسب اطلاعات بيشتري در زمينه مطلب درسي خواهند رفت و هم پيشرفت چنداني نصيب آن ها خواهد شد.
امروزه روانشناسان معتقدند که شيوه هاي فرزند پروري والدين، نحوه تفکر و عقايد پدر، ارزش ها و هنجارهاي جامعه، عوامل اقتصادي و... از عوامل مهم ايجاد يا عدم شکل گيري انگيزه پيشرفت در کودکان هستند.

خصوصيات افراد داراي انگيزه پيشرفت بالا

1- موفقيت هاي خود را به شخص خود يعني به مهارت ها و کوشش هاي شخصي نسبت مي دهند.
2- شکست هاي خود را به فقدان کوشش و تلاش نسبت مي دهند نه به فقدان توانايي.
3- در انجام کارها پافشاري مي کنند. آن ها سعي مي کنند کارهايي با دشواري متوسط را انتخاب کنند و آن را بخوبي انجام دهند.
4- در برابر کار و نتايج عملکرد خود احساس مسئوليت مي کنند.
5- بيشتر آينده نگر هستند تا گذشته نگر.
6- با برانگيختگي و شور و حرارت کار مي کنند.

در مقابل افراد داري انگيزه پيشرفت کم:

1- به توانايي هاي خود شک دارند و خود را دست کم مي گيرند.
2- به محض برخورد با مشکلات دست از تلاش برمي دارند.
3- تکاليف خيلي سخت و خيلي آسان را براي کار کردن انتخاب مي کنند.
4- موفقيت هاي خود را به عوامل بيروني مانند شانس و غيره نسبت مي دهند.
5- شکست هاي خود را به نداشتن توانايي و مهارت نسبت مي دهند نه به فقدان تلاش و کوشش.

راهکارهاي افزايش انگيزه پيشرفت:

1- توانايي ها و استعدادهاي خويش را بشناسيد اين باعث مي شود که بدانيد بايد در چه مسيري فعاليت کنيد.
2- اهداف معقول و واقع بينانه انتخاب کنيد. اهداف خيلي بزرگ و دست نيافتني باعث ايجاد احساس درماندگي در شما شده و اين باور برايتان ايجاد مي شود که هر کاري انجام دهيد فايده اي ندارد.
3- اعتماد به نفس خود را افزايش دهيد و خود را دست کم نگيريد.
4- احساس خود کارآمدي را در خود پرورش دهيد افراديکه خود را کارآمد مي دانند معتقدند که قادرند به طور مؤثري از عهده رويدادهاي زندگي خود برآيند اين افراد در کوشش هاي خود به مراتب ثابت قدم و پايدارترند.
5- افکار منفي را از خود دور کنيد و مثبت بينديشيد.
6- وقتيکه کاري را شروع مي کنيد از نتيجه گيري شتابزده پرهيز کنيد و بگذاريد امور روند طبيعي خود را طي کند.
7- در موارديکه در کارتان شکست خورديد از سرزنش خود پرهيز کنيد و بجاي آن با تجزيه و تحليل منطقي؛ عواملي را که باعث شکستتان شده است را بيابيد و برطرف کنيد.
8- سعي کنيد محيط اطراف را تحت کنترل خود بگيريد و سرنوشت امور را خودتان رقم بزنيد.
9- سعي کنيد به موفقيت هاي خود در کارها فکر کنيد نه به شکست هايتان.
10- در رسيدن به اهدافتان فعال و پرتلاش باشيد.

توصيه هايي به والدين جهت پرورش فرزنداني با انگيزه پيشرفت بالا:

1- انتظارات خود را متناسب با سن و توانايي هاي فرزندتان تنظيم کنيد، انتظارات بيش از حد باعث ايجاد ناکامي و سرخوردگي در او مي شود.
2- به گرمي و صداقت از فرزندانتان حمايت کنيد.
3- ترتيبي اتخاذ کنيد که فرزندتان توانايي ها، استعدادها و علايق خود را بشناسد.
4- مهارت خوداتکايي را در فرزندتان پرورش دهيد، انجام کارها را به او واگذار کنيد و بيشتر بر فعاليت هاي او نظارت کنيد.
5- حس مسئوليت پذيري را در او ايجاد و تقويت کنيد.
منبع: مجله شاهد جوان