1. تولید علم، فقط انتقال علم نیست؛ نوآوری علمی در درجه اوّلِ اهمیت است. این را من از این جهت میگویم که باید یک فرهنگ بشود. این نو اندیشی، فقط مخصوص اساتید نیست؛ مخاطب آن، دانشجویان و کلّ محیط علمی هم است. البته برای نوآوری علمی - که در فرهنگ معارف اسلامی از آن به اجتهاد تعبیر می‌شود - دو چیز لازم است: یکی قدرت علمی و دیگری جرأت علمی. البته قدرت علمی چیز مهمی است. هوش وافر، ذخیره علمی لازم و مجاهدت فراوان برای فراگیری، از عواملی است که برای به دست آمدن قدرت علمی، لازم است؛ اما این کافی نیست. ای بسا کسانی که از قدرت علمی هم برخوردارند، اما ذخیره انباشته علمی آنها هیچ جا کاربُرد ندارد؛ کاروان علم را جلو نمیبرد و یک ملت را از لحاظ علمی به اعتلاء نمیرساند. بنابراین جرأت علمی لازم است.... اگر بخواهید از لحاظ علمی پیش بروید، باید جرأت نوآوری داشته باشید. استاد و دانشجو باید از قید و زنجیره جزمیگری تعریفهای علمی القاء شده و دائمی دانستن آنها خلاص شوند.
البته اشتباه نشود؛ من کسی را به آنارشیزم علمی و به مهملگویی علمی توصیه نمیکنم. در هر زمینهای، کسانی که از دانشی برخوردار نیستند، اگر بخواهند به خیال خودشان نوآوری کنند، به مهملگویی میافتند. ما در زمینه برخی از علوم انسانی و معارف دینی این را میبینیم. آدمهای ناوارد بدون اینکه از ذخیره و سواد کافی برخوردار باشند، وارد میدان میشوند و حرف میزنند و به خیال خودشان نوآوری میکنند؛ که در واقع نوآوری نیست، مهملگویی است. بنابراین در زمینه مسائل علمی، من این را توصیه نمیکنم. باید فراگرفت؛ اما نباید صرفاً مصرف کننده فرآوردههای علمی دیگران بود. باید علم را به معنای حقیقی کلمه تولید کرد. البته این کار، روشمندی و ضابطه لازم دارد. مهم این است که روح نوآوری علمی در محیط دانشگاه زنده شود و زنده بماند. خوشبختانه من این شوق و میل را در دانشجویان احساس کرده بودم و در اساتید هم آن را میبینم. اینها باید دست به دست هم بدهد و سطح علمی کشور را بالا ببرد. آن وقتی که علم با هدایت ایمان، عواطف صحیح و معرفت روشنبینانه و آگاهانه همراه شود، معجزههای بزرگی میکند و کشور ما میتواند در انتظار این معجزهها بماند. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامىدر جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه صنعتى امیر کبیر (۱۳۷۹/۱۲/۰۹ )
2. شجاعت علمی، نوآوری، پرهیز از نگاه تقلیدی به پیشرفتهای علمی غرب، «اعتماد به نفس شخصی و ملی» و پرکاری را ویژگیهای لازم استادان دانشگاهها برای ایفای وظایف سنگین خود خواندند و افزودند: علاج دردها و مشکلات کشور در پیشرفت علمی است. رهبر معظم انقلاب: علاج دردها و مشکلات کشور در پیشرفت علمی است (۱۳۸۵/۰۷/۱۳ )
3. استعداد ایرانى و توانائیهاى ملى ایرانیان اقتضاء میکند که نوآوریها در بخش نیروهاى مسلح ما از جمله در ارتش جمهورى اسلامى ایران و نیروهاى سهگانهى آن، روزبهروز بیشتر شود. پژوهش، نوآورى، کارآزمودگى، انضباط کامل، چیزهائى است که بایست در اولین قلمهاى فهرست وظائف شما وجود داشته باشد. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در مراسم مشترک دانشآموختگى دانشگاههاى افسرى ارتش (۱۳۸۶/۰۸/۰۲ )
4. مقام معظم رهبری در پایان سخنانشان رشد و پیشرفت همخوانی قرآن کریم در ایران را بسیار خوب و کم نظیر خواندند و بر لزوم نوآوری دراین زمینه تأکید کردند. مراسم تلاوت قرآن کریم توسط قاریان برجسته (۱۳۷۰/۱۲/۲۸ )
5. باید به گونه ای علوم پایه را در کشور توسعه بدهیم که دانستن علومی مانند فیزیک ، شیمی،ریاضی و دیگر علوم پایه به یک عرف و مسئله ای همگانی تبدیل شود تا بتوانیم با تکیه بر نوآوری و ابتکار ،سرعت دستیابی به قله های علمی را افزایش دهیم .دیدار رئیس و جمعی از همکاران دفتر همکاریهای فناوری ریاست جمهوری (۱۳۸۴/۱۱/۲۵ )
6. حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا در دیدار فرمانده کل و جمعی از فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران، انگیزه و امید به آینده را شرط پیشرفت و موفقیت دانستند و تأکید کردند: این روحیه موجب نوآوری و ابتکار می‌شود دیدار جمعی از فرماندهان ارتش - انگیزه و امید به آینده، شرط پیشرفت و موفقیت (۱۳۸۵/۰۱/۳۰ )
7. در شعر امروز نوآورى و پرورش ذهنى مشاهده مىشود اظهار داشتند: یکى از ظریفترین، فاخرترین و ارزندهترین گوهرهاى آفرینش یعنى گوهر شعر و سخنورى نزد شعرا مىباشد که در مقابل این نعمت نیز تکلیفى بر دوش شاعران گذاشته شده است. مراسم افطاری با حضور جمعى از شعراى کشور (۱۳۷۸/۱۰/۰۲)
8. ما که مسلمان و انقلابى هستیم، ما که پیشاهنگ حرکت نوین عالم هستیم، باید بهتر از دیگران این دانش را بلد باشیم. دیگران مرتجعند، دیگران عقب افتاده‌اند، دیگران رو به گذشته دارند؛ به ظاهر و به زرق‌وبرقشان نگاه نکنید. دیگران اسیر شهوتند، اسیر کوچکترین انگیزهاى بشریند؛ پیشرو شمایید، پیشقراول شمایید، نوآور شمایید، پیام جدید را شما براى دنیا دارید، در عرصه‌ى هر دانشى که بشود و بتوان - از جمله، دانش نظامى و فنون نظامیگرى و روشهاى نوین سازماندهى نظامى - شما باید بهترین را داشته باشید. سخنرانی در پایان چهارمین مجمع بزرگ فرماندهان و مسؤولان دفاتر نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه (۱۳۷۰/۰۶/۲۷ )
9. فرهنگ مایهی اصلی هویت ملتهاست. فرهنگ یک ملت است که میتواند آن ملت را پیشرفته، عزیز، توانا، عالم، فناور، نوآور و دارای آبروی جهانی کند. اگر فرهنگ در کشوری دچار انحطاط شد و یک کشور هویت فرهنگی خودش را از دست داد، حتی پیشرفتهایی که دیگران به آن کشور تزریق کنند، نخواهد توانست آن کشور را از جایگاه شایستهیی در مجموعهی بشریت برخوردار کند و منافع آن ملت را حفظ کند. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامىدر جمع کارکنان سازمان صدا و سیما (۱۳۸۳/۰۲/۲۸)
10. امروز جوانان ایران، رزمندگان ایران، شخصیتهای برجسته ایران، انسانهای والای ایران، جوانان با استعداد و نوآور ایران، ساختههای دست جوانان ایران، چشم ملتها و دوستان ایران را خیره میکند. موفّقیتهای شما، در اعماق دنیای اسلام، دلها را شاد میکند. بیانات معظم له در دیدار گروه کثیرى از دانشجویان و دانشآموزان به مناسبت سیزدهم آبان ماه (۱۳۷۷/۰۸/۱۲ )
11. پیشرفت کشور تنها بر اساس الگوی اسلامی - ایرانی امکان پذیر است و مهمترین وظیفه نخبگان اعم از دانشگاهی و حوزوی تنظیم نقشه جامع پیشرفت کشور براساس مبانی اسلام است.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به دو دیدگاه و گرایش غلط نسبت به تحول و پیشرفت افزودند: یک دیدگاه مربوط به جریانی است که از نام توسعه و پیشرفت سوءاستفاده و تحت این شعار زیبا، خیانتها و ظلم های فراوانی را در حق بشریت روا کرده است.... و خاطرنشان کردند: دیدگاه غلط دوم نسبت به پیشرفت، جریانی است که با هرگونه تحول و نوآوری مخالفت می کند.
ایشان با تأکید بر اینکه بحث درخصوص الگوی پیشرفت به معنای تصمیم برای شروع پیشرفت در ایران نیست افزودند: ملت ایران از سالها قبل و با آغاز نهضت اسلامی مسیر پیشرفت خود را آغاز کرده است و تشکیل نظام اسلامی در ایران بزرگترین و شگفت آورترین تحول و پیشرفت در ایران بود زیرا یک حکومت کودتایی، مستبد و موروثی به یک حکومت مردمی واقعی تبدیل شد.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به پیشرفتهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و علمی بهت آور ملت ایران در 27 سال گذشته و قرار گرفتن ایران از لحاظ رشد علمی در درجات اول دنیا تأکید کردند: البته این به معنای نادیده گرفتن عقب ماندگی های تاریخی نیست ولی سرعت حرکت علمی در ایران شتاب زیادی گرفته به گونه ای که امروز پیچیده ترین فناوریها به دست توانای دانشمند جوان ایرانی طراحی و ساخته می شود.
رهبر انقلاب اسلامی در بیان علت طرح لزوم بازشناسی الگوی پیشرفت کشور خاطرنشان کردند: هدف از تعریف شفاف و ضابطه مند از مدل پیشرفت، ایجاد یک باور همگانی در میان نخبگان و عامه مردم درخصوص ضرورت تعیین الگوی صحیح توسعه است.
ایشان در همین زمینه افزودند: غربیها در تبلیغات خود، اینگونه القاء کرده اند که توسعه و پیشرفت مساوی با غربی شدن است و متأسفانه برخی از کارگزاران و نخبگان کشور نیز مدل پیشرفت را صرفاً یک مدل غربی می دانند که این مسئله ای غلط و خطرناک است.
ایشان شکستن این طلسم را یک وظیفه مهم برشمردند و تصریح کردند: به طور قاطع می گویم الگوی غرب برای توسعه یک الگوی ناموفق است زیرا با وجود دستیابی کشورهای غربی به ثروت و قدرت، ارزشهای انسانی و معنویت در این جوامع از بین رفته اند.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه تنظیم الگوی پیشرفت کشور براساس الگوی اسلامی – ایرانی یک مسئله حیاتی است خاطرنشان کردند: اگر این الگوی اسلامی – ایرانی در مرحله عمل به اجرا گذاشته شود، قطعاً به الگوی مورد استفاده کشورهای دیگر تبدیل خواهد شد همانگونه که بسیاری از کارها و موفقیت های ملت و کشور ایران برای دیگر کشورها و ملتها الگو شده است.
رهبر انقلاب اسلامی، دلیل به نتیجه نرسیدن مدل توسعه غربی در نظام اسلامی را ماهیت متفاوت مبانی دیدگاه اسلام و غرب نسبت به پیشرفت و جایگاه انسان در این پیشرفت دانستند و افزودند: در دیدگاه غرب، پیشرفت مادی، و محور آن سود مادی است بنابراین در چنین دیدگاهی اخلاق و معنویت می تواند قربانی پیشرفت شود.
ایشان با تأکید بر اینکه در دیدگاه اسلام پیشرفت مادی هدف نیست بلکه وسیله ای برای رشد و تعالی انسان است، خاطرنشان کردند: در جهان بینی اسلام، ثروت، قدرت و علم، وسیله رشد انسان و زمینه ساز برقراری عدالت، حکومت حق، روابط انسانی در جامعه و دنیای آباد هستند.
حضرت آیت الله خامنه ای، با اشاره به اختیار انسان برای پیمودن مسیر خودپرستی تا خداپرستی به منظور رسیدن به رستگاری در دیدگاه اسلام و مذموم بودن دلبستگی به دنیا در این مسیر تأکید کردند: در عین حال اسلام از زوایه اجتماعی، وظیفه انسان را مدیریت دنیا و استفاده از استعدادهای فراوان طبیعی برای آبادانی دنیا می داند.
رهبر انقلاب اسلامی الگوی پیشرفت مبتنی بر معنویت، را مدل مطلوب توسعه دانستند و خاطرنشان کردند: افرادی که در مراکز برنامه ریزی و علمی کشور درخصوص مسائل اصلی همچون مسائل اقتصادی و سیاسی متمرکز هستند باید از الگوها و دستورالعمل های غربی پرهیز کنند.
ایشان، استقلال ملت ایران را مثال زدنی خواندند و تأکید کردند: باید با پرهیز از انفعال دربرابر حرکت قدرتمندان عالم، این استقلال در همه عرصه ها نشان داده شود. دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد: الگوی اسلامی-ایرانی تنها راه پیشرفت کشور (۱۳۸۶/۰۲/۲۵ )
12. حضرت آیتالله خامنهاى تولید علم و نوآوریهاى علمى را هدف اصلى ایجاد جنبش نرمافزارى خواندند و افزودند: در علم و تحقیق به ترجمه و فراگیرى اکتفا نکنید و در مراکز علمى، تولید دانش را هدف اساسى خود قرار دهید.
ایشان تلاش دارندگان دانش جهانى را براى انحصارى کردن علوم و فنون پیشرفته، یادآورى کردند و افزودند: باید ایران را از محاصرهاى که کشورهاى جهان سوم در آن گرفتار آمدهاند خارج کنیم و خود را به کاروان پیشرفت علم و دانش برسانیم.
رهبر معظم انقلاب اسلامى با ابراز خرسندى از تأکید استادان و دانشجویان بر لزوم ایجاد جنبش نرمافزارى افزودند: این جلوههاى امیدوار کننده نشان مىدهد که برخلاف تلاشهاى بیگانگان براى القاء حس ناتوانى در ملت ایران، احساس "توانایى، اعتماد به نفس و اتکاى به خود" در ملت ایران در حال شکلگیرى و تعمیق است.
ایشان نقش مدیریت را در تحقق اهداف علمى کشور، بسیار تعیین کننده خواندند و افزودند: زمینهسازى و اداره شایسته روند شکوفایى علمى کشور، وظیفه مهمى است که بر عهده شورایعالى انقلاب فرهنگى وزارتخانههاى »علوم تحقیقات و فناورى - بهداشت درمان و آموزش پزشکى - آموزش و پرورش« و مدیران دانشگاهها و مراکز تحقیقاتى قرار دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامى مسئله تولید علم را شامل همه علوم از جمله علوم انسانى دانستند و افزودند: برخلاف انتظار، در مورد تولید نظریه و نوآورى علمى در علوم انسانى، حرکت مناسبى در کشور صورت نگرفته است.
ایشان با انتقاد از برخورد منفعل با نظریههاى غربى در مورد اقتصاد، جامعهشناسى، روانشناسى وعلوم سیاسى خاطرنشان کردند: مفاهیم و مبانى اساسى حقوق، سیاست، اقتصاد و سایر علوم انسانى در اسلام وجود دارد و استادان متعهد دانشگاهها و علماى حوزهها مىتوانند با نظریهپردازى و نوآورى علمى در این عرصهها، به حرکت عمومى کشور کمک کنند. دیدار استادان و فرزانگان علمى و دانشگاهى (۱۳۸۲/۰۸/۰۸ )
13. حضرت آیت الله خامنه ای با ابراز خرسندی از اهتمام اساتید ، پژوهشگران و دانش آموزان به تولید علم و نوآوری در عرصه های علمی افزودند: باید زمینه ای فراهم کنیم که استعدادهای جوانان کشور شکوفا شود و شعار جذاب تولید فکر و علم به حرکتی جدی و پایدار تبدیل گردد ... رهبر معظم انقلاب اسلامی توجه به استعدادهای برجسته را کاملا ضروری خواندند و افزودند : می توان دستگاه ویژه ای را موظف به رسیدگی به مسائل و مشکلات استعدادهای درخشان کرد تا جوانان مستعد- فارغ از هرگونه دغه دغه ای حرکت سازنده ای را برای پیشرفت کشور و تولید و نوآوری درعلم آغاز کنند و ادامه دهند.
ایشان در همین زمینه برنامه ریزی برای تولید علم و نظریه درعلوم مختلف بخصوص علوم انسانی را از وظایف جدی شورایعالی انقلاب فرهنگی برشمردند . . دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی (۱۳۸۲/۱۰/۲۳ )
14. گاهی احساس میکنیم در مواردی که امکان مانور بیشتر و بُروز خلّاقیتها و نوآوریها و نگاههای جدید به موضوع را داریم، آنجاها باید کشف گردد و اعمال نظر شود. مثلاً حضرت امام در مورد موسیقی و شطرنج، نظرهای متفاوتی دارند که اصلاً انقلابی در این دو موضوع جدّی پیش آورد و در مورد جوانان هم یک گشایش خیلی بزرگی بود. ... نوآوری اصلاً چیزی نیست که اجازه لازم داشته باشد و کسی که میخواهد نوآوری کند، نباید از کسی اجازه بگیرد. اگر میدانی وجود داشت، این نوآوری و خلاقیّت بهوجود خواهد آمد. من معتقدم نوآوری باید در همه زمینهها انجام گیرد. معنای نوآوری این نیست که ما اصول پذیرفته شده منطقی و عقلانی خودمان را زیر سؤال ببریم. معنای نوآوری، پیشرفت و تکامل در اموری است که رو به تکامل هستند. مثلاً عدالت چیز خوبی است. کسی که بخواهد نوآوری کند، شیوه خوبی را برای تأمین عدالت پیدا میکند؛ اما در خوبی عدالت شک نمیکند. محبّت به پدر و مادر و محبّت به فرزند، یک امر طبیعی است؛ ممکن است کسی برای آن شیوهای پیدا کند که تاکنون وجود نداشته است؛ اما در اصل این اصول کسی شک نمیکند. بنابراین، وقتی شما به نوآوری اشاره میکنید و میگویید جوان میخواهد نوآوری کند، لزوماً به آن معنی نیست که نوآوری شامل نوآوریهای غیرمنطقی و نامعقول هم می‌شود. بنابراین، نوآوری درست مورد نظر است. بنده کاملاً موافق هستم که باید نوآوری شود؛ لیکن این که میگویید جامعه ما نمیپسندد، من این را نمیتوانم خیلی از شما قبول کنم. حالا یا شما چون جوان هستید و داخل خانواده خودتان یا جای دیگر قرار دارید، خبری دارید که من ندارم؛ یا من چون تجربه بیشتر و اطّلاعات زیادتری دارم، چیزی میدانم که شما نمیدانید؛ به هر حال یکی از این دوتاست. من گمان میکنم که جامعه ما، جامعهای است که نوآوری را اصلاً تربیت و استقبال میکند. یک نمونهاش همین است که شما در مورد حضرت امام اشاره کردید. امام بزرگوار یک مرد کهنسال هشتاد ساله بودند که در اواخر عمرشان این دو فتوایی را که شما میگویید، صادر کردند. اینها نشاندهنده آن است که جامعه ما اصلاً جامعهای است که با پدیدههای نو و معقول و منطقی، کاملاً همساز و همخوان است. بیانات معظم له در جلسه پرسش و پاسخ با جوانان در دومین روز از دهه فجر (روز انقلاب اسلامى و جوانان) (۱۳۷۷/۱۱/۱۳ )
15. ایشان، نوآوری و نگاه باز و آزاد را جوهره روشنفکری دانستند و افزودند: قوام روشنفکری به نگاه باز است و دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم باید این جوهره راهگشا را، مورد توجه کامل قرار دهد چرا که بدون نگاه باز، پیشرفت فکری و درنتیجه پیشرفت علمی و عملی امکان پذیر نیست. دیدار مسؤولان دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (۱۳۸۴/۰۶/۲۸ )
16. من به همه‌ى جوانان و همه‌ى کسانى که در راه علم حرکت مىکنند، مؤکداً توصیه مىکنم که رشتهى علم و تحقیق و نوآورى در دانش و زنده کردن روح ابتکار و خلاقیت و آفرینش درونى و حقیقى خود را رها نکنند. فعالیت و ابتکار و نوآورى و خلاقیت، اساس پیشرفت انسان و زندگى انسانى است. دستنشاندههاى دستگاههاى قدرت در گذشته در کشور ما و امروز در بسیارى از کشورهاى وابستهى این منطقه سعى مىکنند تقلید را جایگزین فعالیت و ابتکار کنند. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار کارکنان مجتمع مس سرچشمه (۱۳۸۴/۰۲/۱۸ )
17. ایشان تلاش و نوآوری را اساس پیشرفت انسان برشمردند و با تاکید به همه جوانان، دانشمندان و محققان کشور مبنی بر افزایش روح خلاقیت و ابتکار افزودند: هر ملتی که با جدیت کار کند و در روند پیشرفت مادی، معنویت را فراموش نکند براساس وعده تخلف ناپذیر الهی از نعمات پروردگار بطور کامل برخوردار خواهد شد.
ایشان فراگرفتن دانش از هر نقطه جهان را دستور اسلام خواندند و افزودند: ما علم را از دیگران فرا می گیریم اما به شاگردی بسنده نمی کنیم بلکه بر سطح کنونی علم و دانش جهانی می افزاییم و این افق کار علمی در کشور ماست.
رهبر معظم انقلاب معنای حقیقی شعار مرگ بر امریکا را کار و تلاش بیوقفه برای پیشرفت و توسعه حقیقی کشور خواندند و خاطرنشان کردند: ملت ما با هیچ ملتی دشمنی ندارد و هنگامی که فریاد مرگ بر امریکا سر می دهد عزم راسخ و ایمان عمیق خود را برای محو هرگونه عقب ماندگی از کشور، مورد تاکید قرار می دهد. در جمع هزاران نفر از کارکنان مجتمع مس سرچشمه (۱۳۸۴/۰۲/۱۸ )
18. مقام معظم رهبری همچنین فهم حقیقت دین و شریعت و بیان آن برای مردم را اصل و اساس فقاهت خواندند و توجه حوزه های علمیه را به ضرورت آشنائی با سبک های نوین تحقیق عمقی و عرضی، برنامه ریزی برای تبلیغ، ریشه کن کردن آفت فکر جدائی دین از سیاست،پرهیز از مسائل جناحی و خط بازیهای سیاسی و نیز تشویق طلاب به آزاد اندیشی، نوآوری و تفحص جلب کردند. ... مقام معظم رهبری همچنین اهمیت تهذیب اخلاق و اعراض از زخارف دنیا در حوزه های علمیه را یادآور شدند و ضمن تأکید بر ضرورت برخورداری طلاب از خدمات مناسب جهت تحصیل در حوزه های علمیه افزودند: برگزار کنندگان امتحانات در حوزه هاباید طلاب را از تلاش بی حاصل در پرداختن به حواشی بر حذر دارند و آنان را بیشتر به سوی تحقیق، تفحص و آزاد اندیشی و نوآوری سوق دهند.
رهبر انقلاب اسلامی در پایان سخنانشان لزوم بکار گرفتن روشهای نو در کتابهای درسی حوزه های علمیه را متذکر شدند و تعیین هیأتهائی برای نوشتن کتابها و مطالب جدید و نیز پرداختن به فقه مقارن در حوزه های علمیه را مفید و با اهمیت دانستند. بیانات مقام معظم رهبری در آغاز درس خارج (۱۳۷۰/۰۶/۳۱)
19. حضرت آیتالله خامنهاى، با ابراز خرسندى از استقبال جامعه علمى کشور از مقوله جنبش نرمافزارى و تولید علم، افزودند: عدهاى با یأس پراکنى در محیطهاى علمى، توانایى عظیم این ملت را زیر سؤال مىبرند اما تاریخ و تمدن این سرزمین و پیشرفتهاى 25 سال اخیر ثابت مىکند که ملت بزرگ ایران، قادر است در تولید و نوآورى علمى نیز، به مرزهاى تازهاى دست یابد.
رهبر معظم انقلاب عشق به اسلام و انقلاب، برخوردارى کامل از غرور ملى و غیرت دینى، داشتن روحیه خدمت و تلاش، دفاع از خلاقیت و نوآورى، آگاهى از مسائل و واقعیتهاى عرصه جهانى و پرهیز از سیاستزدگى را از جمله ویژگىهاى ضرورى یک استاد دانشگاه برشمردند دیدار رؤساى دانشگاه ها و مراکز علمى تحقیقاتى (۱۳۸۳/۱۰/۱۷ )
20. به جوانها توصیه میکنم شیوههاى پیشکسوتها را بکلى کنار نگذارند؛ دست نکشند. من با نوآورى موافقم؛ نوآورى هیچ اشکالى ندارد؛ اما اگر بخواهید در این نوآورى کمال پیدا کنید، بایستى این نوآورى در امتداد شیوهى گذشتگان باشد.... اما حالا مثلاً مداح یا خوانندهى ما بیاید در رادیو و تلویزیون به تقلید - آن هم غلط - آهنگ غربى یا آهنگ مجالس لهو را در مجلس ایمان و در مجلس معنویت تکرار کند، این درست نیست؛ این غلط است. نوآورى، درست؛ اما نه اینجور. بیانات معظم له در دیدار مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) به مناسبت میلاد حضرت فاطمهى زهرا(س) (۱۳۸۶/۰۴/۱۴ )
21. جنبش دانشجویى در پرتو بصیرت و احساس مسؤولیت و با نشاط و شادابى و نوآورى، پیشتازى حرکت عمومى ملت را براى تحقق اهداف ملى بر عهده دارد .... مجموعههاى دانشجویى نیز همین هدف را دنبال مىکنند و با توجه به خصوصیات حرکت دانشجویى نظیر آگاهى - نشاط و شادابى - ابتکار و نوآورى و جرأت خطر کردن، جنبش دانشجویى، مىتواند در روند تحقق این اهداف والا پیشتاز و پیشاهنگ حرکت عمومى ملت باشد .ایشان در همین زمینه یادآورى کردند: البته این هدف ملى باید در پرتو معنویت دنبال شود وگرنه بطور صحیح محقق نخواهد شد و نتایجى منفى ببارخواهد آورد . دیدار اعضاى مجمع عمومى اتحادیه انجمنهاى اسلامى دانشجویان دانشگاههاى کشور (۱۳۸۴/۰۱/۲۵ )
22. آینده ملت ایران در پرتو اتکاء به هویت حقیقی حرکت امام راحل عظیم الشأن یعنی اسلامی بودن، مردمی بودن، و نوآوریهای متکی بر اسلام بسیار درخشانتر از گذشته است. ... اسلامی بودند، مردمی بودن و برخورداری از ابتکار و نوآوری اسلامی، سه نقطه اصلی حرکت مبارک امام است که نباید هیچگاه فراموش شود. مراسم سالگرد ارتحال بنیانگذار انقلاب(ره): مجاهدت همیشگی در راه خدا، راز قدرت معنوی امام (۱۳۸۶/۰۳/۱۴)
23. اکنون با پیشرفت کشور در کار سازندگى و گسترش دامنهى نیاز به دانش و تخصص و لزوم فراگیرى علوم و فنون و پرورش محققان و نوآوران و استادان و متخصصان کارامد، اهمیت این بخش از مسائل فرهنگى تأکد مضاعف یافته است. انتصاب اعضای جدید شوراى عالى انقلاب فرهنگى (۱۳۷۵/۰۹/۱۴)
24. آنچه لازم است، کار و ابتکار است؛ کار خستگیناپذیر و ابتکار و نوآوری برای نجات کشور. بیانات مقام معظم رهبرىدر دیدار جمعى از جهادگران جهاد سازندگى (15/07/1377)
25. ابتکار و نوآوری – پرهیز از تقلید – شکستن مرزهای فعلی علم و فتح مناطق ناگشوده دانش از جمله روشها و راههایی بود که حضرت آیت الله خامنه ای برای پیشرفت بیشتر کشور به نخبگان و فرزانگان دانشگاهی توصیه کردند. دیدار استادان و اعضای هیاتهای علمی دانشگاهها (۱۳۸۴/۰۷/۲۱)
26. رهبر انقلاب اسلامی، با اشاره به لزوم جهت‌گیری صحیح تحولات، بحث جدید «مدیریت تحولات در کشور» را مطرح کردند و افزودند: با توقف در گذشته و نفی نوآوری نمی‌توان به جایی رسید همچنان‌که با هرج و مرج " فرهنگی – سیاسی – اقتصادی و عقیدتی" نیز، پیشرفتی حاصل نمی‌شود، بنابراین تنها راه صحیح، باز گذاشتن راه « نوآوری، آزاد فکری و آزاداندیشی» و مدیرت این راه تحول آفرین است رهبر معظم انقلاب در جمع دانشگاهیان سمنان (۱۳۸۵/۰۸/۱۸)
27. اصلاح واقعی «یعنی ایجاد تغییرات اساسی و ساختاری در جهت صلاح» دیدار رییس جمهور و هیات دولت با رهبر معظم انقلاب (۱۳۸۶/۰۶/۰۴)
28. باید دقّت کنیم، فکر کنیم و به دنبال کشف ناشناخته‌ها باشیم. باید همان استعدادى را که گفته شد و بنده هم مى‌دانم مغز و فکر ایرانى آن را دارد، به‌کار بیندازیم. راههاى میانبُر را پیدا کنیم و از بدعت و نوآورى در وادى علم، بیمناک نباشیم. این حرکت باید در دانشگاهها و مراکز علمى و تحقیقاتى ما به صورت انگیزهاى عام، امرى مقدّس و یک عبادت تلقّى شود. همه‌ى رشته‌هاى علوم باید به این صورت درآید. ما باید این جرأت را داشته باشیم که فکر کنیم مى‌توانیم نوآورى کنیم. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با اساتید دانشگاه شهید بهشتى (۱۳۸۲/۰۲/۲۲)
منبع: مرکز تحقیقات صدا و سیما
/س
البته اشتباه نشود؛ من کسی را به آنارشیزم علمی و به مهملگویی علمی توصیه نمیکنم. در هر زمینهای، کسانی که از دانشی برخوردار نیستند، اگر بخواهند به خیال خودشان نوآوری کنند، به مهملگویی میافتند. ما در زمینه برخی از علوم انسانی و معارف دینی این را میبینیم. آدمهای ناوارد بدون اینکه از ذخیره و سواد کافی برخوردار باشند، وارد میدان میشوند و حرف میزنند و به خیال خودشان نوآوری میکنند؛ که در واقع نوآوری نیست، مهملگویی است. بنابراین در زمینه مسائل علمی، من این را توصیه نمیکنم. باید فراگرفت؛ اما نباید صرفاً مصرف کننده فرآوردههای علمی دیگران بود. باید علم را به معنای حقیقی کلمه تولید کرد. البته این کار، روشمندی و ضابطه لازم دارد. مهم این است که روح نوآوری علمی در محیط دانشگاه زنده شود و زنده بماند. خوشبختانه من این شوق و میل را در دانشجویان احساس کرده بودم و در اساتید هم آن را میبینم. اینها باید دست به دست هم بدهد و سطح علمی کشور را بالا ببرد. آن وقتی که علم با هدایت ایمان، عواطف صحیح و معرفت روشنبینانه و آگاهانه همراه شود، معجزههای بزرگی میکند و کشور ما میتواند در انتظار این معجزهها بماند. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامىدر جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه صنعتى امیر کبیر (۱۳۷۹/۱۲/۰۹ )
2. شجاعت علمی، نوآوری، پرهیز از نگاه تقلیدی به پیشرفتهای علمی غرب، «اعتماد به نفس شخصی و ملی» و پرکاری را ویژگیهای لازم استادان دانشگاهها برای ایفای وظایف سنگین خود خواندند و افزودند: علاج دردها و مشکلات کشور در پیشرفت علمی است. رهبر معظم انقلاب: علاج دردها و مشکلات کشور در پیشرفت علمی است (۱۳۸۵/۰۷/۱۳ )
3. استعداد ایرانى و توانائیهاى ملى ایرانیان اقتضاء میکند که نوآوریها در بخش نیروهاى مسلح ما از جمله در ارتش جمهورى اسلامى ایران و نیروهاى سهگانهى آن، روزبهروز بیشتر شود. پژوهش، نوآورى، کارآزمودگى، انضباط کامل، چیزهائى است که بایست در اولین قلمهاى فهرست وظائف شما وجود داشته باشد. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در مراسم مشترک دانشآموختگى دانشگاههاى افسرى ارتش (۱۳۸۶/۰۸/۰۲ )
4. مقام معظم رهبری در پایان سخنانشان رشد و پیشرفت همخوانی قرآن کریم در ایران را بسیار خوب و کم نظیر خواندند و بر لزوم نوآوری دراین زمینه تأکید کردند. مراسم تلاوت قرآن کریم توسط قاریان برجسته (۱۳۷۰/۱۲/۲۸ )
5. باید به گونه ای علوم پایه را در کشور توسعه بدهیم که دانستن علومی مانند فیزیک ، شیمی،ریاضی و دیگر علوم پایه به یک عرف و مسئله ای همگانی تبدیل شود تا بتوانیم با تکیه بر نوآوری و ابتکار ،سرعت دستیابی به قله های علمی را افزایش دهیم .دیدار رئیس و جمعی از همکاران دفتر همکاریهای فناوری ریاست جمهوری (۱۳۸۴/۱۱/۲۵ )
6. حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا در دیدار فرمانده کل و جمعی از فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران، انگیزه و امید به آینده را شرط پیشرفت و موفقیت دانستند و تأکید کردند: این روحیه موجب نوآوری و ابتکار می‌شود دیدار جمعی از فرماندهان ارتش - انگیزه و امید به آینده، شرط پیشرفت و موفقیت (۱۳۸۵/۰۱/۳۰ )
7. در شعر امروز نوآورى و پرورش ذهنى مشاهده مىشود اظهار داشتند: یکى از ظریفترین، فاخرترین و ارزندهترین گوهرهاى آفرینش یعنى گوهر شعر و سخنورى نزد شعرا مىباشد که در مقابل این نعمت نیز تکلیفى بر دوش شاعران گذاشته شده است. مراسم افطاری با حضور جمعى از شعراى کشور (۱۳۷۸/۱۰/۰۲)
8. ما که مسلمان و انقلابى هستیم، ما که پیشاهنگ حرکت نوین عالم هستیم، باید بهتر از دیگران این دانش را بلد باشیم. دیگران مرتجعند، دیگران عقب افتاده‌اند، دیگران رو به گذشته دارند؛ به ظاهر و به زرق‌وبرقشان نگاه نکنید. دیگران اسیر شهوتند، اسیر کوچکترین انگیزهاى بشریند؛ پیشرو شمایید، پیشقراول شمایید، نوآور شمایید، پیام جدید را شما براى دنیا دارید، در عرصه‌ى هر دانشى که بشود و بتوان - از جمله، دانش نظامى و فنون نظامیگرى و روشهاى نوین سازماندهى نظامى - شما باید بهترین را داشته باشید. سخنرانی در پایان چهارمین مجمع بزرگ فرماندهان و مسؤولان دفاتر نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه (۱۳۷۰/۰۶/۲۷ )
9. فرهنگ مایهی اصلی هویت ملتهاست. فرهنگ یک ملت است که میتواند آن ملت را پیشرفته، عزیز، توانا، عالم، فناور، نوآور و دارای آبروی جهانی کند. اگر فرهنگ در کشوری دچار انحطاط شد و یک کشور هویت فرهنگی خودش را از دست داد، حتی پیشرفتهایی که دیگران به آن کشور تزریق کنند، نخواهد توانست آن کشور را از جایگاه شایستهیی در مجموعهی بشریت برخوردار کند و منافع آن ملت را حفظ کند. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامىدر جمع کارکنان سازمان صدا و سیما (۱۳۸۳/۰۲/۲۸)
10. امروز جوانان ایران، رزمندگان ایران، شخصیتهای برجسته ایران، انسانهای والای ایران، جوانان با استعداد و نوآور ایران، ساختههای دست جوانان ایران، چشم ملتها و دوستان ایران را خیره میکند. موفّقیتهای شما، در اعماق دنیای اسلام، دلها را شاد میکند. بیانات معظم له در دیدار گروه کثیرى از دانشجویان و دانشآموزان به مناسبت سیزدهم آبان ماه (۱۳۷۷/۰۸/۱۲ )
11. پیشرفت کشور تنها بر اساس الگوی اسلامی - ایرانی امکان پذیر است و مهمترین وظیفه نخبگان اعم از دانشگاهی و حوزوی تنظیم نقشه جامع پیشرفت کشور براساس مبانی اسلام است.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به دو دیدگاه و گرایش غلط نسبت به تحول و پیشرفت افزودند: یک دیدگاه مربوط به جریانی است که از نام توسعه و پیشرفت سوءاستفاده و تحت این شعار زیبا، خیانتها و ظلم های فراوانی را در حق بشریت روا کرده است.... و خاطرنشان کردند: دیدگاه غلط دوم نسبت به پیشرفت، جریانی است که با هرگونه تحول و نوآوری مخالفت می کند.
ایشان با تأکید بر اینکه بحث درخصوص الگوی پیشرفت به معنای تصمیم برای شروع پیشرفت در ایران نیست افزودند: ملت ایران از سالها قبل و با آغاز نهضت اسلامی مسیر پیشرفت خود را آغاز کرده است و تشکیل نظام اسلامی در ایران بزرگترین و شگفت آورترین تحول و پیشرفت در ایران بود زیرا یک حکومت کودتایی، مستبد و موروثی به یک حکومت مردمی واقعی تبدیل شد.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به پیشرفتهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و علمی بهت آور ملت ایران در 27 سال گذشته و قرار گرفتن ایران از لحاظ رشد علمی در درجات اول دنیا تأکید کردند: البته این به معنای نادیده گرفتن عقب ماندگی های تاریخی نیست ولی سرعت حرکت علمی در ایران شتاب زیادی گرفته به گونه ای که امروز پیچیده ترین فناوریها به دست توانای دانشمند جوان ایرانی طراحی و ساخته می شود.
رهبر انقلاب اسلامی در بیان علت طرح لزوم بازشناسی الگوی پیشرفت کشور خاطرنشان کردند: هدف از تعریف شفاف و ضابطه مند از مدل پیشرفت، ایجاد یک باور همگانی در میان نخبگان و عامه مردم درخصوص ضرورت تعیین الگوی صحیح توسعه است.
ایشان در همین زمینه افزودند: غربیها در تبلیغات خود، اینگونه القاء کرده اند که توسعه و پیشرفت مساوی با غربی شدن است و متأسفانه برخی از کارگزاران و نخبگان کشور نیز مدل پیشرفت را صرفاً یک مدل غربی می دانند که این مسئله ای غلط و خطرناک است.
ایشان شکستن این طلسم را یک وظیفه مهم برشمردند و تصریح کردند: به طور قاطع می گویم الگوی غرب برای توسعه یک الگوی ناموفق است زیرا با وجود دستیابی کشورهای غربی به ثروت و قدرت، ارزشهای انسانی و معنویت در این جوامع از بین رفته اند.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه تنظیم الگوی پیشرفت کشور براساس الگوی اسلامی – ایرانی یک مسئله حیاتی است خاطرنشان کردند: اگر این الگوی اسلامی – ایرانی در مرحله عمل به اجرا گذاشته شود، قطعاً به الگوی مورد استفاده کشورهای دیگر تبدیل خواهد شد همانگونه که بسیاری از کارها و موفقیت های ملت و کشور ایران برای دیگر کشورها و ملتها الگو شده است.
رهبر انقلاب اسلامی، دلیل به نتیجه نرسیدن مدل توسعه غربی در نظام اسلامی را ماهیت متفاوت مبانی دیدگاه اسلام و غرب نسبت به پیشرفت و جایگاه انسان در این پیشرفت دانستند و افزودند: در دیدگاه غرب، پیشرفت مادی، و محور آن سود مادی است بنابراین در چنین دیدگاهی اخلاق و معنویت می تواند قربانی پیشرفت شود.
ایشان با تأکید بر اینکه در دیدگاه اسلام پیشرفت مادی هدف نیست بلکه وسیله ای برای رشد و تعالی انسان است، خاطرنشان کردند: در جهان بینی اسلام، ثروت، قدرت و علم، وسیله رشد انسان و زمینه ساز برقراری عدالت، حکومت حق، روابط انسانی در جامعه و دنیای آباد هستند.
حضرت آیت الله خامنه ای، با اشاره به اختیار انسان برای پیمودن مسیر خودپرستی تا خداپرستی به منظور رسیدن به رستگاری در دیدگاه اسلام و مذموم بودن دلبستگی به دنیا در این مسیر تأکید کردند: در عین حال اسلام از زوایه اجتماعی، وظیفه انسان را مدیریت دنیا و استفاده از استعدادهای فراوان طبیعی برای آبادانی دنیا می داند.
رهبر انقلاب اسلامی الگوی پیشرفت مبتنی بر معنویت، را مدل مطلوب توسعه دانستند و خاطرنشان کردند: افرادی که در مراکز برنامه ریزی و علمی کشور درخصوص مسائل اصلی همچون مسائل اقتصادی و سیاسی متمرکز هستند باید از الگوها و دستورالعمل های غربی پرهیز کنند.
ایشان، استقلال ملت ایران را مثال زدنی خواندند و تأکید کردند: باید با پرهیز از انفعال دربرابر حرکت قدرتمندان عالم، این استقلال در همه عرصه ها نشان داده شود. دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد: الگوی اسلامی-ایرانی تنها راه پیشرفت کشور (۱۳۸۶/۰۲/۲۵ )
12. حضرت آیتالله خامنهاى تولید علم و نوآوریهاى علمى را هدف اصلى ایجاد جنبش نرمافزارى خواندند و افزودند: در علم و تحقیق به ترجمه و فراگیرى اکتفا نکنید و در مراکز علمى، تولید دانش را هدف اساسى خود قرار دهید.
ایشان تلاش دارندگان دانش جهانى را براى انحصارى کردن علوم و فنون پیشرفته، یادآورى کردند و افزودند: باید ایران را از محاصرهاى که کشورهاى جهان سوم در آن گرفتار آمدهاند خارج کنیم و خود را به کاروان پیشرفت علم و دانش برسانیم.
رهبر معظم انقلاب اسلامى با ابراز خرسندى از تأکید استادان و دانشجویان بر لزوم ایجاد جنبش نرمافزارى افزودند: این جلوههاى امیدوار کننده نشان مىدهد که برخلاف تلاشهاى بیگانگان براى القاء حس ناتوانى در ملت ایران، احساس "توانایى، اعتماد به نفس و اتکاى به خود" در ملت ایران در حال شکلگیرى و تعمیق است.
ایشان نقش مدیریت را در تحقق اهداف علمى کشور، بسیار تعیین کننده خواندند و افزودند: زمینهسازى و اداره شایسته روند شکوفایى علمى کشور، وظیفه مهمى است که بر عهده شورایعالى انقلاب فرهنگى وزارتخانههاى »علوم تحقیقات و فناورى - بهداشت درمان و آموزش پزشکى - آموزش و پرورش« و مدیران دانشگاهها و مراکز تحقیقاتى قرار دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامى مسئله تولید علم را شامل همه علوم از جمله علوم انسانى دانستند و افزودند: برخلاف انتظار، در مورد تولید نظریه و نوآورى علمى در علوم انسانى، حرکت مناسبى در کشور صورت نگرفته است.
ایشان با انتقاد از برخورد منفعل با نظریههاى غربى در مورد اقتصاد، جامعهشناسى، روانشناسى وعلوم سیاسى خاطرنشان کردند: مفاهیم و مبانى اساسى حقوق، سیاست، اقتصاد و سایر علوم انسانى در اسلام وجود دارد و استادان متعهد دانشگاهها و علماى حوزهها مىتوانند با نظریهپردازى و نوآورى علمى در این عرصهها، به حرکت عمومى کشور کمک کنند. دیدار استادان و فرزانگان علمى و دانشگاهى (۱۳۸۲/۰۸/۰۸ )
13. حضرت آیت الله خامنه ای با ابراز خرسندی از اهتمام اساتید ، پژوهشگران و دانش آموزان به تولید علم و نوآوری در عرصه های علمی افزودند: باید زمینه ای فراهم کنیم که استعدادهای جوانان کشور شکوفا شود و شعار جذاب تولید فکر و علم به حرکتی جدی و پایدار تبدیل گردد ... رهبر معظم انقلاب اسلامی توجه به استعدادهای برجسته را کاملا ضروری خواندند و افزودند : می توان دستگاه ویژه ای را موظف به رسیدگی به مسائل و مشکلات استعدادهای درخشان کرد تا جوانان مستعد- فارغ از هرگونه دغه دغه ای حرکت سازنده ای را برای پیشرفت کشور و تولید و نوآوری درعلم آغاز کنند و ادامه دهند.
ایشان در همین زمینه برنامه ریزی برای تولید علم و نظریه درعلوم مختلف بخصوص علوم انسانی را از وظایف جدی شورایعالی انقلاب فرهنگی برشمردند . . دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی (۱۳۸۲/۱۰/۲۳ )
14. گاهی احساس میکنیم در مواردی که امکان مانور بیشتر و بُروز خلّاقیتها و نوآوریها و نگاههای جدید به موضوع را داریم، آنجاها باید کشف گردد و اعمال نظر شود. مثلاً حضرت امام در مورد موسیقی و شطرنج، نظرهای متفاوتی دارند که اصلاً انقلابی در این دو موضوع جدّی پیش آورد و در مورد جوانان هم یک گشایش خیلی بزرگی بود. ... نوآوری اصلاً چیزی نیست که اجازه لازم داشته باشد و کسی که میخواهد نوآوری کند، نباید از کسی اجازه بگیرد. اگر میدانی وجود داشت، این نوآوری و خلاقیّت بهوجود خواهد آمد. من معتقدم نوآوری باید در همه زمینهها انجام گیرد. معنای نوآوری این نیست که ما اصول پذیرفته شده منطقی و عقلانی خودمان را زیر سؤال ببریم. معنای نوآوری، پیشرفت و تکامل در اموری است که رو به تکامل هستند. مثلاً عدالت چیز خوبی است. کسی که بخواهد نوآوری کند، شیوه خوبی را برای تأمین عدالت پیدا میکند؛ اما در خوبی عدالت شک نمیکند. محبّت به پدر و مادر و محبّت به فرزند، یک امر طبیعی است؛ ممکن است کسی برای آن شیوهای پیدا کند که تاکنون وجود نداشته است؛ اما در اصل این اصول کسی شک نمیکند. بنابراین، وقتی شما به نوآوری اشاره میکنید و میگویید جوان میخواهد نوآوری کند، لزوماً به آن معنی نیست که نوآوری شامل نوآوریهای غیرمنطقی و نامعقول هم می‌شود. بنابراین، نوآوری درست مورد نظر است. بنده کاملاً موافق هستم که باید نوآوری شود؛ لیکن این که میگویید جامعه ما نمیپسندد، من این را نمیتوانم خیلی از شما قبول کنم. حالا یا شما چون جوان هستید و داخل خانواده خودتان یا جای دیگر قرار دارید، خبری دارید که من ندارم؛ یا من چون تجربه بیشتر و اطّلاعات زیادتری دارم، چیزی میدانم که شما نمیدانید؛ به هر حال یکی از این دوتاست. من گمان میکنم که جامعه ما، جامعهای است که نوآوری را اصلاً تربیت و استقبال میکند. یک نمونهاش همین است که شما در مورد حضرت امام اشاره کردید. امام بزرگوار یک مرد کهنسال هشتاد ساله بودند که در اواخر عمرشان این دو فتوایی را که شما میگویید، صادر کردند. اینها نشاندهنده آن است که جامعه ما اصلاً جامعهای است که با پدیدههای نو و معقول و منطقی، کاملاً همساز و همخوان است. بیانات معظم له در جلسه پرسش و پاسخ با جوانان در دومین روز از دهه فجر (روز انقلاب اسلامى و جوانان) (۱۳۷۷/۱۱/۱۳ )
15. ایشان، نوآوری و نگاه باز و آزاد را جوهره روشنفکری دانستند و افزودند: قوام روشنفکری به نگاه باز است و دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم باید این جوهره راهگشا را، مورد توجه کامل قرار دهد چرا که بدون نگاه باز، پیشرفت فکری و درنتیجه پیشرفت علمی و عملی امکان پذیر نیست. دیدار مسؤولان دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (۱۳۸۴/۰۶/۲۸ )
16. من به همه‌ى جوانان و همه‌ى کسانى که در راه علم حرکت مىکنند، مؤکداً توصیه مىکنم که رشتهى علم و تحقیق و نوآورى در دانش و زنده کردن روح ابتکار و خلاقیت و آفرینش درونى و حقیقى خود را رها نکنند. فعالیت و ابتکار و نوآورى و خلاقیت، اساس پیشرفت انسان و زندگى انسانى است. دستنشاندههاى دستگاههاى قدرت در گذشته در کشور ما و امروز در بسیارى از کشورهاى وابستهى این منطقه سعى مىکنند تقلید را جایگزین فعالیت و ابتکار کنند. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار کارکنان مجتمع مس سرچشمه (۱۳۸۴/۰۲/۱۸ )
17. ایشان تلاش و نوآوری را اساس پیشرفت انسان برشمردند و با تاکید به همه جوانان، دانشمندان و محققان کشور مبنی بر افزایش روح خلاقیت و ابتکار افزودند: هر ملتی که با جدیت کار کند و در روند پیشرفت مادی، معنویت را فراموش نکند براساس وعده تخلف ناپذیر الهی از نعمات پروردگار بطور کامل برخوردار خواهد شد.
ایشان فراگرفتن دانش از هر نقطه جهان را دستور اسلام خواندند و افزودند: ما علم را از دیگران فرا می گیریم اما به شاگردی بسنده نمی کنیم بلکه بر سطح کنونی علم و دانش جهانی می افزاییم و این افق کار علمی در کشور ماست.
رهبر معظم انقلاب معنای حقیقی شعار مرگ بر امریکا را کار و تلاش بیوقفه برای پیشرفت و توسعه حقیقی کشور خواندند و خاطرنشان کردند: ملت ما با هیچ ملتی دشمنی ندارد و هنگامی که فریاد مرگ بر امریکا سر می دهد عزم راسخ و ایمان عمیق خود را برای محو هرگونه عقب ماندگی از کشور، مورد تاکید قرار می دهد. در جمع هزاران نفر از کارکنان مجتمع مس سرچشمه (۱۳۸۴/۰۲/۱۸ )
18. مقام معظم رهبری همچنین فهم حقیقت دین و شریعت و بیان آن برای مردم را اصل و اساس فقاهت خواندند و توجه حوزه های علمیه را به ضرورت آشنائی با سبک های نوین تحقیق عمقی و عرضی، برنامه ریزی برای تبلیغ، ریشه کن کردن آفت فکر جدائی دین از سیاست،پرهیز از مسائل جناحی و خط بازیهای سیاسی و نیز تشویق طلاب به آزاد اندیشی، نوآوری و تفحص جلب کردند. ... مقام معظم رهبری همچنین اهمیت تهذیب اخلاق و اعراض از زخارف دنیا در حوزه های علمیه را یادآور شدند و ضمن تأکید بر ضرورت برخورداری طلاب از خدمات مناسب جهت تحصیل در حوزه های علمیه افزودند: برگزار کنندگان امتحانات در حوزه هاباید طلاب را از تلاش بی حاصل در پرداختن به حواشی بر حذر دارند و آنان را بیشتر به سوی تحقیق، تفحص و آزاد اندیشی و نوآوری سوق دهند.
رهبر انقلاب اسلامی در پایان سخنانشان لزوم بکار گرفتن روشهای نو در کتابهای درسی حوزه های علمیه را متذکر شدند و تعیین هیأتهائی برای نوشتن کتابها و مطالب جدید و نیز پرداختن به فقه مقارن در حوزه های علمیه را مفید و با اهمیت دانستند. بیانات مقام معظم رهبری در آغاز درس خارج (۱۳۷۰/۰۶/۳۱)
19. حضرت آیتالله خامنهاى، با ابراز خرسندى از استقبال جامعه علمى کشور از مقوله جنبش نرمافزارى و تولید علم، افزودند: عدهاى با یأس پراکنى در محیطهاى علمى، توانایى عظیم این ملت را زیر سؤال مىبرند اما تاریخ و تمدن این سرزمین و پیشرفتهاى 25 سال اخیر ثابت مىکند که ملت بزرگ ایران، قادر است در تولید و نوآورى علمى نیز، به مرزهاى تازهاى دست یابد.
رهبر معظم انقلاب عشق به اسلام و انقلاب، برخوردارى کامل از غرور ملى و غیرت دینى، داشتن روحیه خدمت و تلاش، دفاع از خلاقیت و نوآورى، آگاهى از مسائل و واقعیتهاى عرصه جهانى و پرهیز از سیاستزدگى را از جمله ویژگىهاى ضرورى یک استاد دانشگاه برشمردند دیدار رؤساى دانشگاه ها و مراکز علمى تحقیقاتى (۱۳۸۳/۱۰/۱۷ )
20. به جوانها توصیه میکنم شیوههاى پیشکسوتها را بکلى کنار نگذارند؛ دست نکشند. من با نوآورى موافقم؛ نوآورى هیچ اشکالى ندارد؛ اما اگر بخواهید در این نوآورى کمال پیدا کنید، بایستى این نوآورى در امتداد شیوهى گذشتگان باشد.... اما حالا مثلاً مداح یا خوانندهى ما بیاید در رادیو و تلویزیون به تقلید - آن هم غلط - آهنگ غربى یا آهنگ مجالس لهو را در مجلس ایمان و در مجلس معنویت تکرار کند، این درست نیست؛ این غلط است. نوآورى، درست؛ اما نه اینجور. بیانات معظم له در دیدار مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) به مناسبت میلاد حضرت فاطمهى زهرا(س) (۱۳۸۶/۰۴/۱۴ )
21. جنبش دانشجویى در پرتو بصیرت و احساس مسؤولیت و با نشاط و شادابى و نوآورى، پیشتازى حرکت عمومى ملت را براى تحقق اهداف ملى بر عهده دارد .... مجموعههاى دانشجویى نیز همین هدف را دنبال مىکنند و با توجه به خصوصیات حرکت دانشجویى نظیر آگاهى - نشاط و شادابى - ابتکار و نوآورى و جرأت خطر کردن، جنبش دانشجویى، مىتواند در روند تحقق این اهداف والا پیشتاز و پیشاهنگ حرکت عمومى ملت باشد .ایشان در همین زمینه یادآورى کردند: البته این هدف ملى باید در پرتو معنویت دنبال شود وگرنه بطور صحیح محقق نخواهد شد و نتایجى منفى ببارخواهد آورد . دیدار اعضاى مجمع عمومى اتحادیه انجمنهاى اسلامى دانشجویان دانشگاههاى کشور (۱۳۸۴/۰۱/۲۵ )
22. آینده ملت ایران در پرتو اتکاء به هویت حقیقی حرکت امام راحل عظیم الشأن یعنی اسلامی بودن، مردمی بودن، و نوآوریهای متکی بر اسلام بسیار درخشانتر از گذشته است. ... اسلامی بودند، مردمی بودن و برخورداری از ابتکار و نوآوری اسلامی، سه نقطه اصلی حرکت مبارک امام است که نباید هیچگاه فراموش شود. مراسم سالگرد ارتحال بنیانگذار انقلاب(ره): مجاهدت همیشگی در راه خدا، راز قدرت معنوی امام (۱۳۸۶/۰۳/۱۴)
23. اکنون با پیشرفت کشور در کار سازندگى و گسترش دامنهى نیاز به دانش و تخصص و لزوم فراگیرى علوم و فنون و پرورش محققان و نوآوران و استادان و متخصصان کارامد، اهمیت این بخش از مسائل فرهنگى تأکد مضاعف یافته است. انتصاب اعضای جدید شوراى عالى انقلاب فرهنگى (۱۳۷۵/۰۹/۱۴)
24. آنچه لازم است، کار و ابتکار است؛ کار خستگیناپذیر و ابتکار و نوآوری برای نجات کشور. بیانات مقام معظم رهبرىدر دیدار جمعى از جهادگران جهاد سازندگى (15/07/1377)
25. ابتکار و نوآوری – پرهیز از تقلید – شکستن مرزهای فعلی علم و فتح مناطق ناگشوده دانش از جمله روشها و راههایی بود که حضرت آیت الله خامنه ای برای پیشرفت بیشتر کشور به نخبگان و فرزانگان دانشگاهی توصیه کردند. دیدار استادان و اعضای هیاتهای علمی دانشگاهها (۱۳۸۴/۰۷/۲۱)
26. رهبر انقلاب اسلامی، با اشاره به لزوم جهت‌گیری صحیح تحولات، بحث جدید «مدیریت تحولات در کشور» را مطرح کردند و افزودند: با توقف در گذشته و نفی نوآوری نمی‌توان به جایی رسید همچنان‌که با هرج و مرج " فرهنگی – سیاسی – اقتصادی و عقیدتی" نیز، پیشرفتی حاصل نمی‌شود، بنابراین تنها راه صحیح، باز گذاشتن راه « نوآوری، آزاد فکری و آزاداندیشی» و مدیرت این راه تحول آفرین است رهبر معظم انقلاب در جمع دانشگاهیان سمنان (۱۳۸۵/۰۸/۱۸)
27. اصلاح واقعی «یعنی ایجاد تغییرات اساسی و ساختاری در جهت صلاح» دیدار رییس جمهور و هیات دولت با رهبر معظم انقلاب (۱۳۸۶/۰۶/۰۴)
28. باید دقّت کنیم، فکر کنیم و به دنبال کشف ناشناخته‌ها باشیم. باید همان استعدادى را که گفته شد و بنده هم مى‌دانم مغز و فکر ایرانى آن را دارد، به‌کار بیندازیم. راههاى میانبُر را پیدا کنیم و از بدعت و نوآورى در وادى علم، بیمناک نباشیم. این حرکت باید در دانشگاهها و مراکز علمى و تحقیقاتى ما به صورت انگیزهاى عام، امرى مقدّس و یک عبادت تلقّى شود. همه‌ى رشته‌هاى علوم باید به این صورت درآید. ما باید این جرأت را داشته باشیم که فکر کنیم مى‌توانیم نوآورى کنیم. بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با اساتید دانشگاه شهید بهشتى (۱۳۸۲/۰۲/۲۲)
منبع: مرکز تحقیقات صدا و سیما
/س
