از اصيل‌ترين خاندانهاي علمي شيعه و مشهورترين دودمانهاي فقاهت و زعامت و از مشايخ طرق اجازات علماي اماميه در کربلا و کرمانشاه و کازرون و اصفهان. اين طايفه از ذريه‌ي محمد اکمل فرزند محمد صالح بن احمد است که نسب شريف وي با چهارده واسطه به شيخ مفيد منتهي مي‌گردد. شيخ آقا بزرگ تهراني نسب اين خاندان را تا شيخ مفيد ثبت فرموده‌اند (الکرام البررة، 100/1 به بعد). رجال اين سلسله که همگي به آقا شهرت داشتند بر اثر نبوغ و شهرت آقاباقر وحيد بهبهاني نام آقا را اسم خانوادگي خويش قرار داده‌اند. بنيانگذار نهضت علمي اين خاندان آقا محمد اکمل از اعاظم علماي اماميه و مشايخ اجازات فقهاي شيعه است. وي از شاگردان ميرزا محمد شيرواني و آقا جمال خوانساري و شيخ جعفر قاي و يکي از طرق اجازات علماي اماميه است، و فرزند وي آقا باقر بهبهاني از پدر خويش روايت نقل مي‌کند.
ديگر از کبار علماي مؤسس اين خاندان وحيد آقا باقر بهبهاني (1118-1205ق) فرزند آقا محمدخان اکمل از مشاهير علماي شيعه و مشايخ علماي عظام است که در کربلا رهبري بلانزاع شيعيان جهان را در دست داشت. سيد مهدي بحرالعلوم و سيدعلي صاحب رياض و شيخ جعفر صاحب کشف الغطاء از شاگردان او بودند. در کربلا و در رواق شرقي حرم حسيني مدفون است. داراي دو فرزند به نامهاي آقا محمدعلي و آقا عبدالحسين بوده که آقا محمدعلي در سال 1186ق از کربلا به کرمانشاه هجرت فرمود و مرجعيت عظمي و رهبري آن سامان با وي بود و در سال 1216ق نداي حق را لبيک گفت و داراي چهار فرزند به نامهاي آقا محمدجعفر و آقا احمد و آقا محمد اسماعيل و آقا محمود بود که همگي از علماي اعلام و حجج اسلام بودند. و آقا احمد صاحب کتاب مرآة الاحوال است. اين کتاب از منابع علامه نوري در الفيض القدسي و ميرزا محمدعلي کشميري در نجوم السماء و شيخ علي دواني در وحيد بهبهاني بوده است. صاحب اعيان الشيعه، نسب وي را به اشتباه ثبت نموده است. (اعيان الشيعة، 93/3، 182/9)
ديگر از معاريف اين سلسله شيخ آقا محمد حسين بهبهاني فرزند آقا محمد اکمل از اکابر علماي عصر خويش است. وي برادر وحيد بهبهاني آقا باقر و داراي يک فرزند ذکور به نام آقا ميرزا محمدهادي بود که پس از پدر خويش رهبر شيعيان کازرون گشت. او چهار فرزند ذکور به نامهاي آقا ميرزا محمدحسين آقا ميرزا محمدرضا و آقا ميرزا محمدباقر و آقا ميرزا محمدعلي داشت که همگي از حجج اسلام و علماي آن سامان بودند.
کتابنامه: الذريعه، 261/20؛ مرآة الاحوال (خطي، نسخه‌ي مجلس)، نجوم السماء، 230، 336، 337؛ وحيد بهبهاني، علي دواني، مصفي المقال، 55.
منبع مقاله :
گروه نويسندگان، (1391) دائرةالمعارف تشيع، تهران: حکمت، چاپ اول
ديگر از کبار علماي مؤسس اين خاندان وحيد آقا باقر بهبهاني (1118-1205ق) فرزند آقا محمدخان اکمل از مشاهير علماي شيعه و مشايخ علماي عظام است که در کربلا رهبري بلانزاع شيعيان جهان را در دست داشت. سيد مهدي بحرالعلوم و سيدعلي صاحب رياض و شيخ جعفر صاحب کشف الغطاء از شاگردان او بودند. در کربلا و در رواق شرقي حرم حسيني مدفون است. داراي دو فرزند به نامهاي آقا محمدعلي و آقا عبدالحسين بوده که آقا محمدعلي در سال 1186ق از کربلا به کرمانشاه هجرت فرمود و مرجعيت عظمي و رهبري آن سامان با وي بود و در سال 1216ق نداي حق را لبيک گفت و داراي چهار فرزند به نامهاي آقا محمدجعفر و آقا احمد و آقا محمد اسماعيل و آقا محمود بود که همگي از علماي اعلام و حجج اسلام بودند. و آقا احمد صاحب کتاب مرآة الاحوال است. اين کتاب از منابع علامه نوري در الفيض القدسي و ميرزا محمدعلي کشميري در نجوم السماء و شيخ علي دواني در وحيد بهبهاني بوده است. صاحب اعيان الشيعه، نسب وي را به اشتباه ثبت نموده است. (اعيان الشيعة، 93/3، 182/9)
ديگر از معاريف اين سلسله شيخ آقا محمد حسين بهبهاني فرزند آقا محمد اکمل از اکابر علماي عصر خويش است. وي برادر وحيد بهبهاني آقا باقر و داراي يک فرزند ذکور به نام آقا ميرزا محمدهادي بود که پس از پدر خويش رهبر شيعيان کازرون گشت. او چهار فرزند ذکور به نامهاي آقا ميرزا محمدحسين آقا ميرزا محمدرضا و آقا ميرزا محمدباقر و آقا ميرزا محمدعلي داشت که همگي از حجج اسلام و علماي آن سامان بودند.
کتابنامه: الذريعه، 261/20؛ مرآة الاحوال (خطي، نسخه‌ي مجلس)، نجوم السماء، 230، 336، 337؛ وحيد بهبهاني، علي دواني، مصفي المقال، 55.
منبع مقاله :
گروه نويسندگان، (1391) دائرةالمعارف تشيع، تهران: حکمت، چاپ اول
