فعاليتهای صهيونيستي طي جنگ جهاني اول
فعاليت صندوق ملي يهود در ايام جنگ جهاني اول
درآمد صندوق ملي يهود در خلال چند ماه آخر سال 1914 و در طول سال 1915 به دوسوم ميزان درآمدهاي اين صندوق در سالهاي قبل كاهش يافت.
اما، در سال 1916، صندوق ملي يهود حدود يك ميليون فرانك اعانه دريافت كرد كه معادل مبلغ اعانههاي دريافتي در سال 1913 بود. در نيمه اول سال 1917 ميانگين ماهانه اعانههاي پرداختي به صندوق ملي يهود در مقايسه با مدت مشابه سال قبل، دو برابر شد. تازهترين آمار اعانههاي دريافتي از كشورهاي مختلف، تا اول سپتامبر را شامل ميشود. در خلال هشت ماه يعني از ژانويه تا سپتامبر سال 1917 مبلغ يك ميليون و سيصد هزار فرانك اعانه به صندوق ملي يهود واريز شده است. در خلال چهار ماه آخر سال 1917 نيز تقريبآ مبلغي معادل همين رقم اعانه دريافت شد كه در مقايسه با دوره مشابه سال قبل، دو برابر شده است. و در ماههاي نخستين سال 1918 مبلغ پرداختي به صندوق ملي يهود ماهانه حدود يكصد و پنجاه هزار فرانك است.
صندوق ملي يهود، گسترش خود را مرهون رشد سرطاني و تبليغات عجيب اين صندوق درباره هدف اصلي خود يعني خريد زمين به عنوان دارائي و نيز اهميتي ميداند كه در زمينه آبادينشينهاي يهودي در فلسطين قائل است.
پرداخت اعانه به صندوق ملي يهود در سال 1917 از كشورهاي مختلف بشرح زير بوده است:
روسيه، 312/475 روبل؛ آمريكا، 502/73 دلار؛ هلند، 767/28 فلورن؛ انگليس، 1396 ليره استرلينگ؛ آرژانتين، 378/13 پزو؛ كانادا، 4056 دلار؛ آفريقاي جنوبي، 639 پوند؛ سوئيس، 572/11 فرانك؛ بلژيك، 329/8 فرانك؛ فرانسه و تونس، 978/6 فرانك؛ مصر، 255 ليره؛ يونان، 425/6 فرانك؛ سوئد، 542/2 كرون؛ دانمارك، 2447 كرون؛ و كشورهاي مختلف جمعآ حدود 600 هزار فرانك. مجموع اعانههاي پرداختي به صندوق ملي يهود در سال 1917 به 278/747/1 فرانك بالغ ميشود. با در نظر گرفتن نرخ برابري ارزها در دوره پيش از جنگ؛ اين مبلغ معادل 011/730/2 فرانك ميشود.
ذكر اين نكته درباره سازمان صهيونيستي ضروري است كه برخي از فعاليت آن بويژه فعاليتهائي كه در مقر مركزي اين سازمان متمركز بودند از جمله جلسات ادواري كميته اقدامات بزرگ، تماس و همكاري دائمي ميان اعضاي كميته اقدامات داخلي ميبايست به حال تعليق درآيد. كنگره صهيونيستي كه بالاترين نهاد صهيونيستي است و مسئوليت انتخاب همه مسئولين اجرائي و تصميمگيري درباره تمامي مسائل مربوط به خط مشي صهيونيسم را برعهده دارد. اين امر به علت وقوع جنگ امكانپذير نبود و در نتيجه تصميماتي كه در كنگره 1913 اتخاذ شد همچنان معتبر بود. با وجود اين، رويدادهاي جنگ در مقايسه با قبل مسئوليتهاي سنگينتري بر دوش سازمان قرار داد و باتوجه به مشكلات و مسائل فوري و مهم كه مسئولين اجرائي وقت با آنها روبرو بودند، و به كارگيري ابزارهاي جديد براي مقابله با شرايط تازه و پيگيري فعاليت جنبش، به ضرورتي تام و تمام تبديل شد.
در آمريكا، كه صهيونيسم با سرعت زيادي در حال گسترش بود، كميته موقت رسيدگي به امور كلي صهيونيسم اندكي پس از آغاز جنگ يعني در سال 1914 تشكيل شد و به اداره امور مربوط به آن پرداخت.
رويدادهاي دوران جنگ، فرصتي بود براي مظلومنمايي صهيونيسم تا با استفاده از اهرمهايي ک در اين رهگذار به دست ميآمد بهانهاي براي به ظاهر موجه و منطقي جلوه دادن اقدامات اشغالگرانه و نژادپرستانه برضد فلسطين صورت پذيرد.
بسياري از كساني كه از اردوگاه يهود دورمانده بودند، به سوي آنان بازگشتند: تمامي جناحها و اقشار يهود براي اقدامي شوم متحد شدند: تاريخ روايت خواهد كرد كه يهوديان آمريكايي، كوششي فوق بشري به خرج دادند و كمكهاي آنها تا حد برقراري ماليات داوطلبانه پيش رفت. دومين وظيفه يهوديان، گسترش آبادينشينهاي يهودي، در فلسطين بود؛ آباديهايي كه به سرزمين اشغالي يهود تبديل خواهند شد. اعطاي كمكهاي غذايي به يهوديان ساكن در فلسطين و حمايت از آنها در اين سرزمين يك ضرورت بود. اشغال آباديها در فلسطين به مثابه ميراث كوچك قوم يهود بود که تازه پا به عرصه حيات نهاده بودند. ارتباط فلسطين با ديگر نقاط جهان از غرب توسط دريا و از شرق به وسيله صحرا قطع شده بود و حكومتي كه بخواهد يا بتواند كمك كند وجود نداشت. اين سرزمينهاي اشغال شده در فلسطين، نونهالي هستند كه به مراقبت نياز دارند. اگر در چنين شرايطي يهوديت از ميان نرفت، مرهون وضعيتي بود که بر اثر جنگ پيش آمد و صهيونيستها را با برنامهريزي به اشغال فلسطين سوق داد، امري که به ظاهر اجتنابناپذير مينمود؛ اسارت فلسطين در گرو نمايش عظيم و جهاني اين مظلومنمايي تاريخي قرار داشت.
در خلال جنگ جهاني اول صهيونيستها با نفوذ فزايندهاي كه در جهان پيدا كرده بودند، همه چيز را براي تأسيس يك كشور صهيونيستي فراهم ميديدند. جنگ براي آنها فرصتي بود كه بتوانند به اهداف خود برسند، به همين جهت فعاليت گستردهاي را در ابعاد تبليغاتي و اطلاعاتي آغاز نمودند تا ضمن سازماندهي يهوديان جهت مهاجرت به فلسطين، زمينه ايجاد غدة سرطانياي به نام اسرائيل را در منطقه خاورميانه فراهم نمايند. عليرغم خرابيهاي جنگ كاملاً واضح است جنگ جهاني اول هيچگونه تأثير نامساعدي بر يكپارچگي آرمان صهيونيستي و يكپارچگي سازمان صهيونيستي به همراه نداشته است. از آنجا كه سازمان صهيونيستي بر پايه اصل فدرالي تأسيس شده بود، توانست با استفاده از سازمانهاي جداگانه در كشورهاي مختلف، فعاليتهاي اساسي خود را در خلال جنگ ادامه دهد. فعاليتهاي تبليغاتي و گردآوري اعانه به جاي آنكه كاهش يابد، به گونهاي چشمگير افزايش يافت. انجمن هاي موجود به نحو مؤثر فعاليت هاي خود را ادامه دادند و تعداد قابل ملاحظهاي از انجمنهاي تازه پا به عرصه وجود گذاشتند. نشريه دي ولت1، ارگان رسمي جنبش صهيونيستي از انتشار باز ماند اما در عوض چندين نشريه جديد صهيونيستي به صحنه وارد شدند. مطبوعات صهيونيستي، بويژه در روسيه، رونق بسيار يافتند.
تيراژ هفتهنامه صهيونيستي «راس سوت»2 ]شفق[ كه به زبان روسي منتشر ميشد به سه برابر افزايش يافت. سه روزنامه جديد به نامهاي هاآم]ملت[3 به زبان عبري و داس توگبلات4، درتلگراف5 به زبان يديش6 انتشار يافتند و تيراژ آنها به سرعت تا حد تيراژ روزنامههاي كثيرالانتشار اروپايي افزايش يافت. انبوهي از روزنامهنگاران و ناشراني كه خط مشي صهيونيسم را پذيرفته بودند به جمع نويسندگان و دست اندركاران قديمي مطبوعات يهوديان پيوستند. مطبوعات عبراني زبان لهستان كه تعداد خوانندگان آن به يكصد هزار نفر ميرسيد خود را در خدمت جنبش صهيونيسم قرار دادند. يكي از نشريات يهوديان لهستان كه پيش از اين گرايش چنداني به صهيونيسم نداشت، آشكارا برنامه صهيونيستي را پذيرفته است. در انگليس، مطبوعات و ادبيات يهوديان از پيشرفتي كم سابقه برخوردار بوده اند. نكته جالب توجه اينكه، علاوه بر نشريه صهيونيستي، روزنامه هاي غير صهيونيستي يهوديان نيز تمايل و علاقه شديدتري نسبت به اين جنبش از خود نشان دادند. مطبوعات جهان در همه زبانها پس از گزارشهاي رويدادهاي جنگ، بيشترين فضاي خود را به صهيونيسم اختصاص دادند. همين نكته كه در دوراني همچون عصر حاضر كه دنيا درگير مبارزه اي جهاني است و هر كشوري تنها به امنيت و بقاي خود ميانديشد، حاكي از فرصتطلبي صهيونيستها براي رسيدن به اهداف شوم خود بود.
سياهه طولاني كنفرانس ها و همايشها كه از آغاز جنگ جهاني اول برپا شد از گستردگي فعاليت تبليغاتي صهيونيستها جنبش حكايت دارد. در اينجا فهرست كوتاهي از فعاليتهاي مهم جنبش صهيونيستي در خلال جنگ به ترتيب برپائي جلسات و همايشها ارائه ميدهيم:
كنفرانسها
سپتامبر 1915 ـ هلند، روماني، كانادا
5 دسامبر 1915 ـ اتريش
از كميته اقدام خواسته شد تا تمامي تدابير لازم و مناسب را براي تضمين منافع صهيونيسم سياسي پيش از برپائي كنگره آتي صلح اتخاذ كند.
26 و 27 دسامبر 1915 ـ هلند
دسامبر 1915 ـ انگليس
اول ژانويه 1916 ـ انگليس
5 ژانويه 1916 ـ استراليا
6 فوريه 1916 ـ ايالات متحده امريكا
13 فوريه 1916 ـ انگليس
1916 ـ ايالات متحده امريكا
ميزراچي آمريكا دربر گيرنده يكصد و سه انجمن وابسته و بيست و چهار كنيسه است. تعداد اعضاي ميزراچي 6 هزار نفر است.
برخي ازخاخام هاي سرشناس يهودي در اين همايش شركت كردند.
در اين همايش يك دفتر ويژه فلسطين تأسيس شد. اتحاديه جديدي به نام «آشي ساماه» 15 براي تبليغ كالاهاي فلسطيني تشكيل شد.
1916 ـ هندوستان
28و 29 مه، 1916 ـ دانمارك
قطعنامههاي متعددي صادرشد و از فعاليت هاي كميته اجرائي مركزي تجليل شد.
1916 ـ سوييس
1916ـ افريقاي جنوبي
1916 ـ كانادا
آمريكا. كنفرانس فدراسيون صهيونيستي آمريكا در روز دوم ژوئيه در فيلادلفيا برپا شد. بيش از پانصد نماينده در اين اجلاس حضور يافتند.
8 ژوئيه 1916 ـ ايالات متحده امريكا
13 تا 15 سپتامبر 1916 ـ لهستان
1. كميته مركزي موظف شد تا براي گردآوري اطلاعات درباره وضعيت كنوني فلسطين و فراهم آوردن امكانات براي انجام كارهاي احتمالي در اين سرزمين پس از پايان جنگ، دفتر ويژهاي تأسيس كند.
2. دفتر ويژه فلسطين موظف خواهد بود تا امكانات و منابع رادر سطح وسيعي گسترش دهد. در ضمن گروههاي پيش آهنگ را كه مايلند به فلسطين عزيمت كنند، سازماندهي و مقدمات لازم را براي آنان فراهم كند.
سپتامبر 1916 ـ روسيه
«در ميان توده هاي يهود تبليغ خواهيم كرد كه تنها راه حل مسئله يهود، تشكيل موطن يهود در فلسطين است.»
18 سپتامبر 1916 ـ ايالات متحده امريكا، چك
بوهميا18. كنفرانس سالانه صهيونيستهاي بوهمي در روز اول نوامبر در پراگ تشكيل شد.
سازمان دانشجويان صهيونيست آمريكا دومين همايش سالانه خود را در نوامبر 1916 برپا كرد.
14و 15 نوامبر ـ ايالات متحده امريكا
در خلال سال 1916 دو هزار عضو جديد به جمع خدمتگزاران صهيون پيوستند. انجمنهاي جوانان با هيجده شعبه با بيش از يكهزار عضو تأسيس شدند.
1916 ـ انگليس
«اين همايش بزرگ بار ديگر وفاداري خود را به برنامه صهيونيستي كه در همايشهاي پيشين ابراز شده بود، مورد تأكيد قرار ميدهد و اميدواراست كه در آيندهاي نه چندان دور برادران ما در سراسر جهان از حقوق مدني و سياسي كامل برخوردار شوند و گروه مكابيهاي باستاني با تمامي ارگانهائي كه در راه هدف فوق تلاش ميكنند همكاري خواهد كرد.»
1916 ـ هلند
حدود يكصد وبيست نماينده از جمله هيئت هاي نمايندگي خدمتگزاران صهيون و فدراسيون صهيونيستي بلژيك در اين همايش حضور يافتند. فدراسيون صهيونيستي هلند، بيست و شش انجمن با يكهزار و ششصد و شش عضو را در بر ميگيرد.
اعانات: صندوق فلسطين 453 / 11 فرانك، صندوق مركزي 913 فرانك؛ صندوق ملي 709 / 10 فرانك
1917 ـ هلند
1917 ـ ايالات متحده امريكا
1917 ـ روسيه
1917 ـ ايالت متحده امريكا
كنوانسيون عبرانيها در روزهاي â1، 11 و 12 فوريه در نيويورك تشكيل شد. بسياري از اساتيد زبان عبري از تمامي نقاط كشور در اين همايش حضور يافتند.
يازدهمين نشست سالانه شوراي صهيونيستي نيويورك روز شانزدهم فوريه با حضور هشتاد و هشت نماينده از سي انجمن تشكيل شد.
1917 ـ انگليس
1917 ـ سوئيس
1917 ـ روسيه
كنفرانس سراسري سازمانهاي صهيونيستي روسيه روز سوم آوريل در مسكو تشكيل شد. دكتر ئي. دبليو. چلنو21 رياست اين همايش را بر عهده داشت.
1917 ـ يونان
1917 ـ بلژيك
1917 ـ استراليا
1917 ـ انگليس
1917 ـ روسيه
1917ـ لهستان
1917 ـ روسيه
متن سخنراني دكتر ئي .دبليو. چلنو25 در پانصد هزار نسخه براي توزيع در بين سربازان چاپ شد. گردهمآئي زنان صهيونيست در ماه مه در تالار دانشگاه كيف تشكيل شد. بيش از يكهزار و پانصد زن يهودي در اين همايش حضور يافتند.
1917 ـ روسيه
هفتمين كنفرانس صهيونيستي روسيه اين اعتقاد راسخ خود را ابراز ميدارد كه كشورها در پي ريزي زندگي ملي و سياسي نوين، به خواست مردم يهود مبني بر بازگشت به فلسطين به عنوان كانون ملي خود توجه نشان خواهند داد و شرايط لازم را براي تحول و تمركز يافتن آزادانه تمامي نيروهاي يهود، جهت احياي دوباره فلسطين فراهم خواهند ساخت. يك هيئت نمايندگي يهوديان بايد به كنفرانس صلح آتي دعوت شوند تا در آنجا توجه را به حقوق تاريخي و ملي يهوديان جلب كند.
1917 ـ ايالات متحده امريكا
در اين اجلاس، قطعنامه اي بشرح زير صادر شد:
بدينوسيله اعلام ميشود كه سلك مستقل كاملا از موضع صهيونيسم حمايت ميكند و متعهد ميشود تا در جهت پيشبرد اهداف آن بكوشد.
1917ـ ايالات متحده امريكا
1917 ـ ايالات متحده امريكا
1917 ـ ايالات متحده امريكا
1917 ـ انگليس
كنفرانس فرقه مكابيهاي باستاني در روز 17 ژوئن در منچستر تشكيل شد. اين فرقه دو هزار و دويست عضو دارد.
1917 ـ كانادا
1917 ـ اوكراين
1917ـ يونان
1917 ـ ايالات متحده امريكا
1917 ـ لهستان
1917 ـ لهستان
1917 ايالات متحده امريكا
1917 ـ ايالات متحده امريكا
1917 ـ هلند
جدول درآمد سالانه صندوق ملي يهود به فرانك
كشور | 1914 | 1915 | 1916 |
آمريكا | 311/197 | 604/291 | 317/268 |
| 075/933 | 784/636 | 704/744 |
ذكر اين نكته درباره سازمان صهيونيستي ضروري است كه برخي از فعاليت آن سازمان بويژه فعاليتهائي كه در مقر مركزي آن متمركز بودند از جمله جلسات ادواري كميته اقدامات بزرگ، تماس و همكاري دائمي ميان اعضاي كميته اقدامات داخلي ميبايست به حال تعليق درآيد. برگزاري كنگره صهيونيستي كه بالاترين نهاد حركت صهيونيستي است و مسئوليت انتخاب همه مسئولين اجرائي حركت صهيونيستي و تصميمگيري درباره تمامي مسائل مربوط به خط مشي جنبش را برعهده دارد، به علت وقوع جنگ امكان پذير نبود و در نتيجه تصميماتي كه در كنگره 1913 اتخاذ شد همچنان معتبر بود. با وجود اين، رويدادهاي جنگ در مقايسه با قبل وظايف سنگينتري بر دوش سازمان قرار داد و باتوجه به مشكلات و مسائل فوري و مهم كه مسئولين اجرائي وقت با آنها روبرو بودند، و به كارگيري ابزارهاي جديد براي مقابله با شرايط تازه و پيگيري فعاليت جنبش، به ضرورتي تام و تمام تبديل شد.
در آمريكا، كه صهيونيسم با سرعت زيادي در حال گسترش بود، كميته موقت رسيدگي به امور كلي صهيونيسم اندكي پس از آغاز جنگ يعني در سال 1914 تشكيل شد و با مهارت بسيار به اداره امور مربوط به حركت صهيونيستي پرداخت. تلاشهاي آن در خصوص امداد (فلسطين) يكي از مؤثرترين اقدامات در خصوص تأسيس رژيم نامشروع اسرائيل است. در كپنهاگ نيز دفتري تأسيس شد و توانست مهمي به انجام برساند.
پي نوشت :
1. Die Welt
2. Razsweit
3. Ha am [the nation]
4. Das togblat
5. Der telegraf
6. Ydish زبان يهوديان اروپاي مركزي، تركيبي از زبانهاي عبري و آلماني
7. Dordrechet
8. Galatz
9. Jassi
10. Foscani
11. Clarence de sola
12. Nymgen
13. Poaleizion
14. Mizrachi
15. Achi samach
16. Magen David
17. Young Judea
18. Bohemia
19. Order of Ancient Maccabeans
20. Knights of zion
21. E. W. Tschlenow
22. Scheve Ninsen
23. Teretschenko
24. وزير خارجه حكومت كرنسكي كه در دوره فترت سقوط تزارها و انقلاب بلشويكي تأمين شده بود و بيش از شش ماه نتوانست دوام آورد. (ويراستار)
25. E. W. Tschlenow
26. Brith Shalom
27. Progressive of the west
28. Winnipeg
29. itoba
/س