فرار بني صدر
هفتم مرداد سالروز فرار بني صدر از ايران است. روز 31 خرداد 1360، لايحه عدم كفايت سياسي بني‌صدر براي ادامه منصب رياست جمهوري به تصويب نمايندگان مجلس شوراي اسلامي رسيد. اين لايحه 10 روز پس از صدور حكم حضرت امام مبني بر بركناري بني‌صدر از مقام فرماندهي كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران و 5 هفته قبل از فرار مشترك وي و مسعود رجوي رييس سازمان مجاهدين خلق (منافقين) از كشور صورت گرفت.
تصويب لايحه عدم كفايت سياسي بني‌صدر توانست به حيات سياسي، پرتشنج و ماجراجويانه اولين رئيس جمهور ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي خاتمه دهد.
بني‌صدر كه روز 12 بهمن 1357 همراه باامام خميني و با هواپيماي حامل وي به تهران آمد در ابتدا چهره ناشناخته‌اي بود. وي فارغ التحصيل رشته علوم اقتصادي از دانشگاه پاريس است و 20سال از عمر خود را تا زمان پيروزي انقلاب در آن كشور گذرانده است. بني صدر ابتدا در شوراي انقلاب عضويت يافت و سپس با سخنراني‌هاي مختلف در جامعه و مناظره‌اي كه با بابك زهرايي در دانشگاه تهران انجام داد، توانست خود را به عنوان «روشنفكر تحصيلكرده طرفدار انقلاب» در ميان مردم شاخص گرداند. اين پديده زماني كه وي خود را كانديد انتخابات رياست جمهوري كرد، توانست طرفداران فراواني برايش به وجود آورد.
بني‌صدر در اولين انتخابات رياست جمهوري كه در 5 بهمن 1358 و به فاصله كمتر از يك سال پس از پيروزي انقلاب برگزار شد، توانست با حدود 11 ميليون رأي ساير رقيبان خود از جمله شهيد محمد حسن آيت، صادق قطب‌زاده، دريادار مدني، كاظم سامي، صادق طباطبايي، داريوش فروهر و حسن حبيبي را پشت سر گذاشته و به عنوان اولين رئيس جمهور اسلامي ايران انتخاب گردد.
رياست جمهوري بني‌صدر رسماً از 15 بهمن 1358 كه وي در برابر امام خميني سوگند ياد كرد، آغاز شد. در مراسم تنفيذ، امام(ره) طي سخناني فرمودند: «من از آقاي بني‌صدر مي‌خواهم كه مابين قبل و بعد از رياست جمهوري در احوال روحي‌شان تفاوتي نباشد.» ايشان افزودند: «تنفيذ و نصب اينجانب و رأي ملت مسلمان ايران محدود است به عدم تخلف ايشان از احكام مقدسه اسلام و تبعيت از قانون اساسي.»
رياست جمهوري بني‌صدر تنها 17 ماه به طول انجاميد. وي در اين مدت از يكسو با ميدان دادن به گروهكهاي ضد‌انقلاب سبب تقويت آنان شد و از سوي ديگر دربرابر اكثر مصوبات مجلس شوراي اسلامي، قوه قضائيه، شوراي نگهبان و برخي ديگر از نهادهاي برخاسته از انقلاب ايستادگي كرد.
بني‌صدر در دفتر رياست جمهوري خود طيفي از تحصيلكردگاني را گردهم آورد كه اغلب وابسته به گروههاي مخالف انقلاب بودند. اين دفتر تحت نظارت دكتر رضا تقوي از ديپلماتهاي وزارت خارجه حكومت پهلوي افرادي را كه به جبهه ملي، سازمان مجاهدين خلق، حزب رنجبران و ديگر گروه‌ها و سازمانهاي مخالف انقلاب وابسته بودند، گردهم آورد. علاوه بر اين دفتر هماهنگي مردم با رئيس جمهور به كانوني براي تحريك غيرمستقيم مردم عليه ارگانها و نهادهاي برخاسته از انقلاب تبديل شده بود. اين عملكرد كه جامعه ايران را در اولين سالهاي پس از پيروزي انقلاب با موجي از بحران و تنش و درگيري مواجه كرده بود، همراه با عدم شايستگي و صلاحيت بني‌صدر در مقام فرماندهي كل نيروهاي مسلح به ويژه در شرايط جنگي و همچنين حمايت صريح و علني وي از سازمان مجاهدين خلق (منافقين) و نقش وي در ميدان دادن به اين سازمان در عرصه اجتماعي و سياسي كشور، سبب شد تا امام خميني روز 20 خرداد 1360 طي حكمي وي را از سمت فرماندهي كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران بركنار كند.
10 روز پس از صدور حكم امام، هاشمي رفسنجاني ـ رئيس وقت مجلس شوراي اسلامي‌ـ گزارش آراء نمايندگان مجلس را در مورد عزل بني‌صدر از رياست جمهوري به اطلاع امام رساند.
امام (ره) نيز در پاسخ به نامه رئيس مجلس، طي پاسخي، بني‌صدر را از رياست جمهوري عزل كردند.
عزل بني صدر اختفاء وي را به مدت 5 هفته در پي داشت. وي سپس همراه مسعود رجوي رييس سازمان مجاهدين خلق (منافقين)، در روز هفتم مرداد 1360 مخفيانه تهران را به قصد پاريس ترك كردند.
فرار بني‌صدر يك ماه پس از خلع وي از رياست جمهوري توسط امام و يك هفته پس از انتخاب شهيد محمدعلي رجايي به سمت رياست جمهوري اسلامي ايران صورت گرفت. بني‌صدر روز چهارشنبه هفتم مرداد 1360 با يك فروند هواپيماي بوئينگ 707 به خلباني سرهنگ معزي، خلبان ويژه شاه، از كشور گريخت. معزي در ديماه 1357 پس از آن كه شاه را به مصر و سپس به مراكش برد، در بازگشت از مراكش با تظاهر به جانبداري از انقلاب اسلامي، وارد كشور شد. بني‌صدر هنگام ورود به فرودگاه مهرآباد و فرار از كشور، سوار بر اتومبيل وانت و ملبس به لباس زنانه بود.
بني‌صدر، 12 بهمن 1357 با هواپيماي حامل امام خميني از فرانسه وارد ايران شد؛ در 5 بهمن 1358 به رياست جمهوري رسيد؛ در 30 خرداد 1360 باحكم امام(ره) از فرماندهي كل قوا بركنار شد، در31 خرداد 1360 با تصويب لايحه عدم كفايت سياسي وي براي ادامه رياست جمهوري در مجلس شوراي اسلامي روبرو شد؛ اول تير 1360 متعاقب تصويب لايحه، به حكم امام (ره) از رياست جمهوري عزل شد ودر هفتم مرداد1360 از ايران گريخت.
منبع: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
/س
تصويب لايحه عدم كفايت سياسي بني‌صدر توانست به حيات سياسي، پرتشنج و ماجراجويانه اولين رئيس جمهور ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي خاتمه دهد.
بني‌صدر كه روز 12 بهمن 1357 همراه باامام خميني و با هواپيماي حامل وي به تهران آمد در ابتدا چهره ناشناخته‌اي بود. وي فارغ التحصيل رشته علوم اقتصادي از دانشگاه پاريس است و 20سال از عمر خود را تا زمان پيروزي انقلاب در آن كشور گذرانده است. بني صدر ابتدا در شوراي انقلاب عضويت يافت و سپس با سخنراني‌هاي مختلف در جامعه و مناظره‌اي كه با بابك زهرايي در دانشگاه تهران انجام داد، توانست خود را به عنوان «روشنفكر تحصيلكرده طرفدار انقلاب» در ميان مردم شاخص گرداند. اين پديده زماني كه وي خود را كانديد انتخابات رياست جمهوري كرد، توانست طرفداران فراواني برايش به وجود آورد.
بني‌صدر در اولين انتخابات رياست جمهوري كه در 5 بهمن 1358 و به فاصله كمتر از يك سال پس از پيروزي انقلاب برگزار شد، توانست با حدود 11 ميليون رأي ساير رقيبان خود از جمله شهيد محمد حسن آيت، صادق قطب‌زاده، دريادار مدني، كاظم سامي، صادق طباطبايي، داريوش فروهر و حسن حبيبي را پشت سر گذاشته و به عنوان اولين رئيس جمهور اسلامي ايران انتخاب گردد.
رياست جمهوري بني‌صدر رسماً از 15 بهمن 1358 كه وي در برابر امام خميني سوگند ياد كرد، آغاز شد. در مراسم تنفيذ، امام(ره) طي سخناني فرمودند: «من از آقاي بني‌صدر مي‌خواهم كه مابين قبل و بعد از رياست جمهوري در احوال روحي‌شان تفاوتي نباشد.» ايشان افزودند: «تنفيذ و نصب اينجانب و رأي ملت مسلمان ايران محدود است به عدم تخلف ايشان از احكام مقدسه اسلام و تبعيت از قانون اساسي.»
رياست جمهوري بني‌صدر تنها 17 ماه به طول انجاميد. وي در اين مدت از يكسو با ميدان دادن به گروهكهاي ضد‌انقلاب سبب تقويت آنان شد و از سوي ديگر دربرابر اكثر مصوبات مجلس شوراي اسلامي، قوه قضائيه، شوراي نگهبان و برخي ديگر از نهادهاي برخاسته از انقلاب ايستادگي كرد.
بني‌صدر در دفتر رياست جمهوري خود طيفي از تحصيلكردگاني را گردهم آورد كه اغلب وابسته به گروههاي مخالف انقلاب بودند. اين دفتر تحت نظارت دكتر رضا تقوي از ديپلماتهاي وزارت خارجه حكومت پهلوي افرادي را كه به جبهه ملي، سازمان مجاهدين خلق، حزب رنجبران و ديگر گروه‌ها و سازمانهاي مخالف انقلاب وابسته بودند، گردهم آورد. علاوه بر اين دفتر هماهنگي مردم با رئيس جمهور به كانوني براي تحريك غيرمستقيم مردم عليه ارگانها و نهادهاي برخاسته از انقلاب تبديل شده بود. اين عملكرد كه جامعه ايران را در اولين سالهاي پس از پيروزي انقلاب با موجي از بحران و تنش و درگيري مواجه كرده بود، همراه با عدم شايستگي و صلاحيت بني‌صدر در مقام فرماندهي كل نيروهاي مسلح به ويژه در شرايط جنگي و همچنين حمايت صريح و علني وي از سازمان مجاهدين خلق (منافقين) و نقش وي در ميدان دادن به اين سازمان در عرصه اجتماعي و سياسي كشور، سبب شد تا امام خميني روز 20 خرداد 1360 طي حكمي وي را از سمت فرماندهي كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران بركنار كند.
10 روز پس از صدور حكم امام، هاشمي رفسنجاني ـ رئيس وقت مجلس شوراي اسلامي‌ـ گزارش آراء نمايندگان مجلس را در مورد عزل بني‌صدر از رياست جمهوري به اطلاع امام رساند.
امام (ره) نيز در پاسخ به نامه رئيس مجلس، طي پاسخي، بني‌صدر را از رياست جمهوري عزل كردند.
عزل بني صدر اختفاء وي را به مدت 5 هفته در پي داشت. وي سپس همراه مسعود رجوي رييس سازمان مجاهدين خلق (منافقين)، در روز هفتم مرداد 1360 مخفيانه تهران را به قصد پاريس ترك كردند.
فرار بني‌صدر يك ماه پس از خلع وي از رياست جمهوري توسط امام و يك هفته پس از انتخاب شهيد محمدعلي رجايي به سمت رياست جمهوري اسلامي ايران صورت گرفت. بني‌صدر روز چهارشنبه هفتم مرداد 1360 با يك فروند هواپيماي بوئينگ 707 به خلباني سرهنگ معزي، خلبان ويژه شاه، از كشور گريخت. معزي در ديماه 1357 پس از آن كه شاه را به مصر و سپس به مراكش برد، در بازگشت از مراكش با تظاهر به جانبداري از انقلاب اسلامي، وارد كشور شد. بني‌صدر هنگام ورود به فرودگاه مهرآباد و فرار از كشور، سوار بر اتومبيل وانت و ملبس به لباس زنانه بود.
بني‌صدر، 12 بهمن 1357 با هواپيماي حامل امام خميني از فرانسه وارد ايران شد؛ در 5 بهمن 1358 به رياست جمهوري رسيد؛ در 30 خرداد 1360 باحكم امام(ره) از فرماندهي كل قوا بركنار شد، در31 خرداد 1360 با تصويب لايحه عدم كفايت سياسي وي براي ادامه رياست جمهوري در مجلس شوراي اسلامي روبرو شد؛ اول تير 1360 متعاقب تصويب لايحه، به حكم امام (ره) از رياست جمهوري عزل شد ودر هفتم مرداد1360 از ايران گريخت.
منبع: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
/س
