نویسنده: علی شیرازی
«خنساء»، دختر عمروبن شرید سَلمی، از زنان انصار و جزء شاعران مشهور عهد خلیفه‌ی دوّم است كه «بشار» درباره‌اش می‌گوید:
«زنی تاكنون بدون نقص ادبی شعر نگفته است، مگر خنساء كه بالاتر از شعرای مرد است.» (1)
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه نیز شعر «خنساء» را می‌ستود و از وی به عنوان شاعرترین مردم، یاد می‌كرد.
پس از ظهور اسلام، خنساء به خاطر نبوغ فكریش، به پروردگار بزرگ ایمان آورد و در جنگ «قادسیه» به همراه چهار تن از فرزندان خود شركت جست.
وی، در شب اوّل حمله، فرزندان خویش را فرا خواند و به آنها گفت:
«فرزندانم! شما با رغبت مسلمان شده‌اید و به اختیار خود هجرت كرده‌اید. به خدای یكتا سوگند! شما فرزندان زنی هستید كه هرگز به پدر شما خیانت نكرده است و دایی‌تان را سرافكنده نساخته است.
«هیچگاه صدمه‌ای به شخصیت شما وارد نساخته و حسب و نسب شما را تغییر نداده است.
شما می‌دانید كه خداوند در جنگ با این كافران، برای مجاهدان راه خدا، چه اجر و پاداش عظیمی قرار داده است. بدانید كه سرای باقی بهتر از دنیای فانی است.
«خداوند می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
» (2)
ای كسانی كه ایمان آورده‌اید (در برابر مشكلات و هوس‌ها) صبر كنید و در برابر دشمنان نیز استقامت به خرج دهید و از مرزهای خود، حراست و نگهبانی كنید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید.»
«فرزندانم! فردا، هنگامی كه صبح شد، با آگاهی و بصیرت كامل و با استعانت از خداوند و استمداد از او، برای غلبه بر دشمن و پیروزی به سوی دشمنانتان حمله برید. اگر تنور جنگ داغ و آتش آن شعله ور شد، آهنگ میدان رزم كنید و در حالی كه لشكر در گرما گرم نبرد است، سران و رهبران آنان را از پای در آورید.»
به دنبال سخنان دلنشین مادر، فرزندان برای نبرد حركت كردند. جنگ سختی در گرفت و سرانجام چهار فرزند دلاور خنساء، در راه هدف خویش جان باختند و شربت شیرین شهادت نوشیدند.
خنساء با شنیدن خبر عروج عارفانه‌ی فرزندانش، گفت: «خدای را سپاسگزارم كه مرا به شهادت فرزندانم شرف بخشید. امیدوارم خداوند مرا در بهشت رحمت خود با آنها همنشین سازد.» (3)
پی‌نوشت‌ها:
1. زن در آیینه‌ی جلال و جمال، ص 321.
2. آل عمران (3) آیه‌ی 200.
3. اسدالغابه، ج5، ص 442.
شیرازی، علی؛ (1394)؛ زنان نمونه، قم: مؤسسه بوستان كتاب (مركز چاپ و نشر تبلیغات اسلامی)، چاپ هشتم.
