کویر های اطراف یزد
در ميان منابع متنوع جهانگردى در ايران، بى‌شک کوير از جاذبه‌اى خاص برخوردار است. خصوصاً اين که بعضى از کويرهاى ايران در نوع خود منحصر به فرد هستند و از جالب‌ترين مناظر و ديدنى‌هاى دنيا محسوب مى‌شوند.
گشت و گذار در ميان فضاهاى وسيعى که نگاه را تا دوردست مى‌کشاند، غافلگير شدن در چشم‌انداز شن‌هاى روان و شوره‌زارهاى خشک و سوزان، ابنيهٔ تاريخى، سايهٔ تک‌آبادى‌ها، بناهاى آجرى رنگ، ساختمان‌هاى ساده و خشن، کاروان‌سراها و رباط‌هاى قديمى براى هر جهانگردى جذاب و ديدنى است.
از ميان جهانگردانى که در نيمه راه شرق و غرب از ايران ديدن کرده‌اند، «سون هدين» سياح سوئدى به خاطر کار بزرگ و ژرف خود، جايگاهى والا دارد. او ماه‌ها و سال‌ها بر پشت شتر در کوره‌راه‌هاى ايران، به ويژه در کوره‌راه‌هاى کويرى، هزاران کيلومتر راه را درنورديد و از ديده‌هاى خود گزارشى جامع تهيه کرد که اثرى مهم در شناخت يکى از مهم‌ترين جاذبه‌هاى جهانگردى ايران به شمار مى‌رود. اين جاذبه، کويرهاى ايران است.
انواع گياهان کويرى در کنار تپه‌هاى شن روان و بقاياى قلعه‌هايى که بر اثر پيشروى کوير ويران شده‌اند در کنار روستاهاى آباد و گزستان‌هايى که اين‌جا و آن‌جا پيشروى کوير را مهار کرده‌اند و به صورت بيشه‌اى در اقيانوسى بى‌انتها پديد آمده‌اند، توجه هر تازه واردى را به خود جلب مى‌کنند.
جاذبه‌هاى اين بخش در استان يزد از طريق دو محور مورد توجه قرار گرفته است: اول محور يزد به بافق که با گذر از مسجد کهن فهرج در حاشيهٔ کوير تا بافق ادامه مى‌يابد. در طول راه، جنگل‌هاى گز که جابه‌جاى حاشيه‌هاى کوير را تسخير کرده و زيبايى و جذابيت خاصى به اين مسير بخشيده است وجود دارد. در انتهاى مسير بافق، پارک بسيار زيباى آهن‌شهر وجود دارد که در حدود ۲۰ هکتار وسعت آن است و از نخل‌هاى کهن سال و انواع گل‌ها پوشيده شده است و هم چون بهشتى موعود در انتهاى راه کويرى خودنمايى مى‌کند.
مسير ديگر، محورِ يزد، خرانق، بياضه تا خور بيابانک است که سرشار از تپه‌هاى گنبدى شکل شنى پوشيده از تاق و بوته‌هاى صحرايى و کويرى است. جابه‌جاى اين مسير، رباط‌‌هايى زيبا و متعدد با پنجره‌هايى قوسى و معمارى شگفت‌انگيز قرار گرفته و مجموعه‌اى ديدنى و جذاب را پديد آورده است. از آن جمله قلعهٔ بياضه که بدون شک يکى از ديدنى‌ترين قلعه‌هاى نظامى نسبتاً سالم کهن است که در کنار باغ‌هاى زيباى آباديِ خوربيابانک در جوار درختان نخل و سنجد و انواع ميوه و مرکبات قرار گرفته است و جاذبهٔ بى‌مانند اين مسير را کامل مى‌کند.
قلعهٔ بياضه که حکيم ناصر خسرو قباديانى نيز از آن ديدن کرده، يادگار دليرى‌ها و مقاومت‌هاى گستردهٔ مردم اين خطه در مقابل چپاولگران و زورمندان است. اين قلعه، از جمله مکان‌هايى است که از ديدگاه باستان‌شناختى و مطالعهٔ احوال گذشتهٔ مردم اين ناحيه، بايد بيش از پيش مورد بررسى و تحقيق دقيق قرار گيرد. از ديدنى‌هاى ديگر اين محل، درخت زيتون تناورى است که عمر آن به بيش از يک هزار سال مى‌رسد.
مناطق کويرى استان يزد را مى‌توان به نواحى زير تقسيم کرد:
کوير اردکان (سياه کوه) که مهم‌ترين کوير منطقه به شمار مى‌رود و به شکل يک نعل اسب با جهت شمال غربى - جنوب شرقى در شمال اردکان قرار دارد. اين منطقهٔ کويرى بين دو کوه منفرد «هرش» به ارتفاع ۱۹۳۹ متر در جنوب و «سياه‌‌کوه» به ارتفاع ۲۰۵۰ متر در شمال قرار دارد و مکانى مناسب براى جذب جريان‌هاى آبى و سيلابى است که از دامنهٔ اين دو کوه سرازير مى‌شود.
کوير ابرقو که يکى از معروف‌ترين مناطق کويرى کشور محسوب مى‌شود به شکل دايره بين دو رشته کوه قرار گرفته و به فاصلهٔ کمى از آن کوير تاغستان واقع شده است.
کوير در انجير که سومين منطقهٔ مهم کويرى يزد به شمار مى‌رود با مساحت تقريبى ۱۵۰۰ کيلومتر مربع در شرق استان قرار گرفته است.
ديگر کويرهاى استان عبارت‌اند از:
کوير هرات و مروست با مساحت تقريبى ۵۰۰ کيلومترمربع و نسبتاً مرطوب.
کوير بهشت آباد بين انار و رفسنجان با جهت شمال غربى به جنوب شرقي.
کوير بهادران در جنوب شرق مهريز، با جهت شمال غربى به جنوب شرقي.
کويرهاى ساغند، حاجى‌آباد و زرين‌آباد نيز از جمله کويرهاى استان يزد هستند.
منبع: www.irandeserts.com
/س
گشت و گذار در ميان فضاهاى وسيعى که نگاه را تا دوردست مى‌کشاند، غافلگير شدن در چشم‌انداز شن‌هاى روان و شوره‌زارهاى خشک و سوزان، ابنيهٔ تاريخى، سايهٔ تک‌آبادى‌ها، بناهاى آجرى رنگ، ساختمان‌هاى ساده و خشن، کاروان‌سراها و رباط‌هاى قديمى براى هر جهانگردى جذاب و ديدنى است.
از ميان جهانگردانى که در نيمه راه شرق و غرب از ايران ديدن کرده‌اند، «سون هدين» سياح سوئدى به خاطر کار بزرگ و ژرف خود، جايگاهى والا دارد. او ماه‌ها و سال‌ها بر پشت شتر در کوره‌راه‌هاى ايران، به ويژه در کوره‌راه‌هاى کويرى، هزاران کيلومتر راه را درنورديد و از ديده‌هاى خود گزارشى جامع تهيه کرد که اثرى مهم در شناخت يکى از مهم‌ترين جاذبه‌هاى جهانگردى ايران به شمار مى‌رود. اين جاذبه، کويرهاى ايران است.
انواع گياهان کويرى در کنار تپه‌هاى شن روان و بقاياى قلعه‌هايى که بر اثر پيشروى کوير ويران شده‌اند در کنار روستاهاى آباد و گزستان‌هايى که اين‌جا و آن‌جا پيشروى کوير را مهار کرده‌اند و به صورت بيشه‌اى در اقيانوسى بى‌انتها پديد آمده‌اند، توجه هر تازه واردى را به خود جلب مى‌کنند.
جاذبه‌هاى اين بخش در استان يزد از طريق دو محور مورد توجه قرار گرفته است: اول محور يزد به بافق که با گذر از مسجد کهن فهرج در حاشيهٔ کوير تا بافق ادامه مى‌يابد. در طول راه، جنگل‌هاى گز که جابه‌جاى حاشيه‌هاى کوير را تسخير کرده و زيبايى و جذابيت خاصى به اين مسير بخشيده است وجود دارد. در انتهاى مسير بافق، پارک بسيار زيباى آهن‌شهر وجود دارد که در حدود ۲۰ هکتار وسعت آن است و از نخل‌هاى کهن سال و انواع گل‌ها پوشيده شده است و هم چون بهشتى موعود در انتهاى راه کويرى خودنمايى مى‌کند.
مسير ديگر، محورِ يزد، خرانق، بياضه تا خور بيابانک است که سرشار از تپه‌هاى گنبدى شکل شنى پوشيده از تاق و بوته‌هاى صحرايى و کويرى است. جابه‌جاى اين مسير، رباط‌‌هايى زيبا و متعدد با پنجره‌هايى قوسى و معمارى شگفت‌انگيز قرار گرفته و مجموعه‌اى ديدنى و جذاب را پديد آورده است. از آن جمله قلعهٔ بياضه که بدون شک يکى از ديدنى‌ترين قلعه‌هاى نظامى نسبتاً سالم کهن است که در کنار باغ‌هاى زيباى آباديِ خوربيابانک در جوار درختان نخل و سنجد و انواع ميوه و مرکبات قرار گرفته است و جاذبهٔ بى‌مانند اين مسير را کامل مى‌کند.
قلعهٔ بياضه که حکيم ناصر خسرو قباديانى نيز از آن ديدن کرده، يادگار دليرى‌ها و مقاومت‌هاى گستردهٔ مردم اين خطه در مقابل چپاولگران و زورمندان است. اين قلعه، از جمله مکان‌هايى است که از ديدگاه باستان‌شناختى و مطالعهٔ احوال گذشتهٔ مردم اين ناحيه، بايد بيش از پيش مورد بررسى و تحقيق دقيق قرار گيرد. از ديدنى‌هاى ديگر اين محل، درخت زيتون تناورى است که عمر آن به بيش از يک هزار سال مى‌رسد.
مناطق کويرى استان يزد را مى‌توان به نواحى زير تقسيم کرد:
کوير اردکان (سياه کوه) که مهم‌ترين کوير منطقه به شمار مى‌رود و به شکل يک نعل اسب با جهت شمال غربى - جنوب شرقى در شمال اردکان قرار دارد. اين منطقهٔ کويرى بين دو کوه منفرد «هرش» به ارتفاع ۱۹۳۹ متر در جنوب و «سياه‌‌کوه» به ارتفاع ۲۰۵۰ متر در شمال قرار دارد و مکانى مناسب براى جذب جريان‌هاى آبى و سيلابى است که از دامنهٔ اين دو کوه سرازير مى‌شود.
کوير ابرقو که يکى از معروف‌ترين مناطق کويرى کشور محسوب مى‌شود به شکل دايره بين دو رشته کوه قرار گرفته و به فاصلهٔ کمى از آن کوير تاغستان واقع شده است.
کوير در انجير که سومين منطقهٔ مهم کويرى يزد به شمار مى‌رود با مساحت تقريبى ۱۵۰۰ کيلومتر مربع در شرق استان قرار گرفته است.
ديگر کويرهاى استان عبارت‌اند از:
منبع: www.irandeserts.com
/س
