موعود جهاني و ويژگي هاي عصر وي
نویسنده: علي رمضاني
بشر از ديرباز، هم کاروان درد و رنج و متحمل محروميت و ستم بوده است. مدينه ي فاضله اي که متفکران و خردورزان بشر، سخن از آن مي راندند، در حد يک آرزوي دست نيافتني و يک انديشه ي رؤيايي (و البته مطلوب) باقي ماند و بشريت، روز به روز، شاهد به مسلخ رفتن بيشتر ارزش هاي انساني و الهي اي است که از سوي پيامبران بزرگ الهي به وي شناسانده شده است.
آري! بشر، گرفتار بوده است؛ گرفتار بي عدالتي و اختلاف طبقاتي، و دچار گرسنگي و رنج! زندگي براي بشر گذشته و امروز، سراسر تحمل است و تحميل. آيا شام تيره ي بشريت را صبح صادقي خواهد بود؟! آيا آينده نيز مانند گذشته هاست و از فرجام خوش بشريت بايد مأيوس شد؟! آيا صبحي نخواهد دميد که دردها به درماني رسيده باشند و نابساماني ها به ساماني؟! آيا روزگار سياه گرسنگي سپري نخواهد شد و انسان، فارغ از فکر معاش، به تعالي و تکامل جان و روح خود نخواهد پرداخت؟! آيا روزگار خودپرستي ها، تضادها، برادرکشي ها، تعدي ها و هتک حرمت ها به سر نخواهد آمد؟! و آيا و آيا ...؟
و ... عصر ظهور، يعني پاياني بر همه ي دردها، رنج ها، گرسنگي ها، نابساماني ها، بي عدالتي ها، کجروي انسان ها و باز شدن گره هاي کور جوامع انساني به دست منجي آسماني. آري! به گواهي همه ي اديان بزرگ الهي، آن روز موعود، روز نزول وعده ي جاويد حق، فرا خواهد رسيد و «او خواهد آمد». خواهد آمد و بر طغيان طاغيان، قاطعانه و خشمگينانه، طرح انتقام خواهد ريخت و منتظران صالح را به رکاب خواهد خواند.
او خواهد آمد و گيتي را ستاره باران خواهد کرد و سياهي شب را از دامن سپيده بر خواهد چيد. پس بياييد چشم به راه نزول آيه ي رحمت باشيم که ـ ان شاءالله ـ چندان نخواهد پاييد!
ديدگاه اول: نظري که آينده را به مراتب تاريک تر از وضع کنوني مي بيند و معتقد است که قانون جنگل، همه ي جهان را فرا خواهد گرفت، اصل بر تنازع بقا و انتخاب اصلح است، هر قوي ضعيف را مي خورد تا سرانجام، کار به دست قوي ترين رسد.
استدلال اين گروه آن است که نگاه واقع بينانه به وضع کنوني جهان، آينده اي اميدبخش را به ما الهام نمي دهد. امروز در جهان، ميليون ها گرسنه به انتظار نان و ميليون ها بيمار، چشم به راه پزشک داريم، در حالي که در گوشه اي از همين جهان، ده ها بيمارستان براي سگ ها و گربه ها و ديگر حيوانات خانگي ساخته مي شود و هزاران تن گندم اضافي را مقابل ديدگان گرسنگاني که از آنها پوست و استخواني بيش نمانده، به دريا مي ريزند.
بشر امروز، خسته و گريزان از جهل، بي عدالتي، فساد و گمراهي، براي تسکين درد خود، به الکل، فحشا، هرويين و ديگر مواد مخدر يا توهم زا و سرانجام به خودکشي پناه مي برد و در شرايطي اين چنيني، کسي به فکر درمان آن دردهاي اصلي (بي عدالتي و جهل و ...) نيست. از اين رو، آينده معلوم نيست بهتر از اين باشد. بلکه اسارت ها، ننگ و نفرت ها، و بدختي ها، سرنوشت محتوم بشر است تا روزي که به انقراض نسل منتهي شود.
ديدگاه دوم: نظري ديگر وجود دارد که آينده را روشن مي بيند و بشريت را به فردايي نوراني و به دور از کدورت ها، ظلم و تبعيض ها، رنج ها و ... بشارت مي دهد. برخي از متفکران و روشنفکران و همه ي اديان در اين گروه قرار مي گيرند. (1)
ما در اين جا به مسئله ي مهدويت در برخي اديان مطرح و زنده ي جهان اشاره کرده، آن گاه به ويژگي هاي عصر ظهور خواهيم پرداخت.
دردين زرتشت: در دين زرتشت، منجي آينده، «سوشيانت» (يا سوشيانس) است. سوشيانت که به معناي «سودبخش و منفعت رسان» است، به کسي اطلاق مي شود که پس از زرتشت به عنوان منجي بشر، خواهد آمد. (2) بر اساس اعتقاد «هزاره گرايي زرتشتي» (Zorodstrean Millennialism)، انتظار ظهور سه منجي از نسل زرتشت در هر هزار سال، مطرح است. اين منجيان، يکي پس از ديگري جهان را (بويژه سرزمين ايران را) پر از عدل و داد خواهند کرد: 1. هوشيدر، هزار سال پس از زرتشت؛ 2. هوشيدر ماه، دو هزار سال پس از زرتشت؛ 3. سوشيانت، سه هزار سال پس از زرتشت که با ظهور او جهان، پايان مي يابد. (3)
به اعتقاد زرتشتيان، سوشيانت از فرزندان زرتشت است که نطفه اش به شيوه اي معجزه آسا در آب درياچه اي (4) نگهداري مي شود. مادر او نيز نژادش به پسر زرتشت مي رسد. او در آخرالزمان به شيوه اي معجزه آسا از مادر متولد مي شود و جهان را پر از نيکي خواهد کرد. (5)
در دين يهود: در دين يهود، نجات بخش نهايي، «ماشيح» به معناي «مسح شده» نام دارد. يهوديان معتقدند که عيسي مسيح (ع)، مسيحاي دروغين بوده و مسيحاي واقعي همان «منجي موعود» است که در آخرالزمان خواهد آمد.
تصوير تلمود (از کتب مقدس يهود) درباره ي شخص مسيحا، بر روي هم به قرار زير است: يک انسان که نهالي از خاندان سلطنتي داوود است، و قداست او تنها به سبب موهبت هاي طبيعي وي خواهد بود. امت هاي مشرک به دست او نابود خواهند شد و بني اسرائيل، قدرت جهاني خواهند يافت. مادر او زني از قبيله ي «دان» است و در شهر «بيت لحم» زاده خواهد شد و خدا پيش از آفرينش جهان، نام او را در خاطر خود آفريده است. (6)
در دين مسيحيت: به اعتقاد مسيحيان، حضرت عيسي (ع) بعد از کشته شدن، دوباره زنده شد و به آسمان ها رفت و در آخرالزمان براي نجات مردم، فرود مي آيد. (7)
«فارقليط» از جمله القابي است که در انجيل به منجي مسيحيان داده شده و لفظا به معناي «ستوده، آموزگار، شفاعتگر، هادي و تسلي دهنده» است و تحقق بخش عدالت در جهان آينده خواهد بود.
در اسلام: همه ي فرق اسلامي نيز معتقدند که بزرگ مردي انقلابي از دودمان پيامبر (ص) در آخرالزمان ظهور خواهد کرد و عدل و داد را در سراسر جهان خواهد گستراند. اين اتفاق نظر به حدي است که حتي تندروترين گروه هاي اسلامي (وهابيان) نيز اين موضوع را پذيرفته اند و نه تنها پذيرفته اند، بلکه به طور جدي از آن دفاع مي کنند و آن را از عقايد قطعي و مسلم اسلامي مي دانند. (8)
1. تشکيل جامعه ي آرماني: او دست به تشکيل نظامي اجتماعي خواهد زد که در آن، دورويي و نفاق نباشد، نابساماني و اختلاف و درگيري جان مردم را به لب نياورد، انسان ها هر کدام به حق خود قانع باشند؛ جامعه اي بر اساس ضوابط و قوانين الهي، به گونه اي که انبيا خواهان آن بودند.
2. حاکم منحصر به فرد: يکي از مختصات حکومت آرماني اسلام، وجود رهبري معصوم، پاک و منزه از هر نوع خطا و عيب و نقص است که تنها وابسته به خداست و هيچ تفاوتي بين اقوام و نژادهاي بشري نگذاشته، به همه با ديد يکسان مي نگرد.
3. بر قراري عدالت و رفع تبعيض ها: در مدينه ي فاضله ي اسلامي، همه جا سخن از عدل به ميان خواهد بود، دامنه ي عدالت موعود تا اقصي نقاط منازل و زواياي ناپيداي جامعه، گسترده مي شود. عدالت، مشخصه ي بارز و برجسته ي حکومت مهدي خواهد بود و مردم، آن حضرت را از عدل او مي شناسند. همچنين عدل آن حضرت، همانند حکومتش گسترده و جهاني خواهد بود.
4. توسعه ي علوم و بلوغ فکري بشر: عصر ظهور را مي توان عصر شکوفايي و گسترش علم و دانايي ناميد و مدينه ي آرماني اسلام را، شهر علم و دانش. با آمدن مهدي (عج)، همان گونه که ظلم و بيداد، جاي خود را به عدل و دادگري مي سپارد، جهل و ناداني نيز جاي خود را به علم و دانايي مي دهد. 25 شعبه و شاخه از علوم را که تا عصر ظهور ناشناخته مي ماند، آن حضرت در ميان مردم منتشر ساخته، دستش را بر سر بندگان مي گذارد و عقول آنها را با آن کامل و افکارشان را پرورش داده، تکميل مي کند، (13) تا آن جا که زنان، در خانه ها، با کتاب خدا و سنت پيامبر (ص) قضاوت کنند. (14)
در نتيجه، مردمي بلند نظر، با افکاري باز و سينه هايي گشاده و همتي والا و بينشي وسيع پرورش مي يابند که بسياري از مشکلات اجتماعي را در روح خود حل کرده، جهاني از صلح و صفا مي سازند.
5. گسترش ارتباطات: در عصر ظهور، به جهت پيشرفت سريع علم و فناوري، وسايل ارتباطات و انتقال اطلاعات، آن قدر پيشرفته خواهد بود که دنيا را همچون کف دست نشان مي دهد، و براي آگاهي از اقصي نقاط دنيا، نيازي به وسائل ارتباط جمعي امروز نخواهد بود؛ بين امام (ع) و مردم نامه رساني وجود نخواهد داشت يعني خداوند متعال چنان دانش و بينش ياران و پيروان حضرت را تقويت مي کند که ميان آنها و آن حضرت، نامه رسان نخواهد بود؛ با آنها سخن مي گويد و آنان سخنش را مي شنوند و او را مي بينند. (15)
6. رفاه و آسايش عمومي: در آن روز، رفاه و تنعم به گونه اي خواهد بود که ديگر نيازمندي در سطح جامعه يافت نمي شود، مردم براي دادن صدقات خويش کسي را پيدا نمي کنند، به برکت اجراي عدالت اسلامي و توزيع عادلانه منابع و ثروت، جايي براي فقر و طبقه ي ضعيف باقي نمي ماند. از اين رو مدينه ي فاضله ي اسلامي، آرمان شهر آسايش و رفاه همگاني خواهد بود. (16)
7. توسعه ي خارق العاده ي صنايع: در آن عصر به برکت گسترش علوم به دست مبارک مهدي (عج)، جهش علمي ـ تکنولوژي حيرت انگيزي به وجود خواهد آمد که در پرتو آن، از وسايل اطلاعاتي پيشرفته گرفته تا انواع انرژي و تا وسايل پيشرفته سريع السير حمل و نقل و وسايل انتقال سريع صدا و تصوير، به طور همگاني و ساده و آسان در اختيار همه ي پيروان آن حضرت قرار مي گيرد. (17)
8. امنيت: مدينه ي فاضله و آرماني اسلام، شهر امنيت و صلح خواهد بود. بي شک، يکي از نيازهاي اساسي بشر در هر جامعه اي احساس امنيت در ابعاد مختلف زندگي (اعم از اخلاقي، اجتماعي، خانوادگي، اقتصادي، حقوقي و ...) است و اين مهم در عصر ظهور، تحقق خواهد يافت، آن گونه که قرآن کريم وعده فرموده است: «... امنيت را جايگزين بيمناکي آنان خواهيم کرد...» (18) و ائمه ي اطهار (ع) نيز اين آيه را در شأن مهدي (ع) و اصحاب او دانسته اند. (19)
9. دگرگوني زندگي مادي و ايجاد رفاه: در روايت جالبي از امام صادق (ع) اين حقيقت به بهترين وجهي بيان شده است. حضرت مي فرمايد: هنگامي که قائم (ع) قيام کند، حکومت را بر اساس عدالت قرار مي دهد و ظلم و جور در دوران او برچيده مي شود و جاده ها در پرتو وجودش امن و امان مي گردد و زمين، برکاتش را خارج مي سازد و حقي به صاحبش مي رسد... در اين هنگام، زمين، گنج هاي خود را آشکار مي سازد و کسي نيازمندي را براي انفاق و صدقه و کمک مالي نمي يابد؛ زيرا همگان بي نياز و غني خواهند شد. (20)
در روايتي ديگر از پيامبر اکرم (ص) آمده است: «زمين، گنجينه هايش را براي او خارج مي سازد و وي مال و سرمايه ي بي شماري بين مردم پخش مي کند». (21)
علاوه بر ويژگي هاي ياد شده، خصايص ديگري را نيز براي عصر ظهور مي توان برشمرد که به علت ضيق مجال، تنها فهرست وار به آنها اشاره مي کنيم:
پيروزي نهايي حق بر باطل و چيرگي صلاح و تقوا و صلح و عدالت و آزادي و صداقت بر زور و زر و استکبار و ظلم و اختناق و دجالگري و فريب، کمال يافتن دانش و فضيلت هاي انساني و تربيت اسلامي در کنار فراواني نعمت و وفور ثروت، پيدايش وحدت و ألفت و محبت و همکاري، زنده شدن روح وظيفه شناسي در مردم، ضمانت اجرا يافتن قوانين، امکان رشد براي تمامي طبقات در زمينه هاي مختلف، گسترش توحيد و احياي دوباره ي اسلام و جهان شمولي آن، نوسازي در تمام زمينه هاي فکري و فرهنگي، پيراستن اماکن و اعمال مذهبي از تشريفات زائد و بدعت ها و تعصبات و ...». (22)
از خداوند متعال، توفيق درک آن عصر مبارک و نوراني را خواستاريم.
/خ
آري! بشر، گرفتار بوده است؛ گرفتار بي عدالتي و اختلاف طبقاتي، و دچار گرسنگي و رنج! زندگي براي بشر گذشته و امروز، سراسر تحمل است و تحميل. آيا شام تيره ي بشريت را صبح صادقي خواهد بود؟! آيا آينده نيز مانند گذشته هاست و از فرجام خوش بشريت بايد مأيوس شد؟! آيا صبحي نخواهد دميد که دردها به درماني رسيده باشند و نابساماني ها به ساماني؟! آيا روزگار سياه گرسنگي سپري نخواهد شد و انسان، فارغ از فکر معاش، به تعالي و تکامل جان و روح خود نخواهد پرداخت؟! آيا روزگار خودپرستي ها، تضادها، برادرکشي ها، تعدي ها و هتک حرمت ها به سر نخواهد آمد؟! و آيا و آيا ...؟
و ... عصر ظهور، يعني پاياني بر همه ي دردها، رنج ها، گرسنگي ها، نابساماني ها، بي عدالتي ها، کجروي انسان ها و باز شدن گره هاي کور جوامع انساني به دست منجي آسماني. آري! به گواهي همه ي اديان بزرگ الهي، آن روز موعود، روز نزول وعده ي جاويد حق، فرا خواهد رسيد و «او خواهد آمد». خواهد آمد و بر طغيان طاغيان، قاطعانه و خشمگينانه، طرح انتقام خواهد ريخت و منتظران صالح را به رکاب خواهد خواند.
او خواهد آمد و گيتي را ستاره باران خواهد کرد و سياهي شب را از دامن سپيده بر خواهد چيد. پس بياييد چشم به راه نزول آيه ي رحمت باشيم که ـ ان شاءالله ـ چندان نخواهد پاييد!
آينده ي بشر
ديدگاه اول: نظري که آينده را به مراتب تاريک تر از وضع کنوني مي بيند و معتقد است که قانون جنگل، همه ي جهان را فرا خواهد گرفت، اصل بر تنازع بقا و انتخاب اصلح است، هر قوي ضعيف را مي خورد تا سرانجام، کار به دست قوي ترين رسد.
استدلال اين گروه آن است که نگاه واقع بينانه به وضع کنوني جهان، آينده اي اميدبخش را به ما الهام نمي دهد. امروز در جهان، ميليون ها گرسنه به انتظار نان و ميليون ها بيمار، چشم به راه پزشک داريم، در حالي که در گوشه اي از همين جهان، ده ها بيمارستان براي سگ ها و گربه ها و ديگر حيوانات خانگي ساخته مي شود و هزاران تن گندم اضافي را مقابل ديدگان گرسنگاني که از آنها پوست و استخواني بيش نمانده، به دريا مي ريزند.
بشر امروز، خسته و گريزان از جهل، بي عدالتي، فساد و گمراهي، براي تسکين درد خود، به الکل، فحشا، هرويين و ديگر مواد مخدر يا توهم زا و سرانجام به خودکشي پناه مي برد و در شرايطي اين چنيني، کسي به فکر درمان آن دردهاي اصلي (بي عدالتي و جهل و ...) نيست. از اين رو، آينده معلوم نيست بهتر از اين باشد. بلکه اسارت ها، ننگ و نفرت ها، و بدختي ها، سرنوشت محتوم بشر است تا روزي که به انقراض نسل منتهي شود.
ديدگاه دوم: نظري ديگر وجود دارد که آينده را روشن مي بيند و بشريت را به فردايي نوراني و به دور از کدورت ها، ظلم و تبعيض ها، رنج ها و ... بشارت مي دهد. برخي از متفکران و روشنفکران و همه ي اديان در اين گروه قرار مي گيرند. (1)
ما در اين جا به مسئله ي مهدويت در برخي اديان مطرح و زنده ي جهان اشاره کرده، آن گاه به ويژگي هاي عصر ظهور خواهيم پرداخت.
مهدويت در اديان
دردين زرتشت: در دين زرتشت، منجي آينده، «سوشيانت» (يا سوشيانس) است. سوشيانت که به معناي «سودبخش و منفعت رسان» است، به کسي اطلاق مي شود که پس از زرتشت به عنوان منجي بشر، خواهد آمد. (2) بر اساس اعتقاد «هزاره گرايي زرتشتي» (Zorodstrean Millennialism)، انتظار ظهور سه منجي از نسل زرتشت در هر هزار سال، مطرح است. اين منجيان، يکي پس از ديگري جهان را (بويژه سرزمين ايران را) پر از عدل و داد خواهند کرد: 1. هوشيدر، هزار سال پس از زرتشت؛ 2. هوشيدر ماه، دو هزار سال پس از زرتشت؛ 3. سوشيانت، سه هزار سال پس از زرتشت که با ظهور او جهان، پايان مي يابد. (3)
به اعتقاد زرتشتيان، سوشيانت از فرزندان زرتشت است که نطفه اش به شيوه اي معجزه آسا در آب درياچه اي (4) نگهداري مي شود. مادر او نيز نژادش به پسر زرتشت مي رسد. او در آخرالزمان به شيوه اي معجزه آسا از مادر متولد مي شود و جهان را پر از نيکي خواهد کرد. (5)
در دين يهود: در دين يهود، نجات بخش نهايي، «ماشيح» به معناي «مسح شده» نام دارد. يهوديان معتقدند که عيسي مسيح (ع)، مسيحاي دروغين بوده و مسيحاي واقعي همان «منجي موعود» است که در آخرالزمان خواهد آمد.
تصوير تلمود (از کتب مقدس يهود) درباره ي شخص مسيحا، بر روي هم به قرار زير است: يک انسان که نهالي از خاندان سلطنتي داوود است، و قداست او تنها به سبب موهبت هاي طبيعي وي خواهد بود. امت هاي مشرک به دست او نابود خواهند شد و بني اسرائيل، قدرت جهاني خواهند يافت. مادر او زني از قبيله ي «دان» است و در شهر «بيت لحم» زاده خواهد شد و خدا پيش از آفرينش جهان، نام او را در خاطر خود آفريده است. (6)
در دين مسيحيت: به اعتقاد مسيحيان، حضرت عيسي (ع) بعد از کشته شدن، دوباره زنده شد و به آسمان ها رفت و در آخرالزمان براي نجات مردم، فرود مي آيد. (7)
«فارقليط» از جمله القابي است که در انجيل به منجي مسيحيان داده شده و لفظا به معناي «ستوده، آموزگار، شفاعتگر، هادي و تسلي دهنده» است و تحقق بخش عدالت در جهان آينده خواهد بود.
در اسلام: همه ي فرق اسلامي نيز معتقدند که بزرگ مردي انقلابي از دودمان پيامبر (ص) در آخرالزمان ظهور خواهد کرد و عدل و داد را در سراسر جهان خواهد گستراند. اين اتفاق نظر به حدي است که حتي تندروترين گروه هاي اسلامي (وهابيان) نيز اين موضوع را پذيرفته اند و نه تنها پذيرفته اند، بلکه به طور جدي از آن دفاع مي کنند و آن را از عقايد قطعي و مسلم اسلامي مي دانند. (8)
مهدي موعود (عج) در منابع حديث شيعه
عصر آرماني اديان
عصر آرماني زرتشتيان:
عصر آرماني يهود:
عصر آرماني مسيحيت:
ويژگي هاي عصر آرماني اسلام:
1. تشکيل جامعه ي آرماني: او دست به تشکيل نظامي اجتماعي خواهد زد که در آن، دورويي و نفاق نباشد، نابساماني و اختلاف و درگيري جان مردم را به لب نياورد، انسان ها هر کدام به حق خود قانع باشند؛ جامعه اي بر اساس ضوابط و قوانين الهي، به گونه اي که انبيا خواهان آن بودند.
2. حاکم منحصر به فرد: يکي از مختصات حکومت آرماني اسلام، وجود رهبري معصوم، پاک و منزه از هر نوع خطا و عيب و نقص است که تنها وابسته به خداست و هيچ تفاوتي بين اقوام و نژادهاي بشري نگذاشته، به همه با ديد يکسان مي نگرد.
3. بر قراري عدالت و رفع تبعيض ها: در مدينه ي فاضله ي اسلامي، همه جا سخن از عدل به ميان خواهد بود، دامنه ي عدالت موعود تا اقصي نقاط منازل و زواياي ناپيداي جامعه، گسترده مي شود. عدالت، مشخصه ي بارز و برجسته ي حکومت مهدي خواهد بود و مردم، آن حضرت را از عدل او مي شناسند. همچنين عدل آن حضرت، همانند حکومتش گسترده و جهاني خواهد بود.
4. توسعه ي علوم و بلوغ فکري بشر: عصر ظهور را مي توان عصر شکوفايي و گسترش علم و دانايي ناميد و مدينه ي آرماني اسلام را، شهر علم و دانش. با آمدن مهدي (عج)، همان گونه که ظلم و بيداد، جاي خود را به عدل و دادگري مي سپارد، جهل و ناداني نيز جاي خود را به علم و دانايي مي دهد. 25 شعبه و شاخه از علوم را که تا عصر ظهور ناشناخته مي ماند، آن حضرت در ميان مردم منتشر ساخته، دستش را بر سر بندگان مي گذارد و عقول آنها را با آن کامل و افکارشان را پرورش داده، تکميل مي کند، (13) تا آن جا که زنان، در خانه ها، با کتاب خدا و سنت پيامبر (ص) قضاوت کنند. (14)
در نتيجه، مردمي بلند نظر، با افکاري باز و سينه هايي گشاده و همتي والا و بينشي وسيع پرورش مي يابند که بسياري از مشکلات اجتماعي را در روح خود حل کرده، جهاني از صلح و صفا مي سازند.
5. گسترش ارتباطات: در عصر ظهور، به جهت پيشرفت سريع علم و فناوري، وسايل ارتباطات و انتقال اطلاعات، آن قدر پيشرفته خواهد بود که دنيا را همچون کف دست نشان مي دهد، و براي آگاهي از اقصي نقاط دنيا، نيازي به وسائل ارتباط جمعي امروز نخواهد بود؛ بين امام (ع) و مردم نامه رساني وجود نخواهد داشت يعني خداوند متعال چنان دانش و بينش ياران و پيروان حضرت را تقويت مي کند که ميان آنها و آن حضرت، نامه رسان نخواهد بود؛ با آنها سخن مي گويد و آنان سخنش را مي شنوند و او را مي بينند. (15)
6. رفاه و آسايش عمومي: در آن روز، رفاه و تنعم به گونه اي خواهد بود که ديگر نيازمندي در سطح جامعه يافت نمي شود، مردم براي دادن صدقات خويش کسي را پيدا نمي کنند، به برکت اجراي عدالت اسلامي و توزيع عادلانه منابع و ثروت، جايي براي فقر و طبقه ي ضعيف باقي نمي ماند. از اين رو مدينه ي فاضله ي اسلامي، آرمان شهر آسايش و رفاه همگاني خواهد بود. (16)
7. توسعه ي خارق العاده ي صنايع: در آن عصر به برکت گسترش علوم به دست مبارک مهدي (عج)، جهش علمي ـ تکنولوژي حيرت انگيزي به وجود خواهد آمد که در پرتو آن، از وسايل اطلاعاتي پيشرفته گرفته تا انواع انرژي و تا وسايل پيشرفته سريع السير حمل و نقل و وسايل انتقال سريع صدا و تصوير، به طور همگاني و ساده و آسان در اختيار همه ي پيروان آن حضرت قرار مي گيرد. (17)
8. امنيت: مدينه ي فاضله و آرماني اسلام، شهر امنيت و صلح خواهد بود. بي شک، يکي از نيازهاي اساسي بشر در هر جامعه اي احساس امنيت در ابعاد مختلف زندگي (اعم از اخلاقي، اجتماعي، خانوادگي، اقتصادي، حقوقي و ...) است و اين مهم در عصر ظهور، تحقق خواهد يافت، آن گونه که قرآن کريم وعده فرموده است: «... امنيت را جايگزين بيمناکي آنان خواهيم کرد...» (18) و ائمه ي اطهار (ع) نيز اين آيه را در شأن مهدي (ع) و اصحاب او دانسته اند. (19)
9. دگرگوني زندگي مادي و ايجاد رفاه: در روايت جالبي از امام صادق (ع) اين حقيقت به بهترين وجهي بيان شده است. حضرت مي فرمايد: هنگامي که قائم (ع) قيام کند، حکومت را بر اساس عدالت قرار مي دهد و ظلم و جور در دوران او برچيده مي شود و جاده ها در پرتو وجودش امن و امان مي گردد و زمين، برکاتش را خارج مي سازد و حقي به صاحبش مي رسد... در اين هنگام، زمين، گنج هاي خود را آشکار مي سازد و کسي نيازمندي را براي انفاق و صدقه و کمک مالي نمي يابد؛ زيرا همگان بي نياز و غني خواهند شد. (20)
در روايتي ديگر از پيامبر اکرم (ص) آمده است: «زمين، گنجينه هايش را براي او خارج مي سازد و وي مال و سرمايه ي بي شماري بين مردم پخش مي کند». (21)
علاوه بر ويژگي هاي ياد شده، خصايص ديگري را نيز براي عصر ظهور مي توان برشمرد که به علت ضيق مجال، تنها فهرست وار به آنها اشاره مي کنيم:
پيروزي نهايي حق بر باطل و چيرگي صلاح و تقوا و صلح و عدالت و آزادي و صداقت بر زور و زر و استکبار و ظلم و اختناق و دجالگري و فريب، کمال يافتن دانش و فضيلت هاي انساني و تربيت اسلامي در کنار فراواني نعمت و وفور ثروت، پيدايش وحدت و ألفت و محبت و همکاري، زنده شدن روح وظيفه شناسي در مردم، ضمانت اجرا يافتن قوانين، امکان رشد براي تمامي طبقات در زمينه هاي مختلف، گسترش توحيد و احياي دوباره ي اسلام و جهان شمولي آن، نوسازي در تمام زمينه هاي فکري و فرهنگي، پيراستن اماکن و اعمال مذهبي از تشريفات زائد و بدعت ها و تعصبات و ...». (22)
از خداوند متعال، توفيق درک آن عصر مبارک و نوراني را خواستاريم.
پی نوشت:
1. ر.ک: به آينده از نظر ما و ديگران، علي قائمي، انتشارات اميري، ص 14 ـ 68.
2. اسطوره ي سوشيانت، علي اصغر مصطفوي، ص 30، تهران: فرهنگ دهخدا، 1381.
3. تاريخ جامع اديان، جان بي ناس، ترجمه: علي اصغر حکمت، ص 476، تهران: انتشارات آموزش و انقلاب اسلامي، 1370؛ آشنايي با اديان، حسين توفيقي، ص 66.
4. درياچه ي هامون در سيستان.
5. براي آگاهي از چگونگي تولد موعود نهايي زرتشت ر.ک به: اسطوره ي سوشيانت، ص 50.
6. انتظار مسيحا در آيين يهود، جوليوس گرينستون، ترجمه: حسين توفيقي، تهران: مرکز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب، 1377، ص 65؛ مجله موعود، ش 19، ص 61.
7. ر.ک به: کتاب مقدس، متي 27 و 28 و اعمال رسولان يک.
8 . ر.ک به: حکومت جهاني مهدي (عج)، ناصر مکارم شيرازي، قم: نسل جوان، 1380، ص 133 ـ 150.
9. همان، ص 155.
10. مهدويت در اسلام و زرتشت، عليرضا ابراهيم، تهران: باز، 1381، ص 62 و 75 ـ 76.
11. اقتباس و تلخيص: مجله موعود، ش 19 ص 62 ـ 63؛ نيز ر.ک به: هزاره گرايي در فلسفه تاريخ مسيحيت، حسين توفيقي، ص 11.
12. اسطوره ي سوشيانت، ص 254 ـ 262؛ نيز ر.ک به: تاريخ کوچک اديان بزرگ، فليسين شاله، ترجمه: منوچهر خدايار محبي، تهران: دانشگاه تهران، ص 439 ـ 442.
13. ر.ک به: بحارالأنوار، ج 52، ص 328 ـ 336.
14. همان، ص 352.
15. منتخب الأثر، ص 483.
16. بحارالأنوار، ج 52، ص 338.
17. همان، ج 13، ص 176.
18. سوره ي نور، آيه ي 55.
19. مجمع البيان و تفسير البرهان، ذيل آيه ي شريفه.
20. بحارالأنوار، ج 13، ص 52.
21. همان، ج 51، ص 68.
22. در بخش ويژگي هاي عصر آرماني اسلام، علاوه بر منابع معرفي شده از منابع زير نيز استفاده شده است:
ـ فصلنامه ي انتظار، شماره ي 2، ص 146 ـ 165.
- عصر ظهور، علي کوراني، ترجمه: عباس جلالي، 1369، ص 351-370.
ـ مجله ي موعود، پيش شماره ي آبان 1375، ص 23 ـ 28.
ـ در فجر ساحل، محمد حکيمي، 1374، ص 38 ـ 47.
/خ
