علائم پایین بودن میزان گلبولهای سفید خون

سلول‌های سفید خون، بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند. سلولهای سفید خون که تحت عنوان لکوسیت‌ نیز شناخته می‌شوند در برابر پاتوژنها (عوامل بیماری زا) و مواد خارجی که وارد بدن می‌شوند، مبارزه می‌کنند.

این سلول ها که در سرتاسر بدن یافت می‌شوند، خون و عروق لنفاوی را دربرمی‌گیرند. سلول های سفید خون توسط سلولهای بنیادی در مغز استخوان تولید شده و نام آنها از رنگ‌شان گرفته شده است.

انواع مختلفی از سلولهای سفید خون با عملکردهای متفاوتی وجود دارد. آنها، نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، بازوفیل‌ها، ائوزینوفیل‌ها و مونوسیت‌ها را شامل می‌شوند. مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهند که حدود 1% خون انسان متشکل از سلولهای سفید خون است.

میزان طبیعی سلول سفید خون در یک لیتر از خون انسان بین 4 تا 11 میلیون می‌باشد. افزایش یا کاهش قابل ملاحظه در این میزان می‌تواند نشانه‌ی وجود برخی عوارض نهفته باشد.

تعداد پایین سلول سفید خون

این وضعیت، کاهش تعداد گلبولهای سفید خون را نشان می‌دهد. به این عارضه لکوپنی (leukopenia) گفته می‌شود که از طریق آزمایشات اولیه خون می‌توان آن را تشخیص داد. آزمایشات بیشتر می‌توانند نوع سلول سفید خون که تحت تأثیر قرار گرفته است را مشخص نمایند.

در یک فرد سالم، حدود 60% نوتروفیل، 5% منوسیت، 4% ائوزینوفیل، و 1% بازوفیل وجود خواهد داشت. شناسایی نوع خاص گلبول سفید خون که تحت تأثیر قرار گرفته است، به تشخیص بیماری زمینه‌ای یا نهفته کمک می‌کند. گفته می‌شود که استانداردهای تعیین لکوپنی بسته به عواملی همچون سن، جنسیت، و روش آزمایشی، متفاوت می‌باشند.

با این حال، هر میزانی کمتر از 3500 گلبول سفید در هر میکرولیتر خون را به عنوان موردی از لکوپنی تشخیص می‌دهند.

برخی از عوامل کاهش گلبول‌های سفید
 

کمبود گلبول سفید معمولاً در مغز استخوان ظاهر می‌شود که ممکن است علت‌های مختلفی داشته باشد. برخی از علل کاهش تعداد گلبول‌های سفید در خون عبارت است از:

• هنگامی که شخصی در مدت زمان طولانی به انواع عفونت‌های ویروسی مبتلا می‌شود، کارکرد‌های مغز استخوان دچار اختلال می‌گردد که در نهایت موجب کمبود میزان گلبول‌های سفید در خون خواهد شد.
   

• برخی از ناهنجاری‌های مادرزادی در افراد، با گذشت زمان مغز استخوان او را با مشکلاتی مواجه می‌سازند. در این حالت تعداد گلبول‌های سفید نیز کاهش می‌یابد.
• سرطان یا انواع بیماری‌های دیگر که کارکرد مغز استخوان را کاهش می‌دهند، در کمبود میزان گلبول‌های سفید نقش مهمی دارند.
• استفاده طولانی مدت از انواع آنتی بیوتیک‌ها، گلبول‌های سفید را در خون از بین می‌برند.
• انواع عفونت‌های شدید در بدن، تعداد گلبول‌های سفید را به سرعت از بین می‌برند و تعداد آن‌ها را در خون کاهش می‌دهد.
• هنگامی که سلول‌های التهابی در بدن جمع می‌شوند، تعدادی از گلبول‌های سفید را از بین می‌برند.

 

علائم کاهش گلبول‌های سفید در خون

علائم کمبود گلبول سفید در خون، با علل مختلفی ظاهر می‌شود که عبارت است از:

• عفونت‌های شدید و مکرر
• تب و لرز
• احساس خستگی
• کاهش وزن بدون هیج دلیل خاصی
• انواع زخم‌های دهان
• عرق کردن
• سرفه‌های خشک و شدید
• تنگی نفس
• قرمز شدن پوست

 

نقش گلبول‌های سفید در بدن چیست؟

بهتر است با نقش اساسی که گلوبول سفید در خون دارد آشنا شویم تا در صورت بروز علائم کمبود گلبول سفید آن را جدی بگیریم.
 

• عوامل خارجی و بقایای سلول‌های مرده را در بدن از بین می‌برد.
• از بدن در برابر انواع عفونت‌ها مراقبت خواهد کرد.
• ساخت آنتی‌بادی، با وجود گلبول‌های سفید در خون آسان خواهد شد.
• انواع سلول‌های سرطانی و سلول‌های عفونی با استفاده از این نوع گلبول‌ها از بین ‌می‌روند.

 

عوارض کاهش گلبول‌های سفید در خون

هنگامی که فردی با علائم کمبود گلبول سفید در بدن خود مواجه می‌شود، باید در اسرع وقت به متخصص مراجعه نماید.

در غیر این صورت فرد به عوارض مختلفی دچار می‌شود که برخی از آن‌ها عبارت است از:

• ابتلا به انواع عفونت‌های شدید ویروسی، باکتریایی، انگلی و…
• اگر فرد مبتلا به بیماری سرطان باشد، در صورت کمبود گلبول‌های سفید در خون ممکن است که درمان به خوبی صورت نگیرد و فرد با مشکلات جدی مواجه شود.
• کمبود شدید گلبول‌های سفید خون، ممکن است منجر به فوت فرد شود.

توصیه می‌شود در صورت بروز هر یک از علائم کاهش گلبول‌های سفید، به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا به سرعت تحت درمان قرار گیرید.

درمان کمبود گلبول سفید

با توجه به اینکه کدام نوع از گلبول‌های سفید در خون کاهش پیدا کرده است و علائم آن در بدن چگونه ظاهر شده است، روش‌های درمان متفاوت خواهد بود. کاهش گلبول‌های سفید، با استفاده از آزمایش خون توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود.

برخی از روش‌های درمان کاهش گلبول‌های سفید خون عبارت است از:

• استفاده از دارو‌های خاص جت تحریک کردن بدن به تولید سلول‌های خونی
• استفاده از دارو‌هایی که انواع عفونت‌های بدن را کاهش می‌دهند.

 

معرفی دارو‌های کاهش‌دهنده میزان گلبول‌های سفید

مصرف برخی از دارو‌ها می‌تواند منجر به کاهش تعداد گلبول‌های سفید می‌شود. بهتر است این دارو‌ها را بشناسید تا با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید. این دارو شامل موارد زیر می‌شوند:

• انواع آنتی بیوتیک
• دارو ضد تشنج
• دارو شیمی درمانی
• دارو ضد تیروئید
• آنتی هیستأمین
• آرسنیک
• دارو ادار‌آور
• سولفونامید
• پرتو درمانی

 

توصیه‌های مهم به فرد مبتلا به کمبود گلبول سفید

فردی که با کمبود گلبول سفید در خون مواجه است، برای پیشگیری از مشکلات و عوارض بیشتر باید بعضی از نکات ایمنی را رعایت کند که عبارت است از:

• انواع میکروب‌های مختلف از راه سرفه و عطسه منتقل می‌شوند؛ پس افراد باید تا حد امکان در فصل‌های سرد سال که امکان سرماخوردگی زیاد است، از حضور در مکان‌های شلوغ و پر جمعیت پرهیز کنند.
• امکان گسترش بیماری‌ها از راه غذا‌ها بسیار بالا است، به همین دلیل در هنگام تهیه غذا بسیار دقت کنید. افراد مبتلا به کمبود گلبول سفید باید از غذا‌های سالم و مغذی استفاده کنند زیرا این غذا‌ها به سیستم ایمنی آن‌ها کمک زیادی می‌کنند.
• شخصی که میزان گلبول‌های سفید خونش کاهش پیدا کرده است، نباید در انواع آب‌های دریاچه و رودخانه شنا کند. زیرا در این آب‌ها انواع انگل‌های میکروسکوپی وجود دارد که می‌تواند به بدن وارد شود و منجر به بیماری فرد شود.
• این افراد بهتر است در معرض نیش پشه و انواع حشرات دیگر قرار نگیرند. در صورت بیرون رفتن به فضا‌های آزاد باید از لباس‌هایی با آستین بلند و انواع اسپری‌های دافع استفاده کنند که خطر نیش حشرات کاهش یابد.
• این افراد در طول روز باید به طور مکرر دست‌های خود را ضدعفونی کنند، تا هیچ گونه ویروس و میکروبی از راه دست‌ها وارد بدن آن‌ها نشود.
• این گونه افراد تا حد امکان مراقب باشند تا هر گونه بریدگی و زخم روی پوست آن‌ها ایجاد نشود. در صورت به وجود آمدن زخم، به خوبی آن را ضدعفونی کنند.
• افرادی که تعداد گلبول‌های سفید آن‌ها در بدن کاهش یافته است، باید ناخن‌های خود را کوتاه کنند تا میکروب‌های مختلف راهی برای نفوذ به بدن نداشته باشند.

 

توصیه‌های پزشکان به افراد مبتلا به کمبود گلبول‌های سفید در خون

پزشکان متخصص برای افرادی که دچار کمبود گلبول سفید می‌شوند،

تعدادی مراقبت را پیشنهاد کرده‌اند که عبارت است از:

• غذا‌های سالم و مغذی مصرف کنید: بدن هر فردی برای تقویت شدن به انواع ویتأمین، مواد مغذی و… نیاز دارد. پس برای بهبود این بیماری مصرف سبزیجات و میوه را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
• استراحت کنید: این گونه افراد، در زمان‌هایی که انرژی بالایی دارند باید کار‌های خود را انجام داده و بعد از آن استراحت کنند. پس در طول روز برنامه‌ریزی نمایید که کار‌های ضروری خود را زمانی که انرژی کامل دارید انجام دهید.
• از انواع ویروس‌ها و میکروب‌ها دوری کنید: در طول روز به طور مکرر دست‌های خود را بشویید، از مکان‌های شلوغ دوری کنید، در بیرون از منزل از مایع ضدعفونی استفاده نمایید و …

 

معرفی انواع مواد غذایی مقوی برای کمبود گلبول سفید

غذا‌ها و موادهای مغذی بسیاری وجود دارند که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و به افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون کمک می‌کنند.

برای آشنایی با برخی از این مواد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مواد غذایی دارای آنتی اکسیدان: انواع سبزی‌ها و میوه‌هایی که دارای برگ‌های سبز هستند، مانند توت، تمشک، گیلاس، سیب زمینی، مرکبات و … که سرشار از آنتی اکسیدان هستند.
• چربی‌های سالم مانند روغن نارگیل، روغن زیتون و …
• پروبیوتیک‌ها
• غذا‌هایی که سرشار از آهن و روی هستند مانند گوشت، جگر، ماهی، لوبیا، اسفناج و …
• مصرف ۲ لیتر آب در طول روز
• مصرف نوشیدنی‌هایی مانند انواع چای‌های گیاهی، آب نارگیل، آب سبزیجات و …
• ویتأمین D برای سیستم ایمنی بدن ضروری است. پس روزانه به مدت ۱۰ دقیقه در زیر نور آفتاب فعالیت داشته باشید.
• استفاده از سیر در طول روز سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و یک نوع درمان ضد التهاب در بدن محسوب می‌شود.
• انواع مکمل‌های امگا ۳، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند.

 
 

انواع کاهش گلبول سفید در خون

با توجه به اینکه کدام یک از گلبول‌های سفید در خون کاهش پیدا می‌کند، کمبود گلبول سفید انواع مختلفی خواهد داشت که عبارت است از:

• نوتروپنی: یک نوع کاهش گلبول سفید در خون است که در این حالت میزان نوتروفیل‌ها در خون افراد کاهش پیدا می‌کند.
• لنفوسیتوپنی: این نوع بیماری، مربوط به کاهش لنفوسیت‌ها در خون است و این نوع سلول‌ها از بدن در برابر انواع عفونت‌ها محافظت می‌کند.

 

نحوه تشخیص ابتلا به کمبود گلبول سفید

مانند تمام بیماری‌های مربوط به خون که با استفاده از آزمایش خون تشخیص داده می‌شوند، در مورد اختلالات گلبول‌های سفید نیز از آزمایش خون استفاده خواهد شد. در این آزمایش تعداد سلول‌های خونی در بدن به طور کامل شمارش می‌شوند.

هنگامی که شخص بیش از حد به عفونت مبتلا می‌شود، پزشک متخصص به اختلالات گلبول سفید پی می‌برد و آزمایش خون را برای بیمار تجویز می‌کند. البته این نوع آزمایش باید سالانه انجام شود، در این صورت تشخیص داده می‌شود که حتی افراد که دارای هیچ گونه علائمی نیستند، به کمبود گلبول سفید مبتلا شده‌اند.

بعد از بررسی کردن این نوع آزمایش، پزشک متخصص به راه‌های درمان می‌پردازد تا تعداد گلبول‌های سفید بدن فرد را افزایش دهد.
 

تعداد گلبول سفید در خون

تعداد گلبول‌های سفید در خون افراد با همدیگر تفاوت دارد، اما بر اساس تحقیقات آزمایشگاهی تعداد گلبول‌های سفید در بدن افراد به طور متوسط به صورت زیر است:

• مردان: به طور متوسط در مردان ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ گلبول سفید در هر میکرولیتر خون وجود دارد.
• زنان: به طور متوسط در زنان ۴۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ گلبول سفید در هر میکرولیتر خون وجود دارد.
• کودکان در سنین نوزادی تا نوجوانی: در این کودکان ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ گلبول سفید در هر میکرولیتر خون موجود است.
•  نوزادان تازه متولد شده: در نوزادان ۹۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ گلبول سفید در هر میکرولیتر خون وجود خواهد داشت.