درمان بیماری‌های ریه

 

خشكی ریه

هرگاه در ریه احساس خشكی كردید، نخود را در شیر بجوشانید و شیر را گرم بخورید.

ترشحات ریه

برای رفع ترشحات ریه صبح‌ها قبل از صرف صبحانه آب هویج خام را با شیر مخلوط كرده و بنوشید.

خالی كردن آب ریه

برای خالی كردن آب ریه مصرف كرفس خوراكی مفید خواهد بود.

تقویت ریه

برای تقویت ریه می‌توان از خوراكی‌های زیر استفاده كرد.
انار شیرین، خرمای خشك، تو سرخ، بادام، صمغ درخت بادام، فندق، مویز، شیر، كاهو، نخودسبز، كرفس، ترب سیاه، نشاسته.

ضدعفونی كردن ریه

برای ضدعفونی كردن ریه گاه‌گاهی مقداری اسطوخدوس هندی را مانند چای دم كنید و آب آن را شیرین كرده و بنوشید.

عفونت ریه

برای رفع عفونت ریه سیر بسیار مفید است.
• علف هزار چشم را دم كنید و آبش را بنوشید.
• هر روز حدود 60 گرم خرما را در یك لیتر آب بجوشانید و به مرور بنوشید.
• هر روز 10 گرم آویشن تازه یا خشك را در یك لیتر آب جوش دم كنید و به مرور بنوشید.
• ده عدد انجیر خشك را در یك لیتر شیر بجوشانید و آن شیر را به مرور میل فرمایید.
• بیست گرم گل زوفا را در یك لیتر آب بجوشانید و آب صاف كرده‌ی آن را با عسل شیرین و در طول روز به مرور بنوشید.
• خرما، انجیر، كشمش و عناب نیم كوب شده را مساوی روزی سه مرتبه بجوشانید و آب آن را میل فرمایید.
• چند عدد شلغم را در یك لیتر شیر خرد كنید و بجوشانید. كمی شكر با آب آن مخلوط كنید و بنوشید.
• هر روز صبح ناشتا دو حبه سیر را در یك فنجان شیر بجوشانید و آن شیر را گرم بنوشید.
• هر روز نصف قاشق چای خوری دانه‌های اسفند را بسایید و با عسل مخلوط كرده، میل كنید.
• هر روز تخم كتان را بكوبید و با عسل مخلوط كنید و بخورید.
• تخم شنبلیله را نرم بسایید بعد انجیر را نیز جداگانه بكوبید سپس آن دو را درهم تركیب كنید و بخورید.
• ریشه‌ی اریسا، گل زوفا و پودر شیرین بیان را به نسبت مساوی مخلوط و هر شب 10 عدد انجیر خشك را در آب گرم بخیسانید. صبح یك قاشق شربت خوری از داروها را با آب انجیرها بجوشانید بعد آب آن را صاف كنید. انجیرها را بخورید و آب آن را نیز بنوشید.
• تخم شنبلیله 20 گرم، نرم بسایید و با 50 گرم مویز كوبیده شده و 30 گرم تمرهندی بدون هسته و 30 گرم انجیر كوبیده شده و 500 گرم عسل همه را مخلوط و هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یك قاشق شربت خوری از آن میل كنید.
• اول فصد كنید و شربت تمرهندی یا شربت آلو یا شربت شیرخشت یا آب جوشانده‌ی مغز فلوس یا شربت گل زوفا یا شربت گل بنفشه یا كتیرا یا صمغ عربی یا لعاب به دانه یا لعاب تخم خطمی را روزی سه مرتبه میل كنید.

ورم ریه

برای درمان ورم ریه، تخم بَزرك را بكوبید و از خارج روی سینه ضماد كنید.
• تره‌ی كوبیده، یا آب تره را با عسل مخلوط كرده و بخورید.
• دو تا سه عدد سیب درختی را با پوست در یك لیتر آب خرد كنید و 15 دقیقه آن را بجوشانید. بعد كمی پودر عصاره‌ی شیرین بیان را با آن مخلوط سپس میل فرمایید.

درد ریه

برای تسكین درد ریه اگر از اسفناج پخته استفاده كنید مؤثر خواهد بود.

نزله‌های ریوی

برای درمان نزله‌های ریوی باید هر روز صبح ناشتا جعفری را خرد كنید بعد در شیر بجوشانید و بخورید.
• یك قاشق شربت خوری گل خشك نیلوفر آبی را در یك لیوان آب جوش 10 دقیقه دم كنید و آب آن را بنوشید. این كار را روزی سه مرتبه تكرار كنید.
• پنجاه گرم ریشه‌ی شنگ را در یك لیتر آب به مدت نیم ساعت بجوشانید. آب آن را در طول روز صبح ناشتا و بین غذاهای روزانه میل فرمایید.

قصب‌الریه

برای درمان قصب‌الریه كمی كتیرا مفتولی ساییده شده را با كمی شكر و مقداری روغن بادام شیرین مخلوط و بخورید.
• بیست و پنج گرم پودر شیرین بیان را در یك لیتر آب بجوشانید. آب صاف كرده‌ی آن را در طول روز به مرور بنوشید.

زخم ریه

در صورتی كه دچار زخم ریه شده‌اید از كنگر هم چنین آب نخود به مرور استفاده كنید تا بهبود یابید.
• بیست گرم تخم شنبلیله را نرم بسایید بعد با 50 گرم مویز كوبیده شده و 30 گرم تمرهندی بدون هسته و 30 گرم انجیر كوبیده شده و 500 گرم عسل همه را مخلوط و هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یك قاشق شربت خوری از آن میل كنید.

ذات الریه

به انواع مختلف التهاب ریه ذات الریه یا سینه پهلو گفته می‌شود. این بیماری در اثر باكتری‌های مختلفی مانند پنوموكوك، توبركولوز (عامل سل) و لژیونلا ایجاد می‌گردد. گاهی ممكن است در اثر قارچ‌هایی مانند هیستوپلاسما یا توسط آغازیانی چون پنونوسیستیس كارینی پدید آید. ذات الریه پنوموسیستیس در بیماران مبتلا به ایدز بسیار شایع است. مواد سمی مثل كلرین و گاز خردل در اثر استنشاق می‌تواند آسیب شیمیایی به ریه‌ها وارد كند.
هم‌چنین استنشاق دود باعث التهاب ریه‌ها شده و نوعی ذات الریه شیمیایی ایجاد می‌كند. پی بردن به این بیماری بسیار آسان است. طبیب با گوش كردن و با ضربات انگشت روی قفسه‌ی سینه محل‌هایی از ریه كه هوا در آن قسمت وجود ندارد را تشخیص می‌دهد. در صورتی كه درست تشخیص ندهد از راه آزمایش و پرتونگاری ذات الریه یا سینه پهلو تشخیص داده می‌شود. شخص مبتلا دچار سرفه، تب و حالت برافروختگی و گاهی توأم با تنگی نفس می‌گردد.
اگر دچار ذات الریه شده‌اید باید از استعمال دخانیات، فریاد زدن، خوردن مُسهل، تقلا و حركت، فعالیت زیاد، هوای سرد، خوردن آب یخ، نوشیدنی‌های سرد، غذاهای بودار و سرخ كرده، انواع فلفل و ادویه‌جات و شیرینی‌های قنادی پرهیز كنید.
از خوراكی‌هایی كه به درمان كمك می‌كنند بیشتر استفاده كنید. این خوراكی‌ها عبارتند از: آب لیمو شیرین، آب خیار یا مغز خیار، مخلوط آب شلغم خام با آب لیمو شیرین، مخلوط آب هویج با آب لیمو شیرین، مخلوط آب كرفس تازه با آب لیمو شیرین، آب پیاز خام، ماءالشعیر، روغن بادام شیرین، گشنیز تازه، اسفناج، انجیر، آش جو با عدس، آش با گندم و اسفناج و گشنیز و كشك، گندم پخته با كشك، آب كدو با كمی سكنجبین، آب جوشانده‌ی عناب و سه پستان، شربت بنفشه، شربت نیلوفر.
• برای درمان، انجیر خشك را بو دهید و نرم بكوبید و بخورید. یا لعاب اسفرزه، عرق بید و شكر را با هم مخلوط كنید و بخورید.
• برگ‌های كلم را با پوارو خرد كرده و بپزید. روی سینه و پهلوها ضماد كنید.
• هشتصد گرم گل‌های تازه‌ی نیلوفر را با سه كیلو قند بجوشانید. چند روز به مرور هر بار كمی از آن را بنوشید.
• بیست گرم گل زوفا را در یك لیتر آب جوش دم كنید و روزی سه مرتبه هر بار مقداری از آن را بنوشید.
• گل نیلوفر، گل بنفشه، گل خطمی سفید و تاج ریزی را مخلوط و نرم بكوبید. بعد آن را با آب گرم مخلوط كنید، مقداری شكر سرخ و كمی كره‌ی گاو به آن اضافه و به مرور میل كنید.
• سه پستان و عناب نیم كوب شده را از هركدام 30 عدد مویز 10 عدد و انجیر خشك قطعه قطعه شده 20 عدد پر سیاوش، تخم ختمی، گل بنفشه، گل پنیرك و آویشن شیرازی از هركدام 10 گرم همه را مخلوط كنید. بعد بجوشانید و آب صاف كرده‌ی آن را به مرور بنوشید.
• گل بنفشه و گل نیلوفر را به نسبت مساوی بجوشانید. آب آن را صاف و با شكر قوام آورید. هر دو ساعت یك قاشق از آن را میل كنید.
• روزی سه مرتبه هر بار یك قاشق چای خوری تخم كاهو را در یك فنجان آب بجوشانید بعد آب آن را صاف كرده و بنوشید.
• پنجاه گرم برگ و یا پوست درخت فندق را در یك لیتر آب بجوشانید. آب آن را صاف و شیرین ساخته و صبح، ظهر و شب هر مرتبه یك فنجان بنوشید.
• پانصد گرم گل بنفشه را در 4 لیتر آب بجوشانید. آب آن را صاف كرده و با یك و نیم كیلو قند شربت بسازید. روزی سه مرتبه هر بار یك فنجان از آن را میل كنید.
• تاج‌ریزی، خارخاسك، گل خطمی سفید، گل نیلوفر، گل بابونه‌ی شیرازی، آرد جو، كتیرا مفتولی، مرزنجوش و تخم مرو را نرم بكوبید. با كمی روغن كنجد، موم زرد و گلاب مخلوط و روی پارچه‌ای پهن كنید و روی سینه ضماد گذارید.
• هر روز 40 گرم خارخاسك را در یك لیتر آب جوش دم كنید. آب صاف كرده‌ی آن را به مرور بنوشید.
• صندل سفید، آرد جو و برگ چغندر را با هم بكوبید بعد كمی روغن بنفشه را با آن مخلوط كنید و روی سینه، پشت و پهلوها ضماد كنید. پس از چند روز كه از سیر بیماری گذشت بابونه، مغز ناخنك، گل بنفشه و گل خطمی را نرم بكوبید و با آرد جو و كمی روغن بابونه خمیر و ضماد كنید.
• گل گاوزبان، صندل سفید، عوالصلیب و پر سیاوشان از هركدام 5 گرم. بادیان و گل محمدی از هركدام10 گرم، تخم خطمی 30 گرم، همه را نیم كوب كرده و با 5 گرم پودر شیرین بیان مخلوط و به 10 قسمت مساوی تقسیم كرده، ‌سپس 100 گرم مویز را به وسیله‌ی قیچی قطعه قطعه كرده و به آن 10 قسمت اضافه كنید. هر قسمت از آن را شب در یك و نیم لیوان آب جوش بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید. آب آن را صاف و شیرین كرده و قبل از صبحانه بنوشید. تفاله‌ی آن را مجدداً در یك و نیم لیوان آب بخیسانید و شب باز جوشانده و آب آن را میل فرمایید.

ذات الریه از رطوبت و بلغم:

اگر بیماری از سردی، رطوبت و بلغم باشد علائم مهم آن در طول روز سرفه‌های شدید و شب‌ها آرام است. برای درمان پودر شیرین بیان، گل آقطی، گل لادن، گل ورون و برگ و گل گوش خر و آویشن شیرازی، مشك ترمشیع، برگ شاهی آبی، برگ خشك سوسنبر، برگ بو، ریشه‌ی پامچال و ریشه‌ی زنبق همه را به نسبت مساوی مخلوط كنید، و اگر تهیه همه‌ی آن‌ها میسر نبود تعدادی از آن‌ها را مخلوط و با هم بجوشانید. هر صبح، ظهر و شب هر بار مقداری از آب آن را شیرین كنید و بنوشید.

ذات الریه از خون یا صفرا یا سودا:

اگر ذات الریه از غلبه‌ی خون، حرارت یا صفرا یا سودا باشد علائم آن، سرفه‌های شدید هنگام شب و روزها آرام‌تر است. در این صورت اول باید تشخیص دهید كه از غلبه‌ی خون و حرارت مزاج است یا از غلبه‌ی صفرا یا غلبه‌ی سودا. ابتدا خلط غالب را تنظیم كنید. سپس برای درمان آن برگ و گل و ساقه‌ی گاوزبان، گل پنیرك، گل بنفشه، دُم گیلاس، كوكنار، عناب نیم كوب شده و مریم نخودی را به نسبت مساوی مخلوط و بجوشانید. آب آن را صاف و شیرین كنید و بنوشید. این عمل را روزی سه مرتبه تكرار نمایید.

ذات الریه در مزاج‌های گرم:

اگر طبیعت مزاج گرم باشد و به ذات الریه مبتلا هستید ابتدا از مزاج دفع گرمی كنید، بعد از شربت بنفشه یا شربت نیلوفر یا ماءالشعیر یا لعاب اسفرزه یا روغن بادام شیرین استفاده كنید.

ذات الریه در مزاج صفراوی:

اگر با مزاج صفراوی دچار ذات الریه شده‌اید ابتدا صفرا را برطرف كنید. برای درمان آن از تمرهندی، آلوچه‌ی خشك، گلاب، شیر خشت استفاده كنید.

ذات الریه از حرارت و صفرا:

اگر سرفه در شب‌ها شدت داشت و روزها ملایم‌تر بود در اثر حرارت مزاج و غلبه‌ی صفرا و سودا می‌باشد. باید بسیار مواظب بود كه از غذاهای بودار و سرخ كرده استفاده نشود، زیرا در این‌گونه مواقع بسیار دستگاه تنفس آمادگی پذیرش هر نوع مرض را دارد. مخصوصاً خاطرنشان می‌شوم و تذكر می دهم به كسانی كه از آب گرم خارج می‌شوند و یا عرق كرده‌اند و یا حرارت بدنشان بالا رفته است، بلادرنگ آب یخ ننوشند و از خوردن مایعات سرد به كلی اجتناب ورزند تا مزاج آرام شود. مخصوصاً ورزشكاران كه پس از انجام ورزش، سینه‌ی آنان گرم است، اگر آب یخ یا بستنی و یا سایر نوشیدنی‌های سرد و خنك را آشامیدند به دست خود پا به آسایشگاه‌های مسلولین نهاده‌اند.
مخصوصاً اشخاص كم بنیه و ضعیف كه باید بسیار مواظب سینه‌ی خود باشند و در اغذیه و اشربه مراعات را منظور دارند كه با برونشیت یك عمر دست به گریبان نشوند، خلاصه در همان یكی دو روز اول كه شخص احساس ناراحتی و درد سینه و گرفتگی جهاز تنفس و یا سرفه می‌كند، باید از حیث غذا و خوراك به طور كلی مواظبت كند و از خوردن غذاهای بودار و سرخ شده، مایعات سرد، بستنی و امثال آن‌ها خودداری كند. غذاهای خود را نوعاً از شیر، فرنی، شیر برنج، آش ساده و سوپ و امثالهم قرار دهد. پس اگر سرفه در اثر حرارت و صفرا بود با دستورات زیر مداوا كنید، بهبودی حاصل خواهد شد.
• ثعلب نرم را صبح ناشتا با شیر گاو كه كاملاً جوشیده، مخلوط و میل فرمایید. این عمل تا 5 روز صبح ناشتا تكرار شود.
• تخم مرو، تخم بالنگو، بارهنگ، قدومه و تخم ریحان كوهی، از هركدام 1 مثقال همه را با هم مخلوط و بجوشانید، لعاب آن را با دانه‌هایش میل كنید.
• پوست كوكنار، گل بنفشه، عناب و شكر تیقال از هركدام به مقدار مساوی جوشانده و صاف كنید. آب آن را در 24 ساعت، ساعتی یك قاشق میل كنید.
• همه شب تا یك هفته هنگام خواب به قدر شش نخود خولان مكی میل كنید.
• شقاقل و نبات را مساوی نرم ساییده قائوت كرده میل كنید.
• گل بنفشه، گل پنیرك و گل زوفا از هركدام 2 مثقال جوشانده و صاف كنید. مقدار 6 مثقال ترنجبین در آب آن شیره كشیده میل كنید.
• شب موقع خواب یك زرده‌ی تخم مرغ خام بدون سفیده را در گلو انداخته بلع شود. حتی اگر سینه در اثر ضعف دچار ناراحتی شده باشد، مرتفع خواهد شد.
• انجدان رومی و نبات را به مقدار مساوی بسایید و میل كنید.
• گل كدو، گل بنفشه، ‌بادرنجبویه، پر سیاوش، بِه دانه و سه پستان، از هركدام 2 مثقال دم كرده، آب آن را سه روز میل كنید.
• حب المحلب، مرمكی، خولان، مرك باد و صبر زرد از هركدام به مقدار مساوی نرم بسایید و با پیه بز خمیر و حب‌هایی به اندازه‌ی نخود بسازید و شبی سه حبه میل كنید.
• در داخل استكان یك كبریت روشن وارد كنید تا هوای آن خارج شود، كبریت را كنار گذاشته و بلافاصله استكان را بر سینه‌ی بیمار محكم بچسبانید و این كار را در چند نقطه از سینه تكرار كنید تا بادكش كند كه بسیار مفید است.
• شیره‌ی خشخاش را با پیه بز خمیر كرده و روی سینه از خارج بمالید.
• ریشه‌ی اصل سوس را با گل كدو، پر سیاوش و گل زوفا از هركدام به مقدار مساوی مخلوط كرده و دم كنید، آب آن را در سه روز روزی سه مرتبه میل كنید.
• برگ كدو، مغز تخم كدو و گل كدو را جوشانده بعد صاف كرده و آبش را میل كنید.
• رُب اصل سوس، سه پستان، بِه دانه و تخم مرو، به مقدار مساوی جوشانده و صاف كنید. صبح ناشتا تا هفت روز میل شود. ضمناً غذا باید آش برنج بدون حبوبات و با گشنیز زیاد، شلغم و كدو تنبل پخته و مصرف شود كه بسیار مفید است.
• فرنی نشاسته، صبر زرد، عصاره‌ی شیرین بیان و مغز هسته‌ی حب المحلب را به مقدار مساوی ساییده و مخلوط كنید بعد با پیه بز خمیر و قرص‌هایی به اندازه یك نخود بسازید و روزانه 8 حب به مرور میل كنید.
• سه پستان را مرتب در زیر زبان خود نگه داشته و لعاب آن را فرو دهید كه سینه نرم شود.
• سریشم ماهی (ژلاتین) و شكر از هركدام به اندازه‌ی مساوی مخلوط كنید. روزی شش مرتبه در آب جوش ریخته و میل كنید.
• كتیرا پیچ، صمغ عربی، ‌شیره‌ی درخت ناروند، زدو، شیره‌ی درخت زردآلو و خولان مكی از هركدام 1 مثقال را با یك نخود شیره‌ی خشخاش مخلوط كنید. بعد با پیه بز خمیر و قرص‌هایی به اندازه‌ی یك نخود بسازید. روزی سه عدد صبح، ظهر و شب میل كنید.

امراض ریوی:

علائم امراض ریوی در مزاج‌های مختلف به شرح زیر می‌باشد.
اگر مزاج ریه گرم‌تر از حالت طبیعی باشد علائمی چون فراخی سینه، آواز قوی و نبض قوی وجود دارد كه استراحت یافتن از هوا و آب سرد و معتدل نیز جزو علائم این مزاج است. اگر مزاج ریه سرد و مرطوب باشد علائمی چون تنگی نفس، كُند شدن نبض و سرفه ایجاد می‌شود. اگر مزاج ریه سرد و مرطوب باشد تنفس صدادار. سستی و شلی عضلات صورت، صدای كوتاه به طوری كه آواز بلند مقدور نخواهد بود جزو علائم این مزاج است. اگر مزاج ریه خشك باشد علائمی چون درشتی صدا و تنگی نفس را شامل می‌شود.
برای پیشگیری از بیماری‌های ریوی از روغن زیتون زیاد استفاده كنید.
اگر دچار بیماری‌های ریوی هستید خوردن سیب درختی را فراموش نكنید. ضمناً جهت بهبودی پر سیاوش را دم و آب آن را صاف و شیرین كنید و بنوشید.
• هر روز صبح ناشتا آب هویج خام را با شیر مخلوط كنید و بنوشید.
• 10 عدد برگ كلم قرمز را در یك لیتر آب بجوشانید و به مرور بخورید.
• 30 گرم برگ كرفس را در یك لیتر آب و شیر بجوشانید و به مرور بنوشید.
• سیب زمینی، پیاز، كلم و هویج را با كمی روغن نباتی بپزید و همراه با سالاد كاهوی خام بخورید.

سل ریه

سل اقسام مختلفی دارد. سل سینه یا سل ریوی، سل استخوانی، سل جلدی یا سل پوستی. اصولاً بیماری خانمان سوز سل یكی از بزرگترین بلایایی است كه نسل بشر همواره گرفتار آن بوده و همه ساله قربانی‌های فراوانی داده است. علائم آن خیلی به كندی و به طور مخفی بروز می‌كند به طوری كه گاهی ممكن است سال‌ها طول بكشد تا ظاهر شود.
راه ورود این مرض بیشتر دستگاه تنفس است ولی از راه دستگاه گوارش نیز امكان سرایت را دارد. این بیماری واگیردار است. برای مسلول شدن جماعتی كافی است كه بیمار مسلول در یك رستوران غذا میل كند یا در یك قهوه خانه چای بنوشد یا در سالن سینما یا اماكن عمومی فقط تنفس كند یا خلط سینه خود را بر زمین اندازد.
سرایت این بیماری به دو صورت است:

1-سرایت مستقیم:

وقتی بیمار سرفه می‌كند میكروب‌ها را در فضا پخش می‌سازد. هنگامی كه اشخاص سالم در چنین هوایی تنفس می‌كنند میكروب سل كه در فضا پراكنده است، وارد دستگاه تنفس آن‌ها می‌شود.

2-سرایت غیرمستقیم:

وقتی كه بیمار خلط سینه‌ی خود را روی زمین می‌اندازد و پس از خشك شدن یا به وسیله‌ی جاروب كردن رفتگران یا به وسیله‌ی باد یا مگس‌هایی كه بر روی آن خلط‌ها می‌نشینند و دست و پایشان آلوده می‌گردد. به این صورت غذا، میوه‌جات، خواربارها و غیره آلوده می‌شود و بیماری به اشخاص سالم سرایت می‌كند.
عواملی كه بدن را مستعد قبول سل می‌كند عبارتند از: ضعف جسمانی، آلودگی‌های شدید مثل معاشرت، حشر و نشر با بیماران مبتلا به سل، مستعد بودن مزاج كودكان و خردسالان. كسانی كه مسمومیت بدنی دارند مثل اشخاص معتاد به الكل، موادمخدر، سیگار و غیره. شروع بیماری غالباً با سرفه‌های تك تك، خشك، درد سینه و لاغری تدریجی آغاز می‌شود.

علائم آن كدامند؟

در مراحل اولیه‌ی عفونت بسیاری از افراد، علائمی ندارند. البته بعضی افراد دچار حالات زیر می‌گردند:
-سرفه ممكن است خشك باشد.
-احساس كسالت كلی
اگر بیماری توسعه یابد علائم بیشتری معمولاً در مدت 2 الی 6 هفته بروز می‌كنند. توسعه‌ی بیماری ممكن است بسیار سریع باشد. علائم بعدی عبارتند از:
-سرفه‌ی دائم كه ممكن است خلط آن كمی سبز و یا كمی زرد باشد و گاهی رگه‌های خون در آن نیز مشاهده گردد.
-درد قفسه‌ی سینه در هنگام تنفس عمیق.
-تنگی و كوتاهی نفس.
-تب
-اشتهای ضعیف و كاهش وزن
-عرق كردن زیاد در شب
-خستگی مفرط
اگر TB درمان نگردد و از ریه‌ها شروع شده باشد، می‌تواند مستقیماً به بافت‌های روی قلب سرایت كند. عفونت ممكن است هم چنین از طریق خون به مغز برسد. استخوان‌ها، غدد لنفاوی و بسیاری دیگر از قسمت‌های بدن در معرض خطر قرار دارند. شروع TB از سایر قسمت‌های بدن بسیار كند است و علائم آن مشخص نمی‌باشد و تشخیص آن بسیار سخت خواهد بود. برای مثال TB به صورت معده‌ای روده‌ای ممكن است شبیه به بیماری كرون (1) باشد.

چه كسانی در معرض خطر قرار دارند؟

افرادی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض TB قرار می‌گیرند. این شامل افرادی كه آلوده به ایدز HIV هستند و آن‌هایی كه دیابت دارند و آن‌هایی كه داروهای ضعیف كننده‌ی سیستم دفاعی مصرف می‌كنند می‌شود. سایر افرادی كه در معرض خطر TB قرار دارند عبارتند از افرادی كه بیماری طولانی مدت ریوی دارند و آن‌هایی كه در مكان‌های خیلی شلوغ و اقدامات بهداشتی ضعیف زندگی می‌كنند و یا آن‌هایی كه رژیم غذایی ضعیفی دارند. به طور كلی افراد سالخورده و كودكان بیشتر آمادگی بیماری را دارند.
ما كه خود می‌دانیم مبتلا به بیماری سل هستیم و بیماری ما واگیردار است چرا با این وجود باز هم در هر كجا و هر موقع و هر مكان كه باشیم اخلاط سینه‌ی خود را با كمال بی شرمی و وقاحت و بی حیایی آزادانه بر زمین می‌اندازیم. آنقدر بی ملاحظه و بی شرم هستیم كه از صحن مسجد تا صحن حمام و خیابان و بازار و كوچه و گذر هر كجا كه اراده كردیم خلط سینه خود را (مثل مرغابی و بوقلمون كه اسهال داشته باشد و هر كجا كه رسید كثافت می‌اندازد) بر زمین می‌اندازیم. ای بشر بی وجدان كه نه از خدا می‌ترسی و نه حس نوع دوستی داری. این خلط سینه است و جمع عفونت‌های ریه می‌باشد و هزارها میكروب جمع آوری شده و به هم فشرده شده است. چرا دیگران را با این عمل به زكام، گریپ، آنفلوانزا، برونشیت، ضیق نفس، سیاه سرفه و سل مبتلا می‌سازی و ابداً به روی مبارك خود نمی‌آوری. اُف بر تو بشر این چنینی باد.
آزادی دیگر كه در سراسر این كشور حكم فرماست این است كه زباله و خاكروبه و غذاهای ترشیده و مازاد خوراكی‌های گندیده و آب لباس‌های شسته شده و سبزی‌های فاسد شده و میوه‌های گندیده خود را در محله و كوچه و گذر و كوی و برزن حتی در جوی آب و در جلوی درب حیاط می‌ریزند و آب حوض‌های عفن و كثیف خود را در كوچه می‌پاشند كه اگر منع شهرداری‌ها نباشد كود توالت‌های خود را نیز در كوچه و محل عبور مردم خواهند ریخت و ابداً ملاحظه نخواهند كرد و ادعای مسلمانی هم می‌كنند.
آخر ‌ای بشر، ‌ای گل سر سبد جامعه،‌ای بالاتر از ملائكه ببین با عملیات روزانه خود چه جنایاتی را مرتكب می‌شوی و نظر افكن و مشاهده نما با هم نوع خود و نسل آتیه و اطفال بی گناه كه در كوچه و خیابان مشغول بازی و عبور هستند چه عملی انجام می‌دهی.

علائم اولیه بیماری سل

همین كه چندی از پیشرفت بیماری می‌گذرد شخص مبتلا به سل دست به گریبان این علائم‌ها خواهد شد: خستگی عمومی، پریدگی رنگ، بی اشتهایی، لاغری محسوس، تب‌های نامنظم، كم حرفی، بی حالی، خنده ننمودن، بی حسی در كارهای روزانه. تب سل معمولاً بعدازظهرها از ساعت 4 تا 7 شروع می‌شود و تا 12 و 1 نیمه شب با عرق فراوان و ضعف شدید خاتمه می‌یابد. این قسم را نوعاً سل درجه‌ی اول می‌نامند.
در دوره‌ی دوم سل كه آن را درجه‌ی دوم می‌نامند سرفه و تنگی نفس زیاد می‌شود و همراه سرفه اخلاط سبز رنگ كه ذرات خون هم گاهی با آن آلوده است مشاهده می‌شود.
دوره‌ی سوم بیماری سل با تشكیل حفره‌های نسبتاً بزرگ در شش‌ها به نام غارهای سلی شروع می‌شود كه تأثیرانگیزترین دوره‌ی بیماری است.
امیدوارم این بیماری نصیب هیچ كس از افراد بشر نشود. زیرا علاوه بر لاغری دچار سرفه‌ی بسیار شدید پیاپی و تنگی نفس ناراحت كننده می‌گردد. در ضمن اسهال شدید بیمار را رنج فراوان می‌دهد. در این روزها لاغری بیمار به قدری محسوس است كه اگر همه روزه وی را وزن كنید، كاهش تدریجی وزن، بیمار را به وحشت می‌اندازد و پس از مدتی اگر حال بیمار بدین منوال پیش روی كند مرگ پیش می‌آید.
پس با دلایل فوق معلوم گردید علائم سل عبارتند از: سرفه‌های تك تك و لاغری شبانه روزی، تب، اخلاط سبز رنگ، و اسهال. (یكی از دانشمندان آلمانی معروف به كخ میكروب سل را كشف كرد و به همین خاطر آن میكروب را با سیل كخ نامیدند).
میكروب سل به قدری مقاوم است كه می‌تواند در سرمای 180 درجه مقاومت كند و 8 روز زنده بماند چه رسد به جاهای تاریك و مكان‌های خشك كه مدت‌های مدیدی ممكن است زنده بماند. اگر خلط سینه‌ی مسلول در خیابان بر زمین افتد و نور و یا باد یا گرمی هوا آن را خشك كند باز هم می‌تواند آن میكروب به زندگی خود ادامه دهد. اما حرارت و گرمای شدید فوراً آن را از بین می‌برد.
علم طب جدیداً به اثبات رسانده كه اگر میكروب سل را یك دقیقه در حرارت 95 درجه قرار دهند فوری می‌میرد و در حرارت 70 درجه پس از 10 دقیقه در حرارت 60 درجه بعد از یك ساعت از بین می‌رود. نور آفتاب شدید به فاصله دو ساعت میكروب را از بین می‌برد و اشعه‌ی ماوراء بنفش به فاصله 10 دقیقه آن را می‌كشد.
به همین دلیل آسایشگاه‌های مسلولین را در مناطق كوهستانی خوش آب و هوا كه كاملاً رو به آفتاب باشد بنا می‌كنند. به همین علت است كه برزگران و اشخاصی كه در نور آفتاب كار می‌كنند ابداً به این مرض مبتلا نمی‌شوند. میكروب سل از خود زهرآبی ترشح می‌كند كه نام آن توبركولین می‌باشد .وقتی میكروب از راه تنفس وارد شش شد به دیواره‌ی كیسه‌های هوایی می‌نشیند و زیاد می‌شود. رفته رفته در چندین مركز كه جمع گردیدند به یك دیگر متصل شده و به بزرگی ته سنجاق تا یك عدس می‌رسند. در این مركزها ماده‌ای ژلاتینی مملو از میكروب سل زنده و فعال موجود است. گلبول‌های سفید كه دافع امراض وارده می‌باشند مدتی مشغول به مدافعه و جلوگیری از میكروب می‌شوند. اگر میكروب ضعیف باشد ممكن است به علت تقویت بدن و نیروی آماده و قوی بودن گلبول‌ها میكروب با سیل كخ تاب مقاومت را نداشته باشد. گلبول‌های سفید همانا به فعالیت خود ادامه داده و تا آخرین كوشش خود را به خرج خواهند داد تا میكروب سل را رفته رفته ضعیف كنند و از بین ببرند.

تشخیص سل ریوی

1- اخلاط بیمار را در آتش سرخ گداخته بیندازید اگر بوی عفونت زننده‌ای داشت و دود آن عفن بود صاحب خلط مسلول است.
2-خلط سینه بیمار را در ظرف آبی بیندازید، اگر خلط روی آب ایستاد او مبتلا به بلغم زیاد است و مسری نیست ولی اگر ته نشین شد مسلول خواهد بود.
3- به چشم بیمار نگاه كنید اگر سفیدی چشم آن مایل به كبودی بود و پای چشم فرورفتگی و گودی ایجاد شده بود شخص مسلول است.
4- بیمار مشكوك را به تفریحات خنده‌آور، تئاتر و امثال آن ببرید و او را زیر نظر بگیرید در صورتی كه مسلول باشد ابداً میل به خنده ندارد و اگر هم از روی عادت خنده كند به حالت تبسم آمیخته با گرفتگی خواهد بود. لذا باید یقین دانست كه با جمیع شرایط فوق آن شخص به بیماری سل دچار شده است.
كسی كه به بیماری سل مبتلا است باید از خوردن عسل، گوشت، سركه، مشروبات الكلی، مصرف دخانیات، هم‌چنین از گردوغبار، هوای كثیف و آلوده، بوی اسیدهای متعفن، انجام كارهای سخت و سنگین و پُر زحمت، بی خوابی شب، شهوت‌رانی و استمناء خودداری كند. خوراكی‌هایی كه در بهبودی بیماری نقش دارند را بیشتر استفاده كند. مانند خربزه، هندوانه، توت فرنگی، گوجه فرنگی، انگور زرد و رسیده، سیر، ماءالشعیر، خرمای كاملاً رسیده، سالاد كاهوی خالص، هم چنین آفتاب و هوای آزاد كوهستان و ماندن و استراحت كردن در محل‌هایی كه درخت‌های كاج فراوان دارد و شادی و تفریح و ورزش‌های سبك نیز مفید خواهد بود.
به عنوان درمان به مدت 40 روز هر روز صبح به جای صبحانه هویج پخته را هر مقدار كه می‌توانید بخورید.
• هر روز صبح ناشتا بِه كاملاً رسیده را نیم پز كنید و به جای صبحانه بخورید.
• رازیانه را بر سر قلیان بریزید و آتش روی آن قرار دهید و دود آن را بكشید و این عمل را به مدت 12 روز هر روز یك مرتبه تكرار كنید: (روز اول 1 مثقال روز دوم 2 مثقال و به همین ترتیب هر روز 1 مثقال اضافه كنید).
• خرچنگ دریایی را گرفته و دست و پای آن را جدا كرده و دور بیندازید. بعد شكم آن را پاره كرده و محتویات آن را خالی كنید و دور بریزید و در میان مقداری آرد جو مستور و بگذارید حدود 3 ساعت لای آردها مخفی بماند بعد از آرد خارج كنید و با روغن زیتون بپزید و بخورید و این عمل را هر روز تكرار كنید تا بیماری سل مرتفع گردد.
• خرچنگ دریایی را چه به صورت پخته و آبگوشت چه سرخ كرده، چه كباب كرده به هر طریق كه میل دارید همه روزه تناول فرمایید و حداقل تا 40 روز ادامه دهید.
• هر روز صبح 2 مثقال پرسیاوش و 3 مثقال ریشه‌ی بادیان نیم كوب شده را مخلوط و دم كنید بعد آب آن را صاف كرده و بنوشید.
• به مدت 40 روز، صبح ناشتا 1 مثقال ثعلب و 1 مثقال بادیان و 2 مثقال شكر تیقال پاك شده را مخلوط بكوبید بعد در یك لیوان آب جوش مخلوط كنید و میل فرمایید.
• سنبل هندی و مغز هل قراب از هركدام 10 گرم، زعفران، خربق و فرفیون از هركدام نیم مثقال. شیره‌ی افیون 2 گرم و شاه دانه 20 گرم همه را مخلوط كرده و بسیار نرم بكوبید بعد با كمی عسل به صورت خمیر سفتی درآورده و قرص‌هایی به اندازه‌ی یك نخود و به شكل گلوله درست كنید و در یخچال نگه دارید و صبح، ظهر و شب هر بار چهار عدد با هم میل كنید.
• زعفران پنج گرم، هل بادو فرفیون از هركدام 10 گرم. خولان مكی و عصاره‌ی شیرین بیان از هركدام 20 گرم. مغز حب المحلب و تخم خشخاش از هركدام 40 گرم همه را مخلوط كرده و نرم بكوبید. در صحرا شبنم‌های روی برگ‌های گیاه نخود را جمع كرده و داروها را در آن بخیسانید. پس از خیس خوردن كمی عسل به آن بزنید تا به صورت خمیر سفتی درآید بعد قرص‌هایی به شكل گلوله و به اندازه‌ی یك نخود بسازید و هر ساعت یك عدد از آن حبه‌ها بلع كنید.
• جگر سفید گوسفند را چرخ كرده و با شش نخود زعفران ساییده شده و یك سیر گلاب خالص دو آتشه و یك بطری عرق بیدمشك و مقداری روغن زیتون مخلوط كنید و بپزید تا آب آن به نزدیك آخر برسد، سپس از آتش برداشته و یك سیر عسل با آن‌ها مخلوط كنید و بخورید. گه گاه این كار را تكرار كنید.
• هر روز یك مشت اختر زغال فرنگی را در نیم لیتر آب بجوشانید تا آب آن كمی غلیظ شود بعد كمی شكر با آن مخلوط و سه بار در روز مصرف كنید.
• صبح ناشتا مقدار كمی آب لیموی تازه را در یك لیوان آب بریزید و به مرور جرعه جرعه بنوشید. روز به روز مقدار آن را افزایش دهید و در طول روز هم آب لیموی تازه را خوب در دهان غرغره كنید تا با بزاق دهان مخلوط شود و بخورید. با دهان بسته ورزشی سبك انجام دهید و نفس عمیق بكشید و گه گاهی این كار را تكرار كنید.
• مدت زیادی هر روز صبح ناشتا دو عدد سیر تازه را در یك لیوان شیر بجوشانید و آن شیر را میل فرمایید.
• برای مدت زیادی هر روز آب شاهی تازه را بگیرید و هر صبح و عصر یك قاشق سوپ خوری از آن را میل كنید.

سرطان ریه

سرطان ریه یك تومور سرطانی بدخیم است كه در بافت‌های ریه به وجود می‌آید. در سنین بزرگسالی در افراد بین 50 تا 70 سال رایج‌تر است و مرگ و میر ناشی از آن بیشتر از تمام سرطان‌های دیگر می‌باشد. این نوع بیماری در مردان شایع‌تر است. طبق آمار از سال 1990، نسبت تعداد موارد سرطان اولیه ریه به بیش از سایر سرطان‌ها افزایش یافته است. سرطان اولیه ریه كه در آن یك تومور در بافت ریه به وجود می‌آید، هم اكنون شایع‌ترین سرطان بعد از سرطان پوست و اصلی‌ترین دلیل مرگ بر اثر سرطان می باشد.
هرچند مانند گذشته این بیماری در مردان شایع‌تر است اما هم اكنون در زنان نیز زیاد شده است. سیگار كشیدن بیش از سرطان سینه، اصلی‌ترین دلیل سرطان ریه است. افزایش موارد این بیماری در 100 سال گذشته اساساً بر اثر افزایش افراد سیگاری بوده است. هرچند سیگار كشیدن در كشورهای توسعه یافته كاهش پیدا كرده ولی تعداد موارد این نوع بیماری كمتر نشده است. چون این بیماری مدت زیادی طول می‌كشد تا خود را نشان دهد. هرچه بیشتر سیگار بكشید سرطان زودتر بروز خواهد كرد. برای مثال اگر شما در روز 20 نخ سیگار بكشید بعد از 20 سال دچار این سرطان خواهید شد. اگر روزی 40 نخ سیگار مصرف كنید بعد از 10 سال به این بیماری دچار می‌شوید.

انواع سرطان ریه:

نوع سرطان ریه بستگی به نوع سلولی دارد كه در ریه سرطانی می‌شود. انواع شایع آن‌ها سرطان سلول سنگ فرشی (2) و سرطان سلول كوچك (3) می‌باشند آدنوكارسینوما (4)، سرطان سلول بزرگ (5)، مابقی حالات را شامل می‌شوند. بسیاری از این سرطان‌ها در سلول‌هایی شروع می‌شوند كه در دیواره‌ی نایچه‌ها كه مسیرهای هوایی ریه‌ها می‌باشند وجود دارند. هر نوع سرطان روش توسعه خاص خود را دارد و به طور مخصوصی به درمان پاسخ می‌دهد. به طور كلی سرطان سلول سنگ فرشی از سایر انواع آهسته‌تر رشد می‌كند و بعد از مدت زیادی به سایر نقاط بدن توسعه می‌یابد. سرطان سلول كوچك، شدیدترین نوع بدخیم و خطرناك‌ترین سرطان ریه است كه به سرعت رشد یافته و به سایر قسمت‌های بدن نیز سرایت می‌كند. آدنوكارسینوما و سرطان سلول بزرگ در حد میانی دو نوع سرطان قبلی می‌باشند. متاستاز (6) ریه سرطانی است كه قبل از سایر نقاط بدن به ریه‌ها گسترش می‌یابند. بافت ریه مكان مناسبی برای گسترش متاستاز است چون تمام خون در جریان بدن از ریه‌ها می‌گذرد و اجازه می‌دهد كه سلول سرطانی به ریه منتقل گردد.
سیگار كشیدن تقریباً 80 تا 90% موارد عامل سرطان ریه است و حدود یك هفتم افراد سیگاری در حدود 70 سالگی به این بیماری مبتلا می‌گردند. خطر، برای افرادی كه از اوایل جوانی روزانه بیش از 20 عدد سیگار كشیده‌اند، بسیار زیاد و جدی است. افرادی كه هرگز سیگار نكشیده‌اند خطر بسیار كمی تهدیدشان می‌كند ولی برای افرادی كه به طور مداوم در معرض دود سیگار دیگران بوده‌اند نیز احتمال مبتلا شدن، تقریباً بالا است. كار كردن با مواد خاص مانند مواد رادیواكتیو، آزبست‌ها، كروم و نیكل نیز ممكن است باعث سرطان ریه گردد. به خصوص وقتی آن مواد، با سیگار كشیدن نیز همراه باشند. قرار گرفتن در معرض رادون كه یك گاز رادیواكتیو است و به آهستگی از سنگ‌های گرانیت آزاد می‌شود می‌تواند خطرآفرین باشد. به خصوص برای افرادی كه در محیط‌هایی پر از گرانیت زندگی می‌كنند. زندگی در محیط‌های با آلودگی هوای بالا نیز می‌تواند گاهی خطرآفرین باشد اما خطر آن از سیگار بسیار كمتر خواهد بود.
علائم سرطان ریه بستگی به میزان پیشرفت تومور دارد. علائم ابتدایی عبارتند از: سرفه دائم كه به تازگی شروع شود و یا افزایش تعداد سرفه‌ها در یك وضعیت طولانی مدت كه گاهی با لخته خون آلوده همراه می‌باشد، درد قفسه‌ی سینه كه می‌تواند آرام یا شدید باشد و در هنگام تنفس بدتر می‌شود. تنگی نفس، خس خس سینه در صورتی كه تومور به صورتی باشد كه یك مسیر هوایی را مسدود كند. بعضی از سرطان‌های ریه هیچ علائمی را تا هنگام پیشرفت كامل نشان نمی‌دهند، آن گاه تنگی نفس خود را بروز می‌دهد. شما بایستی به محض بروز سرفه‌ی دائم و جدید و یا افزایش تعداد یك سرفه‌ی طولانی مدت و یا بروز سایر علایمی كه در بالا بیان شد‌ با پزشك متخصص مشورت كنید.

عوارض آن:

در بعضی حالات، ذات الریه می‌تواند در محلی كه از ریه كه توسط تومور بسته شده باشد، بروز كند، این می‌تواند از علائم اولیه سرطان ریه باشد. تومور می‌تواند باعث جمع شدن مایعات بین لایه‌های پلوراكه غشاء جداكننده‌ی ریه‌ها از دیواره‌ی سینه است نیز بشود كه این خود می‌تواند باعث افزایش تنگی نفس گردد. در ادامه وقتی كه بیماری پیشرفت كند، كاهش اشتها همراه با كم شدن وزن و ضعف نیز به وجود می‌آید. یك تومور در بالای ریه می‌تواند بر روی اعصابی كه به دست منتهی می‌شوند تأثیر گذاشته و دست را دردناك و ضعیف كند. ورم سرطانی سلول‌های كوچك ممكن است موادی را تولید كند كه مشابه هورمون‌های بدن بوده و در نتیجه تركیب شیمیایی بدن را بر هم بزند. علاوه بر این ممكن است علائمی بر اثر تومورها وجود داشته باشند كه به سایر قسمت‌های بدن سرایت كنند. برای مثال سردرد می‌تواند بر اثر این سرطان پس از سرایت به مغز به وجود آید.

پیشگیری از سرطان ریه:

فاكتورهای خطرزا، دخانیات است. بیشترین سرطان ریه از سیگار بروز می‌كند. سیگار باعث صدمه و رشد غیرطبیعی سلول‌های ریوی می‌شود. این بیماری در سیگاری‌های حرفه‌ای (كسانی كه روزانه بیش از 40 نخ سیگار می‌كشند) و افرادی كه زمان طولانی سیگار می‌كشند بیشتر دیده می‌شود. افرادی كه در معرض دود سیگار یا پیپ و غیره هستند نیز ریسك زیادی برای ابتلا به این نوع بیماری دارند، حتی اگر خودشان سیگاری نباشند.

آزبستوز:

این ماده باعث كریستالیزه شدن موها می‌شود، در عایق‌های مقاوم در برابر آتش و هم چنین در مواد ساختمانی از این ماده استفاده می‌شود. فیبرهای آزبستوز باعث می‌شوند كه در هنگام سیگار كشیدن ریه‌ی فرد دچار آزار و رنجش شود. لذا دانستیم افرادی كه در محل كار با فیبرهای آزبست تماس دارند و یا افراد سیگاری، در معرض خطر بسیار بیشتری برای ابتلا به این نوع سرطان هستند.

رادون:

یك گاز نامرئی و بی بو است كه به طور طبیعی به وسیله‌ی بعضی از انواع خاك‌ها و سنگ‌ها ترشح می‌شود. قرار گرفتن در معرض رادون ریسك مبتلا شدن به بسیاری از سرطان‌ها را بالا می‌برد كه یكی از اینها سرطان ریه است. در مجموع به نظر بنده مهم‌ترین مسئله و اولین كار برای جلوگیری از سرطان ریه نكشیدن سیگار و دوری گزیدن از دخانیات است.

اقدامات درمانی:

درمان سرطان ریه به نوع سرطان و این كه آیا به مناطق دیگر بدن سرایت كرده یا نه بستگی دارد. جراحی برای برداشتن تومور یكی از راه‌های درمان است به شرط آن كه سرطان در تمام ریه پخش نشده باشد. جراحی معمولاً شامل برداشتن تمام ریه یا قسمتی از آن می‌باشد. در چهار پنجم انواع سرطان‌هایی كه توسعه یافته، جراحی بهترین كار نیست. اندازه و محل تولد تومور و یا وجود نارسایی خطرناك دیگری مانند بیماری‌های انسدادی مزمن ریوی نیز می‌توانند مانع توصیه به جراحی شوند. سرطان سلول‌های كوچك به ندرت توسط جراحی درمان می‌شود؛ چون این سرطان به شدت خطرناك بوده و معمولاً به مكان‌هایی غیر از ریه‌ها (قبل از آن كه سرطان تشخیص داده شود) گسترش یافته است. اشعه درمانی (رادیوتراپی) ‌را می‌توان برای متاستاز به كار برد. اگر یك تومور را نتوان با جراحی برداشت و از نوع سرطان سلول كوچك نیز نباشد، معمولاً در ابتدا از رادیوتراپی استفاده می‌گردد. هرچند این روش معمولاً تمام سلول‌های سرطانی را از بین نمی‌برد اما سرعت رشد تومور را كند می‌سازد.

پی‌نوشت‌ها:

1.crohn
2. Cell Carcinoma
3.small cell carcinoma
4.adenocarcinoma
5.Large cell carcinoma
6.Metastases

منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.