مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
منبع:راسخون
اسطوخودوس و یا لَوِندِر به دلیل رایحه خوش و آرامش بخش خود از زمانهای قدیم توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این گیاه دارویی، گلهای آن و روغن عصاره‌ای و یا اسانس روغنی بدست آمده از گلها، بخشی جدایی ناپذیر از طب سنتی به جهت خواص شفا بخشی شگفت آور خود می‌باشند. امروزه روغن عصاره‌ای بدست آمده از گلهای اسطوخودوس یکی از پرمصرف‌ترین روغن‌‌ها در آروما تراپی (معالجه توسط ماساژ با روغن معطر) به حساب می‌آید. از آن به طور گسترده در صابون، شامپو و نیز روغنهای شستشو استفاده می‌شود. گیاه اسطوخودوس به دلیل رایحه طراوت بخش خود در سرتاسر تاریخ مورد توجه قرار داشته است. اسطوخودوس در واقع از جنسی است که حدود 39 گونه از گیاهان گلدار به آن تعلق دارد. جنس یا نوع گیاه اسطوخودوس از اعضای خانواده نعناع می‌باشد.
گیاه اسطوخودوس بومی منطقه مدیترانه، بخشهایی از نواحی حاره‌ای آفریقا و مناطق جنوب شرقی هند است. اما امروزه آن را می‌توان در سرتاسر جنوب اروپا، ایالات متحده و استرالیا یافت. این گیاه را می‌توان با ساقه راست و عمودی آن تشخیص داد. گلهای کوچک آبی یا بنفش رنگ آن پیچ و تاب خورده و در بالای شاخ و برگ آن به شکل سنبله یا خوشه در می‌آیند.
فوائد اسطوخودوس
گیاه اسطوخودوس و یا گلهای آن می‌توانند به اشکال مختلف مورد استفاده قرار گیرند. رایج‌ترین آماده سازی اسطوخودوس به شکل گلهای خشک شده آن، تنتور، دمنوش، چای، و روغن عصاره‌ای اسطوخودوس را شامل می‌شود. برخی از معمول‌ترین مصارف اسطوخودوس و عصاره‌های آن در ادامه به صورت فهرست درآمده است.بیشتر بخوانید:فواید روغن اسطوخودوس
• گلهای اسطوخودوس را می‌توان جهت مصارف پخت و پز بکار برد. پودر اسطوخودوس جهت افزودن بر روی دسر، مربا، ژله، بستنی و کلوچه عالی است.
• گلهای آن را همچنین می‌توان به سالاد افزود. آنها می‌توانند جهت تهیه شکر اسطوخودوس و شربت معروف آن مورد استفاده قرار گیرند. جوانه‌های خشک شده این گیاه بیشتر در اهداف آشپزخانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• روغن بدست آمده از گلهای آن به طور گسترده‌ای جهت تولید عطر، لوازم آرایشی و بهداشتی، مرطوب کننده‌ها و پماد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• روغن اسطوخودوس دارای خواص ضد عفونی کنندگی، ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد التهابی است که می‌توان آن را جهت بریدگی‌های جزئی، خراشیدگی پوست، زخم، نیش حشرات، لوسیون پوست، سوختگی، تاول، اگزما و آکنه مورد استفاده قرار داد.
• چای تهیه شده از گلهای آن را می‌توان جهت آرام ساختن اعصاب استفاده نمود، به این دلیل که گیاه اسطوخودوس شناخته شده است که دارای خواص ضد افسردگی است. به همین دلیل روغن اسطوخودوس به طور گسترده جهت درمان بی خوابی، و علائم افسردگی و اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• اسطوخودوس می‌تواند به آهسته ساختن فعالیتهای سیستم عصبی نیز کمک نماید. بنابراین می‌توان آن را در شرایطی مانند بی قراری، نگرانی و پریشان حالی استفاده نمود.
• در صورت استفاده موضعی روغن اسطوخودس بر روی شقیقه موجبات تسکین از سردرد و میگرن را فراهم ساخته و خواب بهتری را به ارمغان می‌آورد.
• به دلیل خواص ضد التهابی روغن اسطوخودوس، می‌توان از آن به طور مؤثر جهت از بین بردن درد عضلانی و درد و التهاب مرتبط با آرتریت و آرتریت روماتوئید استفاده کرد.
• چای دم کرده با گلهای خشک آن می‌تواند جهت شستن مو به منظور از بین بردن شوره سر مورد استفاده قرار گیرد. روغن عصاره‌ای بدست آمده از گلهای اسطوخودوس همچنین به عنوان درمان طبیعی ریزش مو در نظر گرفته می‌شود.
• این روغن عصاره‌ای همچنین جهت درمان طبیعی مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت، سرفه و احتقان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آن جهت رفع عفونت سینوس، عفونت گوش، و نیز عفونت گلو استفاده می‌شود.
• روغن اسطوخودوس می‌تواند دستگاه گوارش را تسکین داده و بنابراین ممکن است در برخی بیماریهای گوارشی معمول مانند، گاز معده، تهوع، سوء هاضمه و کولیک مفید فایده باشد.
• غیر از این موارد، گلهای خشک شده آن را اغلب در کیسه‌ای کوچک ریخته در کمد و کشوهای آن به جهت دفع بید و حشرات و نیز خوشبو شدن لباسها آویزان می‌کنند. همچنین می‌توانید این کیسه‌های کوچک را در خشک کن قرار داده تا لباسهایتان رایحه‌ی عالی اسطوخودوس به خود گیرند.
امروزه روغن عصاره‌ای بدست آمده از گلهای اسطوخودوس یکی از پرمصرف‌ترین روغن‌‌ها در آروما تراپی (معالجه توسط ماساژ با روغن معطر) به حساب می‌آید. از آن به طور گسترده در صابون، شامپو و نیز روغنهای شستشو استفاده می‌شود. با این حال، لازم است که از اسطوخودوس و روغن آن، خصوصاً به هنگام مصرف داخلی با احتیاط استفاده نمود. حتی به هنگام استفاده موضعی از این روغن بایستی از نوع رقیق شده آن استفاده نمایید. مصرف آن به ویژه برای مادران شیرده و زنان باردار همچنین خردسالان توصیه نمی‌شود. علاوه بر آن این روغن ممکن است با برخی داروها و گیاهان دارویی تداخل ایجاد نماید. بنابراین بایستی این روغن عصاره‌ای را تنها تحت نظارت پزشک مصرف نمایید.
