معرفی خُرفه و خواص درمانی آن

نام علمی:

Portulaca oleracea L.، نام فرانسه Pourpier و نام انگلیسی آن Purslane می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، خرفه، پرپهن، تورک، خُلفه، فرفخ، بَقلَة الحُمَقاء، بقلة اللینه، بقلة مبارکه، بقلة فاطمه، بقلة الزهرا و رجله نام برده شده است.

تیره گیاه:

خرفه Portulacaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری گیاه:

نوع وحشی آن گیاهی است یک ساله و خزنده، ساقه‌های آن خوابیده و قرمز رنگ و برگ‌های آن دایره‌ای و گوشتی که دور گل‌های کوچک زرد آن ظاهر می‌شوند. نوع پرورشی آن دارای ساقه‌های ضخیم و گوشتی به رنگ قرمز به ارتفاع 10 تا 30 سانتی‌متر، برگ‌های آن سبز رنگ و گوشتیِ کلفت و تخم آن نیز سیاه و کوچک می‌باشد.

بیشتر بخوانید: خرفه سبزی مورد علاقه حضرت زهرا سلام الله علیها

 

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی سرد و تر می‌باشد.

رویش جغرافیایی:

اغلب در نواحی معتدله کشورهای آسیایی، اروپایی، نواحی مدیترانه و در ایران در اغلب استان‌ها به صورت وحشی انتشار داشته و کاشته نیز می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در خرفه:

پکتین، پروتئین، هیدرات‌های کربن، کلسیم، فسفر، آهن، رایبوفلاوین، نیاسین، آب، مواد لعابی، مواد چرب و ویتامین‌های A و C در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

قسمت‌های هوایی گیاه

نحوه مصرف:

به طور معمول به صورت خام یا پخته استفاده می‌کنند.

خواص درمانی:

تقویت کننده اعصاب و تب‌بر، تصفیه کننده خون و خنک کننده، قطع کننده خونریزی در فواصل دوران عادت ماهیانه و دفع کننده کرم روده و معده، از بین برنده لک و پیس دست و پا و کاهنده چربی خون، صفرابر و آرام‌بخش، کاهنده قند خون و ضد آسم و نفس تنگی، تقویت کننده قوه باه و ضد لکوره و ترشحات زنانگی، ملین و ضد ورم‌های عمومی بدن، بهبودبخش بیماری‌های گواتر (غمباد) و خرد کننده سنگ مثانه می‌باشد. در ضمن برای سرفه‌های خشک و مزمن همراه با اخلاط خونی، عفونت ریه، هپاتیت کبدی، ناراحتی‌های کیسه صفرا، تکرار ادرار، خارش مجاری ادراری، سوزش رحم و زخم معده نیز مفید است. خرفه به صورت پخته، التهاب‌های داخلی را از بین برده و برای سوزش لوله‌های مری و دهانه معده که بر اثر ترش کردن غذا باشد بسیار مفید و جویدن خرفه‌ی خام جلوگیری کننده از خونریزی لثه می‌باشد.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف آن کم کننده اشتها، ضعیف کننده نیروی جنسی افراد سرد مزاج، کاهنده دید چشم و نعوظ دائمی همراه دارد. در ضمن خانم‌های باردار و مادران شیرده حتی‌المقدور باید از مصرف آن خودداری کنند.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.