نویسنده: صمصام صانعی
نام علمی:
Daucus carota L.، نام فرانسه Carotte و نام انگلیسی آن Carrot میباشد. نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، زردک، زردک صحرایی، زردک ریگی، اصطفین، گزرا و جزربری نامیده شده است.تیره گیاه:
جعفری Umbelliferaeمشخصات ظاهری:
گیاهی است علفی با ریشهای ضخیم (منظور از ریشهای ضخیم، زردک میباشد که کاهی رنگ و به صورت عمودی در زمین رشد میکند)، برگهای آن بریده بریده و منقسم به قطعات باریک و نازک، در انتهای شاخه، گل دهنده و گلهای آن سفید، کوچک و مجتمع به صورت چتر مرکب پدیدار میشوند. در ضمن میوهاش مرکب از دو مریکارپ پیوسته بهم و پوشیده از تارهای خشن و قلابی شکل میباشد. افزاینده اسپرم و مقوی قوه باه، تقویت کننده بینایی و خارج کننده سنگ کلیه و مثانه، مسکن درد سینه و ضد سرفههای مقاوم، بازکننده انسداد کبد و مسهل، هضم کننده و ضد نفخ، خونساز و کاهنده قند خون، ضد استسقاء و ادرارآور میباشد.نوع گیاه:
بوتهطبیعت:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و تر است.رویش جغرافیایی:
در اغلب کشورها و در ایران به صورت خودرو انتشار داشته و کاشته نیز میشود.ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در ریشه و قسمتهای دیگر گیاه:
هیدراتهای کربن، نیاسین، پتاسیم، کلسیم، تیامین، فسفر، آهن، رایبوفلاوین، پروتئین، ویتامینهای D, C, B, A، مواد معدنی و غیره در آنها تشخیص داده شده است.بیشتر بخوانید: معرفی تخم زردک و خواص درمانی آن
بخش مورد استفاده:
ریشه (زردک). در ضمن تخم و برگهای گیاه نیز خواص دارویی دارند.نحوه مصرف:
معمولاً از ریشه (زردک) به صورت پخته یا خام استفاده میکنند.خواص درمانی:
افزاینده اسپرم و مقوی قوه باه، تقویت کننده بینایی و خارج کننده سنگ کلیه و مثانه، مسکن درد سینه و ضد سرفههای مقاوم، بازکننده انسداد کبد و مسهل، هضم کننده و ضد نفخ، خونساز و کاهنده قند خون، ضد استسقاء و ادرارآور میباشد.منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.