معرفی سَک بینج و خواص درمانی آن

سکبینج صمغ رزینی است که از گیاهی با نام علمی و مشخصات زیر گرفته می‌شود.

نام علمی:

Ferula persica Willd.، نام فرانسه صمغ Sagapenum، نام انگلیسی صمغ Sagapenum و نام‌های دیگر آن در کتب طب سنتی، سَک بینه، سَک بینَج، صاغافایون و صاغافیون می‌باشد. نام دیگر گیاه کمای ایرانی است.

تیره گیاه:

جعفری Umbelliferae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری گیاه:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود یک متر گاهی موارد بیشتر با ساقه‌ای ضخیم، استوانه‌ای و شیاردار و برگ‌های آن بزرگ، دارای بریدگی‌های عمیق و تقسیم شده به قطعاتی نوک‌تیز و دندانه‌دار می‌باشند. در قسمت‌های انتهائی ساقه، گل دهنده و گل‌های آن زرد رنگ و مجتمع به صورت گل آذین چتر مرکب هستند. میوه‌اش بیضوی و به ابعاد حدود 5 در 8 میلی‌متر می‌باشد. معمولاً به صورت بلع استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

مشخصات ظاهری صمغ:

صمغی است که رنگ قسمت خارجی آن سرخ یا زرد، داخل آن سفید، بوی آن تند و زننده شبیه بوی سیر و طعم آن کمی شیرین و تلخ می‌باشد. این گونه صمغ خواص خود را تا مدتی حدود 20 سال حفظ می‌کند. برای استخراج و یا گرفتن صمغ در ساقه‌ی گیاه نزدیک به برگ شکاف کوچکی ایجاد کرده سپس شیره‌ی آن خارج می‌شود و به مجردی که در مجاورت هوا قرار گرفت سفت شده و به صورت اشکی و توده‌ای در می‌آید که نوع اشکی آن مرغوب‌تر از نوع توده‌ای می‌باشد. نوع اشکی آن نادر و در حال حاضر در بازار بیشتر نوع توده‌ای آن وجود دارد.

طبیعت سک بینج:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

این گیاه بومی ایران است و بیشتر در استان‌های شمالی، البرز، تهران، لرستان، چهارمحال و بختیاری، فارس و به صورت پراکنده در استان‌های دیگر نیز انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی سک بینج:

اسانسی زرد رنگ و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

صمغ.

نحوه مصرف:

معمولاً به صورت بلع استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

نکته:

سک بینج علاوه بر دارا بودن خواص درمانی بیشتر مصارف صنعتی دارد.

خواص درمانی:

ضد هیستری و رفع کننده بیماری‌های با منشأ عصبی، تحلیل‌برنده گازهای روده و مسهل زرداب، خارج کننده بلغم غلیظ و لزج از بدن و دفع کننده سنگ کلیه و مثانه، خارج کننده کرم‌های معده و ضد اورام می‌باشد. در ضمن برای سوءهضم‌های همراه با نفخ، یبوست، درد سینه، درد مفاصل، نقرس و سردردهای کهنه نیز مفید است.

تذکر:

استفاده از آن برای خانم‌های باردار و اشخاص گرم مزاج ممنوع می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.