نویسنده: محمد جواد واعظی
خیر، آفت با تبخال یکی نیست، آفت درون دهان است و مسری نیست. تبخال ویروسی است و اغلب در اطراف لب‌ها و خارج از دهان مشاهده می‌شود و به دلیل ماهیت ویروسی‌اش، بسیار مسری است. آفت دهان بین نوجوانان و جوانان شایع است و اغلب در مواقع استرس و فشار روحی (مثلاً در زمان امتحانات) به سراغ آنها می‌آید. برای کاهش درد آفت دهان می‌توان از استامینوفن استفاده کرد و از خوردن نوشیدنی داغ پرهیز کرد. استفاده از دهان‌شویه آب نمک نیز مفید است.
اگر به طور مکرر به آفت دهان مبتلا می‌شویم چه باید بکنیم؟
ابتلای مکرر به آفت دهان ممکن است عوارض استفاده از یک داروی خاص یا نشانه‌ی بیماری دیگر باشد. در این موارد بهتر است به پزشک یا دندان‌پزشک مراجعه کنید.البته ممکن است آفت دهانی زمینه‌ی ژنتیکی داشته باشد. اما بعضی از بیماری‌هایی که بر سیستم ایمنی اثر می‌گذارند مانند لوپوس، بیماریهای مزمن، بیماری سلیاک، ایدز نیز ممکن است سبب آفت دهانی مکرر شوند. البته تشخیص همه‌ی این موارد به عهده پزشک است.
دلیل ابتلا به آفت دهان چیست؟
در بیشتر موارد دلایل ابتلا به آفت دهان دقیقاً مشخص نمی‌شود، عوامل چند گانه‌ای ممکن است سبب بروز آفت دهان شوند. بعضی از آنها عبارتند از:* خراشیدگی در مخاط دهانی. این خراشیدگی‌ها ممکن است در اثر مسواک زدن، کار دندانپزشکی یا تصادف بوجود بیاید.
* رژیم غذایی که کمبود ویتامین B12، روی، اسید فولیک و آهن دارد
* خمیر دندان‌هایی که دارای سدیم لوریل سولفات هستند
* حساسیت به بعضی از باکتری‌های درون دهان
* هورمون‌ها
* استرس
* سیگار کشیدن
* اشکالات سیستم ایمنی بدن
هنگام ابتلا به آفت دهان از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟
از خوردن غذاهای پر ادویه و تند پرهیز کنید. غذاهای ترش نیز زخم‌های آفت را تحریک می‌کنند.چه خوراکی‌هایی به بهبود آفت کمک می‌کنند؟
ماست: ماست زیاد بخورید. ماست نه تنها به بهبود آفت کمک می‌کند بلکه از پیشرفت آن نیز جلوگیری می‌کند. البته باید دقت کنید که ماست از نوع شیرین شده نباشد (حاوی شکر نباشد).عصاره‌ی آلوورا: به عنوان دهان شویه می‌توانید از آن استفاده کنید.
دارچین: مقداری دارچین را در آب حل کنید و به عنوان دهان‌شویه استفاده کنید. تقریباً 5 دقیقه آن را در دهان نگه دارید.
عسل: زخم‌های آفت را با کمی عسل بپوشانید و بگذارید بماند. عسل یکی از مفیدترین درمانهای خانگی برای زخم‌های دهان است. البته طبیعی بودن عسل بسیار مهم است.
گوجه فرنگی و انبه: میزان مصرف گوجه فرنگی و انبه‌ی تازه را افزایش دهید. این دو میوه به بهبود زخم‌ها کمک می‌کنند.
سیر: سیر دارای مواد ضد باکتری است، همچنین مقادیر زیاد سلنیوم در آن به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. البته قبل از استفاده از سیر بهتر است با پزشک مشورت کنید.
آیا استفاده از مولتی ویتامین از آفت دهان پیشگیری می‌کند؟
گرچه کمبود ویتامین با آفت دهان مرتبط است، اما خوردن روزانه‌ی مولتی ویتامین از بیماریهای دهان، از جمله آفت پیشگیری نمی‌کند.بیشتر بخوانید: داروهای خانگی جهت بهبود تبخال
بررسی‌ها نشان می‌دهد، استفاده مولتی ویتامین روزانه برای افرادی که به «آفت دهان عود کننده» (RAS) مبتلا هستند، اثری در پیشگیری ندارد. اما طبق بعضی از تحقیقات قدیمی‌تر، برای بیمارانی که کمبود ویتامین دارند استفاده از مولتی ویتامین با دوز بالا در پیشگیری مؤثر است. در یک تحقیق جدید، افراد شرکت کننده، کمبود ویتامین نداشتند و دوز ویتامین نیز خیلی پایین بود. در این تحقیق میزان ابتلا به مشکلات دهانی در افرادی که دارونما برای آنها تجویز شده بود، از افرادی که مولتی ویتامین مصرف می‌کردند، بیشتر نبود.
یک متخصص بیماریهای دهانی در این زمینه می‌گوید: در بعضی بیماران، کمبود ویتامین سبب آفت دهانی می‌شود، به ویژه کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک در این میان نقش دارد.
حدود 40 درصد از جمعیت آمریکا مبتلا به آفت دهان می‌شوند که اغلب در سنین کمتر از 50 هستند. آفت دهان بین نوجوانان و جوانان شایع است و اغلب در مواقع استرس و فشار روحی (مثلاً در زمان امتحانات) به سراغ آنها می‌آید. برای کاهش درد آفت دهان می‌توان از استامینوفن استفاده کرد و از خوردن نوشیدنی داغ پرهیز کرد. استفاده از دهان‌شویه آب نمک نیز مفید است.
منبع مقاله :
واعظی، محمد جواد، (1396)، دانستنیهای پزشکی، قم: نوید حکمت، چاپ اول.
