سازمان ملي جوانان

مقدمه

واقعيت آن است که کشور ما ( جمهوري اسلامي ايران )به لحاظ جمعيتي، از جوان ترين کشورهاي دنياست و نسل جوان، بر اساس آمارهاي موجود، تقريبا نيمي از جمعيت کشورمان را تشکيل مي دهد. علاوه بر آن، ظهور و گسترش پديده ي « دوره ي جواني » در جهان معاصر از جمله کشور ما چنين ايجاب مي کند که به خواسته ها، نيازها، دغدغه ها و آمال نسل جوان، اهتمامي ويژه مبذول گردد.
از سوي ديگر، جوانان، سرمايه هاي اصلي جامعه ي ايران اسلامي محسوب مي شوند که بهره گيري صحيح از توانمندي هاي آنان مي تواند تضمين کننده ي رشد و توسعه ي کشور باشد؛ چنان که اولويت بخشي به امور جوانان در برنامه هاي سوم و چهارم « توسعه ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران » و اقدامات مختلف دولت را مي توان نشانه ي جايگاه خاص و تأثيرگذاري بسزاي جوانان در عرصه هاي گوناگون فرهنگي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي دانست.
بديهي است که ايجاد فضايي مناسب جهت فراهم آوردن فرصت ها و تحقق نيازها و خواسته هاي جوانان، نيازمند مديريت و برنامه ريزي از سوي تشکيلاتي قوي و مقتدر است که بي ترديد، « سازمان ملي جوانان »، مهم ترين نهاد مسئول تحقق اين مهم خواهد بود.
همچنين اهتمام به امور جوانان به دليل فرابخشي بودن آن، يک وظيفه ي ملي و همگاني است و جوان محوري در انديشه، پندار، کردار و رفتار همه ي دستگاه هاي مسئول در کشور مي تواند تضمين کننده ي تحقق رشد و اعتلاي نسل جوان و بستري مناسب براي استفاده ي بهينه از استعداد و توانايي هاي آنان باشد. از اين رو، امور جوانان در زمره ي امور صرفا توصيه اي نيست و نيازمند سازوکار لازم براي اهتمام همه جانبه به آن، اولويت بخشي در برنامه ريزي و اجرا و ايجاد يک عزم واراده ي فرابخشي در تحقق اهداف و مأموريت هاي اساسي امور جوانان است. در نتيجه مهم ترين وظيفه ي « سازمان ملي جوانان »، مديريت و برنامه ريزي و تلاش همه جانبه براي بهينه نمودن ظرفيت ها و قابليت هاي دستگاه هاي اجرايي و سازمان هاي غيردولتي است.
اشاره به تاريخچه ي شکل گيري سازمان هاي دولتي جوانان در ايران پس از انقلاب، از اين جهت در آغاز مقاله مورد توجه قرار گرفت که اين سازمان ها در « سازمان ملي جوانان » ادغام شدند و در عين حال، قوانين، اهداف و وظايف مربوط به آنها، همچنان معتبر و مورد اجرا و قابل استناد و پيگيري ( توسط شما جوانان ) است.
سال 1371: تشکيل « شوراي عالي جوانان »
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، نهادينه ساختن امور جوانان، مورد توجه و تأکيد مسئولان نظام جمهوري اسلامي ايران قرار گرفت و در اين راستا اهتمام ويژه اي به تشکيل « شوراي عالي جوانان » مبذول گرديد، چنان که « شوراي عالي انقلاب فرهنگي » در سال 1371، اساس نامه ي « شوراي عالي جوانان » را مورد تصويب قرار داد و سپس در راستاي اهداف و وظايف پيش بيني شده در اساس نامه،« دبيرخانه ي شوراي عالي جوانان » در قالب 27 پست سازماني، طراحي و تأسيس گرديد.

اهداف تشکيل « شوراي عالي جوانان »

1. رشد متعادل و همه جانبه ي شخصيت جوانان بر اساس اصول، اهداف و آرمان هاي انقلاب اسلامي؛
2. تأمين نيازهاي فکر ي، اجتماعي، جسمي و روحي و تلطيف و هدايت عواطف و احساسات جوانان؛
3.فراهم کردن زمينه هاي مشارکت جوانان در حيات اجتماعي و پيشبرد جامعه و دفاع از ميهن عزيزمان جمهوري اسلامي ايران؛
4. حفظ و تقويت نشاط و شادابي جوانان در جهت توسعه ي کشور و عظمت و سربلندي ايران اسلامي.

وظايف « شوراي عالي جوانان »

1. بررسي نقش و عملکرد نهادها و سازمان هايي که در امور جوانان مسئوليت دارند و نيز ايجاد هماهنگي در دستگاه هايي که وظايف آنها به نحوي با مسائل جوانان مربوط مي شود؛
2. مطالعه و تدوين شيوه هاي بهتر آشنا کردن جوانان با حقايق، معارف، تاريخ و تمدن اسلامي و ايراني با همکاري دستگاه ها و افراد ذي صلاح؛
3. کمک به فراهم آوردن زمينه ي داوري صحيح و منطقي نسل جوان نسبت به تمدن و فرهنگ غرب و تفکيک جنبه ي مثبت و منفي آن از يکديگر و شناخت روحيه ي انحصار طلبي و ماهيت استکبار؛
4. پشتيباني از تحقيقات در مورد خصوصيات روحي، اخلاقي، فکري وعاطفي جوانان و اهتمام در بهره گيري از آنها در برنامه هاي جوانان وکمک به تربيت نيروي متخصص براي اين منظور؛
5. معرفي شخصيت هاي متعالي براي زندگي انسان بخصوص نسل جوان؛
6. زمينه سازي مناسب براي ابراز شخصيت جوانان و مطالعه ي راه هاي مبارزه با سنت هاي ناروا و عوامل و برخوردهاي تحقيرکننده ي جوانان؛
7. مساعدت در جهت ايجاد و توسعه ي کانون ها و مراکز اجتماعي و فعاليت خلاق جوانان و حمايت از خلاقيت هاي فرهنگي، هنري، علمي و ورزشي جوانان؛
8 . مطالعه و بررسي زمينه هاي مناسب براي اشتغال و ازدواج جوانان و حمايت از ايجاد و توسعه ي واحدهاي مشاوره اي؛
9. تصويب آيين نامه هاي « شوراي عالي جوانان »، تعيين نوع و وظايف کميسيون ها و تعيين وظايف دبيرخانه.

اساس نامه ي « شوراي عالي جوانان »

ماده ي 1. لزوم تشکيل شوراي عالي جوانان

نظر به اهميت و ضرورت اهتمام به امور جوانان بويژه با توجه به ميانگين سني پايين جامعه ي امروز ايران و نقش ارزنده ي جوانان فعال و اميدوار، پر نشاط و شاداب، خلاق مبتکر در جهت ارتقاي مادي و معنوي کشور و نسبتي که سرنوشت نسل با سرنوشت جامعه دارد و همچنين با عنايت به ويژگي ها و مقتضياتي از قبيل نوگرايي، آرمانخواهي، تشخص طلبي و هويت جويي و عشق به زيبايي در عين تمايل به فهم استدلالي و عقلي، استقلال طلبي و ورود جدي به صحنه ي حيات اجتماعي، آمادگي براي پذيرش مسئوليت و ميل به آن، نياز به ابراز شخصيت، علاقه به تفريح و نشاط و کنجکاوي بيشتر در امور، غليان احساس و فوران نيروهاي متراکم روحي و جسمي که معمولا ظهور، غلبه و تشديد آن در سنين نوجواني و جواني است. «شوراي عالي جوانان » با اهداف و وظايف ذيل، تشکيل مي شود.

ماده ي 2. اهداف

1. رشد متعادل و همه جانبه ي شخصيت جوانان بر اساس اصول، اهداف و آرمان هاي انقلاب اسلامي؛
2. تأمين نيازهاي فکري و اجتماعي، جسمي، روحي و تلطيف و هدايت عواطف و احساسات جوانان؛
3. فراهم کردن زمينه هاي مشارکت جوانان در عرصه هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي، سياسي، اقتصادي و مديريتي کشور؛
4. حفظ و تقويت نشاط و شادابي جوانان در جهت عظمت و سربلندي ايران اسلامي.

ماده ي 3. وظايف

1. بررسي نقش و عملکرد نهادها و سازمان هايي که در امور جوانان، مسئوليت دارندو نيز ايجاد هماهنگي در دستگاه هايي که وظايف آنهابه نحوي با مسائل جوانان، مربوط مي شود؛
2. مطالعه و تدوين شيوه هاي بهتر آشنا کردن جوانان با حقايق و معارف و تاريخ و تمدن اسلامي و ايراني با همکاري دستگاه ها و افراد ذي صلاح؛
3. کمک به فراهم آوردن زمينه ي داوري صحيح و منطقي نسل جوان نسبت به تمدن و فرهنگ غرب و تفکيک جنبه ي مثبت و منفي آن از يکديگر و شناخت روحيه ي انحصار طلبي و ماهيت استکبار؛
4. پشتيباني از تحقيقات در مورد خصوصيات روحي، اخلاقي، فکري و عاطفي جوانان و اهتمام در بهره گيري از آنها در برنامه هاي جوانان و کمک به تربيت نيروي متخصص براي اين منظور؛
5. معرفي شخصيت هاي متعالي براي زندگي انسان و بخصوص نسل جوان؛
6. زمينه سازي مناسب براي ابراز شخصيت جوانان و مطالعه ي راه هاي مبارزه با سنت هاي ناروا و عوامل برخوردهاي تحقيرکننده ي جوانان؛
7. مساعدت در جهت ايجاد و توسعه ي کانون ها و مراکز اجتماعي و فعاليت خلاق جوانان و حمايت از خلاقيت هاي فرهنگي، هنري، علمي و ورزشي براي جوانان؛
8. مطالعه و بررسي زمينه هاي مناسب براي اشتغال و ازدواج و حمايت از ايجاد و توسعه ي واحدهاي مشاوره اي؛
9. تصويب آيين نامه هاي شوراي عالي جوانان، تعيين نوع و وظايف کميسيون ها و تعيين وظايف دبير و دبيرخانه؛
10. تعيين اهداف، سياست ها و خط مشي هاي مربوط به امور فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي جوانان و تدوين راه کارهاي مناسب.
11. ايجاد هماهنگي بين برنامه هاي دستگاه هاي مرتبط با امور جوانان.

ماده ي 4. اعضاي شوراي عالي جوانان

شوراي عالي جوانان، به رياست رئيس جمهور ( و در غياب ايشان، معاون اول رئيس جمهور )تشکيل مي شود و اعضاي ان عبارت اند از:
1. وزير آموزش و پرورش، 2. وزير علوم، تحقيقات و فناوري، 3. وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي،4. وزير کار و امور اجتماعي، 5. وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، 6. وزيرکشور،7. رئيس سازمان صدا و سيما، 8. رئيس سازمان تربيت بدني، 9. مشاور رئيس جمهور در امور زنان، 10. رئيس سازمان تبليغات اسلامي، 11. فرمانده نيروي مقاومت بسيج، 12. رئيس جهاد دانشگاهي، 13.رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي، 14. رئيس جمعيت هلال احمر، 15. رئيس دانشگاه آزاد اسلامي، 16. دبير شورا که توسط رئيس شورا انتخاب مي شود، 17-20. چهار نفراز زنان و مردان صاحب نظر و متعهد، به انتخاب شوراي عالي انقلاب فرهنگي.
تبصره. افراد بند 17 تا 20 به مدت سه سال با حکم رئيس جمهور انتخاب مي شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

ماده ي 5 . دبيرخانه ي شورا

بر اساس بند چ ماده ي 157 قانون برنامه ي سوم توسعه ي اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران،« اداره ي امور دبيرخانه شوراي عالي جوانان، به عهده سازمان ملي جوانان است».

ماده ي 6.کميسيون هاي شورا

شوراي عالي جوانان، بنا به اقتضاي ضرورت ها و اولويت ها و به منظور طراحي و برنامه ريزي مسائل جوانان، اقدام به تشکيل کميسيون هاي تخصصي مي نمايد که زير نظر دبيرخانه اداره خواهند شد.
ماده ي 7. اين اساس نامه که داري 7 ماده و 1 تبصره است در مورخ 1371/5/6 به تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيد.

سال 1377: تشکيل « مرکز ملي جوانان »

پس از گذشت پنج سال از فعاليت هاي دبيرخانه ي شوراي عالي جوانان، از آن جا که دستگاه هايي که به نوعي در امور جوانان مدخليت داشتند در انجام دادن اقدامات مؤثر و کارساز در زمينه ي مصوبات « شوراي عالي جوانان» توفيق لازم را حاصل ننموده بودند و دبيرخانه ي مذکور، با توجه به گستردگي فعاليت هاي مربوط به جوانان و نيز تنوع دستگاه هاي دولتي در اين زمينه، از اقتدار لازم و پشتوانه ي کافي جهت پيگيري امور و ترغيب و تشويق دستگاه هاي اجرايي به منظور اجراي سياست ها و خط مشي هاي « شوراي عالي جوانان » در خصوص اين قشر، برخوردار نبود ونيزبا توجه به آن که بافت تشکيلاتي دبيرخانه براي اجراي وظايف وتکاليف محوله از نظر کمي و کيفي، حائز ويژگي هاي لازم براي حل و فصل مسائل مربوط به جوانان نبود، بازنگري و تجديد نظر در ساختار تشکيلاتي دبيرخانه - در جهت تقويت اهداف و مأموريت هاي آن در پيشبرد امور جوانان در جامعه - مورد توجه جدي قرار گرفت.
به بيان ديگر، لزوم ساماندهي امور جوانان و پاسخگويي به نيازها و انتظارات آنها به عنوان يکي از برنامه هاي اساسي نظام جمهوري اسلامي ايران چنين ايجاب مي نمود که تشکيلاتي کارآمد و منسجم که از اقتدار بالايي برخوردار باشند. ايجاد گردد.
از اين رو، در راستاي تشکيل ستادي مقتدر با پشتوانه ي کافي و قوي و شرح وظايف مدون و مصوب، در جلسه شماره ي 416 مورخ 1376/7/8 « شوراي عالي انقلاب فرهنگي »، موضوع بازنگري در اساس نامه « شوراي عالي جوانان» مطرح گرديد و با ايجاد تشکلي به صورت سازماني اجرايي جهت پيشبرد مأموريت هاي مربوط به جوانان، موسوم به « مرکز ملي جوانان» موافقت شد.
سرانجام بر اساس ابلاغ « سازمان امور اداري و استخدامي کشور » - بنا به دستور رياست محترم جمهوري -در تاريخ 1377/12/22 « مرکز ملي جوانان » فعاليت خود را آغاز نمود.

اهداف « مرکز ملي جوانان»

1. فراهم نمودن موجبات اجراي مطلوب مصوبات « شوراي عالي جوانان »؛
2. راهبردي و هدايت امور مربوط به جوانان؛
3. برنامه ريزي، نظارت، هماهنگي و برقراري ارتباط با دستگاه هاي دولتي ذي ربط در امور جوانان؛
4. اهتمام در جهت ايجاد فرصت هاي شغلي، حرفه آموزي، امکانات و فضاهاي سالم فرهنگي و تربيتي؛
5. فراهم نمودن موجبات تأمين مسکن و تشکيل خانواده از طريق دستگاه هاي مربوط؛
6. نظارت بر نحوه ي عملکرد دستگاه هاي مرتبط و ارزيابي نتايج فعاليت هاي آنها.

وظايف « مرکز ملي جوانان»

1. مطالعه و بررسي وضعيت فرهنگي، اجتماعي، فني و اشتغال و حرفه آموزي جوانان به منظور برنامه ريزي در قالب طرح ها پروژه هاي مطالعاتي و ارائه به « شوراي عالي جوانان» جهت تصويب؛
2. انجام دادن مطالعات و برنامه ريزي کلان فرهنگي، اجتماعي، فني و اقتصادي جوانان و ارائه به « شوراي عالي جوانان » جهت تصميم گيري و تصويب؛
3. فراهم نمودن موجبات تحقق « منشور تربيتي نسل جوان » در همه ي عرصه ها؛
4. مطالعه و بررسي قوانين و مقررات مربوط به جوانان در جهت رفع کاستي ها و در صورت لزوم، تغيير در مقررات مربوطه وارائه گزارش هاي لازم به « شوراي عالي جوانان»؛
5. نظارت بر حسن اجراي مصوبات « شوراي عالي جوانان » توسط دستگاه هاي ذي ربط؛
6. همکاري، هماهنگي، نظارت و ارزيابي عملکرد وزارت خانه ها، نهادها و مؤسساتي که در امور جوانان مسئوليت دارند و ارائه گزارش هاي لازم از عملکرد آنها به « شوراي عالي جوانان »؛
7. برقراري ارتباط با شخصيت ها و صاحب نظران فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي به منظور بهره گيري از نظرات آنان در ارتباط با مسائل جوانا0ن؛
8 . ايجاد زمينه هاي لازم براي مشارکت نسل جوان در عرصه هاي اجتماعي، سياسي و فرهنگي؛
9. فراهم نمودن موجبات برگزاري گردهمايي ها، نشست ها و جشنواره هاي ملي در موضوعات مختلف مربوط به جوانان؛
10. نظارت بر نحوه ي انعکاس مصوبات و تصميمات « شوراي عالي جوانان» در رسانه هاي گروهي و صدور مجوزهاي لازم جهت ايجاد مراکز اطلاع رساني و خدمات مشاوره اي در سازمان هاي غيردولتي جوانان؛
11. نظارت بر نحوه ي انجام دادن خدمات مشاوره اي، تحصيلي، شغلي، خانوادگي، بهداشت رواني و...ي جوانان؛
12. مطالعه و بررسي به منظور به کارگيري ابزار و شيوه هاي مناسب جهت مصون سازي جوانان و پيشگيري از ابتلاي آنان به انحرافات مختلف؛
13. فراهم نمودن موجبات و تسهيلات لازم جهت پشتيباني و پيشبرد امور جوانان.

سال 1379: « تشکيل سازمان ملي جوانان»

سرانجام، بر اساس قانون برنامه ي سوم توسعه ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران، « مرکز ملي جوانان» جهت ساماندهي اساسي امور جوانان کشور به صورت ساختار و ساز وکار متناسب با اين مأموريت به « سازمان ملي جوانان» تبديل گرديد.

اهداف « سازمان ملي جوانان»

1. حل مسائل جوانان؛
2. اعتلا و رشد نسل جوان کشور؛
3. استفاده ي بهينه از استعدادها و توانايي هاي نسل جوان.

وظايف « سازمان ملي جوانان»

1. مطالعه و پژوهش در حوزه هاي راهبردي امور جوانان به منظور بازشناسي و تبيين مسائل و نيازهاي گوناگون جوانان و ارائه ي راهبردهاي مناسب براي حل مسائل آنان و هماهنگي مطالعات کاربردي دستگاه هاي اجرايي در اين زمينه ها؛
2. تهيه و تدوين « برنامه ي جامع ساماندهي امور جوانان کشور » با عنايت به جايگاه، نقش و مأموريت هاي اساسي دستگاه هاي مختلف دولتي و غيردولتي مرتبط با امور جوانان؛
3. دريافت گزارش عملکرد دستگاه هاي اجرايي مرتبط با امور جوانان و بررسي ميزان اثربخشي فعاليت هاي اين دستگاه ها و ارسال به مراجع ذي ربط؛
4. مطالعه و بررسي قوانين و مقررات مربوط به جوانان در جهت رفع کاستي ها و پيشنهاد براي تغيير و اصلاح يا وضع قوانين جديد به مراجع ذي صلاح با همکاري دستگاه هاي ذي ربط؛
5. تهيه وارائه ي گزارش وضعيت جوانان کشور در سطح ملي به مراجع ذي ربط؛
6. طراحي و مديريت برنامه هاي ملي ويژه و فرابخشي و نمونه سازي فعاليت هاي مربوط به جوانان با همکاري دستگاه هاي اجرايي مربوط؛
7. ساماندهي فعاليت هاي فراغتي نسل جوان، متناسب با مقتضيات دوره ي جواني در جهت سازندگي کشور و رفع محروميت فرهنگي و اجتماعي جوانان در مناطق شهري و روستايي؛
8 . ساماندهي و نظارت بر مراکز خدمات مشاوره اي واطلاع رساني جوانان؛
9. ارائه ي شيوه هاي مناسب براي استفاده بهينه از استعدادها و توانايي هاي جوانان و بهره گيري بيشتر از امکانات و منابع دستگاه هاي اجرايي ذي ربط؛
10. همکاري در تعيين ضوابط و استاندارد براي فعاليت هاي مراکز فرهنگي و هنري مربوط به جوانان با دستگاه هاي اجرايي ذيربط؛
11. شناسايي، نظارت، حمايت و تقويت تشکل هاي غيردولتي جوانان؛
12. همکاري با مراجع ذيربط به منظور شناسايي فعاليت هاي قابل واگذاري دستگاه هاي اجرايي به تشکل ها و سازمان هاي غيردولتي جوانان؛
13. اجراي تصميماتي که توسط مراجع ذي صلاح اتخاذ مي شود.

فرايند تکامل « سازمان ملي جوانان »

گام اول: تصويب قانون تأسيس « سازمان ملي جوانان»

« تبديل « مرکزملي جوانان » به « سازمان ملي جوانان » با تصويب ماده 157 قانون « برنامه ي سوم توسعه ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران »:
با عنايت به اهتمام ويژه ي نظام جمهوري اسلامي ايران به حل مسائل جوانان و اعتلا و رشد نسل جوان کشور واستفاده ي بهينه از استعدادها و توانايي هاي اين نسل عزيز، مرکز ملي جوانان به منظور ساماندهي اساسي امور جوانان کشور به صورت ساختار و سازمان کار متناسب با اين مأموريت به « سازمان ملي جوانان » تبديل مي گردد تا وظايف اساسي ذيل را بر عهده گيرد:
الف- سازمان ملي جوانان، موظف است « برنامه ي جامع ملي ساماندهي امور جوانان کشور » را با عنايت به جايگاه، نقش و مأموريت هاي اساسي دستگاه هاي مختلف دولتي و غيردولتي مرتبط با امور جوانان، نظير نيروي مقاومت بسيج و توجه اساسي به نيازهاي جوانان در حوزه هاي فرهنگي، اجتماعي، سياسي، شغلي، علمي، تفريحي و تحصيلي، تهيه و تدوين نمايد.
ب- شناسايي و پيگيري واگذاري آن دسته از فعاليت هاي دستگاه هاي اجرايي که مي تواندبا پيش بيني تمهيدات لازم از طريق سازمان هاي غيردولتي جوانان انجام گيرد.
ج - براي تحقق مواردي که نياز به تهيه ي طرح دارد، سازمان ملي جوانان بر حسب مورد، طرح هاي لازم شامل اهداف، اصلاحات سازماني، تسهيلات مالي و حمايت هاي اجرايي از تشکل هاي غيردولتي را تهيه نمايد.
آيين نامه ي اجرايي اين ماده، مشتمل بر نحوه ي همکاري بين سازمان ملي جوانان و دستگاه هاي اجرايي، به پيشنهاد مشترک سازمان ملي جوانان و سازمان برنامه و بودجه به تصويب هيئت وزيران خواهد رسيد.

گام دوم: تصويب اساس نامه ي « سازمان ملي جوانان »

تصويب آيين نامه اجرايي ماده ي 157 قانون برنامه ي سوم توسعه ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران، جهت عملياتي نمودن ساختار، جايگاه ومأموريت هاي سازمان، هيئت وزيران در جلسه مورخ 1379/9/2 بنا به پيشنهاد مشترک شماره 10725/س مورخ 1379/8/1 سازمان ملي جوانان و سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور به استناد ماده ي 157 قانون برنامه ي سوم توسعه ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران ( مصوب 1379) آيين نامه ي اجرايي ماده ي ياد شده را به شرح زير، تصويب نمود:
« آيين نامه اجرايي ماده ي 157 قانون برنامه ي سوم توسعه ي اقتصادي اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران »
ماده ي 1. در اين آيين نامه، اصطلاحات زير، در معاني مشروح مربوط به کار مي روند:
1. قانون: قانون برنامه ي سوم توسعه ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران.
2. مرکز: مرکز ملي جوانان.
3. سازمان: سازمان ملي جوانان.
4. شورا: شوراي عالي جوانان.
ماده ي 2. سازمان، مسئول انجام مفاد اين آيين نامه است و موظف است با همکاري دستگاه هاي اجرايي ذي ربط و نهادهاي غيردولتي، راه کارهاي اجراي مفاد اين آيين نامه را در چارچوب سياست هاي مصوب مراجع ذي ربط، تدوين و بر حسب مورد، اجراي آن را پيگيري و هر سه ماه يک بار، گزارش لازم را براي هيئت وزيران و شورا و در صورت لزوم، ساير مراجع ارسال نمايد.
ماده ي 3. به منظور اجراي مفاد ماده ي 157 قانون و متناسب سازي امکانات موجود در مرکز با فعاليت هاي پيش بيني شده براي سازمان، ساختار زير براي سازمان تعيين مي شود:
1. سازمان، مؤسسه اي است دولتي که زير نظر رئيس جمهور تشکيل مي شود.
2. سازمان، داراي شخصيت حقوقي است و بودجه ي سالانه آن به طور جداگانه در قوانين بودجه ي سنواتي کل کشور منظور مي شود.
3. سازمان، براي انجام دادن وظايف قانوني خود و حصول به اهداف سازمان، برحسب ضرورت نسبت به ايجاد تشکيلات مورد نياز، متناسب با فعاليت هاي ستادي و مطالعاتي، با همکاري دستگاه هاي اجرايي، پس از تأييد سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور اقدام مي نمايد.
4. رئيس سازمان، بالاترين مقام اجرايي سازمان است که با حکم رئيس جمهور، منصوب مي شود و با رعايت کامل قوانين و مقررات مربوط و مفاد اين آيين نامه و ضوابط اداري،مالي واستخدامي، داراي اختيارات تام است و انجام دادن کليه اقدامات لازم در حدود قوانين و مقررات به منظور تحقق اهداف، برنامه ها و مصوبات شورا و نمايندگي سازمان در کليه ي مراجع قانوني و حقوقي با حق توکيل به غير را به عهده دارد.
5. کليه امکانات، دارايي ها، کارکنان و امور اموال خريداري شده از محل اعتبارات مرکز، به سازمان منتقل مي شود.
6. سازمان از نظر مقررات مالي، معاملاتي، اداري و استخدامي، تابع مقررات مربوط به سازمان هاي وابسته به نهاد رياست جمهوري است.
7. اداره ي امور دبيرخانه ي شورا به عهده سازمان است.
ماده ي 4. به منظور ساماندهي اساسي امور جوانان کشور، وظايف اساسي و نحوه ي همکاري سازمان با دستگاه هاي اجرايي به شرح زير تعيين مي شود:
1. مطالعه و پژوهش در حوزه هاي راهبردي امور جوانان به منظور بازشناسي و تبيين مسائل و نيازهاي گوناگون جوانان و ارائه ي راهبردهاي مناسب براي حل مسائل آنان و هماهنگي مطالعات کاربردي دستگاه هاي اجرايي در اين زمينه؛
2. تهيه و تدوين برنامه ي جامع ساماندهي امور جوانان کشور با عنايت به جايگاه، نقش و مأموريت هاي اساسي دستگاه هاي مختلف دولتي و غيردولتي مرتبط با امور جوانان؛
3. دريافت گزارش عملکرد دستگاه هاي اجرايي مرتبط با امور جوانان و بررسي ميزان اثربخشي فعاليت هاي اين دستگاه ها وارسال به مراجع ذي ربط؛
4. مطالعه و بررسي قوانين و مقررات مربوط به جوانان در جهت رفع کاستي ها و پيشنهاد براي تغيير واصلاح يا وضع قوانين جديد به مراجع ذي صلاح با همکاري دستگاه هاي ذي ربط؛
5. تهيه و ارائه ي گزارش وضعيت جوانان کشور در سطح ملي به مراجع ذي ربط؛
6. طراحي و مديريت برنامه هاي ملي ويژه و فرابخشي و نمونه سازي فعاليت هاي مربوط به جوانان با همکاري دستگاه هاي اجرايي مربوط؛
7. ساماندهي فعاليت هاي فراغتي نسل جوان، متناسب با مقتضيات دوره ي جواني در جهت سازندگي کشور و رفع محروميت فرهنگي و اجتماعي جوانان در مناطق شهري و روستايي؛
8 . ساماندهي و نظارت مراکز خدمات مشاوره اي و اطلاع رساني جوانان؛
9. ارائه ي شيوه هاي مناسب براي استفاده ي بهينه از استعدادها و توانايي هاي جوانان و بهره گيري بيشتر از امکانات و منابع دستگاه هاي اجرايي ذي ربط؛
10. همکاري در تعيين ضوابط و استاندارد براي فعاليت هاي مراکز فرهنگي وهنري مربوط به جوانان با دستگاه هاي اجرايي ذي ربط؛
11. شناسايي، نظارت، حمايت و تقويت تشکل هاي غيردولتي جوانان؛
12. همکاري با مراجع ذي ربط به منظور شناسايي فعاليت هاي قابل واگذاري دستگاه هاي اجرايي به تشکل ها و سازمان هاي غيردولتي جوانان؛
13. اجراي تصميماتي که توسط مراجع ذي صلاح اتخاذ مي شود.
ماده ي 5. منابع مالي سازمان عبارت است از: منابع اعتباري پيش بيني شده در بودجه ي عمومي کل کشور؛ کمک ها و هدايايي که در چارچوب مقررات و ضوابط قانوني از اشخاص حقوقي و حقيقي اخذ مي شود.
ماده ي 6. کليه دستگاه هاي اجرايي موظف اند در چارچوب اين آيينه نامه، همکاري لازم را با سازمان به عمل آورند و بر حسب تقاضاي سازمان نسبت به اعزام نماينده براي جلسات مشورتي و کميسيون هاي تخصصي، ارائه ي اطلاعات و ساير اقدامات ضروري، مساعدت نمايند.
ماده ي 7. سازمان، موظف است گزارش عملکرد سالانه ي اجراي مفاد ماده ي 157 قانون و اين آيين نامه را به سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور ارائه نمايد.
گام سوم: تصويب بودجه ي مستقل و لزوم اصلاح تشکيلات « سازمان » به استناد اصل 138 قانون اساسي
هيئت وزيران در جلسه ي مورخ 1380/9/11 بنا به پيشنهاد سازمان ملي جوانان و به استناد اصل 138 قانون اساسي، تصويب نمود:
1. سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور با محوريت سازمان ملي جوانان و همکاري ساير دستگاه ها، بودجه ي سال 1381 سازمان ملي جوانان را به طور مجزا تعيين و در اختيار سازمان ياد شده قرار دهد تا مطابق آيين نامه اي که به تصويب هيئت دولت مي رسد به مصرف برسد.
2. کارگروهي با مسئوليت رئيس سازمان ملي جوانان مرکب از وزارت خانه هاي آموزش و پرورش، علوم، تحقيقات وفناوري، فرهنگ و ارشاد اسلامي، کشور، اطلاعات، سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور، سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، سازمان تربيت بدني ايران و مرکز امور مشارکت زنان به منظور تعيين وظايف، ساز و کارها وروش هاي کار و نحوه ي مصرف بودجه تشکيل شود.
3. سازمان ملي جوانان، موظف است ضمن تعيين اولويت ها و وظايف دستگاه ها، ساز و کار مناسب را در قالب لايحه ي اصلاح تشکيلات آن سازمان ارائه نمايد.
گام چهارم: تصويب توسعه ي حوزه ي فعاليت و تحکيم جايگاه قانوني « سازمان » به استناد اصل 138 قانون اساسي
هيئت وزيران در جلسه ي مورخ 1382/8/11 بنا به پيشنهاد شماره 101/147621 مورخ 1382/8/6 سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور وبه استناد اصل 138 قانون اساسي، تصويب نمود:
1. سطح تصميم سازي و تصميم گيري در امور جوانان و همچنين فرايند تدوين، تصويب و مراحل عملياتي برنامه هاي مربوط به شرح زير خواهد بود:
الف- امور حاکميتي جوانان، شامل حوزه ي سياست گذاري، تمهيد راهبردهاي کلان ملي و ايجاد هماهنگي فرابخشي در سطح ملي، توسط رئيس جمهور، دولت و شوراي عالي جوانان.
ب- امور مديريتي، برنامه اي و اجراي طرح هاي ملي فرابخشي جوانان، شامل حوزه ي برنامه ريزي، تأمين و تخصيص منابع، نظرات و ارزشيابي با مسئوليت سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور و سازمان ملي جوانان.
ج- امور اجرايي و تصدي بخشي، شامل حوزه ي رهبري اجرا و عمليات ( بخشي و استاني )، بامسئوليت کليه ي دستگاه هاي اجرايي، سازمان ها و نهادهاي مرتبط.
2. سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور، مکلف است بر اساس سطح بندي بالا، اقدامات زير را انجام دهد:
الف- ساختار تشکيلاتي سازمان ملي جوانان در جهت مديريت راهبردي ( سياست گذاري، برنامه ريزي، تصميم سازي و ساخت آفريني هاي فرابخشي، تخصيص منابع، نظارت وارزشيابي )، تأمين نيروي انساني و منابع مورد نياز، بازبيني و اصلاح نموده، ارتقا دهد.
ب- زمينه ي اجرايي نمودن « برنامه ي ملي جوانان » را با همکاري سازمان ملي جوانان فراهم نموده، تمهيدات لازم را در لايحه ي بودجه سال 1383 کل کشور و لايحه ي برنامه ي چهارم توسعه به عمل آورد.
ج - به منظور تأمين منابع لازم جهت حسن اجراي برنامه هاي امور جوانان، کليه اعتبارات مربوط را در چارچوب سياست هاي مذکور، پيش بيني نمايد و با هماهنگي و نظارت سازمان ملي جوانان در اختيار دستگاه ها و سازمان هاي ذي ربط قرار دهد.
3. دستگاه ها و سازمان هاي اجرايي مرتبط با امور جوانان، مکلف اند بر اساس سطح بندي مذکور و تکاليف « برنامه ملي جوانان » با هماهنگي و همکاري سازمان ملي جوانان، تمهيدات و اقدامات لازم را به عمل آورده، گزارش عملکرد آن را به صورت سه ماهه به سازمان ملي جوانان ارائه نمايند.
4. سازمان ملي جوانان، موظف است در راستاي گسترش سازمان هاي غيردولتي جوانان (N.G.O ) نهادينه نمودن و ارتقاي مشارکت جوانان در تصميم سازي و مديريت امور جوانان، به تشکيل « مجمع ملي جوانان » با رعايت قوانين و مقررات مربوط اقدام نموده، ساز و کار لازم را پيش بيني و با هماهنگي و همکاري دستگاه هاي اجرايي کشور و سازمان هاي غيردولتي جوانان اجرا نمايد.
5. به منظور اهتمام به امور رفاهي جوانان و تقويت منزلت اجتماعي آنان، سازمان ملي جوانان، موظف است با همکاري وزارت امور اقتصادي و دارايي و ساير دستگاه هاي مرتبط، نسبت به طراحي و اجراي برنامه ي ملي « کارت جوان » ( مصوب پانزدهمين جلسه ي شوراي عالي جوانان، مورخ 1382/8/7) با مشارکت بخش خصوصي اقدام نمايد، به نحوي که تا پايان برنامه ي چهارم توسعه، کليه ي جوانان بتوانند از امتيازات کارت جوان بهره مند شوند.
6. به منظور استفاده ي بهينه از همه ي ظرفيت ها و منابع و ايجاد وحدت رويه، هماهنگي در سياست ها و برنامه ها و اولويت بخشي به امور جوانان در کليه ي دستگاه هاي اجرايي و سازمان هاي مرتبط، سازمان ملي جوانان، موظف است نسبت به تنظيم برنامه ي عملي در حوزه هاي اساسي و اولويت دار امور جوانان با همکاري مراکز دانشگاهي و پژوهشي دستگاه هاي اجرايي و سازمان هاي غيردولتي جوانان اقدام نموده، ضمن اطلاع رساني مستمر به افکار عمومي؟ گزارش پيشرفت امور جوانان را هر شش ماه يک بار به هيئت وزيران ارائه نمايد.
ارتباط با سازمان
ساختمان مرکزي سازمان: تهران، خيابان سايه، شماره ي 77.
ارتباط تلفني: 8- 22010641 ( نمابر: 22010505)
نشاني براي مکاتبه: صندوق پستي 696- 14185
نشاني در اينترنت:
WWW.nyoir.org
منبع: کتاب حديث زندگي 25
/س