پرورش خلاقيت و نوآوري در دانش آموزان
نويسنده: خانم فريده حيدري
خلاقيت واژه‌ي بسيار مهمي است و پژوهشگران برداشت‌هاي مختلفي از خلاقيت دارند و بالطبع تعاريف مختلفي از آن ارائه كرده‌اند. تحقيقات نشان داده است كه همه انسانها قوه خلاقيت دارند بعضي در يك زمينه خلاقيت بيشتري دارند و برخي در زمينه‌هاي ديگر، معلمان خلاقيت را در دانش آموزان شكوفا كنند و يا از بين ببرند، بنابراين بايد محيط و فضاي مساعدي براي رشد و پرورش خلاقيت دانش آموزان فراهم آورد.
بدون شك آينده هر جامعه‌اي را خلاقيت افراد آن جامعه مي‌سازد و در عصر دانايي محوري، كشوري مي‌تواند جايگاه مطلوب در كهكشان رقابتهاي اقتصادي فرهنگي و اجتماعي داشته باشد كه روي آموزش و پرورش خلاقيت به دانش آموزان خود سرمايه گذاي كند، زيرا بنابرنتايج تحقيقات مختلف و برخلاف تصورهاي غلطي كه خلاقيت را ذاتي مي‌دانند، خلاقيت امري اكتسابي است.
يكي از وظايف بسيار مهم نظام آموزشي كشور آموزش خلاقيت به دانش آموزان است. براي آموزش خلاقيت روشهايي وجود دارد كه به بعضي از آنها اشاره مي‌شود:
1 – تجارب دانش آموزان را به موقعيت خاص محدود نكنيم، كارهاي بديع و تخيلات كودكان را تشويق كنيم، سئوال‌هايي را مطرح كنيم كه مشوق تفكر باشد و از تكرار روشهاي معمول و متداول بپرهيزيد.سئوال‌هايي كه راه‌حل‌هاي متعددي داشته باشد.
2 – براي طرح سئوال‌هاي غيرمعمول و بديع ارزش قائل شويم، دانش‌آموزان را تشويق كنيم تا سئوال‌هاي گوناگوني بپرسند. فراتر از اطلاعات و دانش هاي معمول گل كنند و راه هاي مختلف براي مسائل پيشنهاد دهند. آنها را در اظهار انديشه‌هاي اصيل و بديع تشويق كنيم، با نظرهاي غيرمتداول و تازه آنها با خوشرويي و احترام برخورد كنيم، حتي اگر فراتر از تصورات ما معلمان باشد.
3 – براي خودآموزي و يادگيري اكتشافي فرصت‌هايي را در اختيار آنها قرار دهيم. يكي از ويژگيهاي افراد خلاق استقلال شخصي و توانايي پيدا كردن راه حل مسائل به طريق اكتشافي و از راه خودآموزي است. اگر تنها حفظ كردن مطالب و راه حل‌هاي قالبي مورد تاييد معلمان باشد، دانش آموز به حفظ مطالب تشويق خواهند شد، اما اگر انديشه‌هاي بديع تاييد شود، دانش آموز به فعاليت‌هاي خلاق روي خواهد آورد. مهم اين است كه فكري تازه و كشفي جديد به وقوع به پيوندد .
4 – نسبت به تفاوتهاي فردي دانش آموزان با احترام برخورد كنيم. برخورد درست معلمان با دانش‌آموزان در رشد استعدادهاي خلاق آنها تاثير فراوان دارد. از وادار كردن دانش آموزان به رقابت چشم و هم چشمي با يكديگر بپرهيزيم.
زيرا هريك از دانش‌آموزان استعداد خاص خود را دارد كه او را از ديگري متمايز مي‌كند. در پرورش اين استعدادهاي ويژه دانش‌آموزان بكوشيم.
5 – از روشها و فنونهاي ويژه براي بالا بردن سطح استعدادهاي خلاق استفاده كنيم. تعدادي از روشها و فنون آموزشي وجود دارد كه استفاده از آنها در پروراندن استعدادهاي خلاق بسيار موثر است؛ مانند روش بارش مغزي آموزش مهارتهاي پژوهشي كه اجراي اين روشها منجر به ايجاد تفكر خلاق و نوآورانه در دانش‌آموزان مي‌شود.
منابع مقاله :
1 – روانشناسي تفاوتهاي فردي دكتر حمزه گنجي
2 – ماهنامه فرهنگي آموزشي سازمان بسيج دانش‌آموزي
منبع: روزنامه اطلاعات
/خ
بدون شك آينده هر جامعه‌اي را خلاقيت افراد آن جامعه مي‌سازد و در عصر دانايي محوري، كشوري مي‌تواند جايگاه مطلوب در كهكشان رقابتهاي اقتصادي فرهنگي و اجتماعي داشته باشد كه روي آموزش و پرورش خلاقيت به دانش آموزان خود سرمايه گذاي كند، زيرا بنابرنتايج تحقيقات مختلف و برخلاف تصورهاي غلطي كه خلاقيت را ذاتي مي‌دانند، خلاقيت امري اكتسابي است.
يكي از وظايف بسيار مهم نظام آموزشي كشور آموزش خلاقيت به دانش آموزان است. براي آموزش خلاقيت روشهايي وجود دارد كه به بعضي از آنها اشاره مي‌شود:
1 – تجارب دانش آموزان را به موقعيت خاص محدود نكنيم، كارهاي بديع و تخيلات كودكان را تشويق كنيم، سئوال‌هايي را مطرح كنيم كه مشوق تفكر باشد و از تكرار روشهاي معمول و متداول بپرهيزيد.سئوال‌هايي كه راه‌حل‌هاي متعددي داشته باشد.
2 – براي طرح سئوال‌هاي غيرمعمول و بديع ارزش قائل شويم، دانش‌آموزان را تشويق كنيم تا سئوال‌هاي گوناگوني بپرسند. فراتر از اطلاعات و دانش هاي معمول گل كنند و راه هاي مختلف براي مسائل پيشنهاد دهند. آنها را در اظهار انديشه‌هاي اصيل و بديع تشويق كنيم، با نظرهاي غيرمتداول و تازه آنها با خوشرويي و احترام برخورد كنيم، حتي اگر فراتر از تصورات ما معلمان باشد.
3 – براي خودآموزي و يادگيري اكتشافي فرصت‌هايي را در اختيار آنها قرار دهيم. يكي از ويژگيهاي افراد خلاق استقلال شخصي و توانايي پيدا كردن راه حل مسائل به طريق اكتشافي و از راه خودآموزي است. اگر تنها حفظ كردن مطالب و راه حل‌هاي قالبي مورد تاييد معلمان باشد، دانش آموز به حفظ مطالب تشويق خواهند شد، اما اگر انديشه‌هاي بديع تاييد شود، دانش آموز به فعاليت‌هاي خلاق روي خواهد آورد. مهم اين است كه فكري تازه و كشفي جديد به وقوع به پيوندد .
4 – نسبت به تفاوتهاي فردي دانش آموزان با احترام برخورد كنيم. برخورد درست معلمان با دانش‌آموزان در رشد استعدادهاي خلاق آنها تاثير فراوان دارد. از وادار كردن دانش آموزان به رقابت چشم و هم چشمي با يكديگر بپرهيزيم.
زيرا هريك از دانش‌آموزان استعداد خاص خود را دارد كه او را از ديگري متمايز مي‌كند. در پرورش اين استعدادهاي ويژه دانش‌آموزان بكوشيم.
5 – از روشها و فنونهاي ويژه براي بالا بردن سطح استعدادهاي خلاق استفاده كنيم. تعدادي از روشها و فنون آموزشي وجود دارد كه استفاده از آنها در پروراندن استعدادهاي خلاق بسيار موثر است؛ مانند روش بارش مغزي آموزش مهارتهاي پژوهشي كه اجراي اين روشها منجر به ايجاد تفكر خلاق و نوآورانه در دانش‌آموزان مي‌شود.
منابع مقاله :
1 – روانشناسي تفاوتهاي فردي دكتر حمزه گنجي
2 – ماهنامه فرهنگي آموزشي سازمان بسيج دانش‌آموزي
منبع: روزنامه اطلاعات
/خ
