آسم در کودکان
نويسنده: فاطمه عباسي (کارشناس پرستاري)
"آسم" يک بيماري حساسيتي(آلرژيک)است که مجاري هوا (برونش ها) را درگير مي کند. وقتي واکنش هاي حساسيتي اتفاق مي افتد، برونش ها منقبض و تنگ شده، توسط ترشحات مخاطي مسدود مي شوند. اين شرايط ، تنفس کودک را دچار مشکل مي کند. حمله آسم ممکن است براي يک کودک بسيار ترسناک باشد؛ چه احساس خفگي که درجريان حمله آسم اتفاق مي افتد مي تواند سبب وحشت کودک شود که اين حالت تنفس را مشکل تر مي سازد. عامل ايجاد حساسيت مي تواند گرده يا گرد و غبار باشد. فشار هاي رواني و عاطفي و برخي از حرکات ورزشي نيز مي توانند سبب بروز حمله شوند.
آسم معمولاً زير دو سالگي ديده نمي شود. اين بيماري ممکن است در نسل هاي بعد افراد خانواده بروز مي کند و متأسفانه اغلب همراه با ساير اختلالات حساسيتي مانند اگزما و تب يونجه است. به هر حال با بزرگ تر شدن کودک بيماري وي تخفيف مي يابد.
در بسياري از کودکان زير يک سال خس خس سينه به علت برونشيوليت است که سبب التهاب مجاري التهاب هوايي کوچک مي شود. اين کودکان الزاماً مبتلا به آسم نيستند و به تدريج که بزرگ تر مي شوند و مجاري هوايي آن ها عريض تر مي گردد، خس خس سينه نيز بر طرف مي شود. در اغلب موارد علت خس خس سينه عفونت است نه حساسيت.
هرچند حملات آسم ترسناک و نگران کننده هستند، اما با درمان و توصيه هاي پزشکي رفع شده و عارضه اي برجا نمي گذارند.
-احساس خفگي؛
-خس خس سينه؛
-سرفه هاي طولاني مدت؛
-کبود شدن لب ها که به علت کمبود اکسيژن رخ مي دهد؛
-اگر حمله هنگامي اتفاق بيفتد که کودک در رختخواب است، او را بلند کرده و زير سرش را با چند بالش بالا بياوريد. مي توانيد کودک را روي يک صندلي نشانده و از جلو او را به لبه ميز تکيه بدهيد. اين کار به کودک کمک مي کند تا عمل بازدم را راحت تر انجام دهد؛
-سعي کنيد آرامش خود را حفظ کنيد؛ زيرا اضطراب شما تنها وضعيت کودک را بدتر مي کند.
-تارسيدن نزد پزشک، سعي کنيد توجه کودک را از حمله آسم به چيزي ديگري معطوف کنيد تا کودک مشکل خود را فراموش کرده و به آن فکر نکند.
اقداماتي که پزشک انجام مي دهد:
-پزشک احتمالاً با کمک يک داروي گشاد کننده برونش ها اقدام به درمان حمله آسم مي کند.اين دارو مستقيماً به وسيله تنفس به داخل برونش رفته و بر روي منطقه مسدود يا تنگ شده اثر مي کند. براي درمان يک حمله شديد، ممکن است نياز به بستري کردن کودک و استفاده از مقادير بيشتر داروي گشاد کننده برونش باشد.
-اگرشواهدي از يک عفونت ريوي وجود داشته باشد، آنتي بيوتيک تجويز مي شود.
-پزشک در مورد پيشگيري از بروز حمله آسم با شما صحبت کرده و توصيه هاي لازم را ارايه مي دهد. هم چنين به شما کمک مي کند تا ماده حساسيت زا در کودک را پيدا کنيد؛
-پزشک شما حداکثر سرعت بازدم کودک را براي تعيين وضعيت کودک اندازه مي گيرد؛
-در صورتي که ساير روش ها براي پيشگيري از حمله آسم مفيد نباشد پزشک ممکن است يک کورتيکواستروئيد تجويز کند. کودک مي تواند مقدار کمي از يک استروئيد استنشاقي را سه يا چهار بار در روز استفاده کند و در صورتي که اين کار مفيد نباشد، مقادير بيشتري از داروهاي استروئيدي مي توانند به صورت قرص مصرف شوند.
اقداماتي که شما مي توانيد براي کمک به کودک انجام دهيد:
-در صورتي که پزشک موفق به پيدا کردن آلرژن (مواد حساسيت زا) نشد خود شما مي توانيد اقدام به اين کار کنيد. به زمان و شرايط بروز حمله توجه کنيد. از به کار بردن مواد و وسايل حساسيت زا مثل بالش هاي پَر خودداري کرده و از جمع شدن گرد و غباردر منزل جلوگيري کنيد.
-بسياري از بيماران مبتلا به آسم نسبت به حيوانات حساسيت دارند. در صورت وجود حيوانات خانگي در منزل، آنها را از محل زندگي دور کرده و نسبت به بروز مجدد حملات تنگي نفس در کودک توجه کنيد.
-از مصرف داروهاي تجويز شده اطمينان حاصل نماييد و مسؤولين مدرسه را در جريان مشکل کودک قرار دهيد.
-به يک فيزيوتراپيست مراجعه کنيد تا کودک تمرينات تنفسي را ياد بگيرد. اين کار به وي کمک مي کند تا در طي بروز حملات آسم، آرامش خود را حفظ نمايد.
-کودک خود را تشويق کنيد تا هنگام ايستادن يا نشستن، پشت خود را راست و صاف نگهدارد تا فضاي بيشتري براي باز شدن ريه ها وجود داشته باشد. مراقب باشيد تا وزن کودک بيش از اندازه بالا نرود زيرا افزايش وزن سبب تحمل بار بيشتري بر ريه ها مي شود.
-ورزش به ميزان متوسط مي تواند به افزايش حجم تنفسي کمک کند. اما ورزش سنگين ممکن است سبب بروز حمله آسم شود. شنا کردن مي تواند بسيار مفيد باشد؛
-از کشيدن سيگار در نزديکي کودک خودداري کنيد.
منبع:ماهنامه تغذيه و سلامتي شماره 72 /س
آسم معمولاً زير دو سالگي ديده نمي شود. اين بيماري ممکن است در نسل هاي بعد افراد خانواده بروز مي کند و متأسفانه اغلب همراه با ساير اختلالات حساسيتي مانند اگزما و تب يونجه است. به هر حال با بزرگ تر شدن کودک بيماري وي تخفيف مي يابد.
در بسياري از کودکان زير يک سال خس خس سينه به علت برونشيوليت است که سبب التهاب مجاري التهاب هوايي کوچک مي شود. اين کودکان الزاماً مبتلا به آسم نيستند و به تدريج که بزرگ تر مي شوند و مجاري هوايي آن ها عريض تر مي گردد، خس خس سينه نيز بر طرف مي شود. در اغلب موارد علت خس خس سينه عفونت است نه حساسيت.
هرچند حملات آسم ترسناک و نگران کننده هستند، اما با درمان و توصيه هاي پزشکي رفع شده و عارضه اي برجا نمي گذارند.
نشانه ها و علايم
-احساس خفگي؛
-خس خس سينه؛
-سرفه هاي طولاني مدت؛
-کبود شدن لب ها که به علت کمبود اکسيژن رخ مي دهد؛
در اين شرايط چه اقدامي بايدانجام داد؟
-اگر حمله هنگامي اتفاق بيفتد که کودک در رختخواب است، او را بلند کرده و زير سرش را با چند بالش بالا بياوريد. مي توانيد کودک را روي يک صندلي نشانده و از جلو او را به لبه ميز تکيه بدهيد. اين کار به کودک کمک مي کند تا عمل بازدم را راحت تر انجام دهد؛
-سعي کنيد آرامش خود را حفظ کنيد؛ زيرا اضطراب شما تنها وضعيت کودک را بدتر مي کند.
-تارسيدن نزد پزشک، سعي کنيد توجه کودک را از حمله آسم به چيزي ديگري معطوف کنيد تا کودک مشکل خود را فراموش کرده و به آن فکر نکند.
اقداماتي که پزشک انجام مي دهد:
-پزشک احتمالاً با کمک يک داروي گشاد کننده برونش ها اقدام به درمان حمله آسم مي کند.اين دارو مستقيماً به وسيله تنفس به داخل برونش رفته و بر روي منطقه مسدود يا تنگ شده اثر مي کند. براي درمان يک حمله شديد، ممکن است نياز به بستري کردن کودک و استفاده از مقادير بيشتر داروي گشاد کننده برونش باشد.
-اگرشواهدي از يک عفونت ريوي وجود داشته باشد، آنتي بيوتيک تجويز مي شود.
-پزشک در مورد پيشگيري از بروز حمله آسم با شما صحبت کرده و توصيه هاي لازم را ارايه مي دهد. هم چنين به شما کمک مي کند تا ماده حساسيت زا در کودک را پيدا کنيد؛
-پزشک شما حداکثر سرعت بازدم کودک را براي تعيين وضعيت کودک اندازه مي گيرد؛
-در صورتي که ساير روش ها براي پيشگيري از حمله آسم مفيد نباشد پزشک ممکن است يک کورتيکواستروئيد تجويز کند. کودک مي تواند مقدار کمي از يک استروئيد استنشاقي را سه يا چهار بار در روز استفاده کند و در صورتي که اين کار مفيد نباشد، مقادير بيشتري از داروهاي استروئيدي مي توانند به صورت قرص مصرف شوند.
اقداماتي که شما مي توانيد براي کمک به کودک انجام دهيد:
-در صورتي که پزشک موفق به پيدا کردن آلرژن (مواد حساسيت زا) نشد خود شما مي توانيد اقدام به اين کار کنيد. به زمان و شرايط بروز حمله توجه کنيد. از به کار بردن مواد و وسايل حساسيت زا مثل بالش هاي پَر خودداري کرده و از جمع شدن گرد و غباردر منزل جلوگيري کنيد.
-بسياري از بيماران مبتلا به آسم نسبت به حيوانات حساسيت دارند. در صورت وجود حيوانات خانگي در منزل، آنها را از محل زندگي دور کرده و نسبت به بروز مجدد حملات تنگي نفس در کودک توجه کنيد.
-از مصرف داروهاي تجويز شده اطمينان حاصل نماييد و مسؤولين مدرسه را در جريان مشکل کودک قرار دهيد.
-به يک فيزيوتراپيست مراجعه کنيد تا کودک تمرينات تنفسي را ياد بگيرد. اين کار به وي کمک مي کند تا در طي بروز حملات آسم، آرامش خود را حفظ نمايد.
-کودک خود را تشويق کنيد تا هنگام ايستادن يا نشستن، پشت خود را راست و صاف نگهدارد تا فضاي بيشتري براي باز شدن ريه ها وجود داشته باشد. مراقب باشيد تا وزن کودک بيش از اندازه بالا نرود زيرا افزايش وزن سبب تحمل بار بيشتري بر ريه ها مي شود.
-ورزش به ميزان متوسط مي تواند به افزايش حجم تنفسي کمک کند. اما ورزش سنگين ممکن است سبب بروز حمله آسم شود. شنا کردن مي تواند بسيار مفيد باشد؛
-از کشيدن سيگار در نزديکي کودک خودداري کنيد.
منبع:ماهنامه تغذيه و سلامتي شماره 72 /س
