.jpg "وقایع هنگام ظهور(بخش اول)")
آیا هنگام ظهور امام زمان(عج)، برای برقراری عدل و قسط در تمام جهان، زمانی طولانی لازم است؛ چند سال؟
حرکت اصلاحی حضرت را بعد از ظهور و قیام، به دو مرحله می‌توان تقسیم کرد: الف) مرحلۀ جنگ و مبارزه؛ ب) مرحلۀ ارشاد و تبلیغ.
مرحلۀ اول (جنگ و مبارزه):
طبیعی است که با قیام حضرت، ستمگران به دشمنی برخاسته، بی‌توجه به سخنان منطقی امام، می‌خواهند این حرکت را که به ضرر منافع جاه‌طلبانۀ آن‌هاست، در نطفه خفه کنند. بنابراین سران کفر و فساد، زبانی جز شمشیر و جنگ نمی‌شناسند؛ و اصولاً برای گفت‌وگو و کشف حق نیامده‌اند. پس حضرت در ابتدا مجبور است با آنان برخورد مسلحانه کند و دست آن‌ها را از قدرت و اموال مظلومان کوتاه گرداند. از روایات چنین استفاده می‌شود که این مرحله بیش از هشت ماه طول نمی‌کشد و پس از آن تمام جهان به تسخیر حضرت درمی‌آید، آتش جنگ و مبارزه خاموش می‌شود.[1]
مرحلۀ دوم (ارشاد و تبلیغ):
بعد از سرنگونی سران کفر و فساد، که منطقی جز زور نمی‌شناختند، نوبت به مردم عادی می‌رسد که اهل منطق و استدلال هستند و از پذیرش حق امتناع ندارند. در این مرحله، دیگر حضرت به زور متوسل نمی‌شود و از کسی نمی‌خواهد که به زور چیزی را بپذیرد، بلکه حقیقت دین را تبلیغ می‌کند و هرکس از هر مکتبی دلیل بخواهد، با مبانی اعتقادی دین خودش، جواب او را می‌دهد. به این صورت، مردم با شنیدن دلایل کافی و قطعی امام، به ایشان ایمان می‌آورند. در روایتی، امام باقر(ع) می‌فرماید: حضرت مهدی بعد از ظهور، با پیروان تورات براساس تورات، و با پیروان انجیل طبق انجیل، و با اهل زبور طبق زبور و با مسلمانان براساس قرآن حکم می‌کند.[2] طبیعی است که این مرحله زمان بیش‌تری می‌برد. در روایات، به مدت زمان این مرحله اشاره نشده است، اما چون تبلیغ به زمان احتیاج دارد که فرد بشنود، تحقیق و فکر کند و نتیجه بگیرد، از این رو مدتی طول می‌کشد تا همۀ زمین دین حق را بپذیرند و همۀ جهان مسلمان شوند؛ اما در این مدت، امنیت و آسایش و عدالت برقرار است؛ و بحث علمی و عقیدتی آزاد و منطقی، به جنگ و ناامنی نیاز ندارد.
ابزار تشکیل حکومت
براساس روایات، امام زمان(عج) و یارانش بعد از ظهور با چه اسلحه‌ای نبرد می‌کنند؟
آنچه در متن روایات آمده این است که حضرت و یارانش با شمشیر قیام می‌کند و غیر از سیف (شمشیر) چیز دیگری بیان نشده است.[3] اما منظور از شمشیر چیست، چند نظر وجود دارد:
1. منظور از شمشیر، قیام مسلحانه است و گفتن شمشیر کنایه از جنگ و مبارزه است و سلاح خاصی مدنظر نیست؛ بنابراین در هر زمان ظهور کند با ابزار آن زمان جنگ خواهد کرد؛[4]
2. منظور شمشیر معمولی است؛ زیرا قبل از ظهور تمام سلاح‌های پیشرفته در اثر جنگ‌های فراوان تمام می‌شود. چیزی جز سنگ و چوب و شمشیر نمی‌ماند و یا در سایۀ پیشرفت عقل بشر، خود انسان‌ها سلاح‌ها را نابود می‌کنند و چیزی جز سلاح سرد نمی‌ماند؛[5]
3. منظور شمشیر معمولی است؛ یعنی خود حضرت شمشیر پیامبر(ص) یا امیرالمؤمنین(ع) را دارد، لذا از سلاح‌های کشتارجمعی که همه را با هم از بین می‌برد و نظامی و غیرنظامی نمی‌شناسد، استفاده نمی‌کند و این خود نشان عدالت ایشان است، اما این‌که چگونه می‌توان با شمشیر در مقابل سلاح‌های پیشرفته مبارزه کرد، باید گفت یا معجزه است؛ یعنی قدرت اصلی حضرت، قدرتی معنوی و فوق طبیعی است؛ چنان‌که در روایات آمده که هرجا حضرت حرکت کند قبل از ایشان ترس بر آن‌جا مستولی شده، کسی جرأت کاری را نمی‌یابد. بنابراین با آن‌که سلاح‌ها وجود دارد، کسی جرأت به‌کارگیری آن را نمی‌یابد؛ یا به‌طور طبیعی است؛ یعنی با آن‌که سلاح‌ها وجود دارد، ولی به‌کارگیری آن به سوخت (نفت و بنزین) احتیاج دارد و در آن زمان این سوخت‌ها از دسترس بشر خارج می‌شود. بنابراین اساساً حضرت به سلاح‌های مدرن احتیاجی نخواهد داشت.[6]
با توجه به رشد تکنولوژی، امام زمان(عج) با چه وسیله‌ای (اسب یا...) ظهور می‌کند؟
در زمان قدیم، از اسب برای وسیلۀ حمل و نقل استفاده می‌شد و امروزه در شهرها و مراکز بزرگ، دیگر این کاربرد را ندارد، اما در زمان حاضر هم به عنوان نماد استفاده می‌شود؛ مثلاً در حال حاضر پلیس انگلستان از اسب در شهر استفاده می‌کند. این بدان معنا نیست که در این کشور اروپایی پیشرفت وجود ندارد، بلکه در کنار ماشین‌های مدرن، پلیس از اسب نیز استفاده می‌کنند و منافاتی بین این دو نمی‌بینند.
در زمان ظهور نیز اسب داشتن امام، منافاتی با وجود ابزار دیگر نخواهد داشت و به این معنا نیست که حضرت همیشه از اسب استفاده می‌کند، بلکه می‌تواند در مراسم و مواقع خاصی از آن استفاده نماید؛ زیرا در روایات، تعابیری وجود دارد که می‌تواند اشاره به وسایل فوق‌پیشرفته باشد؛ مانند این‌که در روایت آمده حضرت سوار بر ابر می‌شوند[7] و تاکنون چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.
به‌طور خلاصه در زمان ظهور، حضرت از وسایل نقلیۀ روز و در عین حال اسب نیز استفاده خواهند کرد و این‌دو با هم منافاتی ندارد؛ چنان‌که در عصر حاضر نیز شاهد آن هستیم.
البته این احتمال نیز وجود دارد که منظور این روایات از اسب، همان وسایل نقلیه باشد و چون در زمان امامان معصوم(ع) که این احادیث بیان شده است، مردم از اسب برای حمل و نقل استفاده می‌کردند و برای آن‌ها وسایل پیشرفتۀ امروزی قابل فهم نبوده، امامان معصوم(ع)نیز طبق فرهنگ و فهم مردم زمان خود سخن گفته‌اند.
آیا امام زمان(عج) عصا هم دارند؟
در روایات آمده است که حضرت مهدی(عج) با میراث پیامبران خدا می‌آید که یکی از آن‌ها عصای حضرت موسی(ع) است.
حضرت علی(ع) فرمودند: جهان پر از هرج‌ومرج می‌شود؛ افق زندگی تیره و تار می‌گردد؛ در این موقع مهدی ما می‌آید در حالی که پیراهن آدم در تن او، انگشتر حضرت سلیمان در انگشت او و عصای حضرت موسی(ع) در دست اوست.[8] قرآن کریم، عصای موسی را معجزۀ آن حضرت معرفی کرده است که با آن دشمن را می‌ترساند و کارهای گوناگونی انجام می‌داد. حضرت مهدی(عج) نیز طبق روایات، همچون موسی(ع) آن را به کار می‌برد. بنابراین عصای موسی(ع) ازجمله نشانه‌های الهی است که به حضرت مهدی(عج) به ارث می‌رسد، نه این‌که وسیله‌ای معمولی برای راه رفتن و تکیه دادن باشد. ادامه دارد....
حرکت اصلاحی حضرت را بعد از ظهور و قیام، به دو مرحله می‌توان تقسیم کرد: الف) مرحلۀ جنگ و مبارزه؛ ب) مرحلۀ ارشاد و تبلیغ.
مرحلۀ اول (جنگ و مبارزه):
طبیعی است که با قیام حضرت، ستمگران به دشمنی برخاسته، بی‌توجه به سخنان منطقی امام، می‌خواهند این حرکت را که به ضرر منافع جاه‌طلبانۀ آن‌هاست، در نطفه خفه کنند. بنابراین سران کفر و فساد، زبانی جز شمشیر و جنگ نمی‌شناسند؛ و اصولاً برای گفت‌وگو و کشف حق نیامده‌اند. پس حضرت در ابتدا مجبور است با آنان برخورد مسلحانه کند و دست آن‌ها را از قدرت و اموال مظلومان کوتاه گرداند. از روایات چنین استفاده می‌شود که این مرحله بیش از هشت ماه طول نمی‌کشد و پس از آن تمام جهان به تسخیر حضرت درمی‌آید، آتش جنگ و مبارزه خاموش می‌شود.[1]
مرحلۀ دوم (ارشاد و تبلیغ):
بعد از سرنگونی سران کفر و فساد، که منطقی جز زور نمی‌شناختند، نوبت به مردم عادی می‌رسد که اهل منطق و استدلال هستند و از پذیرش حق امتناع ندارند. در این مرحله، دیگر حضرت به زور متوسل نمی‌شود و از کسی نمی‌خواهد که به زور چیزی را بپذیرد، بلکه حقیقت دین را تبلیغ می‌کند و هرکس از هر مکتبی دلیل بخواهد، با مبانی اعتقادی دین خودش، جواب او را می‌دهد. به این صورت، مردم با شنیدن دلایل کافی و قطعی امام، به ایشان ایمان می‌آورند. در روایتی، امام باقر(ع) می‌فرماید: حضرت مهدی بعد از ظهور، با پیروان تورات براساس تورات، و با پیروان انجیل طبق انجیل، و با اهل زبور طبق زبور و با مسلمانان براساس قرآن حکم می‌کند.[2] طبیعی است که این مرحله زمان بیش‌تری می‌برد. در روایات، به مدت زمان این مرحله اشاره نشده است، اما چون تبلیغ به زمان احتیاج دارد که فرد بشنود، تحقیق و فکر کند و نتیجه بگیرد، از این رو مدتی طول می‌کشد تا همۀ زمین دین حق را بپذیرند و همۀ جهان مسلمان شوند؛ اما در این مدت، امنیت و آسایش و عدالت برقرار است؛ و بحث علمی و عقیدتی آزاد و منطقی، به جنگ و ناامنی نیاز ندارد.
ابزار تشکیل حکومت
براساس روایات، امام زمان(عج) و یارانش بعد از ظهور با چه اسلحه‌ای نبرد می‌کنند؟
آنچه در متن روایات آمده این است که حضرت و یارانش با شمشیر قیام می‌کند و غیر از سیف (شمشیر) چیز دیگری بیان نشده است.[3] اما منظور از شمشیر چیست، چند نظر وجود دارد:
1. منظور از شمشیر، قیام مسلحانه است و گفتن شمشیر کنایه از جنگ و مبارزه است و سلاح خاصی مدنظر نیست؛ بنابراین در هر زمان ظهور کند با ابزار آن زمان جنگ خواهد کرد؛[4]
2. منظور شمشیر معمولی است؛ زیرا قبل از ظهور تمام سلاح‌های پیشرفته در اثر جنگ‌های فراوان تمام می‌شود. چیزی جز سنگ و چوب و شمشیر نمی‌ماند و یا در سایۀ پیشرفت عقل بشر، خود انسان‌ها سلاح‌ها را نابود می‌کنند و چیزی جز سلاح سرد نمی‌ماند؛[5]
3. منظور شمشیر معمولی است؛ یعنی خود حضرت شمشیر پیامبر(ص) یا امیرالمؤمنین(ع) را دارد، لذا از سلاح‌های کشتارجمعی که همه را با هم از بین می‌برد و نظامی و غیرنظامی نمی‌شناسد، استفاده نمی‌کند و این خود نشان عدالت ایشان است، اما این‌که چگونه می‌توان با شمشیر در مقابل سلاح‌های پیشرفته مبارزه کرد، باید گفت یا معجزه است؛ یعنی قدرت اصلی حضرت، قدرتی معنوی و فوق طبیعی است؛ چنان‌که در روایات آمده که هرجا حضرت حرکت کند قبل از ایشان ترس بر آن‌جا مستولی شده، کسی جرأت کاری را نمی‌یابد. بنابراین با آن‌که سلاح‌ها وجود دارد، کسی جرأت به‌کارگیری آن را نمی‌یابد؛ یا به‌طور طبیعی است؛ یعنی با آن‌که سلاح‌ها وجود دارد، ولی به‌کارگیری آن به سوخت (نفت و بنزین) احتیاج دارد و در آن زمان این سوخت‌ها از دسترس بشر خارج می‌شود. بنابراین اساساً حضرت به سلاح‌های مدرن احتیاجی نخواهد داشت.[6]
با توجه به رشد تکنولوژی، امام زمان(عج) با چه وسیله‌ای (اسب یا...) ظهور می‌کند؟
در زمان قدیم، از اسب برای وسیلۀ حمل و نقل استفاده می‌شد و امروزه در شهرها و مراکز بزرگ، دیگر این کاربرد را ندارد، اما در زمان حاضر هم به عنوان نماد استفاده می‌شود؛ مثلاً در حال حاضر پلیس انگلستان از اسب در شهر استفاده می‌کند. این بدان معنا نیست که در این کشور اروپایی پیشرفت وجود ندارد، بلکه در کنار ماشین‌های مدرن، پلیس از اسب نیز استفاده می‌کنند و منافاتی بین این دو نمی‌بینند.
در زمان ظهور نیز اسب داشتن امام، منافاتی با وجود ابزار دیگر نخواهد داشت و به این معنا نیست که حضرت همیشه از اسب استفاده می‌کند، بلکه می‌تواند در مراسم و مواقع خاصی از آن استفاده نماید؛ زیرا در روایات، تعابیری وجود دارد که می‌تواند اشاره به وسایل فوق‌پیشرفته باشد؛ مانند این‌که در روایت آمده حضرت سوار بر ابر می‌شوند[7] و تاکنون چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.
به‌طور خلاصه در زمان ظهور، حضرت از وسایل نقلیۀ روز و در عین حال اسب نیز استفاده خواهند کرد و این‌دو با هم منافاتی ندارد؛ چنان‌که در عصر حاضر نیز شاهد آن هستیم.
البته این احتمال نیز وجود دارد که منظور این روایات از اسب، همان وسایل نقلیه باشد و چون در زمان امامان معصوم(ع) که این احادیث بیان شده است، مردم از اسب برای حمل و نقل استفاده می‌کردند و برای آن‌ها وسایل پیشرفتۀ امروزی قابل فهم نبوده، امامان معصوم(ع)نیز طبق فرهنگ و فهم مردم زمان خود سخن گفته‌اند.
آیا امام زمان(عج) عصا هم دارند؟
در روایات آمده است که حضرت مهدی(عج) با میراث پیامبران خدا می‌آید که یکی از آن‌ها عصای حضرت موسی(ع) است.
حضرت علی(ع) فرمودند: جهان پر از هرج‌ومرج می‌شود؛ افق زندگی تیره و تار می‌گردد؛ در این موقع مهدی ما می‌آید در حالی که پیراهن آدم در تن او، انگشتر حضرت سلیمان در انگشت او و عصای حضرت موسی(ع) در دست اوست.[8] قرآن کریم، عصای موسی را معجزۀ آن حضرت معرفی کرده است که با آن دشمن را می‌ترساند و کارهای گوناگونی انجام می‌داد. حضرت مهدی(عج) نیز طبق روایات، همچون موسی(ع) آن را به کار می‌برد. بنابراین عصای موسی(ع) ازجمله نشانه‌های الهی است که به حضرت مهدی(عج) به ارث می‌رسد، نه این‌که وسیله‌ای معمولی برای راه رفتن و تکیه دادن باشد. ادامه دارد....
نویسنده: کبری خدابخش
پی نوشت:
[1]. الغیبة، نعمانی، ص164، ح2 و 5.
[2]. بحارالانوار، ج51، ص29، ح2.
[3]. کافی، ج1، ص408،ح1؛ کمال‌الدین، ص322، ح3؛ الغیبة، شیخ طوسی، ص467، ح483؛ در مورد یاران: کمال‌الدین، ص671، ح19 و ص673، ح26؛ الغیبة، نعمانی، ص40، ح1.
[4]. حکومت جهانی مهدی(عج)، ناصر مکارم شیرازی، ص251.
[5]. موعودنامه، مجتبی تونه‌ای، ص572.
[6]. قیام جهانی حضرت مهدی موعود(عج) با شمشیر و امثال آن، مهدی فقیه‌ایمانی، ص11 و 17؛ شناخت زندگی‌بخش، ابراهیم شفیعی سروستانی، ص144.
[7]. بحارالانوار، ج52، ص321، ح27.
[8]. کافی، ج1، ص231.
استفاده از نرم افزار کامپیوتری علوم اسلامی
