جمله‌ی حکیمانه‌ای از پیشوایان دینی به ما رسیده است که نشان می‌دهد هنگام عصبانیت و روبرو شدن با رفتارهای بد دیگران، ممکن است شخصیت واقعی خودمان را نشان دهیم. به همین دلیل از ما خواسته‌اند که زمان عصبانی شدن دوست خود، او را آزمایش کنیم تا ببینیم چه شخصیت در او پنهان شده است. واکنش ما به هنگام خشم، می‌تواند سند روشنی برای ادامه یا قطع دوستی‌ها باشد. زمانی که مهار احساسات منفی خود را از دست می‌دهیم، به همه اعلام می‌کنیم که سطح تحمل ما کم و شخصیت ما کوچک است؛ ولی آن‌وقت که به خوبی سوار بر موج می‌شویم، به همه ثابت می‌کنیم که کوتاه آمدن مانند کم آوردن نیست و تنها انسان‌های توانمند و قوی می‌توانند کوتاه بیایند. پیشنهاد می‌کنم برای سنجش میزان توانایی خود، با ما همراه باشید.
خودآزمایی
لطفا به این پرسش، پاسخ مناسب با روحیه خود را بدهید: دوست شما امروز با توپی پر وارد مدرسه شده و حرف‌های ناشایستی به زبان آورده و به شما توهین کرده است. در مقابل حرف‌های او کدام یک از گزینه‌های زیر را انتخاب می‌کنید؟
الف) سکوت
ب) ناسزاگویی
ج) دعوا
د) کمک به آرامش او
بررسی پاسخ‌ها
بررسی پاسخ‌ها
اگر شما گزینه سکوت را انتخاب کرده‌اید، پس فردی عاقل با رفتارهایی هوشمندانه هستید. شما از دوست خود برترید و توانستید مدیریت خوبی روی هیجان‌های خود داشته باشید؛ زیرا هیجان خشم را به خوبی کنترل کردید.
گر گزینه دوم را انتخاب کردید، مانند دوست خود و در سطح او هستید. بدی او را با رفتار بد مانند رفتار دوست‌تان جواب داده‌اید.
اگر گزینه سوم را برای مقابله به مثل برگزیدید، شما یک نمره از دوست خود کمتر به دست آورده‌اید؛ زیرا با این کار نشان دادید که در موج سواری به هیجان‌های منفی مانند عصبانیت، کنترل ضعیف‌تر و بدتری نسبت به دوست خود دارید.
اگر گزینه چهارم را انتخاب کردید، به شما به خاطر داشتن شخصیتی متفاوت و خوب، تبریک می‌گویم. شما با این انتخاب، چندین امتیاز از دوست خود جلوترید. نتیجه این رفتار شما باعث می‌شود رشته رفاقت شما محکم‌تر شود.
موقعیت معنوی شما:
از نظر قرآن، شما در گروه خوبان قرار دارید که بهترین سرنوشت‌ها در انتظار شماست: «وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ؛ و بدى را به نیکى دفع مى کنند. سراى آخرت خاص آنان است.» (رعد/22)
شما دقیقا هماهنگ با خواسته خداوند رفتار کرده‌اید: «ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ السَّیِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَصِفُونَ؛ سخن بد آنان را به نیکوترین شکل پاسخ گوى. ما به سخن آنان آگاهتر هستیم.» (مؤمنون/ 96)
پاداش ویژه‌ای به خاطر تحمل به شما داده می‌شود: «أُولئِکَ یُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَیْنِ بِما صَبَرُوا وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ؛ اینان به سبب صبرى که کرده اند دو بار پاداش داده شوند. اینان بدى را به نیکى می زدایند و نیز از آنچه روزیشان داده ایم انفاق مى کنند.» (قصص/ 54)
شما به رمز محبوبیت دسترسی پیدا کرده‌اید: « وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیمٌ؛ خوبى و بدى برابر نیستند. همواره به نیکوترین وجهى پاسخ ده، تا کسى که میان تو و او دشمنى است چون دوست مهربان تو گردد». (فصلت/34)
جالب است بدانید که شما مانند بزرگان رفتار کرده‌اید. انسان‌های کامل و بزرگ هم در رویارویی با چنین اتفاق‌هایی، خویشتنداری می‌کردند و حتی تلاش می‌کردند تا شخص را به آرامش نزدیک کنند.
نویسنده: ابراهیم اخوی
