آشنایی با مناطق دیدنی خراسان شمالی

جاذبه های گردشگری خراسان شمالی غنی از آثار تاریخی، مذهبی و طبیعی است.استان خراسان شمالی در شمال شرق کشور با مساحتی حدود ۲۸ هزار و ۴۳۴ کیلومتر مربع، جزو پانزدهمین استان ایران محسوب می شود. این استان از شمال با کشور ترکنستان، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی و از غرب با استان گلستان و از جنوب غربی با استان سمنان همسایه است. مرکز استان خراسان شمالی، شهر بجنورد است و از شهرهای مهم آن می توان شیروان، اسفراین، مانه، سملقان، جاجروم و فاروج را نام برد. بهترین زمان سفر به این منطقه از ایران بهار و پاییز می‌باشد.

قلعه جلال الدین

قلعه جلال‌الدین در فاصله پنج کیلومتری غرب شهرستان گرمه، یکی از برجسته‌ترین قلعه‌های نظامی خراسان شمالی محسوب می‌شود. این قلعه بر روی تپه‌ای نسبتا مرتفع سنگی که در حد فاصل بین گرمه و جاجرم قرار دارد، با مصالحی چون سنگ و ملاط ساروج و گاها آجر ساخته شده و دارای پلانی شش گوش با شش برج مدور در اطراف آن است که درب ورودی آن در ضلع جنوب واقع شده و در سال‌های گذشته نیز عمارتی در بالای این درب مشاهده می‌شد.

قلعه جلال الدین که ارتفاع برج‌ها و دیوارهای آن حدود ۱۲ متر است؛ در واقع در داخل از چهار اطاق در میان این برج‌ها ساخته شده و خمره‌هایی نیز در بدنه دیوارهای داخلی و قطور قلعه جهت جمع آوری آب و آذوقه ایجاد شده است.

آیینه خانه مفخم

آینه‌خانه مفخم یا دارالحکومه سردار مفخم از بناهای دوره قاجار در شمال شهر بجنورد است که به شماره ۱۱۶۷ ثبت شده است. این بنا در شهر بجنورد در استان خراسان شمالی قرار دارد. این بنای معروف با بناهای دیگری از جمله عمارت کلاه‌فرنگی و حوضخانه، در باغ بزرگی قرار داشته که آنها مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل داده اند.

این بنا در دهه ۱۲۵۰خورشیدی همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و به عنوان فضای اداری و دیوانی برای انجام دیدارهای رسمی سردار مفخم با رجال سیاسی عهد قاجار و نیز انجام مراسم تشریفات نظامی و رایزنی درباره مسائل سیاسی واجتماعی سران ایل مناطق تحت حکومت، مورد استفاده قرار می گرفته است.

آبشار حمید

آبشار حمید بجنورد یکی از آبشارهای بسیار زیبای استان خراسان شمالی است که در محور بزرگراه بجنورد به فاروج در کیلومتر ۱۰، قرار دارد. این آبشار زیبا همراه با طبیعت بکر کوهستانی و پوشش گیاهی پراکنده در نزدیکی روستای حمید واقع شده است. برای دیدار از آن باید حدود یک ساعت پیاده به سمت جنوب روستا ادامه مسیر داد. ارتفاع این آبشار در حدود ۲۵ متر است.

آبشار حمید با ارتفاعی بیش از ۲۵ متر همواره مورد توجه گردشگران ورزشکاران و خانواده بوده است. آب این آبشار از روستای آبچور سرچشمه می گیرد و پس از چندین کیلومتر و عبور از مناطق مختلف در کوهستان های حمید جلوه ای از زیبایی طبیعت را به رخ بینندگان خود می کشد.

این آبشار در انتهای دره ای پیچ در پیچ صخره ای قرار گرفته که عبور از آن علاوه بر زیبایی و جذابیت، ریزش آب از دو ستون (کوه) سنگی ۲۵ متری، آهنگی زیبا از نغمه طبیعت را به گوش مخاطبان می رساند تا این امر، عظمت خلقت خداوند را به رخ بکشد. نوع سنگ های منطقه بیشتر آهکی بوده و سنگ های کنار بستر رودخانه رسوبی و مملو از فسیل می باشند. همچنین پوشش گیاهی منطقه شامل انواع گیاهان دارویی و مرتعی و درختچه هایی مانند انجیر و تمشک می باشد. بهترین فصل بازدید از این منطقه، فصل بهار است. از روستای حمید تا آبشار مسیری بسیار زیبا و منحصربفرد به طول نیم ساعت دارد.

منطقه شکار ممنوع شاه جهان

شاه جهان نام بلندترین قله ارتفاعاتی است که دنباله آن‏ به کوههای بینالود و آلاداغ می‏رسد و به نقلی ۳۳۵۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این رشته کوه که روستای بام (با حدود ۱۶۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا) در چند کیلومتری جنوب آن واقع شده است، دنباله سلسله جبال‏ البرز می باشد. کوه شاه جهان از چند قسمت تشکیل شده که هر کدام به نامی خاص شناخته می شوند. خروس یا کرکس‏رو، تخته‏ میرزا، گورکی یا گورکان یا گبرکان ... از جمله نامهای آن بشمار می رود.

از آنجایی که در زمستان برف زیادی در این رشته کوه می بارد، دره‏های اطراف آن سرسبز هستند. اما بخش شمالی آن که متاثر از رطوبت بخش شمالغربی کشورمان می باشد سرسبزتر از بخش جنوبی آن است. این رشته کوه از طاقدس‌ها و ناودیس‌های فشرده و متقارن تشکیل شده که به جهت عمومی شیب طبقات شمالی، جنوبی می‌باشد که حداکثر فشردگی را در مرکز دارد. این رشته کوه دارای صخره‌های عظیم و عریان و دامنه‌ها از قطعه سنگهای درشت و ریز پوشیده شده است.

روستای اسپیدان

روستای توریستی و تاریخی اسپیدان هشت قرن قدمت دارد، زیارتگاه امامزاده «محمدباقر» و بافت کهن روستا نشانگر این قدمت تاریخی است. روستایی که نمادش درختان صندل با قطر تنه حدود ۲.۶۵ متر است. اسفیدان روستایی با دره‌ها، آبشارها و قلعه‌های زیبا و نادری است که در کمتر جایی می‌توان مشابهش را یافت.

اسپیدان، در میان دره‏ای زیبا واقع شده و پیرامون آن را کوه‏های مرتفعی فراگرفته است. این روستا از جنوب غربی به کوه آق‌قیه و از شمال غربی به کوه اسب و از جنوب غربی به تنگة دهیر مزه محدود می‏شود. اسپیدان با بافت ‌قدیمی و پلکانی زیبا، در میان دره‌ای سرسبز واقع شده و زیبایی مسحور‌کننده‌اش را به رخ حاضران می‌کشاند.

چشمه آب معدنی و آبشار هنرور در فاصله ۳ کیلومتری اسپیدان، طبیعت و سرزندگی فراوانی را برای این روستا و مکانی مناسب را برای گردشگران به وجود آورده است. تاش قلعه، در غرب اسفیدان دیواری صخره‌ای را نشان می‌دهد که نشان از گذشته‌ای بسیار قدیمی دارد. برج قاری مالاق و قارقه برج‌های سنگی قدیمی در اطراف روستا بوده که هنوز قسمتی از پایه‌های آن باقی مانده است.

حسینیه جاجرمی

حسینیه جاجرمی در مرکز شهر بجنورد و در محدوده بافت تاریخی شهر، در کوچه جاجرمی‌ها واقع شده است. این بنا از یادمان‌های اواخر دورهٔ قاجار در شهر بجنورد است که به استناد کتیبه موجود در سال ۱۳۲۵ هجری قمری به دست غلامرضا بنا یزدی ساخته شده است.

حسینه جاجرمی یک نمونه معماری سنتی از نوع حیاط مرکزی است که نوعی معماری درونگرا قلمداد می‌شود و در آن تمام درب و پنجره‌ها و نورگیرهای رو به حیاط باز می‌شوند. این نوع معماری اغلب در مناطق خشک و کویری مورد توجه بوده و در منطقه بجنورد چندان معمول نیست.

طرح کلی پلان بنا مربع شکل است و در ضلع شرقی و غربی از دو طبقه تشکیل شده که در مجموع حدود ۶۰۰ متر مربع مساحت دارد. ورودی حسینیه از طریق یک هشتی به حیاط مرکزی متصل شده که با دو رشته پلکان در گوشه‌های شمال شرقی جنوب غربی به مهتابی‌های طبقه فوقانی راه می‌یابد. سقف هشتی بنا در قسمت ورودی و تمام حجره‌های طبقه پایین با قوس کلیل پوشش یافته و طبقه بالا به صورت تیرپوش است. بخش‌های مختلف بنا با آرایه‌های معماری از قبیل آجرکاری، گچبری، مقرنس‌کاری و کتیبه‌هایی تزئین شده است. قسمت بالایی دیوار ایوان شرقی یک افریز تزیینی با کتیبه به خط نستعلیق دارد که در آن گزیده‌ای از ترکیب بند مشهور محتشم کاشانی در مرثیه شهدای کربلا (باز این چه شورش است) گچبری شده است.