قلب انسان در حالت نرمال بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه میزند. حالا اگر قلب شما بیشتر از ۱۰۰ بار در دقیقه بزند به آن ضربان قلب تند یا تپش قلب میگویند. در حالتهای مختلفی شما میتوانید این حالت را تجربه کنید. معمولا وقتی شما تپش قلب خود را حس میکنید و صدای آن را به اصطلاح میشنوید، در هنگام ورزش و فعالیتهای دیگر، قلب از حالت طبیعی خود بیشتر میتپد و یا وقتی دچار استرس و اضطراب هستید، قلب شما با شدت بیشتری میتپد؛ و یا حتی با مصرف بعضی داروها شما قلب تان با شدت بیشتری میتپد. در بعضی مواقع نیز میتواند نشانه بیماری قلبی باشد و باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید.
تنگی نفس چیست؟
هنگامی که شما احساس میکنید که به درستی نمیتوانید هوای تازه را دریافت کنید، به اصطلاح میگویند که دچار تنگی نفس شده اید. این اتفاق را در علم پزشکی به عنوان دیسپنه میشناسند.دلایل احتمالی تپش قلب و تنگی نفس ناگهانی
تپش قلب بالا میتواند ناشی از کم خونی، پایین بودن فشار خون، سیگار کشیدن، ورزش کردن، استرس داشتن، مصرف کافئین یا الکل و مصرف یک سری داروهای خاص و ... باشد و تنگی نفس هم ناشی از همین موارد و مواردی، چون چاقی مفرط و حتی چیزهایی جدیتر مثل سرطان ریه، آسم و ذات الریه (عفونت ریوی) و ... باشد. حال به توضیح بعضی از این عوامل و علل بروز آنها میپردازیم.۱. کم خونی
کم خونی یک بیماری شایع به خصوص میان خانمها است که میتواند باعث تپش قلب و تنگی نفس شود. کم خونی هنگامی رخ میدهد که سطح اکسیژن شما مناسب است، اما گلبولهای قرمز برای حمل این اکسیژنها کافی نیستند. این باعث میشود که دچار سرگیجه و گرفتگی نفس شوید و احساس ضعف کنید. کم خونی را میتوان با راههای محتلف درمان کرد، اما ابتدا باید دید که علت ان چه بوده و در چه حد فرد کم خون است. کم خونی را میتوان با مکملهای آهن و مصرف غذاهای غنی مثل (گوشت قرمز، سبزیجات، پسته، لوبیا و...) بهبود داد و اگر زیاد بود نیاز به داروهای خاص و تزریق خون دارد.
۲. پایین بودن فشار خون
فشار خون پایین ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود. در بسیاری از افراد افت فشار خون میتواند موجب سرگیجه و تنگی نفس و حتی غش کردن و بیهوشی شود. در موارد شدید، فشار خون پایین میتواند تهدید کننده زندگی اشخاص باشد. افت فشار خون میتواند ناشی از کمبود آب بدن، حاملگی، استراحت طولانی مدت، کاهش حجم خون، مصرف الکل و برخی داروها، عفونت، مشکلات قلبی و غددی و. باشد. افت فشار را میتوان با راههای مختلفی همچون خوردن نمک به اندازه کافی، جلوگیری از کم آب شدن بدن، مصرف نکردن مواد مخدر و الکل و قرص های ضد افسردگی بهبود داد.
۳. سیگار کشیدن
افراد سیگاری بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض بیماری قلبی، تنگی نفس، سکته مغزی، و سرطان ریه هستند؛ و یکی از عللهای اصلی مرگ در کشورهای بزرگی همچون آمریکاست. برآوردها نشان میدهد که مصرف سیگار باعث افزایش خطر میشود، برای مثال:
برای بیماری قلبی عروقی ۲ تا ۴ برابر
برای سکته مغزی ۲ تا ۴ برابر
در مردان مبتلا به سرطان ریه ۲۵ برابر
در زنان مبتلا به سرطان ریه با ۲۵.۷ برابر
اگر سیگار میکشید و میخواهید به سلامتی خود کمک کنید، هرچه زودتر آن را ترک کنید.
۴. ورزش کردن
وفتی تمرین را شروع میکنید، عضلات شما انرژی بیشتری نسبت به حالت قبل شما مصرف میکنند؛ و با ادامه دادن تولید انرژی بیشتر، عضلات نیاز به اکسیژن بیشتری دارند تا از قلب شما پمپاژ میکنند. مقدار اکسیژن مورد نیاز و مقدار عرضه شده توسط مغز شما به شدت کنترل میشود که غلظت مواد زائد را در خون حس میکند. عضلات سختتر کار میکنند و و این باعث بالا رفتن پش قلب و تنگی نفس میشود و دیگر دلیل از دست دادن آب بدن نیز ضربان قلب را در طول ورزش افزایش میدهد. عرق کردن آب را از خون میگیرد و در طی زمان، خون را از طریق قلب و عضلات خود کاهش میدهد و باعث کاهش اکسیژن به عضلات میشود. مغز شما با افزایش ضربان قلب محاسبه میشود، اما اگر کمبود آب ادامه یابد، ضربان قلب به طور مداوم افزایش مییابد. نوشیدن یک مقدار آب یا مایعات برابر با آنچه که از طریق عرق از بین رفته، مانع از کم آب شدن بدن میشودو ضربان قلب را در سطح طبیعی خود نگه میدارد.
۵. استرس داشتن
اگر که استرس بیش از حد باشد، میتواند باعث بالا رفتن فشار خون، آسم، سردرد، زخم معده، تنگی نفس و احساس خفگی شود. استرس ممکن است بر رفتار و عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی میشود، تاثیر بگذارد: فشار خون بالا و سطح کلسترول، سیگار کشیدن، عرق کردن، عدم فعالیت فیزیکی و بیخوابی. ورزش، حفظ نگرش مثبت، عدم مصرف سیگار، نوشیدن قهوه بیش از حد، لذت بردن از رژیم غذایی سالم و حفظ وزن سالم، راه خوبی برای مقابله با استرس است.
۶. مصرف کافئین یا الکل
امروزه شاهد مصرف بالای کافئین و یا نوشیدنیهای الکل دار در بین افراد هستیم. کافئین باعث افزایش اپی نفرین (epinephrine) در سطح خون میشود. اپی نفرین یک نوع ادرنالین است که باعث افزایش فشار خون و انقباض و قوام قلب میشود و تپش قلب را به ارامی بالا میبرد. متاسفانه ممکن است بعد از از بین رفتن اثر کافئین هم ریتم صربان قلب به همان صورت بماند و همان ریتم غیر طبیعی را ادامه دهد؛ و همچنین مصرف الکل زیاد باعث افزایش خطر ابتلا به الکل، فشار خون بالا، بالا رفتن چربیهای خون (تری گلیسیرید)، چاقی، سکته مغزی، نارسایی قلبی، آریتمی قلبی، سرطان سینه، خودکشی و حوادث میشود. برای جلوگیری از بروز این مشکلات باید مصرف کافئین و الکل را به حداقل رسانده و مراقب حد مصرفمان باشیم.
۷. چاقی
افزایش وزن باعث چاقی مفرط میشود. با افزایش بیش از حد وزن، چربی بدن هم افزایش مییابد. چربی بد بدن (LDL)، دیوارههای شریانی بدن را میگیرند و باعث بروز حملات قلبی و سکته میشوند. کاهش چربی اشباع در رژیم غذایی شما میتواند خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد؛ بنابراین بهترین راه برای مدیریت چربی در رژیم غذایی شما این است که این رویکرد دو مرحلهای را انجام دهید:
چربی اشباع را از بین ببرید یا حداقل تا حد ممکن مصرف کنید.
چربیهای حاوی چربیهای غیر اشباع و غیر اشباع شده را تا حد امکان به رژیم روزانه خود اضافه کنید.
۸. سرطان ریه
تقریبا تمام بیماریهای ریوی (مثل سل، فشار خون ریوی، فیبروز ریوی) میتوانند باعث تنگی نفس شوند از جمله سرطان ریه. سرطان ریه هنگامی که تازه شروع میشو د. و میتوان آن را درمان کرد علائمی ندارد و به سادگی قابل تشخیص نیست. در واقع هنگامی که علائمی از سرطان ریه مشاهده میکنید یعنی بیماری شما پیشرفت کرده است و در وضع خوبی قرار ندارد. گزینههای درمان در اینگونه بیماران شامل داروهایی نظیر مورفین، درمان با اکسیژن، تمرینات تنفسی، درمانهای ذهنی و ... باشد.
۹. آسم
یکی از علائم مشخص بیماری آسم تنگی نفس و احساس خفگی و درد در ناحیه قفسه سینه و گلو درد است. در آسم، تنگی نفس معمولا بوسیله محدود شدن راه های هوایی ایجاد می شود. راه های هوایی به یک یا دو دلیل محدود می شوند:
عضلات که مسیرهای احیا را احاطه کرده اند ("برونکوس اسپاسم").
التهاب باعث می شود که راه های هوایی نفوذ کرده و با مخاط همراه داشته باشند.
۱۰. ذات الریه
پنومونی (ذات الریه) یک عفونت در یک یا هر دو ریه است. باکتریها و ویروسها شایعترین علل ذات الریه هستند و همچنین قارچها میتوانند باعث ایجاد این بیماری باشند. عفونت باعث التهاب در کیسههای هوایی ریه میشود و این امر باعث ایجاد مایعای میشود که دشوار است برای نفس کشیدن که موقعیتی اورژانسی به نام ذات الریه رخ میدهد. این بیماری بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال اتفاق میافتد. ذات الریه دو نوع ویروسی و باکتریایی دارد. برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری آنتی بیوتیکهایی برای نوع ویروسی و واکسنهایی برای نوع باکتریایی وجود دارد.
مراقبت های لازم در هنگام تنگی نفس
اگر در اتاق قرار دارید، اتاق را خنک کن و سطح رطوبت را در اتاق افزایش دهید و اطمینان حاصل کنید که لباس های سبک وزن داشته باشید.از قرار گرفتن در معرض آلاینده ها بپرهیزید. تا حد ممکن، از تنفس مواد آلرژی زا و سموم محیطی خودداری کنید و خود را در هوای ازاد و مطبوع قرار دهید.
همیشه ارتفاع را در نظر داشته باشید و از قرار گرفتن در ارتفاع های بالاتر از ۱/۵۲۴ متر بپرهیزید.
اگر دچار اضافه وزن هستید، سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: بهترین قرص های تنگی نفس موجود در داروخانه ها
مراقبت های لازم در هنگام تپش قلب بالا
حواستان را پرت کنید و از فکر کردن مدام به ضربان قلب خود بپرهیزید. این خودش استرس زاست و آن را تشدید میکند.
اضطراب و استرس را از خود دور کنید.
آب یک تسکین دهنده طبیعی است. سعی کنید یک لیوان آب بنوشید.
نفس کشیدنتان را کنترل کنید و نفس های عمیق و دارای دم و بازدم درست داشته باشید.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین قرص های تپش قلب و استرس
منبع: سایت ستاره