علل فشار خون دیاستولیک پایین

قلب که مرکز دستگاه گردش خون است یکی از مهمترین اعضای بدن به شمار می‌رود. عملکرد اصلی این اندام حیاتی پمپ یا راندن خون به سراسر نقاط بدن می‌باشد. فشار خون را می‌توان به عنوان فشار وارد شده بر روی دیواره‌های شریان‌ها به هنگام جریان یافتن خون از طریق آنها تعریف نمود. فشار خون می‌تواند به دو نوع (1) فشار خون سیستولیک و (2) فشار خون دیاستولیک طبقه بندی شود.
 

اطلاعاتی مختصر

1. فشار سیستولیک: پیک یا اوج فشار خون زمانی که بطن‌ها منقبض می‌شوند.

2. فشار دیاستولیک: فشار خون پس از انقباض قلب در حالی که حفره‌های قلب مجدداً از خون پر می‌شوند.

3. محدوده طبیعی فشار خون در یک فرد بزرگسال عادی 120 روی 70 (70/120) است. ضروری است که این مقدار حفظ شود به این دلیل که فشار خون بالا می‌تواند منجر به بروز اختلالات مختلف مرتبط با سلامتی شده و خطر بیماریهای قلبی عروقی را افزایش دهد.

4. فشار خون پایین که همچنین در اصطلاح پزشکی تحت عنوان هایپوتنشن و یا هیپوتنشن شاخته می‌شود زمانی رخ می‌دهد که قلب قادر به حفظ فشار خون طبیعی به دلایل متعددی مانند، رژیم غذایی نامناسب، کمبود یا عدم استراحت کافی و برخی بیماریهای زمینه‌ای نباشد. مقدار فشار در این وضعیت 90 روی 60 میلی‌متر جیوه بوده و حتی می‌تواند به کمتر از این مقدار برسد.

5. فشار خون دیاستولیک پایین، میزان و سرعتی که در آن خون، اکسیژن و مواد مغذی به سلولها عرضه می‌کند را کاهش داده و در نتیجه آن سلولها دچار فقر این مواد مغذی و اکسیژن شده و اسیدی می‌شوند. فرایند دفع مواد زائد سلولی نیز آهسته شده و منجر به تشکیل مواد سمی در بدن شده و در نهایت به مرگ سلولی می‌انجامد.

علل فشارخون دیاستولیک پایین

فشار خون پایین یک اختلال مخاطره آمیز در سلامتی است که می‌تواند به سخت شدن سرخرگها، نارسایی کلیوی، سکته مغزی و حمله قلبی منجر شود. به منظور کاهش این خطرات، لازم است که علت ریشه‌ای این وضعیت مشخص شود. برخی از عوامل مسبب به صورت فهرست در ادامه نشان داده شده است.
 یکی از متداول‌ترین عوامل مسبب، کمبود ویتامین B کمپلکس به ویژه ویتامین B12 و فولیک اسید است. کمبود این دو مواد مغذی ضروری در بدن می‌تواند به کم خونی و کاهش فشار خون منجر شود.

 سن دیگر عامل پایین آمدن فشار خون است. با افزایش سن، آئورت و سایر عروق خونی تنگ و یا سخت می‌شوند که خود مقدار خون عرضه شده به قلب کاهش می‌یابد. عضلات قلب شل شده و این امر می‌تواند به کاهش فشار خون منجر شود.

 واکنشهای آلرژیک که موجب بروز بثورات پوستی خارش آور و یا کهیر می‌شوند، اشکال در بلع، شوک آنافیلاکتیک، نفس نفس زدن، و غیره می‌توانند عروق خون را منبسط و یا گشاد ساخته و فشار خون را کاهش دهند. این امر همچنین یکی از دلایل مشاهده افت فشار خون دیاستولیک می‌باشد.

 در طول دوران بارداری، بدن تحت چندین تغییر قرار می‌گیرد به این دلیل که بایستی خود را با تقاضا و یا نیازهای متفاوت تطابق دهد. از آنجا که شاهد برخی تغییرات هورمونی بوده و سیستم گردش خون به منظور تأمین خون بیشتر جهت رشد جنین، فراختر شده و افت فشار خون را شاهد خواهیم بود. زنانی که در بیست و چهار هفته اولیه بارداری خود می‌باشند معمولاً دچار فشار خون پایین در طول بارداری می‌شوند که این امری طبیعی است. فشار خون معمولاً پس از وضع حمل به حال عادی خود بازمی‌گردد.

 فشار پایین همچنین می‌تواند ناشی از عوارض جانبی برخی داروها مانند داروهای پایین آورنده فشار خون بالا، مسدود کننده‌های بتا، داروهای ضد افسردگی و داروهای دیوریتیک یا ادرار آور و غیره باشد.

 دیابت نیز مسئول بروز هیپوتنشن می‌باشد به این دلیل که این عارضه منجر به از بین رفتن سیستم عصبی خودکار می‌شود. به محض آسیب دیدگی اعصاب، عادت کردن این تغییر برای عروق خونی سخت خواهد بود و در نتیجه فشار خون کاهش می‌یابد.

 کم شدن آب بدن نیز دلیل دیگر پایینتر آمدن فشار خون از حد طبیعی است. هنگامی که بدن دچار کم آبی می‌شود، آب با سرعت بیشتر از جذب آن توسط بدن از دست رفته و این امر موجب افت در حجم خون می‌شود. این عارضه که همچنین تحت عنوان هیپوولمی یا کاهش حجم خون (hypovolemia) شناخته می‌شود، چنانچه به موقع درمان نشود می‌تواند خطر جانی به همراه داشته باشد.

 سنکوپ میکتوریشن (Micturition syncope) اختلالی است که در آن فرد به ویژه در حین فشار وارده در طول اجابت مزاج و یا ادرار از حال رفته و یا بیهوش می‌شود. به دلیل تقلا و فشار بیش از حد، عصب واگ تحریک گشته در نتیجه موجب تولید استیل کولین می‌شود. این ماده شیمیایی عروق خونی را گشاد ساخته و فشار خون را پایین می‌آورد، از اینرو مغز از دریافت خون محروم می‌شود.

 از دست دادن خون و خونریزی داخلی در اندامها ناشی از ضربه جسمی و یا جراحت منجر به افت شدید در فشار خون دیاستولیک می‌شود. این وضعیت همچنین می‌تواند در طول دوره قاعدگی تجربه شود. با این حال، هنگامی که مشکل برطرف شد، فشار خون به حالت عادی بازمی‌گردد.

 سپتیسمی و یا سپسیس (عفونت خون) که در اثر وجود پاتوژنهای عفونت زا در جریان خون ایجاد می‌شود، نیز عاملی برای پایین آمدن فشار خون به حساب می‌آید. این وضعیت می‌تواند مواد سمی موجود در خون را افزایش داده و به عروق خونی آسیب وارد سازد، در نتیجه موجب بروز شوک سپتیک می‌شود که می‌تواند مرگ آور باشد.
 

علائم این بیماری

پس از آنکه علت فشار پایین دیاستولیک مشخص شد، اکنون اجازه دهید به علائم فشار خون پایین نگاهی بیاندازیم که ممکن است علت اصلی این وضعیت را مشخص نماید.

• احساس خستگی و بی حالی تمام وقت
• تهوع و استفراغ
• احساس سرگیجه و تجربه دوره‌هایی از غش و ضعف
• ضعف عمومی بدن
• از دست دادن اشتها
• سردرد که می‌تواند از خفیف تا شدید باشد

درمان بیماری فشارخون دیاستولیک پایین

آزمایشات خاصی مانند تست فشار خون، آزمایش الکتروکاردیوگرافی و آزمایش خون پیش از اعمال درمان توسط پزشک انجام می‌شوند. هنگامی که عارضه یا وضعیت دقیق تشخیص داده شد، درمان لازم صورت می‌گیرد. در ادامه برخی از داروها و روشهای درمانی فشار خون پایین را که در عادی ساختن این وضعیت مؤثر می‌باشند، آورده شده است.

 آب چغندر به منظور رفع فشار خون پایین درمان خانگی مؤثری است که فشار خون را به حالت عادی بازمی‌گرداند. چغندر منبعی غنی از آهن بوده که موجب تولید گلبولهای قرمز خون شده و از اینرو حجم و فشار خون را افزایش می‌دهد.

 پزشک ممکن است به بیمار توصیه نماید آب بدن خود را به خوبی حفظ کرده و مصرف نمک را تا زمانی افزایش دهد که سطح فشار خون به حالت طبیعی بالا رود. برخی دیگر از مکملهای غذایی که حاوی ویتامین C، پروتئین و غیره می‌باشند تجویز خواهند شد.

 داروهایی مانند فلودروکورتیزون که به افزایش فشار خون کمک می‌کنند نیز ممکن است تجویز شده اما تنها تحت نظارت و راهنمای پزشک این کار انجام می‌شود.

نظارت منظم بر فشار خون محدوده دقیق را نشان خواهد داد و همچنین در صورت وجود هیپوتنشن، به بازگرداندن سطوح به حالت عادی کمک می‌کند.

سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.