شوش در دوره ایلامیها هزاران سال مرکز این تمدن مهم بوده است در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراطوری پهناور بوده است. پس از آن نیز متاثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر به تدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش به همراه شوشتر و جٌندی شاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ ه.ق به تصرف مسلمانان درآمد.
در دوره اسلامی نیز مدتها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود، هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد شوش اهمیت خود را از دست داد. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راههای بسیاری و به ویژه راه بزرگ موسوم به «راه شاهی» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.
تپههای شوش در جوار شهر شوش و تقریبا در 50 کیلومتری جنوب اندیمشک واقع شده است. وسعت این محوطه بنا بر شواهد باستان شناسی نزدیک به چهارصد هکتار است. این محوطه پهناور در بین دو رود بزرگ کرخه (در غرب) و دز (تقریبا در شرق) جای گرفته است.
بیش از 147 سال از آغاز اولین کاوش باستان شناسی در شوش میگذرد و در این مدت نشانههایی از تمدنهایی از آغاز هزاره چهارم پیش از میلاد تا قرن سیزدهم میلادی (قرن هفتم هجری قمری) در آن شناسایی شده است.
شمال دشت خوزستان که محل ورود سه رود کارون کرخه و دز به این دشت رسوبی و حاصلخیز است محل مناسبی برای استقرار بشر اولیه بوده است، که به تازگی با تکثیر نباتات و اهلی کردن حیوانات آشنا شده بود. در 5000 سال پیش از میلاد آنها با احداث آبراهها و سدهایی مشکل آبرسانی را حل نمودند. باستان شناسانی همچون گیرشمن و ژان پرو بقایای ساختمانهای عظیمی را در تپههای شوش کشف کردند که نشان از اهمیت این تپهها در منطقه میدهد.
در کل دشت شوش تپههای فراوانی وجود دارد و نشان میدهد در پهنه عظیم این دشت اجتماعات فراوان پراکنده کشاورزی وجود داشته است که مرکز همه آنها در شوش بوده و همگی از نظر فرهنگ صنعت و نحوه زندگی با هم وحدت داشتهاند.
مقبره دانیال نبی یکی از پیامبران نیز در این شهر قرار دارد و مورد توجه اهالی است. در کتاب مقدس ذکر شده است که مقبره استر در شوش است ولی آنرا در همدان مییابیم. به طور حتم میتوان مقبرهای را که در عکس مشاهده میکنید به دانیال نبی از پیامبران یهود نسبت داد که با معماری سنتی ساکنان خوزستان ساخته شده است.
ثبت شهر شوش به عنوان میراث جهانی
پرونده محوطه تاریخی شوش در سی و نهمین نشست کمیته میراث جهانی سازمان علمی ، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) که در سال 2015 میلادی در شهر بن آلمان برگزاری شد با موافقت اعضا به ثبت جهانی رسید. این پرونده توسط متخصصان ایرانی و با مدیریت و ریاست محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی ارایه و دفاع شد و به عنوان هجدهمین اثر میراث جهانی در فهرست یونسکو به ثبت رسید. پرونده میراث فرهنگی شوش شامل کاخ شائور، آپادانا، دروازه شرقی، هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپههای آکروپول و قلعه فرانسویها استمنبع: سایت ستاره