این نتایج هنوز از دید مجریان این طرح قابل توجیه نیست، اما یک توجیه آن این است که این موضوع با بیشتر شدن حشرات و برخی عوامل محیطی مثل سموم و نیز نیترات ها در مواد غذایی و نیز بادهای موسمی در فصل بهار مرتبط است. این یافته ها را همچنین می توان با پارهای مطالعات قبلی مربوط دانست؛ روش مصرف قرص ضد بارداری مطالعاتی که تاثیر برخی عوامل محیطی را روی بروز اختلالات هورمونی در زنان مشخص کرده است.
نتایج یکی از این مطالعات حاکی از آن است که مواجهه با حشرات و نیز نیتراتها، باعث می شود میزان شیوع کم کاری غده تیروئید در زنان باردار بیشتر شود. از آنجا که کم کاری غده تیروئید می تواند رشد دستگاه عصبی جنین را به تاخیر بیندازد، محققان می گویند ممکن است پایین آمدن ضریب هوشی این بچه ها، به همین علت باشد. نتایج این مطالعه در نشست اخیر انجمن طب اطفال ارائه شده است.
روش مصرف قرص ضد بارداری
نحوه ی مصرف قرص های ضد حاملگی به طریق زیر است:* شروع قاعدگی را روز اول خونریزی در نظر بگیرید.
* قرص های LD و HD را از روز پنجم قاعدگی شروع کنید. سعی کنید هر شب و در ساعت معینی مصرف کنید تا زمانی که ۲۱ عدد قرص موجود در بسته تمام شود.
* بهتر است قرصها پس از شام و قبل از خواب خورده شوند تا عوارض گوارشی ایجاد نکنند.
* اگر پس از اتمام اولین بسته ی قرص در طی ۷ روز استراحت، قاعدگی ایجاد نشود، به شرط آن که همه ی قرصها را مرتب مصرف کرده باشید و اسهال و استفراغ شدید نداشته باشید و از داروی دیگری هم به طور هم زمان استفاده نکرده باشید، مشکلی وجود ندارد و از روز ۸ بسته ی دیگر را مصرف کنید. درغیر این صورت با پزشک یا ماما مشورت کنید.
در صورتی که مصرف قرصی را فراموش کردیم چه باید کرد؟
قرص های LD و HD
- اگر مصرف قرص را در روز مقرر فراموش کردید، تا نوبت بعد هر موقع که یادتان آمد، قرص را بخورید و در غیر این صورت، روز بعد باید دو قرص را با هم میل کنید و از روزهای بعد طبق دستور قبلی، روزی یک عدد قرص مصرف شود.
- چنانچه مصرف قرص برای دو روز متوالی فراموش شود، روزی دو قرص برای مدت دو روز مصرف کنید (در مجموع ۴ عدد) و از روز سوم طبق دستور قبلی یعنی روزی یک قرص مصرف شود.
- چنانچه مصرف قرص برای سه روز متوالی فراموش شود، توصیه می شود که قرص را قطع کرده و در آن دوره تا شروع قاعدگی از روش دیگری استفاده کنید و بعد از شروع قاعدگی طبق دستور قبلی از روز پنجم، بسته ی جدید را مصرف کنید.
قرصهای تری فازیک
در صورت فراموش کردن مصرف یک قرص، اگر در مدتی کمتر از ۱۲ ساعت از زمان همیشگی به خاطر آوردید، بلافاصله مصرف کنید (گذشت زمان کمتر از ۱۲ ساعت از زمان معمول خوردن قرص، اثر پیشگیری از بارداری را کاهش نمی دهد).اگر پس از ۱۲ ساعت به خاطر آوردید، باید به محض به یاد آوردن، مصرف روش مصرف قرص ضد بارداری بقیه ی قرصها را ادامه دهید و قرص های فراموش شده را مصرف نکنید. در این گونه موارد حتما باید از یک روش دیگر مانند کاندوم، تا شروع بسته ی بعدی استفاده شود. نتایج یکی از این مطالعات حاکی از آن است که مواجهه با حشرات و نیز نیتراتها، باعث می شود میزان شیوع کم کاری غده تیروئید در زنان باردار بیشتر شود. زمان مصرف قرصها بعد از سقط جنین و زایمان چگونه است؟
١- به دنبال سقطهای کمتر از ۱۲ هفته، بلافاصله قرص را مصرف کنید.
۲- به دنبال سقطهای ۱۲ تا ۲۰ هفته، ۱۰-۷ روز بعد از سقط مصرف کنید.
٣- به دنبال زایمان، ۳ هفته پس از زایمان مصرف کنید.
قرص چگونه عمل می کند؟
مصرف قرص با سه روش زیر از بارداری پیشگیری می کند:1- مهار تخمک گذاری
۲- جلوگیری از نفوذ اسپرم، با ایجاد موکوس غلیظ سرویکس
٣- ایجاد محیط نامناسب برای لانه گزینی
نکاتی که در هنگام استفاده از این قرص ها باید رعایت شود
١- سه ماه پس از شروع مصرف قرص، بهتر است برای کنترل وزن، فشار خون، قند، تری گلیسیرید خون و آزمایش ادرار به پزشک مراجعه کنید و در صورت سالم بودن، سالیانه کنترل شوید. در کنترل دوره ای بهتر است، معاینه پستان و لگن نیز انجام شود.۲- اگر به دلایلی مجبور به مصرف هم زمان آنتی بیوتیک هایی نظیر آمپی سیلین و تتراسایکلین هستید، بهتر است از یک روش کمکی ضد بارداری نیز استفاده کنید.
۳- در اولین دوره ی مصرف قرص، در ماه اول و ترجیحا ۲ هفته اول، از یک روش دیگر مانند کاندوم استفاده کنید.
۴- در صورت بروز عوارض جدی مانند: تاری دید، تنگی نفس، درد ناگهانی سینه که با دم شدیدتر می شود، تورم و درد ساق پا و... سریعا به پزشک مراجعه کنید.
۵- در صورت ابتلا به اسهال و استفراغ حتما جهت انتخاب روش مناسب دیگر همراه با آن، با پزشک خود مشورت کنید.
انواع قرص های ضد بارداری
استفاده از روشهای هورمونی پیشگیری از بارداری از سال ۱۹۶۰ شروع شد. این روش ها به صورت خوراکی، تزریقی و کاشتنی وجود دارند. روش های خوراکی، ترکیبی از استروژن و پروژستین و یا به صورت پروژستین محض (minipill) هستند.قرص ضد بارداری
انواع قرصهای پیشگیری از بارداری شامل موارد زیر است:١- قرصهای ترکیبی
اکثر قرص های ضد بارداری خوراکی حاوی یک استروژن و یک پروژستین در مقادیر مختلف هستند که به این قرص ها، مختلط یا مرکب می گویند که به دو شکل زیر وجود دارند:الف) قرص منو فازیک (یک مرحله ای)
میزان هورمون در این ترکیب در تمام دوره ثابت است. قرص های مرکب موجود در ایران عبارتند از: - ( LD ) Low dose : در هر بسته تعداد ۲۱ قرص زرد رنگ قرار دارد.
- ( HD ) High dose : در هر بسته تعداد ۲۱ عدد قرص سفید رنگ قرار دارد. میزان استروژن موجود در این قرص ها بالاتر از میزان آن در LD است.
ب) قرصهایی مولتی فازیک
میزان هورمون در این ترکیب در طول دوره متغیر است و به نام های بی فازیک و تری فازیک (قرصهای سه مرحله ای) شناخته می شوند. هدف از تولید این ترکیبات، کاهش مقدار پروژستین کل مصرفی در هر سیکل، بدون از بین رفتن اثر قرص های ضد بارداری است. کاهش دوز پروژستین با شروع یک دوز پایین پروژستین و سپس افزایش آن در بقیهی سیکل ادامه می یابد. این قرص ها در جلوگیری از حاملگی بسیار کارآمد هستند و به دلیل کاهش تغییرات متابولیک مربوط به پروژستین، عوارض جانبی آن کاهش می یابد.
در قرص های بی فازیک، میزان استروژن ثابت است و مقدار پروژستین در ۱۰ روز اول کم است و در ۱۱ روز دوم افزایش می یابد. اما در قرص های تری فاز یک دوز استروژن ممکن است ثابت نگه داشته شود یا به طور موقت در بقیه دوره افزایش یابد.
با وجود این مزایا، فرآورده های تری فازیک معایب مشخصی نیز دارند. این معایب عبارتند از:
سردرگمی به علت چند رنگ بودن (این قرص ها به رنگ های نارنجی، زرد و سفید هستند.)
* خونریزی یا لکه بینی در حین مصرف
* عدم انعطاف پذیری به علت مشکل بودن مصرف دوز دو برابر، در صورت فراموش کردن مصرف قرص. با وجود این، حتی زنان نوجوان هم به خوبی این قرص ها را می پذیرند.
۲- قرصهای متوالی یا پی در پی
این قرص ها شامل دو نوع قرص در هر بسته بندی هستند یک نوع آنها شامل استروژن خالی است که از روز پنجم قاعدگی به مدت ۱۶-۱۵ روز مصرف می شود. از مزایای این قرص ها تشابه هورمونی آن با فیزیولوژی طبیعی است و میزان موفقیت آن ۹۹ – ۹۸ درصد بوده است.3- قرصهای Minipill
این قرص ها فقط پروژستین دارند که روزانه مصرف می شوند. در این نوع قرص، قطع مصرف آن وجود ندارد و در دوران شیردهی و در مواردی که منع مصرف قرص های ترکیبی وجود دارد، مفید است.منبع: 9 ماه انتظار شیرین، بتول جعفری گلستان، چاپ دوم، نوید حکمت، قم 1396
