لبنان، گذرگاه رخدادهاي خاورميانه
نویسنده : حسن هاني زاده*
هنگامي كه محمد حسنين هيكل روزنامه نگار برجسته مصري در يك سخنراني طولاني در شهر بعلبك لبنان اوضاع لبنان و منطقه را تشريح مي كرد به دو واقعيت انكارناپذير اشاره كرد.
هيكل گفت: «لبنان عقده همه اعراب است» و در تشريح اين مطلب اظهار داشت «به دليل شرايط خاص اين كشور و وجود دموكراسي نهادينه شده معمولاً اعراب براي تسويه حسابهاي خود با يكديگر به لبنان مي روند». مطلب دومي كه هيكل در مورد احتمال تجزيه لبنان به سه بخش شيعه نشين و مسيحي نشين و سني نشين به آن اشاره داشت اين بود كه «لبنان آنقدر كوچك است كه قابل تجزيه نيست و آنقدر بزرگ است كه قابل بلعيدن نيست.»
واقع امر اين است كه لبنان يكي از عجيب ترين كشورهاي خاورميانه است كه با وجود وسعت كم آن «10 هزار و 400 كيلومترمربع» و با جمعيتي بالغ بر 5 ميليون نفر بار مشكلات خاورميانه را از سال 1946 تاكنون به تنهايي بر دوش مي كشد.
نخستين كشتي حامل آوارگان فلسطيني در سال 1948 در بندر صيدا پهلو گرفت و به اين ترتيب لبنان اولين كشوري بود كه آغوش خود را بر روي فلسطينيان گشود.
اولين كشور عربي كه در شكل گيري اتحاديه عرب در سال 1946 نقش مهمي ايفا كرد لبنان بود.
نخستين نماينده ناظر اتحاديه عرب در سازمان ملل كه مدت بيست سال اين مسؤوليت را به عهده داشت ديپلمات كار كشته لبناني «كلوفيس مقصود» بود.
به تعبيري ديگر لبنان به دليل موقعيت جغرافيايي و شرايط ويژه اجتماعي به چهارراه حوادث خاورميانه معروف شده است.
از سوي ديگر فرانسه كه دهها سال لبنان را در استعمار داشت همچنان خود را قيم و مادر دلسوز اين كشور مي داند و در مسايل داخلي لبنان بدون پنهانكاري، دخالت مي كند.
از جنگ اول جهاني به اين سو و به طور مشخص از سال 1916 پس از طرح سايكس پيكو كه دو ابرقدرت آن زمان يعني فرانسه و انگليس خاورميانه را بين خود تقسيم كردند، لبنان جزو تيول فرانسه قرار گرفت.
به همين دليل است كه فرانسويها تلاش كردند كه «دموگرافي» و ساختار جمعيتي موجود در جامعه لبنان را به سود مسيحيان ماروني حفظ كنند.
در همان زمان مسيونرهاي مذهبي فرانسوي از طريق ترغيب شيعيان و مسلمانان سني لبنان در مقابل برخي مشوقها مانند دادن بورسيه تحصيلي و تابعيت دوگانه، آنان را به تغيير مذهب وادار مي ساختند.
وجود خانواده هاي مسيحي كه از نامهايي مانند جورج و پل و ژان استفاده مي كنند، در حالي كه نام فاميلي آنان به سيدعباس و سيدهاشم ختم مي شود از نتايج مشوقهاي مسيونرهاي فرانسوي است.
در بعد سياسي لبنان در طول دهه هاي 50 تا 70 ميلادي، پيوسته پذيراي همه اپوزيسيونهاي عرب بوده و هر شخصيت عربي كه با رژيم حاكم بر كشور خود اختلاف پيدا مي كرد بي درنگ راهي لبنان مي شد و با تأسيس يك شبكه راديويي و انتشار روزنامه به فعاليت عليه رئيس رژيم كشور خود مي پرداخت.
طبق آمار موجود، در دهه 70 ميلادي حدود 140 شبكه راديويي در لبنان فعال بودند كه هر كدام يك خط سياسي معيني را دنبال مي كردند.
وجود مطبوعاتي آزاد و رسانه هايي پويا موجب شده تا مردم لبنان برخلاف ساير كشورهاي عربي از يك قدرت تحليل بالايي برخوردار باشند و معمولاً جريانهاي سياسي و يا سياسي كار همواره از جوشش سياسي مردم به سود خود استفاده كنند.
از سويي ديگر وجود 18 طايفه مذهبي در يك كشور كوچكي مانند لبنان تقابل ميان گروههاي سياسي را براي رسيدن به اهداف خود آسان تر مي كند.
بروز جنگ داخلي لبنان كه از سال 1975 آغاز شد و مدت 15 سال ادامه داشت، معلول تضارب حاد سياسي و مذهبي بود كه برخي كشورهاي منطقه و احزاب سياسي درون لبنان به آن دامن مي زدند.
رژيم صهيونيستي بيشترين استفاده را از جنگ داخلي و اختلافهاي سياسي لبنان برد.
اين رژيم از سال 1978 پس از حمله به لبنان يك نوار امنيتي در جنوب اين كشور ايجاد كرد و يكي از مزدوران خود را به نام سعد حداد كه يك افسر ارشد ارتش لبنان بود به عنوان فرمانده شبه نظاميان جنوب لبنان براي پاسداري از مرزهاي شمال فلسطين اشغالي تعيين كرد. در سال 1982 رژيم صهيونيستي براي توسعه كمربند امنيتي خود و سركوب مبارزان فلسطيني بخش وسيعي از جمله شهر بيروت را اشغال و ژنرال آريل شارون كه در آن زمان وزير جنگ صهيونيستي بود دردناك ترين فاجعه بشري را در دو اردوگاه صبرا و شتيلا مرتكب شد.
نتيجه اين تهاجم وحشيانه، خروج 5 هزار رزمنده فلسطيني از جمله ياسر عرفات، رئيس كميته اجرايي سازمان آزاديبخش فلسطين و مبارزاني چون صلاح خلف «ابو اياد» و خليل الوزير و محمود عباس و صبري البناء از لبنان بود.
رژيم صهيونيستي كه صحنه را براي خود خالي ديد، تلاش كرد تا عناصر مزدور خود را در ميان شبه نظاميان فالانژيست نفوذ دهد تا بر اوضاع سياسي و نظامي لبنان كاملاً مسلط شود.
در اين شرايط بود كه شيعيان لبنان به عنوان مجموعه تأثيرگذار اما به حاشيه رانده شده به ضرورت تشكيل يك نيروي شبه نظامي منسجم كه بتواند از منافع ملي لبنان در برابر رژيم اسراييل دفاع كند پي بردند.
البته تا پيش از آن جنبش امل كه از دست آوردهاي امام موسي صدر و شهيد مصطفي چمران است در برابر ارتش صهيونيستي مقاومت مي كرد، اما به دليل حضور رهبران آن از جمله نبيه بري و حسين الحسيني در پارلمان و بدنه حكومتي لبنان، ميدان مانور نظامي براي اين جنبش محدود بود. حزب ا... با هدف دفع تجاوز ارتش اسراييل و آزادسازي اراضي لبنان پس از حمله ارتش رژيم صهيونيستي در سال 1982 شكل گرفت.
برخورداري عناصر حزب ا... از يك سلسله باورهاي عميق ديني و مذهبي به عنوان يكي از اصول متعارف، بدنه اعتقادي اين حزب را تشكيل داد.
نخستين دبيركل حزب ا...، شيخ صبحي الطفيلي بود كه به دليل باورهاي قوميتي پس از مدتي بر كنار شد و سيدعباس موسوي، روحاني متعهد جانشين وي شد.
سيدعباس موسوي در سال 1992 همراه فرزند و همسر خود در جريان حمله بالگردهاي توپدار ارتش صهيونيستي به شهادت رسيد و به دنبال آن سيدحسن نصرا... به عنوان سومين دبيركل حزب ا... توسط شوراي اين حزب انتخاب شد.
قدرت مديريت و فرماندهي هوشمندانه نظامي و سياسي موجب شد تا اين روحاني جوان در مدت زمان كوتاهي بتواند حزب ا... و مقاومت اسلامي را به جايگاه واقعي خود هدايت كند.
حضور رزمندگاني از طوايف مسيحي ماروني و دروزي و علوي در مقاومت لبنان، نشانگر مديريت فرامذهبي سيدحسن نصرا... است.
وجود انسجام و انضباط و آموزش هاي فشرده نظامي و اطلاعاتي در سازمان حزب ا... به ويژه مقاومت اسلامي موجب شد تا اين حزب علاوه بر فرايند نظامي در فرايند سياسي و اطلاع رساني نيز به يك جايگاه رفيعي در سطح منطقه و جهان اسلام دست يابد.
اما تلاش برخي كشورهاي عرب منطقه براي انزواي سياسي اين حزب كه به الگويي براي مقاومتهاي منطقه اي و فرامنطقه اي تبديل شده از همين جا آغاز شد. رسانه هاي جمعي كشورهاي عربي براي مخدوش ساختن چهره حزب ا... از تعاريفي مانند «حزب ا... شيعه» و «حزب ا... وابسته به ايران» استفاده مي كردند. پس از شكست ارتش صهيونيستي و فرار اين ارتش از جنوب لبنان در سال 2000 ميلادي احترام حزب ا... نزد ملتهاي مسلمان و عرب به شدت افزايش يافت.
حزب ا... از آن پس به مهمترين ركن معادلات سياسي داخلي و منطقه اي تبديل شد و هيچ جرياني در لبنان و جهان عرب نمي توانست وجود اين سازمان سياسي نظامي را انكار كند.
در حقيقت ملتهاي منطقه دريافتند كه حزب ا... با اتكاي بر ايمان و وجود اراده مقاومت توانست رؤياي چندين دهه آنان را براي طرد دشمن از يك سرزمين عربي تحقق بخشيد.
از سال 1948 تا سال 2000 پيوسته ارتشهاي عربي در برابر رژيم صهيونيستي شكست خورده بودند و پيروزي حزب ا... اسطوره شكست ناپذيري ارتش صهيونيستي را براي هميشه از قاموس نظامي ملتهاي عرب خارج ساخت.
از سوي ديگر امتداد عقيدتي ميان حزب ا... و جنبشهاي اسلامي سني فلسطيني يك جبهه وسيعي را از فلسطين اشغالي تا لبنان عليه اسراييل تشكيل داد، زيرا اگر چه عناصر حزب ا... نوعاً شيعي هستند، اما التزام به اسلام و تفكر فرامذهبي رهبران اين حزب، موجب شد تا حزب ا... به الگويي براي جنبشهاي آزاديبخش اسلامي تبديل شود.
اين امر در حقيقت با سياست قدرتهايي مانند آمريكا و اتحاديه اروپا كه درصدد اجراي طرح خاورميانه بزرگ هستند سازگاري ندارد.
فشارهاي بين المللي و منطقه اي براي خلع سلاح حزب ا... آغاز شد كه اين فشارها پس از ترور دردناك رفيق الحريري نخست وزير سابق لبنان در فوريه سال 2005 تشديد شد.
ترور رفيق الحريري يكي از پيچيده ترين ترورهاي تاريخ است كه مسلماً بدون وجود موساد و سازمان سيا امكان اجراي آن براي هر گروه سياسي و يا يك كشور منطقه اي وجود نداشت.
بلافاصله دستگاههاي تبليغاتي و سياسي آمريكا و رژيم صهيونيستي براي وارد كردن اتهام به سوريه به كار افتادند و لابي صهيونيستي موفق شد از طريق نفوذ سياسي خود در غرب و آمريكا قطعنامه 1559 را عليه سوريه و حزب ا... تصويب كند.
نيروهاي سوريه براي اجتناب از مقابله با جامعه جهاني ناچار شد نيروهاي خود را پس از نزديك به 3 دهه از لبنان خارج كند.
در واقع، خروج نيروهاي سوريه از لبنان جزيي از يك سناريوي از پيش طراحي شده براي شكل گيري طرح خاورميانه بزرگ بود.
حزب ا... در برابر فشارهاي سياسي براي تحويل سلاح خود به اين دليل كه ارتش رژيم صهيونيستي همچنان بخشي از اراضي شبعا را در اشغال دارد ايستادگي كرد.
فاز سياسي آمريكا و اسراييل و برخي نهادهاي سياسي درون لبنان مانند گروه 14 مارس براي خلع سلاح حزب ا... با شكست مواجه شد.
گروه 14 مارس كه پس از ترور رفيق الحريري نخست وزير سابق لبنان با شركت برخي چهره هاي مخالف سوريه و حزب ا... شكل گرفت، به عنوان اهرم فشار سياسي آمريكا و اروپا عملاً وارد ميدان شد.
لذا بخش ديگري از سناريو از طريق وادار ساختن ارتش اسراييل به حمله به جنوب لبنان به مرحله اجرا درآمد و به اين ترتيب ارتش رژيم اسراييل از 21 تيرماه حملات گسترده خود را به لبنان آغاز كرد.
هدف اين بود كه ارتش اسراييل در مدت يك هفته بدنه حزب ا... را به كلي متلاشي و رهبران اين حزب را به شهادت برساند، تا در مرحله بعد نيروهاي ناتو براي مدتي طولاني در منطقه با هدف تأمين امنيت مرزهاي فلسطين اشغالي، در جنوب لبنان و حد فاصل منطقه مرزي مارون الراس تا نهر ليطاني مستقر شوند.
در روز دوم جنگ، حزب ا... موفق شد مجهزترين ناوچه جنگي اسراييل موسوم به «ساعر 5» را در آبهاي مديترانه منهدم كند و به اين ترتيب نيروي دريايي اسراييل كه قصد محاصره دريايي لبنان را داشت ناچار به خروج از منطقه شد.
نيروي زميني ارتش اسراييل نيز بارها تلاش كرد تا با بهره گيري از آتش تهيه سنگين و تحت پوشش هوايي وارد جنوب لبنان شود، اما هر بار با شكست مواجه شد و عقب نشيني كرد.
همزمان با آن، حزب ا... با پرتاب هزاران موشك ميان برد بر روي تأسيسات اقتصادي و توريستي اسراييل در شمال فلسطين اشغالي توانست بيش از يك و نيم ميليون يهودي ساكن شهرك هاي جليل عليا، حيفا طبريا، صفد و نهاريا را آواره سازد كه اين امر يكي از شاخص هاي پيروزي و برگ برنده حزب ا... به شمار مي آيد.
اگرچه امروز پيش بيني نتايج جنگ تقريباً دشوار به نظر مي رسد، اما نتايج اين جنگ هر چه باشد، برنده آن معادلات سياسي منطقه و حتي جهان را برهم خواهد زد و مديريت سياسي منطقه را براي مدتي طولاني، به دست خواهد گرفت.
اگر در اين جنگ، رژيم صهيونيستي به اهداف شوم خود برسد و بتواند بدنه حزب ا... را متلاشي كند، مسلماً لبنان به مهمترين پايگاه براي اجراي طرحهاي آمريكا و اسراييل تبديل خواهد شد و به اين ترتيب مقاومتها در برابر اسراييل و منافع نامشروع آمريكا در كل منطقه و جهان از ميان خواهد رفت.
اما اگر حزب ا... بتواند وضعيت و ساختار و بدنه خود را حتي بدون كسب پيروزي حفظ كند، قدر مسلم روزشمار سقوط رژيم صهيونيستي آغاز خواهد شد و همه معادلات سياسي آمريكا در منطقه برهم مي خورد و نيز طرح خاورميانه بزرگ آمريكا نيز براي مدتي عقيم خواهد ماند.
* كارشناس مسايل خاورميانه
منبع: http://www.qudsdaily.com
/س
هيكل گفت: «لبنان عقده همه اعراب است» و در تشريح اين مطلب اظهار داشت «به دليل شرايط خاص اين كشور و وجود دموكراسي نهادينه شده معمولاً اعراب براي تسويه حسابهاي خود با يكديگر به لبنان مي روند». مطلب دومي كه هيكل در مورد احتمال تجزيه لبنان به سه بخش شيعه نشين و مسيحي نشين و سني نشين به آن اشاره داشت اين بود كه «لبنان آنقدر كوچك است كه قابل تجزيه نيست و آنقدر بزرگ است كه قابل بلعيدن نيست.»
واقع امر اين است كه لبنان يكي از عجيب ترين كشورهاي خاورميانه است كه با وجود وسعت كم آن «10 هزار و 400 كيلومترمربع» و با جمعيتي بالغ بر 5 ميليون نفر بار مشكلات خاورميانه را از سال 1946 تاكنون به تنهايي بر دوش مي كشد.
نخستين كشتي حامل آوارگان فلسطيني در سال 1948 در بندر صيدا پهلو گرفت و به اين ترتيب لبنان اولين كشوري بود كه آغوش خود را بر روي فلسطينيان گشود.
اولين كشور عربي كه در شكل گيري اتحاديه عرب در سال 1946 نقش مهمي ايفا كرد لبنان بود.
نخستين نماينده ناظر اتحاديه عرب در سازمان ملل كه مدت بيست سال اين مسؤوليت را به عهده داشت ديپلمات كار كشته لبناني «كلوفيس مقصود» بود.
به تعبيري ديگر لبنان به دليل موقعيت جغرافيايي و شرايط ويژه اجتماعي به چهارراه حوادث خاورميانه معروف شده است.
از سوي ديگر فرانسه كه دهها سال لبنان را در استعمار داشت همچنان خود را قيم و مادر دلسوز اين كشور مي داند و در مسايل داخلي لبنان بدون پنهانكاري، دخالت مي كند.
از جنگ اول جهاني به اين سو و به طور مشخص از سال 1916 پس از طرح سايكس پيكو كه دو ابرقدرت آن زمان يعني فرانسه و انگليس خاورميانه را بين خود تقسيم كردند، لبنان جزو تيول فرانسه قرار گرفت.
به همين دليل است كه فرانسويها تلاش كردند كه «دموگرافي» و ساختار جمعيتي موجود در جامعه لبنان را به سود مسيحيان ماروني حفظ كنند.
در همان زمان مسيونرهاي مذهبي فرانسوي از طريق ترغيب شيعيان و مسلمانان سني لبنان در مقابل برخي مشوقها مانند دادن بورسيه تحصيلي و تابعيت دوگانه، آنان را به تغيير مذهب وادار مي ساختند.
وجود خانواده هاي مسيحي كه از نامهايي مانند جورج و پل و ژان استفاده مي كنند، در حالي كه نام فاميلي آنان به سيدعباس و سيدهاشم ختم مي شود از نتايج مشوقهاي مسيونرهاي فرانسوي است.
در بعد سياسي لبنان در طول دهه هاي 50 تا 70 ميلادي، پيوسته پذيراي همه اپوزيسيونهاي عرب بوده و هر شخصيت عربي كه با رژيم حاكم بر كشور خود اختلاف پيدا مي كرد بي درنگ راهي لبنان مي شد و با تأسيس يك شبكه راديويي و انتشار روزنامه به فعاليت عليه رئيس رژيم كشور خود مي پرداخت.
طبق آمار موجود، در دهه 70 ميلادي حدود 140 شبكه راديويي در لبنان فعال بودند كه هر كدام يك خط سياسي معيني را دنبال مي كردند.
وجود مطبوعاتي آزاد و رسانه هايي پويا موجب شده تا مردم لبنان برخلاف ساير كشورهاي عربي از يك قدرت تحليل بالايي برخوردار باشند و معمولاً جريانهاي سياسي و يا سياسي كار همواره از جوشش سياسي مردم به سود خود استفاده كنند.
از سويي ديگر وجود 18 طايفه مذهبي در يك كشور كوچكي مانند لبنان تقابل ميان گروههاي سياسي را براي رسيدن به اهداف خود آسان تر مي كند.
بروز جنگ داخلي لبنان كه از سال 1975 آغاز شد و مدت 15 سال ادامه داشت، معلول تضارب حاد سياسي و مذهبي بود كه برخي كشورهاي منطقه و احزاب سياسي درون لبنان به آن دامن مي زدند.
رژيم صهيونيستي بيشترين استفاده را از جنگ داخلي و اختلافهاي سياسي لبنان برد.
اين رژيم از سال 1978 پس از حمله به لبنان يك نوار امنيتي در جنوب اين كشور ايجاد كرد و يكي از مزدوران خود را به نام سعد حداد كه يك افسر ارشد ارتش لبنان بود به عنوان فرمانده شبه نظاميان جنوب لبنان براي پاسداري از مرزهاي شمال فلسطين اشغالي تعيين كرد. در سال 1982 رژيم صهيونيستي براي توسعه كمربند امنيتي خود و سركوب مبارزان فلسطيني بخش وسيعي از جمله شهر بيروت را اشغال و ژنرال آريل شارون كه در آن زمان وزير جنگ صهيونيستي بود دردناك ترين فاجعه بشري را در دو اردوگاه صبرا و شتيلا مرتكب شد.
نتيجه اين تهاجم وحشيانه، خروج 5 هزار رزمنده فلسطيني از جمله ياسر عرفات، رئيس كميته اجرايي سازمان آزاديبخش فلسطين و مبارزاني چون صلاح خلف «ابو اياد» و خليل الوزير و محمود عباس و صبري البناء از لبنان بود.
رژيم صهيونيستي كه صحنه را براي خود خالي ديد، تلاش كرد تا عناصر مزدور خود را در ميان شبه نظاميان فالانژيست نفوذ دهد تا بر اوضاع سياسي و نظامي لبنان كاملاً مسلط شود.
در اين شرايط بود كه شيعيان لبنان به عنوان مجموعه تأثيرگذار اما به حاشيه رانده شده به ضرورت تشكيل يك نيروي شبه نظامي منسجم كه بتواند از منافع ملي لبنان در برابر رژيم اسراييل دفاع كند پي بردند.
البته تا پيش از آن جنبش امل كه از دست آوردهاي امام موسي صدر و شهيد مصطفي چمران است در برابر ارتش صهيونيستي مقاومت مي كرد، اما به دليل حضور رهبران آن از جمله نبيه بري و حسين الحسيني در پارلمان و بدنه حكومتي لبنان، ميدان مانور نظامي براي اين جنبش محدود بود. حزب ا... با هدف دفع تجاوز ارتش اسراييل و آزادسازي اراضي لبنان پس از حمله ارتش رژيم صهيونيستي در سال 1982 شكل گرفت.
برخورداري عناصر حزب ا... از يك سلسله باورهاي عميق ديني و مذهبي به عنوان يكي از اصول متعارف، بدنه اعتقادي اين حزب را تشكيل داد.
نخستين دبيركل حزب ا...، شيخ صبحي الطفيلي بود كه به دليل باورهاي قوميتي پس از مدتي بر كنار شد و سيدعباس موسوي، روحاني متعهد جانشين وي شد.
سيدعباس موسوي در سال 1992 همراه فرزند و همسر خود در جريان حمله بالگردهاي توپدار ارتش صهيونيستي به شهادت رسيد و به دنبال آن سيدحسن نصرا... به عنوان سومين دبيركل حزب ا... توسط شوراي اين حزب انتخاب شد.
قدرت مديريت و فرماندهي هوشمندانه نظامي و سياسي موجب شد تا اين روحاني جوان در مدت زمان كوتاهي بتواند حزب ا... و مقاومت اسلامي را به جايگاه واقعي خود هدايت كند.
حضور رزمندگاني از طوايف مسيحي ماروني و دروزي و علوي در مقاومت لبنان، نشانگر مديريت فرامذهبي سيدحسن نصرا... است.
وجود انسجام و انضباط و آموزش هاي فشرده نظامي و اطلاعاتي در سازمان حزب ا... به ويژه مقاومت اسلامي موجب شد تا اين حزب علاوه بر فرايند نظامي در فرايند سياسي و اطلاع رساني نيز به يك جايگاه رفيعي در سطح منطقه و جهان اسلام دست يابد.
اما تلاش برخي كشورهاي عرب منطقه براي انزواي سياسي اين حزب كه به الگويي براي مقاومتهاي منطقه اي و فرامنطقه اي تبديل شده از همين جا آغاز شد. رسانه هاي جمعي كشورهاي عربي براي مخدوش ساختن چهره حزب ا... از تعاريفي مانند «حزب ا... شيعه» و «حزب ا... وابسته به ايران» استفاده مي كردند. پس از شكست ارتش صهيونيستي و فرار اين ارتش از جنوب لبنان در سال 2000 ميلادي احترام حزب ا... نزد ملتهاي مسلمان و عرب به شدت افزايش يافت.
حزب ا... از آن پس به مهمترين ركن معادلات سياسي داخلي و منطقه اي تبديل شد و هيچ جرياني در لبنان و جهان عرب نمي توانست وجود اين سازمان سياسي نظامي را انكار كند.
در حقيقت ملتهاي منطقه دريافتند كه حزب ا... با اتكاي بر ايمان و وجود اراده مقاومت توانست رؤياي چندين دهه آنان را براي طرد دشمن از يك سرزمين عربي تحقق بخشيد.
از سال 1948 تا سال 2000 پيوسته ارتشهاي عربي در برابر رژيم صهيونيستي شكست خورده بودند و پيروزي حزب ا... اسطوره شكست ناپذيري ارتش صهيونيستي را براي هميشه از قاموس نظامي ملتهاي عرب خارج ساخت.
از سوي ديگر امتداد عقيدتي ميان حزب ا... و جنبشهاي اسلامي سني فلسطيني يك جبهه وسيعي را از فلسطين اشغالي تا لبنان عليه اسراييل تشكيل داد، زيرا اگر چه عناصر حزب ا... نوعاً شيعي هستند، اما التزام به اسلام و تفكر فرامذهبي رهبران اين حزب، موجب شد تا حزب ا... به الگويي براي جنبشهاي آزاديبخش اسلامي تبديل شود.
اين امر در حقيقت با سياست قدرتهايي مانند آمريكا و اتحاديه اروپا كه درصدد اجراي طرح خاورميانه بزرگ هستند سازگاري ندارد.
فشارهاي بين المللي و منطقه اي براي خلع سلاح حزب ا... آغاز شد كه اين فشارها پس از ترور دردناك رفيق الحريري نخست وزير سابق لبنان در فوريه سال 2005 تشديد شد.
ترور رفيق الحريري يكي از پيچيده ترين ترورهاي تاريخ است كه مسلماً بدون وجود موساد و سازمان سيا امكان اجراي آن براي هر گروه سياسي و يا يك كشور منطقه اي وجود نداشت.
بلافاصله دستگاههاي تبليغاتي و سياسي آمريكا و رژيم صهيونيستي براي وارد كردن اتهام به سوريه به كار افتادند و لابي صهيونيستي موفق شد از طريق نفوذ سياسي خود در غرب و آمريكا قطعنامه 1559 را عليه سوريه و حزب ا... تصويب كند.
نيروهاي سوريه براي اجتناب از مقابله با جامعه جهاني ناچار شد نيروهاي خود را پس از نزديك به 3 دهه از لبنان خارج كند.
در واقع، خروج نيروهاي سوريه از لبنان جزيي از يك سناريوي از پيش طراحي شده براي شكل گيري طرح خاورميانه بزرگ بود.
حزب ا... در برابر فشارهاي سياسي براي تحويل سلاح خود به اين دليل كه ارتش رژيم صهيونيستي همچنان بخشي از اراضي شبعا را در اشغال دارد ايستادگي كرد.
فاز سياسي آمريكا و اسراييل و برخي نهادهاي سياسي درون لبنان مانند گروه 14 مارس براي خلع سلاح حزب ا... با شكست مواجه شد.
گروه 14 مارس كه پس از ترور رفيق الحريري نخست وزير سابق لبنان با شركت برخي چهره هاي مخالف سوريه و حزب ا... شكل گرفت، به عنوان اهرم فشار سياسي آمريكا و اروپا عملاً وارد ميدان شد.
لذا بخش ديگري از سناريو از طريق وادار ساختن ارتش اسراييل به حمله به جنوب لبنان به مرحله اجرا درآمد و به اين ترتيب ارتش رژيم اسراييل از 21 تيرماه حملات گسترده خود را به لبنان آغاز كرد.
هدف اين بود كه ارتش اسراييل در مدت يك هفته بدنه حزب ا... را به كلي متلاشي و رهبران اين حزب را به شهادت برساند، تا در مرحله بعد نيروهاي ناتو براي مدتي طولاني در منطقه با هدف تأمين امنيت مرزهاي فلسطين اشغالي، در جنوب لبنان و حد فاصل منطقه مرزي مارون الراس تا نهر ليطاني مستقر شوند.
در روز دوم جنگ، حزب ا... موفق شد مجهزترين ناوچه جنگي اسراييل موسوم به «ساعر 5» را در آبهاي مديترانه منهدم كند و به اين ترتيب نيروي دريايي اسراييل كه قصد محاصره دريايي لبنان را داشت ناچار به خروج از منطقه شد.
نيروي زميني ارتش اسراييل نيز بارها تلاش كرد تا با بهره گيري از آتش تهيه سنگين و تحت پوشش هوايي وارد جنوب لبنان شود، اما هر بار با شكست مواجه شد و عقب نشيني كرد.
همزمان با آن، حزب ا... با پرتاب هزاران موشك ميان برد بر روي تأسيسات اقتصادي و توريستي اسراييل در شمال فلسطين اشغالي توانست بيش از يك و نيم ميليون يهودي ساكن شهرك هاي جليل عليا، حيفا طبريا، صفد و نهاريا را آواره سازد كه اين امر يكي از شاخص هاي پيروزي و برگ برنده حزب ا... به شمار مي آيد.
اگرچه امروز پيش بيني نتايج جنگ تقريباً دشوار به نظر مي رسد، اما نتايج اين جنگ هر چه باشد، برنده آن معادلات سياسي منطقه و حتي جهان را برهم خواهد زد و مديريت سياسي منطقه را براي مدتي طولاني، به دست خواهد گرفت.
اگر در اين جنگ، رژيم صهيونيستي به اهداف شوم خود برسد و بتواند بدنه حزب ا... را متلاشي كند، مسلماً لبنان به مهمترين پايگاه براي اجراي طرحهاي آمريكا و اسراييل تبديل خواهد شد و به اين ترتيب مقاومتها در برابر اسراييل و منافع نامشروع آمريكا در كل منطقه و جهان از ميان خواهد رفت.
اما اگر حزب ا... بتواند وضعيت و ساختار و بدنه خود را حتي بدون كسب پيروزي حفظ كند، قدر مسلم روزشمار سقوط رژيم صهيونيستي آغاز خواهد شد و همه معادلات سياسي آمريكا در منطقه برهم مي خورد و نيز طرح خاورميانه بزرگ آمريكا نيز براي مدتي عقيم خواهد ماند.
* كارشناس مسايل خاورميانه
منبع: http://www.qudsdaily.com
/س
