روی عن جابر عن أبی جعفر قال لما قدمت ابنه یزدجرد بن شهریار آخر ملوک الفرس وخاتمتهم على عمر وأدخلت المدینة أستشرقت لها عذارى المدینة وأشرق المجلس بضوء وجهها ورأت مر فقالت آن بیروز باد فرم قضب مممر وقال شتمتنی هذه العلجه وهم بها فقال له على لیس لک إنکار على ما لا تله فأمر أن ینادی علیها قال أمیر المؤمنین لا یجو بی بنات المملوک وإن کن کافرات ولکن اعرض علیها أن تختار رجلا من المسلمین حتى تتزوج منه وتخب صداقها علیه من عطائه من بیت المال یقوم مقام الیمن فقال عم أفعل وعرض علیها أن تختار جالت فوضعت یدها على منکب التنین ، قال چه نام داری ای کنیزک؟ یعنی ما اسمک یا صینیة؟ قالت جهانشاه فقال بل شهربانویه قالت تلک أتى قال راست گفتی أی صدقت تم التقت إلى السین قال اختفظ بها وأحسن إلیها ستلد لک ی أهل الأرض فی زمانه تغدى وهی أم الأوصیاء التربیة الطیبة ولدت على بن الحسین زین العابدین .(2)مجموع برخوردها و رفتارهای حضرت با شهربانو و همراهان ایشان، از خانواده یزدگرد پادشاه ایران، و سخنانی که از آن وجود نازنین نقل شده، همه و همه نشان دهنده مقام با عظمت و جایگاه والای شهربانو نزد حضرت بوده است. بیشک علت انتخاب شهربانو به دست حضرت برای فرزندشان امام حسین ال نیز همین جنبه‌ها بوده است.حضرت علی علیه السلام با این اقدام، درواقع به انتظار شهربانو برای ازدواج با اباعبدالله الحسین لا که پیش از این، فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) علی در رؤیا به او وعده داده بودند، پایان دادند. وإما اختارت السنین لأنها رأت فاطمة. وأسلمت قبل أن یأخذها عسکر المسلمین ولها قصة وهى آنها قالت رأیت فی الثوم قبل ورود ممسنگر المسلمین کان محمدا رسول الله دل دارنا وقعد مع الحسین علیه السلام وطبنی له وزوجنی منه فلما أصبحت کان ذلک یؤثر فی قلبی وما کان لی خاطر غیر هذا ما کان فی اللیلة الثانیة رأیت فاطمة بنت محمد ؤ ق: أتتنی وعرضت على الإسلام فأسلمت ثم قالت إن القلة تکون للمسلمین وإنک تصلین عن قریب إلى ابنی الحسین سالمة لا یصیبک بسوء أحد قالت وکان من الحال آئی تخرجت إلى المدینة ما م دى إنسان (3)
مجموع برخوردها و رفتارهای حضرت با شهربانو و همراهان ایشان، از خانواده یزدگرد پادشاه ایران، و سخنانی که از آن وجود نازنین نقل شده، همه و همه نشان دهنده مقام با عظمت و جایگاه والای شهربانو نزد حضرت بوده است. بیشک علت انتخاب شهربانو به دست حضرت برای فرزندشان امام حسین ال نیز همین جنبه‌ها بوده است.
از نشانه‌های بزرگی و اصل و نسب خانوادگی این بانو آنکه حضرت امام امیر المؤمنین علیه السلام شهربانو و دیگر زنانی که به همراه او از خانواده پادشاه ایران اسیر شده بودند را کریم و بزرگ زادگانی دانستند که به فرموده رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) باید آنان را گرامی داشت: ما ورد سبى الفرس إلى المدینة أراد عمر بن الخطاب بیع النساء وأن یجعل الرجال عبیدة فقال أمیر المؤمنین * إن رسول الله قال أکرموا گریم گل قوم (4) نشانه دیگر پرسش و پاسخی است که بین امیر مؤمنان (علیه السلام) و ایشان در گرفته و در تاریخ ضبط شده است. مرحوم شیخ مفید آن را چنین نقل کرده اند: سأل أمیر المؤمنین صلوات الله علیه شاهان بنت کسرى حین أسرت: ما حفظت عن أبیک بعد وقعة الفیل؟ قالت: حفظت عنه أنه کان یقول: إذا غلب الله على أمر ذلت المطامع دونه وإذا انقضت التی کان الحتف فی الحیلة. فقال : ما أحسن ما قال أبوک؛ تذل الأمور للمقادیر حتى یکون الکتف فی الثدییر؛ «وقتی شهربانو دختر کسری (یزدگرد ساسانی) اسیر شد، امیر مؤمنان (علیه السلام) و از او پرسیدند: زمانی که ابرهه با فیلهایش به خانه کعبه هجوم آورد، پدرتان چه گفت؟ شهربانو عرض کرد: به یاد دارم که ایشان پیوسته می گفتند: وقتی خداوند بر امری غالب شود، تمام مطامع و خواسته ها ذلیل او می شود و کسی را یارای مقابله با او نیست. و هنگامی که مدت مهلت الهی به سر آید، چاره ای جز تسلیم شدن در برابر قضای الهی نیست. حضرت فرمودند: پدرت چه بیان نیکویی گفتند. خداوند برای هر امری مقدار و اندازه ای را در نظر دارد. وقتی زمان مرگ و قضا فرا برسد تدبیری جز آن نیست . در این بیان، حضرت از گفتار و مقام یزدگرد ساسانی، پدر شهربانو، تجلیل کردند. (5)
پی‌نوشت‌ها:
1. على بن عیسى الإربلی، کشف الغمة ج۲، ص۹۱؛ محمدبن شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل ابی طالب، ج 4، ص۶۸؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج45، ص ۳۳۰.
2. قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج۲، ص ۷۵۰؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج6، ص۱۰؛ میرزاحسین النوری الطبرسی، مستدرک الوسائل، ج۱۳، ص۳۷۷.
3. قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۷۵۰؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 6، ص۱۰؛ میرزاحسین النوری الطبرسی، مستدرک الوسائل، ج۱۳، ص۳۷۷.
4. محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 6، ص۱۹
5. شیخ مفید، الارشاد، ج ۱، ص ۳۰۲؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 4، ص ۱۲.
منبع: همسران شایسته، اسد الله طوسی، چاپ اول، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم ۱۳۹۱
