5 آبان 1388 / 8 ذی القعده 1430 / 27 اکتبر 2009 |
1) افتتاح تصفيه خانه آب تهران (1344 ش) |
2) رحلت عالم بزرگوار و فقيه جليل آيتاللَّه "سيد احمد زنجاني" (1352 ش) آيتاللَّه سيداحمد زنجاني در حدود سال 1269ش (1308ق) در شهرستان زنجان به دنيا آمد و دوره مقدماتي و سطوح را در زادگاه خود به پايان برد. سپس براي ادامه تحصيل و تكميل مباني علمي خويش راهي حوزه علميه قم شد و نزديك به ده سال از محضر پر فيض آيتاللَّه شيخعبدالكريم حائري يزدي، مؤسس حوزه علميه قم، بهرهها برد تا به مقام والاي اجتهاد دست يافت. وي پس از رحلت آيتاللَّه حائري به آيتاللَّه سيدمحمدحجت كوهكمرهاي پيوست و به دليل كسالت آيتاللَّه حجت، ايشان امور مربوط به استفتائات دفتر آن مرجع بزرگ و اقامه نماز باشكوه جماعت در مدرسه فيضيه را انجام ميداد. پس از رحلت آيتاللَّه حجت، اقامه نماز جماعت مدرسه فيضيه، رسماً بر عهده آيتاللَّه زنجاني قرار گرفت. آيتاللَّه زنجاني از دهه 1320 با حضرت امام خميني(ره) آشنا شد و جلسات بحث علمي متعددي با حضور آن دو بزرگوار تشكيل ميشد. اين عالم سترگ در طول حيات پر بار علمي خويش علاوه بر سالها تدريس، به تاليف كتب ارزشمندي نائل شد كه برخي از آنها بدين قرارند: اربعين، اَفواهُ الرِّجال، فروقُ الاحكام و بيست كتاب ديگر. آيتاللَّه سيد احمد زنجاني سرانجام پس از سالها كوشش در راه دين و نشر فقه جعفري در پنجم آبان 1352 ش برابر با 29 رمضان 1339 ق در 83 سالگي ديده از جهان فروبست و پس از تشييعي باشكوه، در جوار حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد. |
3) درگذشت محقق و دانشمند فرزانه استاد "سيدجلالالدين محدث ارموي" (1358 ش) استاد سيدجلالالدين محدث محدّث ارموي، مدرس، محقق، مصحّح و اديب معاصر، در آذرماه 1283 ش در شهر اروميه به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي در زادگاه خود و فراگيري ادبيات فارسي، به مشهد رفت و فقه، اصول، ادب، تاريخ و حديث و رجال را در محضر علماي مشهد فرا گرفت. اين استاد گرانقدر به علت شوق بسيار به مطالعه و نيز تحقيق در زمينه علوم حديث، در جواني از طرف آيتاللَّه سيدحسين عربباغي، از علماي اروميه، - با اين كه سيدجلالالدين در صنف روحانيت نبود - لقب محدث گرفت. استاد محدث ارموي پس از پايان تحصيلات به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و براي تدريس، راهي تبريز شد. وي در سال 1320 ش به هنگام ورود روسها به آذربايجان، به تهران رفت و رياست بخش كتب خطي كتابخانه ملي ايران را به عهده گرفت. استاد محدّث ارموي همچنين دكتراي الهيات در رشته علوم منقول را اخذ كرد و در دانشكده معقول و منقول تدريس مينمود. علاوه بر آن اين مدرس بزرگ، از علما و مراجع، اجازات بسياري كسب نمود كه اجازه روايت از آقا بزرگ تهراني و شيخ محمدعلي معزّي دزفولي از آن جمله است. علامه ارموي بعد از بازنشستگي در 1347، تا پايان عمر به تأليف كتاب مشغول بود. محدث ارموي داراي كتابخانهاي با كتابهاي خطي نفيس فراوان بود و لذا در شناختن نسخههاي قديمي و خطي بسيار ماهر بود. او يكي از پركارترين محققين علوم حديثي و ادبي عصر اخير بود و همتي عالي و پشتكار عجيبي داشت. وي در راه تحقيق، خستگي و مشقت را نميشناخت به طوري كه در بعضي موارد، حاشيه و تعليق او بر يك كتاب، از اصل متن بيشتر بود. كتابهايي كه وي تصحيح و تحقيق و چاپ نموده است بالغ بر 45 جلد ميباشد. كتب عشق و محبت، ايمان و رجعت در 4 جلد و تشريحُ الزَلازل باَحاديثِ الاَفاضل و نيز كشفِ الكُربة در شرح دعاي ندبه كه حاصل شصت سال كار اوست، از جمله آثار اين استادِ محقق ميباشند. استاد سيدجلالالدين محدث ارموي سرانجام در پنجم آبان 1358 ش برابر با پنجم ذيحجه 1399 ق در 75 سالگي بر اثر سكته قلبي در تهران در گذشت و در جوار آرامگاه شيخ ابوالفتوح رازي واقع در حرم حضرت عبدالعظيم(ع) در شهر ري به خاك سپرده شد. |
4) رحلت آيتاللَّه "سيد روح اللَّه خاتمي" نماينده امام و امام جمعه يزد(1367 ش) آيتاللَّه سيدروحاللَّه خاتمي در سال 1258 ش (1324 ق) در اردكان يزد به دنيا آمد. پس از آن كه مقدمات علوم را در زادگاهش فراگرفت، راهي اصفهان شد و در آنجا از محضر استاداني همچون ميرزا عليآقا شيرازي، سيدمحمد و سيدعلي نجفآبادي و حاجآقا رحيم ارباب استفاده برد. آيتاللَّه خاتمي همچنين سالياني در حوزه علميه قم در دروس آيتاللَّه شيخ عبدالكريم حائرييزدي شركت كرد و به مدارج والاي علمي و اخلاقي دست يافت. وي از آن پس ساكن اردكان شد و به تدريس و ارشاد مردم همت گماشت. آيتاللَّه خاتمي به عنوان روحاني شاخص منطقه، نقش مهمي در حركت انقلابي مردم بر ضدرژيم پهلوي داشت و مورد توجه خاص حضرت امامخميني واقع بود. اين عالم ديني پس از شهادت آيتاللَّه صدوقي، سومين شهيد محراب، از طرف حضرت امام، به نمايندگي آن حضرت وامامت جمعه يزد منصوب شد و تا پايان عمر شريف خود، در اين سنگر خدمت نمود. سرانجام آيتاللَّه سيدروحاللَّه خاتمي، در 5 آبان 1367 ش برابر با 15 ربيع الاول 1409 ق در 82 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در زادگاهش مدفون گرديد. |
5) وفات "ابوالحسن علي بن زبير كوفي" نويسندهي مسلمان(348 ق) ابوالحسن علي بن زبير كوفي، ابتدا در محضر پدرش به فراگيري دانشهاي متداول زمان پرداخت و بعد از فوت او، ثروت به جاي مانده از پدر را در راه كسب علم و دانش و ايجاد كتابخانه و كمك به دانش پژوهان صرف كرد. او به گردآوري و نشر كتاب عشق ميورزيد و كتابهاي بسياري را به خط زيباي خويش، نسخهبرداري كرد. همين كوشش ابن زبير درزمينهي نسخهبرداري ازكتب، موجب شد كه با وجود تواناييهاي علمي بسيار، كمتر به كار تاليف بپردازد. ابن زبير، يادداشتهاي فهرست گونهاي بر برخي از كتابهاي كتابخانهاش نوشته است كه مورد استفادهي دانشمندان قرار ميگرفت. |
6) درگذشت "ابوالحسن علي بن عمر بن احمد دارقطني" محدث و فقيه(385 ق) علي بن عمر دارقُطني، پس از طي مراحل مقدماتي تحصيل، به مصر و شام سفر كرد و از محضر اساتيد مشهور آن زمان كسب فيض نمود. وي در تفسير، فقه، شعر و ادبيات نيز مهارت بسياري داشت. از جمله آثار اين دانشمند مسلمان، السُّنن دارقطني و نيز المختلف و المؤتلف نام دارند. دارقطني اكثر ديوانهاي شعر عرب را از حفظ داشت. دار قطني در جوار قبري معروف به كَرَخي در بغداد مدفون ميباشد. |
7) درگذشت "شيخ فخرالدين ابراهيم بن شهريار عراقي همداني"، شاعر بزرگ ايراني(688 ق) شيخ فخرالدين عراقي در 18 سالگي به هند رفت و در خدمت مشايخ بزرگ آن سامان، سير و سلوك را برگزيد. پس از چند سال، در قونيه به مجلس شيخ صدرالدين قونوي راه يافت و كتاب لمعات را نگاشت. عراقي در اواخر عمر به مصر و شام سفر كرد و در همان جا درگذشت و در جوار قبر محي الدين ابن عربي در دمشق مدفون گرديد. كلام عراقي، ساده، استوار و استادانه است. در غزلها، تركيبات و ترجيعهاي وي، شور و شوقي بيمانند كه نشانهي التهاب دروني اوست ديده ميشود. اين شوق، گاه با تامّل در معارف و حقايق عرفاني همراه و گاه با توصيفات بديع و كم سابقهاي از حالات سالكان و واصلان، آميخته است. |
8) رحلت فقيه و اصولي بزرگ آيتاللَّه "ملاحسين بن محمد بن جعفر فشاركي" (1353 ق) آخوند ملامحمد حسين فشاركي از علماي بزرگ شيعه، فقيه، متكلم، رجالي، اصولي و اديب در سال 1266 ق در اصفهان به دنيا آمد. وي در اصفهان از شاگردان برادر خود، ملامحمدباقر فشاركي و نيز حاج شيخ محمدباقر مسجدشاهي و در نجف از شاگردان ميرزا حبيب اللَّه رشتي و شيخ زينالعابدين مازندراني بود. او از اساتيد روايتي آيتاللَّه مرعشي نجفي است. حاشيهي رسايل و حاشيهي طهارت شيخ انصاري از تاليفات اوست. وفاتش در اصفهان روي داد. |
9) رحلت فقيه بزرگوار آيت اللَّه "ميرزا عبدالرحيم سامت" (1420 ق) آيت اللَّه ميرزا عبدالرحيم سامت در سال 1321 ق در قزوين به دنيا آمد و پس از فراگيري دروس مقدماتي در قزوين وارد اصفهان و سپس حوزهي علميهي قم گرديد. از آن پس به اصفهان و سپس به نجف رفت و خوشهچين معارف اسلامي آياتعظام سيدابوالحسن اصفهاني، آقاضياء عراقي و ميرزاي ناييني شد و به درجهي اجتهاد نايل آمد. پس از اقامت ده ساله درنجف اشرف به زادگاه خود بازگشت و بيش از نيم قرن به تدريس، تبليغ دين و اقامهي نماز جماعت پرداخت. نقش ايشان در احياي حوزهي علميهي قزوين و نيز رهبري نهضت امام خميني در قزوين بسيار ممتاز است. سرانجام اين دانشمند فرزانه در 25 بهمن 1378 ش برابر با هشتم ذيقعدهي سال 1420 ق در سن 99 سالگي دار فاني را وداع گفت و به ديدار معبود شتافت. |
10) كشف سرزمين "كوبا" توسط "كريستف كُلُمْبْ" دريانورد ايتاليايي (1492م) در 27 اكتبر 1492م، كريستُف كُلُمْب، دريانورد ايتاليايى براي اولين بار سواحل شرقي كوبا را كشف كرد. در آن زمان اقوام سرخ پوست در كوبا سكونت داشتند كه تعداد آنها به يك ميليون نفر ميرسيد. كوبا قبل از سرزمينهاي ديگر قاره امريكا تحت سلطه استعمارگران درآمد و پايگاه اصلي تهاجم آنها به نقاط ديگر از اين قاره بود. (ر.ك: 20 مه) |
11) آغاز حكومت هيأت مديره فرانسه در جريان انقلاب اين كشور (1795م) با پيروزي انقلاب كبير فرانسه و اعلام جمهوري اول در آن، مجلس جديد اين كشور معروف به كنوانسيون، قدرت را در دست گرفت و پس از چندي، دوره ترور يا وحشت با اعدام بسياري از افراد به اتهام مخالفت با انقلاب، آغاز شد. دوره حكومت مجلس كنوانسيون بيش از سه سال به طول انجاميد تا اينكه در آوريل 1795م، قانون اساسي جديدي به تصويب رسيد كه براساس آن، قوه مجريه به هيأتي متشكل از پنج نفر موسوم به هيأت مديره، و قوه مقننه به مجلسي با يكصد و پنجاه نماينده واگذار شد. با روي كار آمدن هيأت مديره در 27 اكتبر 1795م، فصل جديدي در انقلاب فرانسه آغاز شد. در اين دوره كه به دوره حكومت هيأت مديره شهرت يافت، پُل باراس، رئيس كنوانسيون به رياست هيأت مديره انتخاب شد و با اختيارات وسيعي كه در مدت حكومت بر فرانسه داشت به پادشاه جمهوري معروف گرديد. در اين زمان، اجتماع و حكومت سابق به كلي در هم كوبيده شد و حكومت و نظام جديدي روي كار آمد. مردم كه از مبارزه و مجادله و كشتار به تنگ آمده بودند خواستار بازگشت نظم و ترتيب بودند. هرچند كه هيأت مديره با تصويب قانون اساسي جديد درصدد نظم بخشي به امور بود، با اين حال رواج فساد در اواخر حكومت هيأت مديره و بحران هايى كه بر اثر هرج و مرج داخلي و جنگهاي خارجي بروز كرده بود، زمينه را براي انقلاب تازهاي فراهم ميساخت. اين مسائل به همراه اختلافات عميق بين سلطنتطلبان و جمهوري خواهان همچنان ادامه يافت تا اينكه ناپلئون بُناپارت به عنوان يكي از فرماندهان ارشد ارتش در نهم نوامبر 1799م، طي كودتايي زمام امور را به دست گرفت و حكومت هيأت مديره را پس از چهار سال زمامداري، سرنگون ساخت. |
12) مرگ "لويي بلان" نظريهپرداز برجسته فرانسوي (1882م) لويى بلان، نظريهپرداز فرانسوي در چهارم آوريل 1812م در مادريد اسپانيا به دنيا آمد. او پس از چندي راهي فرانسه شد و در آن سامان اقامت گزيد. بلان پس از طي تحصيلات خود، وارد فعاليتهاي سياسي و اجتماعي شد و به ارائه نظرات خود پرداخت. او مدافع سرسخت كارگران و رفاه حال آنان بود و براي اولين بار پيشنهاد كرد كه كارگران در كارخانهها سهام داشته باشند. بلان در اين زمينه چندين طرح ارائه نمود كه اهدافي چون تهيه سرمايه توسط دولت از طريق انتشار اوراق قرضه، تعيين دستمزدهاي برابر براي همگان، توزيع سود بين كارگران، بيماران و سالمندان و اختصاص بخشي از سود به سرمايهگذاريهاي بعدي و... از آن جملهاند. بر اثر تلاشهاي لويى بلان، مصوبهاي به امضاي هيأت وزيران فرانسه به امضا رسيد كه بر اساس آن، دولت فرانسه متعهد گرديد موجوديت كارگران را با ايجاد كار تضمين نمايد. همچنين طرح ايجاد انبارهاي دولتي، بيمه دولتي و ملي كردن بانكهاي فرانسه از ديگر پيشنهادات وي بود كه در آن زمان عملي نگرديد. بلان در كتاب خود به نام سازمان كار، نظام اجتماعي جديدي را ترويج ميكرد كه مبناي آن روي اين اصل قرار گرفته بود كه از هر كس به فراخور استعدادش بگيريد و به هر كس طبق احتياجش بدهيد. وي بر اين عقيده بود كه رقابت آزاد بر دستمزدها تاثير ميگذارد و ماشينيزم باعث بيكاري كارگران ميشود، بنابراين، اين دو مقوله را به شدت مورد حمله قرار ميداد. لويي بلان سرانجام در 27 اكتبر 1882م در هفتاد سالگي درگذشت. |
13) روز استقلال رسمي "نروژ" و پايان اتحاد با سوئد (1905م) در سال 1814م، به پاس خدمات سوئد در شكست دادن قواي ناپلئون بُناپارت امپراتور فرانسه، كنگره ويِن كه براي بررسي اوضاع اروپا و تقسيمبندي جديد اين قاره تشكيل شده بود نروژ را بر خلاف رضايت مردم آن، ضميمه سوئد نمود و در همين سال قانون اساسي آن تدوين شد. از اين پس استقلال نروژ عملاً از بين رفت و نروژيان سر به شورش برداشتند. مردم استقلال طلب اين كشور كه خواهان حكومتي مستقل بودند براي كسب استقلال خود دست به مبارزه زدند. سرانجام رهبران سوئد و نروژ با استقرار سلطنت دوگانهاي متشكل از پادشاهي سوئد - نروژ به توافق رسيدند، تا اين كه در 27 اكتبر 1905م استقلال مسالمتآميز اين كشور از سوئد حاصل گشت و حكومت مشروطه سلطنتي برقرار شد. همچنين هفدهم مه و روز قانون اساسي در اين كشور، به عنوان روز ملي نروژ انتخاب شده است. |
14) آغاز جمهوري چهارم فرانسه پس از جنگ جهاني دوم (1946م) پس از حمله آلمان نازي و اشغال فرانسه در ژوئن 1940م، جمهوري سوم فرانسه كه از سال 1870م آغاز شده بود، پس از هفتاد سال پايان يافت. با پيروزي متفقين در جنگ جهاني دوم و برگزاري همهپرسي در فرانسه، قانون اساسيِ چهارمين دوره جمهوري فرانسه به تأييد مردم اين كشور رسيد و بدين ترتيب جمهوري چهارم فرانسه آغاز شد. از ويژگيهاي اين دوره از جمهوري بايد از عدم ثبات سياسي و اختلافها و برخوردهاي شديد ميان حزب كمونيست و شارل دوگل نظامي برجسته، سياستمدار مشهور و رئيسجمهور وقت فرانسه ياد كرد. در اين جمهوري كه دوازده سال به طول انجاميد، به دليل مشكلات گسترده اقتصادي در فرانسه، سي و سه دولت بر سر كار آمدند. شكست فرانسه در برابر مبارزات آزاديبخش مردم مسلمان الجزاير و نيز بحرانهاي سياسي در داخل كشور به ويژه درباره قانون اساسي، جمهوري چهارم فرانسه را با ناكامي روبرو كرد و سبب ايجاد جمهوري پنجم در اين كشور در سال 1958 شد. |
15) تولد "دايْلن تامْس" شاعر معروف انگليسي (1953م) دايْلن تامْسْ، اديب انگليسي در 27 اكتبر 1914م در اين كشور به دنيا آمد و تنها تا دوره دبيرستان تحصيل نمود. در اين زمان، تامس به ادبيات و نگارش روي آورد و از راه بازيگري، بررسي كتاب، نوشتن برنامههاي راديويى و... گذران زندگي ميكرد. تامس نخستين شعرش را در شانزده سالگي به چاپ رساند و اولين مجموعه كوچك شعرش را زماني منتشر كرد كه فقط 19 سال داشت. وي در 24 سالگي جايزه ادبي اسكار را دريافت نمود و از آن پس، بيش از پيش اشعارش را در مجلات انگليسي و امريكايى به چاپ رساند. كارهاي تامس، مدرن و پيشرفته و تا اندازهاي تحت تاثير كتاب مقدس قرار داشت. به نظر تامس، شعر، جرياني موزون و روايى، از ظلمتي پوشيده به مكاشفهاي عريان است. همچنين شعر بايد علل پنهان را به حيطه آشكار روشنايى بكشاند. اشعار تامس به سبب قدرت غنايى، جنبههاي سورئاليستي و ذهني، استعارههاي فشرده زنده و جناسها و الگوهاي پيچيده صدا و معني، اهميت يافتهاند. بيشتر اين اشعار از شيفتگي شاعر به شكوه و عظمت تكوين زندگي و رويش و مرگْ، مايه ميگيرند. نخستين آثار منثور تامس، داستانهاي كوتاهي بود كه در كتابي با عنوان ماجراهاي تجارت پوست، گردآمده است. وي در دهه 1940م، در زمينه فيلم و فيلمنامه هم كار كرد و آثاري مردم پسند و فكاهي، اما درعين حال به نثر شاعرانه نوشت كه بيانگر عشق بسيارش به زندگي بودند. ذوق هنريِ توفان آساي تامس، گزينش خيره كننده اما دقيق القاب و صفات و تحريفهاي به ظاهر تبآلودي كه در واقع حاصل بازسازماندهي بسيار دقيق و سردند، همواره شكوهمند بودهاند. اما از سوي ديگر، كشف بسياري از سطرها كه همچون بهترين شعرها، ترجمه ناپذيرند، باعث شَعَفانگيزيِ آثار تامس شده است. تامس ميگفت به عشق انسان و در ستايش خدا قلم زدهايم. از اين روست كه عشق به انسان و ستايش خدا در شعرهاي او موج ميزنند. شعر تامس غريزي است نه عقلاني و گرچه افراط كار و انباشته از واژه و تصوير است، اما از فضيلت نيز به وفور برخوردار ميباشد. از مهمترين آثار وي ميتوان به نقشه عشق، هجده شعر و خواب روستا اشاره كرد. دايلن تامس سرانجام در نهم نوامبر 1953م در 39 سالگي درگذشت. |
16) كودتاي ژنرال "محمد ايوبخان" در پاكستان (1958م) يازده سال پس از استقلال پاكستان، در حالي كه اين كشور دورهاي از بيثباتي سياسي را پشت سر ميگذاشت ژنرال محمد ايوب خان، از فرماندهان ارتش پاكستان، در كودتايى بدون خونريزي در 27 اكتبر 1958م، قدرت را در اين كشور به دست گرفت. و اسكندر ميرزا به عنوان اولين رئيسجمهور پاكستان مجبور به كنارهگيري از قدرت شد. وي كه ابتدا فرماندهي ارتش و سپس وزارت دفاع را بر عهده داشت، قبل از كودتا جانشين رئيس جمهور بود. پس از كودتا، وي با در اختيار گرفتن سمتهاي رياست جمهوري و نخست وزيري، در پاكستان حكومت نظامي اعلام كرد. ايوبخان، اگر چه هفت سال بعد در انتخابات رياست جمهوري 1965م به پيروزي رسيد، اما به تدريج به سبب افزايش مشكلات اقتصادي و سياسي، با شورشهاي مردمي روبرو شد. بنابراين وي تصميم گرفت برخي از آزاديهاي اجتماعي را احياء نمايد. در همين رابطه به ايجاد هستههايي به نام واحدهاي دموكراتيك بنياني، پرداخت. ژنرال ايوب خان پس از اين كه نتوانست براي تحقق خواستههاي مردم مسلمان پاكستان كار مهمي انجام دهد. پس از يازده سال حكومت، در سال 1969م، قدرت را به داماد خود، ژنرال يحيي خان واگذار كرد. |
17) روز ملي و استقلال "تركمنستان" از اتحاد جماهير شوروي سابق (1991م) جمهوري تركمنستان در گذشتههاي دور جزو قلمرو ايران به شمار ميرفت. اين وضعيت از حدود 500 سال قبل از ميلاد تا قرن نوزدهم، با فراز و نشيبهايى همراه بود و اقوام گوناگوني بر آن حكومت داشتند. در قرن نوزدهم، روسيه به تركمنستان نفوذ كرد و پس از مدتي جنگ با تركمنها در سال 1881م آنها را شكست داد. تركمنستان پس از انقلاب كمونيستي در سال 1917م، صحنه درگيري كمونيستها با مليگرايان بود. سرانجام كمونيستها پيروز شدند و تركمنستان در سال 1924م به عنوان يكي از جمهوريهاي شوروي شناخته شد. پس از 67 سال و در پي شكست نظام كمونيستي در شوروي كه به تجزيه اين كشور منتهي گرديد، شوراي عالي تركمنستان در 27 اكتبر 1991، استقلال اين جمهوري از شوروي را تصويب نمود. جمهوري تركمنستان كه در حاشيه درياي خزر واقع شده، بيش از 488 هزار كيلومتر مربع وسعت دارد و با كشورهاي ايران، افغانستان، ازبكستان و قزّاقستان همسايه است. جمعيت ازبكستان در حدود 4/5 ميليون نفر بوده و پيشبيني ميشود تا سال 2025م جميعت آن بيش از 6 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت تركمنستان عشق آباد نام دارد و واحد پول اين كشور منات ميباشد. مليت مردم تركمنستان تركمن و زبان رسمي آنها تركمني است. بيش از 87% مردم تركمنستان، مسلمان هستند. |