گرانیت یک سنگ آذرین است – یا اگر دقیق‌تر صحبت کنیم معروف‌ترین سنگ آذرین است – که معمولاً با سطح درشت دانه‌ای سخت آن مشخص می‌شود. این سنگ دارای چندین ماده معدنی است که برجسته‌ترین آنها کوارتز و فِلدسپار است که در یکدیگر قفل شده‌اند. این درهم آمیختگی مواد معدنی گرانیت را به شدت قدرتمند و بادوام می‌سازد، و به همین دلیل در زمینه ساخت و ساز از آن بسیار استفاده می‌شود. با افزایش موارد باران‌های اسیدی، گرانیت حتی جایگزین سنگ مرمر به عنوان ترجیحی‌ترین سنگ برای ساخت بناهای تاریخی شده است.
برای استفاده‌های ساختمانی آن را به ورقه‌هایی با ضخامت‌های مختلف برش می‌دهند. سپس عملیات سایش اولیه و سپس پولیش را روی سنگ‌ها انجام می‌دهند و سپس آنها را به نحو مطلوب سایز کرده و برش می‌دهند و برای استفاده یا صادرت بسته بندی می‌کنند. این عملیات در کارخانه‌های سنگبری صورت می‌گیرد.
واقعیت‌هایی که باید در مورد گرانیت بدانید
شکل گیری
توضیح تصویر: تشکیل گرانیت
گرانیت رایج‌ترین نوع سنگ آذرین سرزده در پوسته زمین است. هنگامی که سنگ مذاب یا ماگما در شکاف‌های لایه‌های سنگ رسوبی سرعت می‌گیرد، این سنگ شکل می‌گیرد و به دلیل دارا بودن سیلیکات بالا، به آرامی متبلور می‌شود. کل این روند میلیون‌ها سال طول می‌کشد و این فقط بخش کوچکی از چرخه سنگ است. دانه‌های معدنی بزرگ سنگ گرانیتی به این سخت شدگیِ کُند ماگما در عمق قابل توجهی در پوسته زمین نسبت داده می‌شود.
ترکیب و تراکم
توضیح تصویر: ترکیب و تراکم 1
اگرچه بازالت و گرانیت، هر دو سنگ‌های آذرین هستند، اما تفاوت چشمگیری در ترکیب آنها مشاهده می‌شود. دی اکسید سیلیکون و اکسید آلومینیوم بیش از 85 درصد از ترکیب سنگ گرانیت را تشکیل می‌دهند. مواد شیمیایی دیگر شامل اکسید پتاسیم، اکسید سدیم، اکسید کلسیم، اکسید آهن، اکسید منیزیم، دی اکسید تیتانیوم و غیره هستند.
توضیح تصویر: ترکیب و تراکم 2
چگالی متوسط آن 2.75 گرم بر سانتی متر مکعب است. ساختار مولکولیش سنگ را بسیار سفت و پایدار ساخته است. رنگی که از صورتی تا سایه‌های مختلف سیاه متغیر است، بستگی به وجود مواد معدنی موجود در آن دارد.
وقوع
توضیح تصویر: نیم گنبد، دره یوسمیت
گرانیت فراوان‌ترین سنگ زیرزمینی روی زمین محسوب می‌شود. در حالی که بازالت پوسته اقیانوسی این سیاره را تشکیل می‌دهد، گرانیت باعث تشکیل پوسته قاره‌ای می‌شود. شگفتی‌های طبیعی ساخته شده از گرانیت شامل سازندهای صخره‌ای مانند ال کاپیتان، نیمه گنبد و گنبد شمالی در دره یوسمیت، کوه راسمور در نزدیکی کیستون و کوه‌های گرانیتی کویر موجاوه است.
توضیح تصویر: ال کاپیتان، دره یوسمیت
توضیح تصویر: معدن گرانیت
به دلیل حضور گسترده آن، برداشت گرانیت تجاری یک تجارت پر رونق در کشورهای مختلف از جمله هند، برزیل، نروژ و ایالات متحده است. تُن‌ها گرانیت به صورت بلوک‌های بزرگ از زمین استخراج و از آن برای اهداف تجاری استفاده می‌شود.
استفاده از گرانیت
توضیح تصویر: گرانیت به عنوان سنگ‌های گرد
قوی و بادوام، گرانیت از زمان‌های قدیم برای ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در حالی که از گرانیت با برش خشن برای ساخت و ساز ساختمان‌ها، پل ها، پیاده روها و غیره استفاده می‌شود، از گرانیت صیقل داده شده برای روی پیشخوان، کفپوش و غیره استفاده می‌شود. گرانیت، سخت‌تر از سنگ مرمر است و بنابراین در مقابل ترک خوردگی و چال دار شدن کمتر از آن آسیب پذیر است، و این توضیح می‌دهد که چرا تبدیل به یک گزینه‌ی سنگی دیرینه شده است.
توضیح تصویر: گرافیت (جلادار) که به عنوان میز آشپزخانه مورد استفاده قرار می‌گیرد
گرانیت هنگام صیقل خوردن، ضد خش و ضد لک می‌شود. این امر، در کنار این که در مقابل گرما مقاوم است، آن را به یک انتخاب محبوب برای میزهای آشپزخانه تبدیل می‌کند. از محبوبیت این نوع سنگ است که به یک کانتر ساخته شده از هر سنگ آذرین، به عنوان میز گرانیتی اشاره می‌شود. علاوه بر این، به دلیل کیفیت عالی ضد میکروبی آن، که از این نظر در رده بعد از استیل قرار دارد، نیز مشهور است.
توضیح تصویر: یادبود ملی کوه راشمور
استفاده از گرانیت فقط به قسمت ساخت محدود نمی‌شود. از این نوع سنگ همچنین برای ایجاد مجسمه‌ها استفاده می‌شود. یادبود ملی Mount Rushmore - با تندیس‌های سر از چهار رئیس جمهور آمریکا که به صورت گرانیتی در کوه حک شده‌اند یکی از بهترین نمونه‌های در این زمینه است.
سازندهای سنگ گرانیتی، مانند ال Capitan وHalf Dome ، در بین علاقه مندان به صخره نوردی در سراسر جهان بسیار محبوب هستند. گرانیت فراوان‌ترین سنگ زیرزمینی روی زمین محسوب می‌شود. از گرانیت آهنی آبی، که در جزیره آیلسا کریگ، در نزدیکی اسکاتلند یافت می‌شود، برای ساختن سنگ‌های گرد، یعنی دیسک‌های سنگی همراه با دستگیره، مورد استفاده در ورزش، استفاده می‌شود.
برخی از حقایق جالب
تشکیل سنگ‌های گرانیتی که امروزه در سیاره ما یافت می‌شوند، در اوایل دوره زمین شناسی آغاز شده است، بعضی از اوایل عصر پرکامبرین، که آنها را به قدیمی‌ترین سنگ‌های کره زمین تبدیل کرده است.گرانیت، مانند بسیاری از سنگ‌های طبیعی دیگر، از نظر ماهیت رادیواکتیو است. گرچه میزان اورانیوم گرانیت بیش از چند سنگ طبیعی دیگر است، اما هیچ خطری برای سلامتی برای انسان ایجاد نمی‌کند.
توضیح تصویر: شهر گرانیتی آبردین، اسکاتلند
شهر آبردین در اسکاتلند با نام مستعار شهر گرانیت خوانده می‌شود زیرا بیشتر ساختمان‌های آن جا از جنس گرانیت ساخته شده‌اند، که از معادن محلی استخراج شده‌اند.
راه آهن گرانیت - که به طور گسترده‌ای اولین راه آهن تجاری در ایالات متحده محسوب می‌شود - برای انتقال گرانیت از کوئینسی به رودخانه نپونست در میلتون ساخته شده است.
گرانیت بدون شک یکی از قوی‌ترین (فقط به جز الماس)، با دوام‌ترین، و به وفور یافت شونده‌ترین سنگ‌های بسیار پرکاربرد جهان است، و این توضیح می‌دهد که چرا اولین انتخاب در هنگام ساخت، دکوراسیون داخلی، مجسمه سازی و غیره است.
منبع: ابیجیت نایک
