چهارشنبه سوری شش گام به سوی جهل و خرافه
گام اول
« چهارشنبه سوری » یک « خرافه » است و از حقیقت و واقعیت تهی. خرافه است زیرا از روی آتش پریدن و عبارت « زردی من از تو سرخی تو از من » را بر زبان جاری کردن نه زردی بیماری ها و رنج ها را از جسم و تن بیرون می کند و نه صحت و سلامتی ها را به پیکرها وارد می سازد.و از این بدتر نه تنها صحت و سلامتی نمی دهد و تندرستی نمی آفریند که بیماری و رنج می آورد. زیرا با آلودگی هایی که آتش و دود تولید می کند و محیط زیست را تیره و تار می سازد و با آسیب های ناشی از انفجار مواد محترقه و آتش زا هر سلامتی به بیماری و هر آسایش به سختی تبدیل می شود!
و با این همه شگفت انگیز است که پویندگان این بیراهه به سرعت بخشی و شتاب گیری در حرکت خود اصرار می ورزند و هدفی را پی می گیرند که نمی دانند چیست! و مقصدی را دنبال می کنند که نمی دانند کجاست!
گام دوم
چهارشنبه سوری « جهل » است و با هر « دانایی » متضاد و متعارض زیرا گروه هایی از اقشار مختلف مردم جامعه از مسلمان و نامسلمان درس خوانده و درس ناخوانده استاد و مدرس معلم و مربی دانش آموز و دانشجو کارگر و کارمند زن و مرد کوچک و بزرگ با اتقان و اصرار این خرافه را باور دارند و برای ترویج آن پول خرج می کنند و وقت و انرژی صرف می نمایند و با آب و تاب و شوق و ذوق در انتظار آمدن آن می نشینند و از مدت ها قبل به ذخیره سازی ترقه و فشفشه و مواد منفجره و برنامه ریزی برای استفاده متناسب با تعداد اعضای خانواده می پردازند و هر چه می گذرد بر آتش اشتیاقشان افزوده می شود و به میزان افزایش جهل و نادانی علم و دانایی و شناخت آنان کاهش می یابد.گام سوم
چهارشنبه سوری شتاب به سوی جهل است و نادانی و گریز از عقل و خرد و دانایی زیرا «مرگ» می آفریند و در عین حال گروه هایی از مردم به سوی آن می روند و خود را در کام آن می افکنند. و نیز «نقص عضو» و «قطع عضو» به وجود می آورد و باز هم از آن استقبال می کنند!آیا نمی بینیم که همه ساله گروهی در اثر فرو رفتن در این جهل مطلق جان خویش را از دست می دهند و به زیر خاک می روند و با دست خود از حیات و زندگی سالم دنیا محروم می شوند!
آیا نمی نگریم در تخت بیمارستان ها پیکرهای غرق به خون عضوهای آسیب دیده بدن های سوخته چشم های کور شده دست و پاهای قطع شده و سایر زیان ها و رنج های ناشی از انفجار موادمحترقه را!
اگر این ها جهل نیست پس چیست و اگر جهل است چرا با تجربه و مشاهده مکرر آن باز هم در استقبال از خرافه چهارشنبه سوری سر از پا نمی شناسیم!
گام چهارم
چهارشنبه سوری از زوایه ای دیگر نیز «جهل» است و همچون سایر مصادیق جهل آزار دهنده و مختل کننده امنیت و آرامش اجتماعی می باشد.گرایش عملی به این جهل است که موجب می گردد بسیاری از دختران و زنان از ترس و هراس مزاحمت های ناشی از خرافه چهارشنبه سوری از منزل خارج نشوند زیرا کم اتفاق نیفتاده است که جاهلان شرور در مقابل پای آنها ترقه منفجر کرده اند و مواد آتش زا انداخته اند و گروهی را به شدت مجروح نموده اند و از پا انداخته اند!
همین جهل و نادانی مختل کننده آرامش و امنیت است که گروهی از خانواده ها را در خانه زندانی می کند و حتی از این که مواد آتش زایی به داخل خانه آنان بیفتد و آسیب و زیانی به جان و مالشان وارد شود در بیم و اضطراب مکرر به سر می برند!
تقید و پایبندی جاهلانه به خرافه چهارشنبه سوری است که موجب می شود آژانس های مسافربری داخل شهر کار و فعالیتشان را یا تعطیل کنند و یا به حداقل برسانند تا هم جان خود و مسافران را از خطر مرگ و نقص عضو و آسیب های دیگر برهانند و هم وسایل نقلیه خود را که با آنها به رفع نیاز و امرار معاش می پردازند باآسیب و زیان و خرابی مشاهده نکنند!
گام پنجم
چهارشنبه سوری خرافه ای است پایدار جهلی است ریشه دار باور غلطی است تاثیرگذار و به شدت نفوذ کننده و فریب دهنده به گونه ای که حتی در بعضی از خانواده های دیندار نیز رخنه می کند و برخی از افراد را فریب می دهد و به خود معتقد ومشغول می دارد!آن زن مسلمانی که 30 هزار تومان ترقه و مواد آتش زا راخریداری می کند و به همراه فرزندانش در پشت بام و حیاط خانه ترقه بازی می نماید و از اینکار به وجد و شوق می افتد و احساس تفریح و تحول می نماید نمونه و مصداقی از تاثیرپذیری یک مسلمان از خرافه چهارشنبه سوری می باشد!
آن مرد مسلمانی که با خریداری 50 هزار تومان مواد محترقه ـ با احتساب نیاز خود و خانواده و یکی از اقوام و بستگانش ـ به میهمانی می رود و در پشت بام طرقه بازی و آتش افروزی می کنند و کودک بی گناه و ناآگاهی را در اثر بازی دادن با مواد منفجره به شدت مجروح می سازند و نشانه های این جراحت را تا آخر عمر برای او به یادگار می گذارند و به طور قطع و یقین در بزرگسالی با ناله و مذمت و نفرین مواجه می سازند از مصادیق دیگر قدرت نفوذ خرافه چهارشنبه سوری در میان اقشار مختلف جامعه از جمله برخی از دینداران است!
بدیهی است این افراد و خانواده ها با اسلام آشنایی ندارند و به دینداری یکسویه و نه همه جانبه می پردازند. زیرا اگر نسبت به فرهنگ و معارف غنی و آگاهی بخش این دین مبین شناخت و بینش کافی و لازم داشتند و به وضوح می یافتند و می دانستند که اسلام به شدت با موهومات و خرافات مخالف است و در تقابل و تعارض آشتی ناپذیر با آنها قرار دارد و نیز می فهمیدند که اسلام علم را نور و جهل را ظلمت (1) و دانا را بینا و جاهل را کور می داند(2) و بر این اساس با چهارشنبه سوری و آثار و عوارض ناشی از آن به شدت مبارزه می کند و این عمل را خرافه و موهوم و عملی ضد علم و دانش و بینش و در معارضه کامل با «شرع» و «عقل» معرفی می نماید.
آیا این مسلمانان سطحی نگر و مسامحه گر در دین شناسی و کسب معرفت و شناخت های اسلامی نمی دانند که از جانب خداوند متعال مورد خطاب قرار گرفته اند که: چرا از چیزی که نسبت به آن علم و آگاهی ندارید پیروی می کنید(3) و بر این اساس هر تفکر و عمل ناصحیحی که به پیروی و تبعیت در می آورند به دلیل فقدان دانش و بینش درباره باطل و بیراهه بودن و آثار مخرب و زیانبار آن مشمول این خطاب الهی می باشد.
و آیا نمی دانند که در روز قیامت از تمام نعمت ها که عقل و خرد یکی از شریف ترین آنهاست پرسش می شود(4) و گوش و چشم و دل و آنچه می شنوند و می بینند و می اندیشند بازخواست می شوند(5) و همه اعمال حسابرسی می گردند(6) و باید پاسخ دهند که این نعم و ابزار حیات را چگونه و در چه راهی به بهره وری رساندند و چرا به جای «حقیقت» به سوی خرافات و موهومات شتافتند و هم خود و هم خانواده خود را در بیراهه های جهل و نادانی و جمود و قشری گری به حرکت در آورند. و علاوه بر آن نقشی مخرب در تمهید زمینه های مساعد و مناسب برای رشد و ترویج موهوماتی چون «چهارشنبه سوری» ایفا نمودند!
گام ششم
از «مطبوعات» غفلت نکنیم که مشهودات ومستندات در تاریخ معاصر ایران به وضوح نشان می دهد که نشریات و روزنامه ها در نشر هر باطل و از جمله هر خرافه و موهوم در جامعه بسیار موثر می باشند و همواره حکومت ها و دولت های وابسته به انگلیس و آمریکا از این ابزار کارآمد و توانمند برای تحقق اهداف و برنامه هایشان استفاده فراوان برده اند وسلطه خود در ابعاد فرهنگی سیاسی اجتماعی اقتصادی و نظامی را به کمک مطبوعات وابسته محقق ساخته اند.به یاد بیاوریم روزنامه ها و نشریاتی که در برهه و مقطعی از دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی همانند قارچ از گوشه و کنار سر برآوردند و به «مطبوعات زنجیره ای» اشتهار یافتند و با خط مشی و استراتژی قبلی و از پیش تعیین شده و با تاکتیک ها و روش های مشخص که به مرور و در طی سال های حضور مخربشان کاملتر و قوی تر شدند به جان اسلام و انقلاب و نظام اسلامی افتادند و به احکام و قوانین و ارزش های والای دین حق تاختند و در نقطه مقابل و در حالی که خود را متعهد می دانستند که هرآنچه نام و نشانی از اسلام و حکومت اسلامی دارد به زیر سئوال ببرند و حتی احکام قصاص در قرآن را مورد هتک قرار دهند تعالیم و مفاهیم غربی و آمریکایی را تبلیغ و ترویج کردند و در کنار آن و با شدت تمام به دفاع از خرافات و موهوماتی چون چهارشنبه سوری پرداختند.
گام ششم به سوی خرافه و جهل از سوی مطبوعات زنجیره ای هنوز در میان برخی از روزنامه ها و نشریات اثر و نشان دارد و اگر چه این حرکت تخریبی با آن شدت و قدرت کاهش یافته و عناصر به اصطلاح نویسنده و روزنامه نگار حامی خرافات و موهومات دستشان کوتاه و از زهر قلمشان جلوگیری شد لکن چشم های بیدار و ذهن های هشیار نویسندگان و پژوهندگان مومن و متعهد و دردآشنا تحرکات اذناب مطبوعات نشر دهنده سنن خرافی درجامعه را می بینند و راه های مقابله با آن را به اندیشه و عمل می گذارند.
آنچه تحت عنوان شش گام به سوی خرافه و جهلی به نام «چهارشنبه سوری» مطرح کردیم در دل خود راه و روش های مقابله با این خرافه و موهوم را نهفته و ذخیره کرده است و «چه باید کرد» ها را می نمایاند و معرفی می کند و هر خواننده فهیم و هوشیاری به سهولت آن را استخراج و به تامل و تعمق می گذارد.
به دیگر سخن اگر شش گام به سوی جهل و خرافه چهارشنبه سوری را به طور دقیق شناسایی کنیم ونسبت به آفات و آسیب های آن آگاهی های لازم را کسب نمائیم به خوبی می توانیم شش گام به سوی حقایق و واقعیت ها و دانش ها و بینش ها بپیمائیم و به این وسیله همه بیراهه های منتهی به این خرافه ای که سال های طولانی جامعه اسلامی ما را رنج می دهد مسدود نمائیم و به منتهای رشد و کمال و شناخت های فرهنگی واجتماعی و سیاسی دست یابیم.
پینوشت:
1 ـ قرآن کریم سوره رعد (13) آیه 16
2 ـ سوره فاطر(35) آیه 19
3 ـ سوره اسرا (17) آیه 36
4 ـ سوره تکاثر (102) آیه 8
5 ـ سوره اسرا (17) آیه 36
6 ـ سوره غاشیه (88) آیه 26 ـ سوره بقره (2) آیه 284
منبع: مرکز مطالعات شیعه
