اولیه‌ای‌ترین چراغ‌های فانوس دریایی از مفهوم روشن کردن آتش زیاد در کوه‌ها در امتداد ساحل برای هشدار به یک کشتی نزدیک شونده به ساحلی خطرناک منتج شدند. به تدریج، مردان صرفاً به منظور روشن کردن آتش در بالای آنها، شروع به ساخت برج‌های سنگی ویژه کردند. این فانوس‌های دریایی یا در بالای تپه‌ها یا در سواحل دریا ساخته شده‌اند. در بعضی مواقع، این فانوس‌های دریایی با یک زنگ همراه بودند که با جریان باد زنگ می‌زد. به تدریج اما، فانوس‌های دریایی دچار تغییرات چشمگیری شدند.
در ابتدا منبع روشنایی عموماً چوب یا ذغال سنگ سوخته بود. چراغ آرگاند، که در سال 1782 توسط دانشمند سوئیسی، Aimé Argand اختراع شد، با شعله دودی ثابت خود باعث روشنایی فانوس دریایی شد. مدل‌های اولیه از شیشه‌های زمینی استفاده می‌کردند که بعضاً در اطراف فتیله رنگ می‌شدند. مدل‌های بعدی از یک گوشته دی اکسید توریم معلق بر روی شعله استفاده می‌کردند، و باعث ایجاد یک نور روشن و پایدار می شدند.
فانوس‌های دریایی مدرن
با گذشت سال‌ها، فانوس‌های دریایی در طراحی‌هایشان تکامل یافته‌اند. با این حال، مفهوم اساسی تغییری نکرده است.- دوره مدرن فانوس دریایی از اواخر قرن 18 آغاز شد، زیرا ساخت فانوس دریایی با افزایش سطح تجارت امن در اقیانوس همراه بود. پیشرفت در مهندسی سازه و تجهیزات جدید و کارآمد در زمینه نورپردازی امکان ایجاد فانوس‌های بزرگتر و قدرتمندتر را فراهم آورد. فانوس‌های دریایی به طور کلی بر اساس اصل انعکاس نور عمودی بر روی یک سطح افقی کار می‌کنند عملکرد فانوس دریایی به سمت تهیه یک هشدار قابل مشاهده در برابر خطرات حمل و نقل، مانند سنگ یا صخره، تغییر یافت.
- فانوس دریایی ممکن است در امتداد مناطق خطرناک ساحلی اقیانوس‌ها و خلیج‌ها ساخته شود. همچنین ممکن است در ورودی شهر بندری یا در وسط دریاهای مرتفع نیز احداث شود.
- آنها طوری ساخته می‌شوند که یک نور مکانیزه بزرگ را در بالای برج در یک اتاق ویژه با پنجره‌های شیشه‌ای جا دهند.
- ارتفاع فانوس دریایی با توجه به محل و ویژگی‌های اقلیمی آن متفاوت است. به طور کلی با استفاده از مثلثات محاسبه می‌شود که در آن فرد باید ریشه مربعی ارتفاع نور را در بالای سطح آب محاسبه کند. در حالت ایده آل، ارتفاع بر حسب فوت اندازه گیری می‌شود و در 17ر1 ضرب می‌شود تا فاصله دقیقی در رابطه با افق دید به دست آید. این فاصله سپس به مایل دریایی محاسبه می‌شود.
- در مقابل فانوس‌های اولیه که از سنگ ساخته می‌شدند، فانوس‌های مدرن از جنس بتون و فولاد هستند. شکل فانوس دریایی نیز متفاوت شده است. با این حال، کل ساختار به گونه‌ای ساخته می‌شود که از جوِ شور و پوسیدگی و پارگی ناشی از وزش باد دریا جان سالم به در برد.
- این سازه به طور کلی دارای یک راه پله مارپیچ در داخل آن به همراه اتاق‌هایی است که برای تعمیر و نگهداری فانوس دریایی اختصاص داده شده است. در بعضی مواقع، یک فانوس دریایی می‌تواند اتاق‌هایی برای اسکان نگهبان فانوس دریایی نیز داشته باشد.
- ورودی فانوس دریایی معمولاً به گونه‌ای طراحی شده است که فضای داخلی آن را از ورود احتمالی آب جزر و مد محافظت می‌کند.
فانوس‌های دریایی چگونه کار می‌کنند
- به غیر از ساختار برج و محل اقامت نگهبان فانوس دریایی، فانوس دریایی به طور کلی دارای یک اتاق سوخت رسانی، یک اتاق علامت دهی ساحلی، و محلی برای قایق‌هاست. این وظیفه نگهبان فانوس دریایی است که کارهای مربوط به فانوس دریایی را به صورت کامل و منظم انجام داده و شرایط آب و هوایی ساحلی را به مقامات نگهبان ساحلی منتقل کند.- بر خلاف فانوس‌های دریایی اولیه که در بالای خود آتش‌های بزرگی داشتند، فانوس‌های مدرن در قله خود دارای لامپ‌های واقعی هستند. تا قرن 19 این لامپ‌ها با سوخت‌هایی نظیر روغن کُلزا، روغن نهنگ، چربی خوک و به دنبال آن نفت سفید روشن می‌شدند. تا قرن بیستم، نفت سفید با گاز استیلن یا برق جایگزین شد. ظهور لامپ‌های برقی باعث شده است تا نگهداری کلی فانوس‌های دریایی آسان‌تر شود.
- فانوس‌های دریایی به طور کلی بر اساس اصل انعکاس نور عمودی بر روی یک سطح افقی کار می‌کنند. بر این سطح افقی لنزهای غول پیکری به نام لنزهای فرنل چسبیده است. این نوع لنز، نور را به صورت پرتوی نور منعکس می کند. به طور کلی، اگر این فانوس دریایی در ساحل واقع شده باشد، لنزها قابلیت تغییر موقعیت 180 درجه‌ای دارند. اما اگر فانوس دریایی بر روی صخره‌ای در وسط دریا بنا شده باشد، در این صورت لنزها با حرکت دایره‌ای در جهت عقربه‌های ساعت به طور مداوم می‌چرخند. این لنزها چنان قدرتمند هستند که پرتو نور حتی با وجود شرایط جوی بسیار مه آلود به راحتی قابل مشاهده است.
- در زمان‌های قدیم‌تر، لنزها باید هر دو ساعت یکبار کوک می‌شدند تا به صورت ساعتگرد بچرخند. از جیوه مایع در پایه آن برای جلوگیری از اصطکاک استفاده می‌شد. با این حال، این روش اکنون توسط فانوس‌های مکانیزه که از غروب آفتاب شروع به کار می‌کنند و به طور خودکار با شروع سپیده دم خاموش می‌شوند، جایگزین شده است.
با این چراغ‌های ساحلی جالب اکنون در بیشتر کشورها به عنوان مکان‌های میراث فرهنگی رفتار می‌شود. در حقیقت، گشت و گذارهایی برای مشاهده و درک اهمیت فانوس دریایی برای ایمنی کشتی‌های دریایی و دفاع ساحلی اختصاص داده شده است.
به طور خلاصه، فانوس دریایی برج، ساختمان یا نوع دیگری از سازه است که برای ساطع کردن نور از سیستم لامپ‌ها و لنزها و نیز به عنوان کمک ناوبری در دریا یا در آبراهه‌های داخلی طراحی شده است. آنها همچنین در ناوبری هوایی کمک می‌کنند. پس از استفاده گسترده از آنها در گذشته، تعداد فانوس‌های دریایی عملیاتی اکنون به دلیل هزینه نگهداری آنها و استفاده از سیستم‌های پیمایش الکترونیکی به جای آنها، کاهش یافته است.
منبع: Anuja Marathe Kanhere
