اقامه نماز و دعا عموماً به عنوان رفتار و وظیفه‌ای دینی عنوان می‌شود اما امروزه با پیشرفت علم پزشکی و تحقیقات مربوط به سلامت، جنبه‌های علمی تأثیر نماز بر سلامتی کشف شده است.

یکی از این موارد، تاثیر و فواید نماز بر بیماری تیروئید است، نمازگزار با حفظ آرامش و تسلط بر استرس در هنگام گرفتن غسل، وضو، نماز، سجده و دعا... ، به ناراحتی های هیجانی و شوک های مختلفی که زمینه این بیماری را فراهم می کنند پاسخ مثبت می دهند ،

مطلب پیش رو گوشه‌ای از فواید پزشکی نماز بر بیماری تیروئید است که شما را به مطالعه آن در راسخون دعوت می کنیم.

تعریف تیروید:

تیروئید غده ای است به شکل پروانه در جلوی گردن در پایین حنجره و بالای استخوانهای ترقوه، تیروئید دو نوع هورمون ترشح می کند به نام های T4 و T3 کار این هورمون ها تنظیم چگونگی مصرف و ذخیره انرژی در بدن است. در حقیقت تیروئید مسئول تنظیم سوخت و ساز بدن می باشد.

عملکرد تیروئید توسط غدة دیگری در بدن به نام هیپوفیز تنظیم می شود. هیپوفیز در مغز قرار دارد و با ترشح هورمون محرک تیروئید، باعث افزایش ترشح هورمونهای تیروئید می شود. تیروئید ممکن است دچار کم کاری یا پرکاری شود.

تاثیر نماز بر بیماری تیروئید

.در اصطلاح لغوی مردم کرمان (به ویژه در گویش سیرجانی)، از بیماری گواتر تیروئید باعنوان "غمباد"‌(غم + باد) نام برده می شود.

چرا که تجربه به آنها نشان داده است این بیماری که تظاهر عمده ی آن به صورت بزرگی منتشر غده تیرویید است، بیشتر در اشخاصی بروز می کند که در معرض غم و غصه و ناراحتی بیشتری در طول زندگی خود بوده اند!

رویدادهای زندگی استرس زا میتواند باعث ایجاد این بیماری و یا بدتر شدن علایم آن شود.اگر از تاثیر نماز در رفع اضطراب و استرس و افسردگی اطلاعی داشته باشیم. همواره در زندگی از این واجب الهی غافل نخواهم شد

آثار نماز جهت رسیدن به آرامش و غم زدایی در متون دینی

1- تاثیر غسل و دو رکعت نماز در رفع غم و اندوه
برای رفع غم و اندوه (و حلّ مشکل) غسل می کنی و دو رکعت نماز می گذاری و می گویی:
یا فارِجَ الْهَمِّ، وَ یا کاشِفَ الْغَمِّ، یا رَحْمنَ الدُّنْیا وَالْأخِرَةِ وَ رَحیمَهُما،

ای گشاینده گرفتاری، و ای برطرف کننده اندوه، ای بخشنده و مهربان دنیا و آخرت،
فَرِّجْ هَمّی وَاکشِفْ غَمّی، یا اللَّهُ الْواحِدُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ، الَّذی لَمْ یلِدْ وَ لَمْ

گرفتاریم بگشا و اندوهم برطرف کن، ای خدای یگانه یکتا و بی نیاز که نزاد و
یولَدْ، وَ لَمْ یکنْ لَهُ کفُواً احَدٌ، اعْصِمْنی وَ طَهِّرْنی، وَ اذْهَبْ بِبَلِیتی.

زاییده نشد و برایش شبیه و مانندی نیست، مرا (از گناه) بازدار و پاکم کن و بلا را از من دور گردان.
و بخوان «آیةالکرسی» و سوره «قل اعوذ بربّ الفلق» و «قل اعوذ بربّ النّاس» را (و حلّ مشکل خود را از خدا بخواه).[1]

2- تاثیر دعا و سجده در رفع غم و اندوه
برای رفع غم و اندوه به سجده می روی وصد مرتبه می گویی:

یا حَی یا قَیومُ، یا لا الهَ الَّا انْتَ، بِرَحْمَتِک اسْتَغیثُ، فَاکفِنی ما

ای زنده، ای پاینده، ای که جز تو معبودی نیست، از لطف و رحمتت کمک می طلبم، پس آنچه مرا به

اهَمَّنی، وَ لا تَکلْنی الی نَفْسی.[2]

زحمت انداخته کفایت کن، و مرا به خودم وامگذار.

3- تاثیر وضو و نماز در غم زدایی
نماز و عبادت یکی از عوامل غم زدائی است «مسمع» می گوید امام صادق علیه السلام به من فرمود:

«ای مسمع! وقتی یکی از شما دچار غم و اندوه دنیا شد، چه مانعی دارد که وضو بگیرد و به جایگاه عبادت خود برود و دو رکعت نماز بگذارد و دعا کند که خداوند اندوه اش را بر طرف سازد، مگر خداوند در قرآن نفرموده است:

وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ[3]
کمک بجویید به صبر «روزه» و نماز.

4- تاثیر نماز شب در غم زدایی
نماز شب نیز یکی دیگر عوامل رفع حزن و غم است امام صادق علیه السلام فرمود:

صَلَاةُ اللَّیلِ... وَ تُذْهِبُ الْهَمّ[4]

نماز شب غم و اندوه را از بین می برد.

5- تاثیر تقسیم اوقات در غم زدایی
امام رضا(علیه‌السلام) کوشش کنید اوقات شما چهار زمان باشد؛ وقتى براى عبادت و خلوت با خدا، زمانى براى تأمین معاش، سعتى براى معاشرت با برادران مورد اعتماد و کسانى که شما را به عیب هایتان واقف مى سازند و در باطن به شما خلوص و صفا دارند و وقتى را هم به تفریحات و لذایذ خود اختصاص مى دهید و از شادى ساعت هاى تفریح، نیروى لازم براى عمل به وظایف وقت هاى دیگر را تأمین کنید».(5)

نتایج علمی و تحقیقی نماز بر بیماری تیروئید
این باور قدیمی کرمانیان، توسط منابع علمی جدید نیز تا حدودی تأیید می شود. چرا که" طی سالیان دراز، پزشکان بروز پُرکاری تیرویید را متعاقب ناراحتی های هیجانی، استرس و شوک های مختلف، گزارش کرده اند؛ مثل داغدیدگی، گرفتاری ها و بحران های زناشویی، نگرانی های خانوادگی و مالی، تصادف و ... . (6)

هر چند که عوامل مختلفی، بصورت پدیده های زنجیره ای و پی درپی، در تیرویید، بیماری ایجاد می کنند، ولی شواهد محکم نشان می دهد که استرس های روانی ـ اجتماعی و گرفتاری های هیجانی می تواند اثر آشکاری در شروع بیماری داشته باشد.

محققان تصورات و احساسات انسان را پل ارنباطی جسم و روح می دانند.بنابراین هر عاملی که سبب تخفیف و کاهش استرس ها شود، می تواند به عنوان پیشگیری کننده از برخی بیماری های غده تیرویید مطرح گردد.

در پاییز ۱۹۹۴ یک پزشک محقق آمریکایی به نام"ارنست - لی ـ رسی" پس از سال ها تحقیق، مقوله ای به نام "پزشکی انسانی" را پیشنهاد داد که در آن "احساس" به عنوان پل ارتباطی میان "جسم و روح" معرفی شده است.

بدین معنا که این محقق آمریکایی و همکارانش به اثبات رسانده اند که روان از طریق تصورات و احساسات انسان بر "ژن ها" تاثیر می گذارد و انقلاب نوین که متحول کننده عرصه علم خواهد بود، ورود احساس و روان در دنیای پزشکی است. (7)

نتیجه:
از تاثیر نماز بر بیماری تیروئید در در رفع اضطراب و استرس و افسردگی به این نکته رسیدیم که روح و روان قدرتمند نمازگزار می تواند پیشگیری کننده و حتی درمانگر بسیاری از بیماری های جسمی(از جمله بیماری های تیروئید) باشد.زیرا نماز تلقین های امید بخش و زندگی ساز توام با نماز که در صورت حضور قلب و توجه به مفاهیم نماز تجلی می کنند، به نمازگزار حس همه جانبه امنیت روانی را هدیه می دهد.

پی نوشت :
1.بحارالانوار، ج 69، ص 48.
2. نهج الفصاحه، حدیث 2961.
3.بقره/ 45
4 . وسائل الشیعه، ج 5، ص 272؛ بحارالانوار، ج 59، ص 268.
5. بحارالانوار، ج75، ص321.

6. روانپزشکی لینفورد ـ ریس(ویراستار:دکترعظیم وهابزاده) ـ ص ۱۷۲
7. شرح تحقیقات این پزشک و همکارانش در سال های اخیر در ماهنامه ای موسوم به "پیشنهاد" به چاپ می رسید. هر چند که نتایج او با امکانات امروزی علم بشر کمی غلو آمیز به نظر می رسد و شاید به همین دلیل نتایج او هنوز در منابع معتبرتر علمی، به چاپ نرسیده اند.

منبع:
https://hawzah.net/fa/LifeStyle/View/52028
http://www.sibtayn.com
https://www.porseman.com/article/
* نویسنده بخشی از این مقاله: دکتر مجید ملک محمدی
*این مقاله در تاریخ 05/08/ 1401 بروزرسانی شده است