خدا نکند دوستت حرفی بزند، تا کلماتش را زیر میکروسکوپ نبری و منظورش را نفهمی، آرام نمی‌گیری؛ ولی حالا که داری فیلم می‌بینی یا بازی می‌کنی؛ آنقدر فَنِ‌شان شده‌ای که هزار لایک برای سازنده‌اش می‌فرستی و ندانسته ویروس‌هایی را که سویت پرتاب می‌شوند دانلود می‌کنی.
- هرچه بزرگ‌ترها برای دیدن فیلم یا بازی کردن گیر می‌دهند، با غُرّش اخم‌هایت صدای‌شان را به گیرستان تاریخ می‌فرستی؛ چون هنوز نخوانده‌ای که سازنده‌های رسانه‌ها، پیام‌هاشان را توی اتاق شیشه‌ای در بسته تو محاصره 5 در گذاشتند تا فقط بچه‌زرنگ‌ها با کلیدهای سواد رسانه‌ای بازشان کنند و جای ویروس‌ها بهترین دانسته‌هایش را دانلود کنند؛ درست مثل نقشه‌ی گنج‌ها! دست چپت را باز کن! هر انگشتت یک کلیده؛ وقتی در را باز می‌کند که به سؤال‌های پایین جواب بدهی.
- حالا مسابقه! هر کی درها را باز کرد برنده است. از خانواده بخواه که کنارت بنشینند و فیلم را با هم ببینید تا با هوشت و کمک آنها کلیدهایش را باز کنی و ببری.
کلید اوّل: قالب
تا آخر کهکشان‌ها محو حرف‌های بازیگرها شدی و نمی‌دانی موسیقی یا فیلم‌برداری یا گریم آهنربای جذب تو شده. برای دانستن جواب بده که در فیلم از چه قالب‌هایی مثل طنز و عاشقانه و از چه فن‌هایی برای فن کردنت استفاده شده که تو حتّی در خواب هم ادامه‌ی فیلم را با موسیقی خُرّوپُف می‌بینی؟
کلید دوّم: گیرنده
آنقدر چسب فیلم شده‌ای که حواست به بازکردن کلید نیست؛ انگار فرستنده زده به دارت گیرنده.
این کلید خودتی! مخاطب خاص فیلم! می‌دانی سازنده‌ها به زدن پیام، درست وسط دارتِ ذهن مخاطب‌‌شان فکر می‌کنند و تو برای بازکردنش باید به این سؤال‌ها جواب بدهی: فیلم برای چه نوع مخاطبی ساخته شده؟ کی و چطور پخش می‌شود؟ مدل پخش چه ارتباطی با مخاطب‌ها دارد؟ تو و خانواده‌ات هریک چه درک متفاوتی ازش دارید؟
این کلید خودتی! مخاطب خاص فیلم! می‌دانی سازنده‌ها به زدن پیام، درست وسط دارتِ ذهن مخاطب‌‌شان فکر می‌کنند و تو برای بازکردنش باید به این سؤال‌ها جواب بدهی: فیلم برای چه نوع مخاطبی ساخته شده؟ کی و چطور پخش می‌شود؟ مدل پخش چه ارتباطی با مخاطب‌ها دارد؟ تو و خانواده‌ات هریک چه درک متفاوتی ازش دارید؟
کلید سوّم: فرستنده
وقتی پستی از ناشناسی برایت می‌آید، جز زوم روی پروفایلش، عکس‌های تولدش را هم از اینترنت درخواست می‌کنی تا بشناسیش؛ ولی سازنده‌ی فیلمی را که عاشقشی نمی‌شناسی.
همین حالا جواب بده: کی فیلم را ساخته؟ کی پخش کرده؟ کی سود می‌برد؟ کی حمایت می‌کند؟ چه رسانه‌هایی تبلیغش می‌کنند؟
همین حالا جواب بده: کی فیلم را ساخته؟ کی پخش کرده؟ کی سود می‌برد؟ کی حمایت می‌کند؟ چه رسانه‌هایی تبلیغش می‌کنند؟
کلید چهارم: هدف
عجب! مدل خنده‌ات هم شبیه بازیگر شده. چرا فیلم هر چه نشان می‌دهد همان را انجام می‌دهی؟! اصلاً فکر کردی این فیلم چه پیامی رو ،چه صاف و چه راه‌راه، به تو منتقل می‌کند؟ یه دور پیام همبرگری این فیلم رو برای خودت سرو کن تا کلیدش را باز کنی.
کلید پنجم: فرهنگ
به نظرت فیلم به چه مدل زندگی خاصی گیر داده؟ با علم ریاضیت بگو: چه ارزش‌هایی را فاکتور گرفته و چه ارزش‌های جدیدی را به توان رسانده، البته بدون کفش پاشنه بلند؟
***
***
- بالاخره پنج در هم باز شد! پیام فیلم را فهمیدی! دوستم! جایزه‌ات: لایک، فقط برای تو که تونستی پنج کلید سواد رسانه‌ای را برای این فیلم باز کنی. حالا فهمیدی آ‌ن‌قدرها هم خوب و خاص نبود که عاشقش شوی.
- منبع: مجله باران
