آمارها نشان از کشته شدن هر ساله، سه هزار کودک و نوجوان در اثر تصادفات رانندگی در کشور دارد. براساس بررسی های به عمل آمده در خصوص علل این سوانح اعلام شده است که بخش قابل توجهی از این تصادفات به دلیل وجود نقص فنی در خودروها است. به همین منظور از ابتدای مهر ماه سال جاری و هم زمان با بازگشایی مدارس، اجباری کردن داشتن معاینه فنی برای سرویس دانش آموزان طرحی است که بسیار ضروری به نظر می رسد.
به کارگیری یک نفر مراقب در سرویس های دانش آموزی طرحی است که در سال تحصیلی جاری از سوی وزارت آموزش و پرورش و نیز وزارت راه و ترابری به اجرا در می آید. هدف از این طرح کنترل رفتارها و انجام کارهای خطرناک دانش آموزان، جلوگیری از آزار و اذیت آن‌ها یا همان کودک آزاری، کمک در عبور از خیابان و هر اقدامی که به حفظ سلامت دانش آموزان و جلوگیری از حوادث و اتفاقات ناخوشایند کمک کند، اعلام شده است.
طرح به کارگیری تاکسی‌های سازمان تاکسیرانی دولت آیین نامه‌ای برای سرویس مدارس تصویب کرده است و مطابق با ماده ۷ این آیین نامه، تهیه و به کارگیری سرویس مدارس باید با تایید شهرداری ها و در مواردی که شهرداری وجود ندارد با تایید بخشداری ها انجام شود. برای پاسخگویی به نیاز مدارس و والدین به منظور تهیه سرویس دانش آموزان در شهر تهران ۲۶ هزار وسیله نقلیه مورد نیاز است. در سال جاری مسئولیت تامین این نیاز بر عهده سازمان تاکسیرانی گذاشته شده است. این تاکسی ها علاوه بر معاینه فنی باید بیمه سرنشین و راننده بالای ۲۳ سال و متاهل داشته باشند. چنانچه مدرسه یا والدین سرویس دانش آموزان خود را وسیله نقلیه ای به جز تاکسی های سازمان تاکسیرانی انتخاب کنند، مسئولیت هر نوع اتفاقی با خودشان است.
به هر حال با شروع فصل مدرسه یکی از نگرانی‌های والدین، خطراتی است که در سرویس مدرسه ممکن است برای دانش آموزان ایجاد شود. اغلب حوادث برای دانش آموزان در اتوبوس هنگامی رخ میدهد که آن‌ها در حال انتظار برای سرویس یا سوار شدن یا پیاده شدن هستند. این در حالی است که رعایت چند نکته ساده موجب می شود دانش آموزان کمتر دچار صدمات ناشی از تصادف با سرویس شوند.
از دانش آموزان بخواهید در محلی امن برای مثال پیاده رو و دور از رفت و آمد خودروها در انتظار سرویس مدرسه خود باشند. اطمینان حاصل کنید که کودکان تا هنگامی که خودرو کاملا متوقف نشده، در آن باز نشده و راننده اجازه ورود نداده است سوار سرویس نشوند. به دانش آموزان یادآوری کنید که هرگز نباید پشت اتوبوس بدوند چون ممکن است موقع دور یا نزدیک شدن کودکان به سرویس راننده آن‌ها نبیند.
سرویس مدرسه هم مانند یک کلاس است و راننده معلم آن پس حتما باید به دانش آموزان خود توضیح دهید که به حرف راننده توجه کنند. یک نکته مهم در انتخاب سرویس یا اتوبوس مدرسه داشتن راننده ای ماهر و از نظر جسمی سالم است نه تنها در رانندگی مهارت کامل را داشته باشد بلکه مهارت برقراری ارتباط خوب هنگام صحبت کردن و گوشزد کردن نکات ایمنی را با دانش آموزان داشته باشد.
به دانش آموزان بگویید یک صندلی مناسب را انتخاب کنند و روی آن بنشینند. در هنگام حرکت سرویس مدرسه به هیچ عنوان از جای خود بلند نشوند زیرا یک ترمز ناگهانی موجب زمین خوردن آن‌ها خواهد شد.
مواظب باشید دانش آموزان در داخل سرویس به هم چیزی پرتاب نکنند زیرا ممکن است به راننده اصابت کند. از دانش آموزان بخواهید با صدای بلند صحبت نکنند. صدای همهمه بچه‌ها در خودرو سبب حواس پرتی راننده و توجه نکردن او به محیط بیرون و کاهش تمرکز و عکس العمل به اتفاقات بیرون از جمله چراغ قرمز و هشدارهای پلیس می شود. هیچ گاه با راننده صحبت نکنند چرا که ممکن است سبب تصادف شود. از دانش آموزان بخواهید در داخل وسیله نقلیه غذا نخورند چون در صورت بروز مشکل راننده در هنگام رانندگی نمی تواند به آن‌ها کمک کند. به آن‌ها بگویید سر و دست‌ها را از پنجره اتوبوس بیرون نکنند.
احساس امنیت: باید به فرزند خود بیاموزید که هر انسانی حق و حقوقی دارد؛ از جمله حق نفس کشیدن، حق زنده ماندن و بسیاری حقوق دیگر. کودک باید بداند که حق امن ماندن و امنیت داشتن جزو حقوق طبیعی اوست و دیگران وظیفه دارند این حق او را به رسمیت بشناسند و رعایت کنند. کودک باید بداند که صاحب تمام بدن خود است و کسی حق ندارد بدون رضایت او و والدین‌اش، بدن وی را لمس کند.
کمک گرفتن از دیگران در برابر باج گیرها: افرادی که از بچه‌ها باج گیری می‌کنند از لحاظ روانی افرادی ترسو هستند که در برابر جمع هراسان می شوند و پا به فرار می گذارند. باید به کودک خود آموزش دهید که در چنین مواردی از دوستان نزدیک خود کمک بگیرد و حتما مساله را با مسوولان مدرسه یا با پدر و مادر در میان بگذارد. البته حتما به کودک بگویید در مواردی که باج گیرها برای او تهدید جانی داشتند مقاومت نکند. گاهی بچه ها از ترس اینکه به خاطر از دست دادن وسایل شان توسط والدین خود تنبیه شوند، به هیچ عنوان تسلیم نمی شوند و این بسیار خطرناک است.
منبع: کودکان نابغه و باهوش، فاطمه تقدسی‌نیا، صص320-317 و صص175-174، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
