آشنایی با خواص بی‌نظیر دانه آفتابگردان

خواص دانه آفتابگردان

دانه های آفتابگردان مواد منحصر به فردی هستند و مواد مغذی فراوانی در خود دارند. در حقیقت دانه های آفتابگردان یکی از ۱۰ ماده برتر غنی از ویتامین E، مس، ویتامین های B ای همچون تیامین، فسفر ، سلنیم و سایر موارد هستند.

دانه آفتابگردان همانند سایر آجیل ها و دانه ها، منبع خوب و سالمی از اسیدهای چرب ضروری است. یکی از اسیدهای چربی که در این دانه ها وجود دارد لینولئیک اسید نام دارد. علاوه بر این، دانه های آفتابگردان منبع خوبی از فیبر، اسیدهای آمینه(به خصوص تریپتوفان) ، ویتامین ، فیتوسترول ها و مواد دیگر است.

با اینکه بیشتر افراد بر این باورند که مصرف چربی می تواند به افزایش وزن ناخواسته منجر شود اما واقعیت همیشه چنین نیست. مصرف اسیدهای چرب سالم می تواند به سیستم قلبی عروقی سالم منجر شود و وزن بدن را در مقدار پایدار و ثابت نگه دارد.

همچنین مصرف چنین چربی هایی می تواند سطح التهاب بدن را کاهش دهد. منابع سالمی از چربی ها همچون مواردی که در دانه آفتابگردان یافت می شود، بلوک های سازنده غشاهای سلولی در نظر گرفته می شوند و می توانند سطح هورمون ها را متعادل سازند، جذب مواد غذایی در طول وعده غذایی را کندتر کنند و به شما اجازه دهند مدت زمان طولانی تری سیر بمانید.

این چربی ها همچنین به عنوان حاملان ویتامین های محلول در چربی همچون ویتامین های A،D،E و K عمل می کنند. با اضافه کردن منابع سالم چربی به رژیم غذایی می توانید بدن سالم تری داشته باشید.

درباره دانه آفتابگردان

دانه آفتابگردان از گل آفتابگردان به دست می آید. گل های زرد رنگ دانه های کوچک خوردنی را تولید می کنند که رنگ خاکستری یا سبز مانندی دارند.

بر اساس گفته های موسسه ملی آفتابگردان، آفتابگردان در واقع بومی آمریکای شمالی است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد گل آفتابگردان توسط آمریکایی های بومی به مدت ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد کشت می شدند. با اینحال، این گل برای اولین بار در اروپا کشف شده و سپس به قسمت های دیگری همچون روسیه منتقل شده است.

دانه های آفتابگردان منبع عالی از مواد مغذی ضروری همچون ویتامین E هستند که به عنوان گاما توکوفرول نیز شناخته شده اند. ویتامین E یک آنتی اکسیدان قدرتمند است و در بیشتر آجیل ها و دانه ها یافت می شود اما دانه آفتابگردان یکی از بهترین منابع طبیعی این انتی اکسیدان محصوب می شود و می تواند در مبارزه با رادیکال های ازاد مفید باشد.

دانه آفتابگردان به لطف توانایی آن برای کاهش کلسترول بد خون و پیشگیری از پرفشاری به عنوان یک ماده تقویت کننده سلامت قلبی-عروقی شناخته شده است.

این ماده اثرات مثبت دیگری در پیشگیری از سرطان، کاهش سردرد و گرفتگی های عضلانی، بهبود سم زدایی و داشتن پوستی سالم دارد.

ارزش غذایی تخم آفتابگردان

یک چهارم پیمانه از دانه های آفتابگردان می تواند مواد مغذی زیر را فراهم کند:

۱۹۰کالری

۱۶ گرم چربی

۶ گرم پروتئین و ۴ گرم فیبر

۸۲ درصد از ویتامینE

۷۰درصد از نیاز روزانه بدن به مس

۴۳ درصد از ویتامین B1

۳۴ درصد از منگنز

۳۴ درصد از سلنیم

۳۳ درصد از فسفر

۲۸ درصد از منیزیم

۲۸ درصد از ویتامین B6

۲۰ درصد از فولات

۱۸ درصد از ویتامین B3

۶ خاصیت دانه آفتابگردان

دانه آفتابگردان و سلامت قلب

وجود ویتامین E بالا در این دانه ها(۸۰ درصد از نیاز روزانه بدن به این ویتامین با یک چهارم پیمانه از دانه ها افتابگردان تامین می شود)به کاهش التهاب بدن کمک می کند و جلوی ابتلا به بیماری های متعددی را می گیرد.

ویتامین E که به عنوان گاما توکوفرول نیز شناخته شده است یک آنتی اکسیدان قدرتمند است و در اجیل ها و دانه هایی همچون دانه آفتابگردان یافت می شود. محققان در حال حاضر می دانند که سطح بالای التهاب با خطر ابتلا به بیماری های قلبی مرتبط است و می تواند خطر سکته، سرطان، دیابت و حتی اختلالاتی همچون آلزایمر و پارکینسون را افزایش دهد.

مصرف مکرر دانه های آفتابگردان می تواند سطح کلسترول را متعادل نگه دارد،فشار خون را کمتر کند و از بروز بیماری های قلبی پیشگیری نماید. دانه آفتابگردان غنی از آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضد التهابی است که استرس اکسیداتیور را کاهش می دهد و از حضور رادیکال های ازاد در بدن می کاهد. بر اساس یکی از مطالعه منتشر شده در مجله Agricultural and Food Chemistry، مزایای فیتوسترول موجود در دانه ها و آجیل ها در دانه آفتابگردان بیشتر است.

فیتوسترول مسئول متعادل نگه داشتن سطح کلسترول های ناسالم در بدن است و همین امر می تواند بهترین پیشگیری برای بیماری های قلبی عروقی باشد.

ویتامین E یک نوع ویتامین محلول در چربی است. این موضوع بدین معنی است که برای جذب شدن در بدن باید به همراه چربی مصرف شود. همین امر مزایای دانه آفتابگردان برای جذب ویتامین E را بیشتر می کند. آنتی اکسیدان های ویتامین E در ذرات کلسترول یافت می شود و می تواند از اسیب رادیکال های آزاد جلوگیری کند.

خواص ضدسرطانی دانه های آفتابگردان

مطالعات نشان می دهد دانه آفتابگردان برای پیشگیری از سرطان مفید است. محدوده مهم آنتی اکسیدان ها، مواد معدنی و سایر ویتامین های موجود در دانه آفتابگردان به کاهش استرس اکسیداتیو کمک می کند و جلوی بروز سرطان را می گیرد.

مطالعات انجام شده نشان می دهد مواد مغذی موجود در دانه های آفتابگردان ترکیبات پیشگیرانه شیمیایی دارند که فاز اولیه رشد و توسعه سرطان را خنثی می کنند و جلوی رشد تومورها را می گیرند. آنتی اکسیدان هایی که در دانه آفتابگردان یافت می شود برای ترمیم DNA مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند رشد سلول های سرطانی را کندتر کند.

همین امر باعث می شود مصرف دانه آفتابگردان بهترین روش برای پیشگیری از سرطان باشد و خطر عود آن را کاهش دهد. گاما توکوفرول( ویتامین E) نیز اثر موثری در کمک به پیشگیری از سرطان خواهد داشت. مطالعات نشان می دهد که ویتامین E از مردان در برابر سرطان پروستات محافظت می کند.

مطالعه جدید انجام شده در دانشگاه تگزاس نشان می دهد که این ماده می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه کمک کند. دانه آفتابگردان در برگیرنده سلنیم نیز هست. این ماده آنتی اکسیدانی است که برای پیشگیری از سرطان سینه مهم است. مطالعات انجام شده بر روی سلنیم نشان می دهد که این ماده به ترمیم DNA کمک می کند و در سم زدایی مواد مضر مفید است. سلنیم به بدن کمک می کند جلوی رشد و تکثیر سلول های سرطانی را بگیرد و رشد تومورها را متوقف سازد.

مزایای دانه افتابگردان برای تنظیم تیروئید

متأسفانه، کتابخانه ملی ایالات متحده و موسسه ملی بهداشت اکنون تخمین می زنند که حدود ۲۷ میلیون آمریکایی از بیماری تیروئید رنج می برند، در حالی که زنان و افراد مسن حتی بیشتر حساس هستند.

یکی از دلایل عمده اختلالات تیروئید، از جمله کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید، کمبود سلنیم معدنی است که دانه های آفتابگردان خوشبختانه منبع خوبی از آن هستند. غده تیروئید مسئول تنظیم دمای بدن، ضربان قلب، تولید پروتئین و کنترل میزان متابولیسم بدن است.

بنابراین اختلال تیروئید با علائم مختلفی (افزایش وزن، خستگی، دمای بدن غیر طبیعی و غیره) نشان داده می شود و تشخیص آن بدون آزمایش خون و ادرار می تواند مشکل باشد. یک نکته کلیدی برای کنترل اختلالات تیروئیدی بدون استفاده از دارو؛ مصرف سلنیم و ید در رژیم غذایی است.

سلامت استخوان با مصرف دانه آفتابگردان

دانه های آفتابگردان مقادیر بالایی از مواد معدنی همچون منیزیم را فراهم می کند که بیشتر افراد دچار کمبود آن هستند. منیزیم نقش مهمی در داخل بدن دارد.

این ماده به تعادل نسبت کلسیم/پتاسیم در داخل سلول ها کمک می کند و برای سلامت کلی سیستم قلبی عروقی ضروری است و به داشتن فشار خون سالم کمک می نماید.

این ماده ساختار اسکلتی را سالم نگه می دارد و به پیشگیری از شرایط مرتبط با از دست دادن چگالی مواد معدنی در استخوان کمک می کند. منیزیم به کاهش سردردهای میگرنی مزمن، یبوست، خستگی مزمن و حتی نشانه های مرتبط با خلق و خو همچون افسردگی و اضطراب کمک می کند.

دانه های آفتابگردان منبع غنی از ویتامین B همچون ویتامین B5 هستند. همانند سایر انواع ویتامین B ویتامین B5 نیز نقش مهمی در متابولیسم انرژی دارد زیرا به عنوان کوآنزیم در واکنش های شیمیایی تولید کننده انرژی در داخل بدن عمل می کند. اسید پانتوتنیک نقش مهمی در سنتز چربی ها، تنظیم هورمون ها و حفظ سلامت و عملکرد مغز دارد. با اینکه کمبود شدید ویتامین B5 زیاد شایع نیست اما کمبود خفیف نیز در برگیرنده نشانه هایی همچون خستگی، گرفتگی عضلانی و پلانتار فاشئیت (Plantar Fasciitis) است.

خواص دانه های آفتاب گردان برای تنظیم قندخون

رژیم غذایی غنی از آجیل ها و دانه ها می تواند میزان هیپرگلیسمی را کاهش دهد و به تعادل سطح قند خون کمک نماید. این موضوع احتمال ایجاد سندرم متابولیک از جمله دیابت یا مقاومت به انسولین را کاهش می دهد. ما می دانیم جمعیت هایی که رژیم غذایی غنی از دانه ها و آجیل ها دارند، ترکیبات موجود در دانه ها به مبارزه با بیماری های ناشی از قند خون کنترل نشده کمک می کند.

سطح قند خون کنترل نشده و مقاومت به انسولین منجر به التهاب بیشتر، افزایش وزن و حتی پاسخ های خود ایمنی می شود. اما خوشبختانه مواد مغذی قدرتمند در دانه های آفتابگردان به توقف افزایش و کاهش سطح قند خون کمک می کند.

بسیاری از مردم افت یا افزایش قند خون را به علت رژیم غذایی با شکر زیاد، دانه های تصفیه شده، نوشیدنی های شیرین و غذاهای فرآوری شده تجربه می کنند. به عنوان مثال مطالعات انجام شده نشان می دهد منیزیم اثر محافظتی در برابر توسعه دیابت نوع ۲ دارد.

سلامت پوست با خوردن دانه آفتابگردان

مطالعات انجام شده نشان می دهد که ویتامین E برای حفظ پوستی شاداب، سالم، جوان و قدرتمند مفید است. دانه های آفتابگردان در برگیرنده ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری است که باعث می شود آب پوست تامین گردد و جلوی اسیب های مرتبط با آلودگی و خورشید گرفته شود.

مطالعات بر روی حیوانات نشان می دهد که هم دانه آفتابگردان و هم دانه کتان می تواند سلامت پوست را تامین کند و پوست را از نشانه های اسیب حتی با افزایش سن نیز مصون دارد. محققان بر این باورند که چنین اثری در انسان ها نیز وجود دارد.

روش هایی برای مصرف دانه های آفتابگردان

خبر خوب این است که می توان به سادگی دانه های آفتابگردان را به وعده های غذایی مختلف اضافه کرد. شما می توانید از روش های ساده زیر استفاده کنید:
دانه ها را به برگرهای خانگی، کوفته ها و سایر موارد اضافه کنید.

دانه ها را می توانید بر روی سالاد خود بریزید یا از کره آن در تهیه سس های خانگی بهره ببرید.

سعی کنید دانه های آفتابگردان را به سالاد تن ماهی یا سالمون اضافه کنید. این مواد بافت و طعم خوبی به سالاد شما می دهند.

کره دانه آفتابگردان را به جوی دوسر خود در وعده صبحانه بیفزایید. می توانید یک قاشق غذاخوری از آن را در اسموتی سالم خود داشته باشید.

دانه ها را به موادی که در منزل می پزید مثل مافین ها، نان ها و سایر موارد اضافه کنید.

از دانه افتابگردان به جای دانه چیا یا کتان در دستورهای پخت استفاده کنید یا به جای کره آجیل ها از کره دانه افتابگردان استفاده کنید.

برای داشتن میان وعده های سالم از دانه افتابگردان استفاده کنید.

تداخلات و عوارض جانبی احتمالی دانه های آفتابگردان

خوشبختانه نگرانی یا حساسیت مرتبط با دانه های آفتابگردان زیاد رایج نیست. دانه های افتابگردان اگزالات ، پورین یا سایر موادی همچون آفلاتوکسین ها را زیاد ندارند. چنین موادی ممکن است باعث ایجاد حساسیت، آسیب به متابولیسم یا تداخلات ناخواسته با داروها شوند.

نکته ای که باید در مورد مصرف این دانه ها مدنظر داشته باشید این است که آن ها چربی پلی غیر اشباع امگا ۶ هستندو همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم باید با مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ متعادل گردند.

سایر منابع چربی همچون نارگیل، ماهی ، گردو و دانه کتان را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

منبع: سایت مجله سلامت