2 دی 1388 / 6 محرم 1431 / 23 دسامبر 2009

1) تشكيل "مجلس عالي" با شركت مقامات مملكتي با هدف بررسي اولتيماتوم روسيه به ايران (1290 ش)
پس از اولتيماتوم دولت روس مبني بر اخراج مستشار اقتصادي بيگانه از ايران و نپذيرفتن مجلس، قواي روس به آذربايجانِ ايران يورش برده و دست به قتل عام و كشتار مردم زدند. در اين ميان و در حالي كه روسيه تهديد به حمله به پايتخت نموده بود، در روز دوم دي‏ماه 1290 ش، يك مجلس عالي و فوق‏العاده مشتمل بر نمايندگان مجلس شوراي ملي، وزرا، رجال، اعيان و اشراف و مقامات مملكتي در دربار تشكيل شد و جريانات اخير را كه بين دولت ايران و روسيه پيش آمده بود بررسي كردند. در اين جلسه، وثوق‏الدوله وزير خارجه، از رويه مجلس نسبت به ردّ اولتيماتوم روسيه سخت انتقاد كرد و خواهان نرمش در برابر تهديدات روسيه گرديد. پس از اين سخنراني تصميم به انحلال مجلس گرفته شد ولي نمايندگان سعي كردند در برابر ديكتاتوري ناصرالملك، نايب السلطنه و لجام‏گسيختگي صمصمام السلطنه نخست وزير مقاومت كنند كه كاري از پيش نبردند. در اين ميان با آن كه دولت ايران، اولتيماتوم را پذيرفت و شوستر آمريكايي را از خزانه‏داري كل كشور معزول گردانْد، باز، روس‏ها دست از شرارت و آدم‏كشي و قتل و غارت برنداشتند و پس از آن كه تبريز را در اول دي ماه اشغال كردند، اقدام به اعدام ثقة الاسلام تبريزي از علماي بزرگ تبريز و ديگران نمودند و حكومت آذربايجان را به طور كلي در اختيار گرفتند. دولت هراسناك صمصام‏السلطنه، با پذيرش تهديدات روسيه، هم راه را براي دخالت بيشتر روس‏ها بازگذاشت و هم اقتدار ملي را فداي مصالح گروهي نمود.

2) آغاز به كار تلويزيون آمريكايي‏ها در ايران (1338 ش)

3) افتتاح دانشكده عالي فرماندهي و ستاد مشترك (1340ش)

4) تحصّن استادان دانشگاه‏ها در ساختمان وزارت علوم در تهران (1357 ش)
در دوم دي ماه 1357 ش، ده‏ها تن از استادان دانشگاه‏ها در اعتراض به دخالت نظاميان رژيم شاه در امور دانشگاه‏ها و تعطيل شدن كلاس‏هاي درس به دستور حكومت نظامي، ساختمان وزارت علوم را تصرف كرده و در آن تحصّن كردند. در اين تحصن، استادان دانشگاه‏ها خواستار از سرگرفته شدن تدريس و بيرون رفتن نظاميان از دانشگاه‏ها شدند. اين اعتراض، با شهادت استاد نجات‏اللهي در پنجم دي ماه، بُعد ديگري يافت و گستره انقلاب را وسعت بخشيد.

5) 6 محرم الحرام سال 406 هجري قمري : « سيّد رضي» يا« شريف رضي» از بزرگترين نوابغ شيعه و از فضلاو شعراي نام آور مسلمان وفات يافت . از وي به نامهاي محمد و ذو الحَسَبَين نيز ياد شده است . شريف رضي فراگيري قرآن مجيد و ديگر علوم اسلامي را از كودكي نزد برادر عالمش سيد مرتضي آغاز كرد . 10 ساله بود كه به سرودن شعر پرداخت و اشعار بسيار لطيف و پرمعني سرود وبه اشعر عرب ملقب شد .از شريف رضي آثار متعدد و گرانقدري باقي است اما بي شك مهمترين و ارزشمند ترين اثر وي گردآوري نهج البلاغه است .

6) 6محرم الحرام سال 958 هجري قمري : شيخ ابوالفضل علّامي نويسنده ومتفكر هندي به دنيا آمد. او از محققان توانمند عصر خويش بود و درباره اداره كشورش و نقش حاكمان آن آراء خاصي داشت . «تاريخ اكبر نامه »اثر عمده علّامي است .

7) 6 محرم الحرام سال 61 هجري قمري: «ابن سعد» نماينده اي به حضور امان حسين (علیه السّلام) فرستاد تا انگيزه ورود و استقرار آن حضرت را در كوفه جويا شود . البته هيچيك از افراد سپاه ابن سعد اين ماموريت را نپذيرفتند زيرا آنان خودامام حسين (علیه السّلام) رابه كوفه دعوت كرده بودند، اما حال براي جنگيدن با آن بزرگوار در مقابلش صف آرايي كرده بودند . در همين اثنا ابن زياد در نامه اي ازابن سعد خواست كه امام و يارانش را به بيعت با يزيد فرا خواند . امام حسين (علیه السّلام) بعد از آگاهي از اين امر از اين امر سر باز زدند . زيرا براي بيعت با يزيد به كوفه نيامده بودند بلكه هدف آن امام معصوم ايجاد پايگاهي براي گسترش اسلام به ديگر نقاط جهان بود .

8) 23 دسامبر سال 1521 ميلادي: براي نخستين بار در تاريخ ، انجيل كتاب مقدس مسحيان جهان به زباني غير از لاتين ترجمه شد . گفتني است لاتين زبان مذهبي اروپائيان بشمار مي رفت. در اين روز مارتين لوتر بنيانگذار مذهب پروتستان كتاب عهد جديد را به زبان آلماني ترجمه كرد .اين امر نخستين گام براي پايه گذاري فرقه پروتستان محسوب مي شد.

9) 23 دسامبر سال 1878 ميلادي : فونوگراف يا گرامافون از عجيب‎ترين پديده‎هاي فني قرن نوزدهم ميلادي توسط توماس اديسون مخترع اِمريكايي اختراع شد. گرامافون استوانه‎اي با پوشش قلع بود. اديسون كه از ده سالگي شروع به مطالعه وتحقيق درعلوم فيزيك و شيمي كرده بود، در31 سالگي موفق به اختراع گرامافون شد. قابل توجه است كه ده سال بعد اميل برلينر صفحه و قابِ صفحه را براي تكثير صفحات موسيقي اختراع كرد و دستگاه گرامافون اديسون را كامل نمود. گرامافوني كه به اين ترتيب ساخته شد هم اكنون در موزه صنعتي نيويورك نگهداري مي شود.

10) 23دسامبرسال1932ميلادي: لاستيك مصنوعي ساخته شد. علت اصلي ساختن اين ماده كاهش توليدات كائوچو و افزايش مصرف لاستيك طبيعي درصنايع بويژه بعد ازجنگ جهاني اول بود. اما سرانجام پس ازگذشت13سال ازپايان جنگ جهاني اول و تلاش پيگيردانشمندان براي بدست آوردن اين ماده ميِل شيميدان انگليسي موفق به كشف لاستيك شد. لاستيك مصنوعي ازحيث خواص فيزيكي با لاستيك معمولي كه ازشيره درخت كائوچو بدست مي‎آيد تفاوتي ندارد و امروزه ازمواد پرمصرف دنيا بشمارمي رود.

11) مرگ خانم "جِين اوسْتين" بانوي داستان‏نويس انگليسي (1817م)
خانم جِين اوسْتين، بانوي داستان‏نويس و نويسنده معروف انگليسي، در 23 فوريه 1775م در انگلستان به دنيا آمد. پدر جِين، كشيش بود و با خانواده خود در شهرستان‏هاي مختلف اقامت مي‏كرد. پس از مرگ پدر، جِين زندگي را ميان افراد خانواده پر اولاد خود و دوستان شهرستاني و در محيطي محدود و يك‏نواخت مي‏گذراند. همين محيط كوچك بعدها زمينه بسياري از داستان‏هايش قرار گرفت. جِين در ابتدا براي سرگرم كردن فرزندان و افراد خانواده به خلق داستان‏ها و صحنه‏هاي نمايشي خنده‏آور مي‏پرداخت كه آثار نخستين دوره نويسندگي او را تشكيل مي‏داد. جِين كه از 14 سالگي كار نويسندگي را آغاز كرده بود، طي سال‏هاي جواني، داستان‏هاي بعدي خود را نگاشت و به شهرت رسيد. وي در سال‏هاي اوليه قرن نوزدهم اولين داستان‏هايش را در مجموعه‏اي به نام عشق و دوستي فراهم آورد و پس از آنْ داستان غرور و تعصّب را منتشر كرد كه پيروزي بسيار به دست آورد. جِين اوستين در تمام طول عمرش بيش از شش داستان ننوشت ولي همين شش رمانْ، مقام والايى در تاريخ ادبيات انگليس دارند. از يك نقطه نظر، اين كتاب‏ها پيش‏قدمِ داستان‏هاي عشقي هستند و آن هم به واسطه خاتمه‏هاي خوب و خوش، دسيسه‏هاي جالب و نيز احترامي عميق كه براي فضيلت خانوادگي قائل شده، مي‏باشند. با اينكه جِين اوستين تمام عمرش را در ايام جنگ سرد بين فرانسه و انگلستان گذراند ولي هيچ‏گونه بازتابي از اين حادثه در نوشته‏هايش نمودار نيست. پيروزي اوستين در زمان حيات او قابل توجه نبود؛ تنها در اواخر زندگيش بود كه نقدهايى آميخته با ستايش از آثار وي به عمل آمد و هنر نويسندگي و سبك انشاي دل‏پذيرش بر مردم انگلستان آشكار گشت. آثار جِين اوستين و زندگي او، دو خط موازي را تشكيل مي‏دهد كه هر دو به طبقه متوسط و محيط محدود شهرستان تعلق دارد. اشخاص داستان‏هاي اوستين از ميان مردم عادي برگزيده مي‏شوند نه از افراد برجسته و جِين با همين مردم آشنا و معمولي، دنيايى رنگارنگ و غني مي‏سازد و از كوچك‏ترين اعمال و رفتار، عميق‏ترين معاني را بيرون مي‏كشد. شكست و ناكامي در عشق، فريب و اغوا، دروغ و نادرستي، ابتذال و اميدهاي واهي، همه‏جا در برابر اعتدال و حد و اندازه معقول قرار مي‏گيرد. تجزيه و تحليل درست، وصف زنده و گويا، بينش دقيق، ظرافت فكر، ذوق طنز و هنر نويسندگي موجب مي‏شود كه اوستين در شمار معروف‏ترين داستان نويسان انگليس قرار گيرد. جِين اوستين در ماه‏هاي پاياني عمر به دستور پزشك براي مداواي طبي به وينچستر انگليس سفر كرد و سرانجام در 23 دسامبر 1817م در 42 سالگي درگذشت.

12) سقوط جده توسط "ابن سعود" و پايان حكومت خاندان هاشمي (1925م)
بعد از فرونشستن قيام وهابيان در نيمه نخست قرن نوزدهم، اين گروه در طول قرن نوزده هماره به تحريك ديگران عليه دولت عثماني مشغول بودند. در اوائل قرن بيستم، عبدالعزيز ابن عبدالرحمان ابن سعود به عنوان رئيس يكي از قبايل حجاز تصميم به تسخير بخش‏هايى از مناطق تحت حاكميت عثماني گرفت كه به نظر وي، سرزمين‏هاي غصب شده بودند. بر اين اساس وي در سال 1906م بعد از تصرف رياض، خود را رئيس آن منطقه خواند و در نتيجه، حاكمان عثماني، منطقه احساء در شرق عربستان را به وي واگذار كردند. وي سپس دامنه تصرفات خود را گسترش داد. در سال 1924م شريف حسين، امير مكه، كه از خاندان هاشمي بود، خود را خليفه ناميد و عبدالعزيز نيز به بهانه غصب عنوانْ، به نبرد با وي برخاست و توانست در اين راه، مقامات محلي و روحانيون وهابي را با خود همراه سازد. در نتيجه در 23 دسامبر 1925م، خاندانِ هاشمي تسليم شدند و در 8 ژانويه 1926م عبدالعزيز خود را پادشاه حجاز ناميد. اين امر مقدمه‏اي شد تا در 18 سپتامبر 1932 كشور پادشاهي عربستان سعودي شكل گيرد. (ر.ك: 23 سپتامبر)

13) اعدام ژنرال "هيدْكي تويو" نخست‏وزير ژاپن در زمان جنگ جهاني دوم (1948م)
كشور ژاپن ازسال‏هاي قبل از جنگ جهاني دوم با حمله به سرزمين‏هاي اطراف، برخي از آن مناطق را به اشغال خود درآورد؛ با اين وجود در دو سال اول جنگ جهاني دوم از ورود رسمي به صحنه جنگ پرهيز مي‏كرد و حتي در 13 آوريل 1941م با شوروي پيمان عدم تجاوز امضا نمود. با اين حال بسياري از سران حكومتي و نيز نظاميان اين كشور خواهان ورود به صحنه اصلي جنگ و استفاده از فرصت به دست آمده براي گسترش حاكميت خود در منطقه جنوب شرقي آسيا بودند. در اكتبر 1941م، با استعفاي نخست‏وزير وقت ژاپن، ژنرال هيدْكي تويو نظامي برجسته اين كشور جانشين وي شد و در حالي كه براي ورود رسمي به جنگ ترديدهايى وجود داشت، وي از رهبران مدافع جنگ به شمار مي‏رفت، ضمن آن كه در اين مقطع، ژاپن به طور كلي تحت حاكميت نظاميان قرار گرفته بود. دو ماه بعد در هفتم دسامبر 1941م، به دستور تويو و با حمله بمب افكن‏ها و جنگنده‏هاي ژاپن به پايگاه دريايى امريكا در بندر پرلْ هارْبورْ، ژاپن رسماً در جبهه متحدين وارد شد و سپس مناطق وسيعي در منطقه آسياي جنوب شرقي از جمله تايلند، مالزي، سنگاپور، هنگ‏كنگ، فيليپين و اندونزي را به اشغال خود درآورد. هم‏چنين در اين زمان بود كه كاميكازه‏ها كه با عمليات انتحاري خود، كشتي‏هاي امريكايى و اهداف ديگر را نابود مي‏كردند، به پيشنهاد تويو پديد آمدند. در نيمه‏هاي جنگ دوم جهاني، ژنرال تويو استعفا كرد ولي ژاپن هم‏چنان به جنگ خود ادامه داد. با بمباران هسته‏اي هيروشيما و ناكازاكي و تسليم ژاپن، محاكمه رهبران نظامي اصلي ژاپن آغاز شد و پس از محاكمه‏اي طولاني، سرانجام ژنرال تويو و شش تن ديگر از فرماندهان نظامي ژاپن در روز 23 دسامبر 1948م در توكيو به دار آويخته شدند. پس از اعدام، اجساد اين هفت تن را سوزاندند و خاكستر آن را به آب‏هاي اقيانوس ريختند.

14) اعدام "لاوْرنتي بِرْيا" سياست‏مدار سفاك و رئيس دستگاه امنيتي شوروي (1953م)
لاورنْتي پاوْلويچ بِريا، سياست‏مدار معروف شوروي، در 24 دسامبر سال 1899م در جمهوري گرجستان به دنيا آمد. وي پيش از انقلاب كبير روسيه در سازمان پليس مخفي تزاري كار مي‏كردو در سال 1917م به عضويت حزب كمونيست درآمد. وي در سال‏هاي اوليه پس از انقلاب اكتبر روسيه، از مروّجان اصلي و فعال طرز تفكر لنين به شمار مي‏رفت. بريا در زمان مرگ لنين تنها 24 سال داشت ليكن شهرت فراواني يافته بود. بريا در دوران حكومت استالين به سرعت مراحل عضويت در حزب كمونيست تا دستيابي به بالاترين مقام حزبي جمهوري گرجستان را طي كرد. او در دهه 1930م كه به دوره كشتار استالين معروف شده است، رياست سازمان پليس مخفي شوروي موسوم به ان .كا. و. د (كميسري خلق براي امور داخلي) را بر عهده گرفت و طي بيست سال تصدي اين مقامْ تصفيه‏هاي خونين استالين را انجام داد. بريا در سال 1944م در حزب كمونيست ارتقاء مقام يافت و به وزارت كشور رسيد. بريا چند ماه پس از مرگ استالين، در زمان حكومت خروشچف دستگير و در 23 دسامبر 1953م در 54 سالگي در داخل كاخ كرملين اعدام شد. او مانعي در راه قدرت‏طلبي رهبران جديد شوروي سابق محسوب مي‏شد. همراه با بريا، 24 نفر ديگر از منصوبين وي در سازمان پليس مخفي شوروي سابق نيز تيرباران شدند. به طوري كه خروشچُف، رهبر پيشين شوروي در خاطرات سياسي خود مي‏نويسد، ظاهراً بريا سوداي جانشيني استالين را در سر مي‏پروراند و براي رسيدن به اين هدف، قصد كشتن اعضاي كادر رهبري را داشت.

15) روز ملي "ژاپن"
كشور جزيره‏اي ژاپن، در غرب اقيانوس آرام و شرق قاره آسيا واقع است و با 377/819 كيلومتر مربع مساحت در همسايگي آبي چين و كره قرار گرفته است. جمعيت ژاپن نزديك به 127 ميليون نفر است كه بيشتر آن‏ها نژاد ژاپني داشته و به زبان ژاپني صحبت مي‏كنند. پايتخت ژاپن توكيو مي‏باشد و از شهرهاي مهم اين كشور مي‏توان از يوكوهاما، هيروشيما اوزاكا و ناگويا نام بُرد. با توجه به رشد منفي جمعيت در ژاپن پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت اين كشور تا سال 2025م در حدود 121 ميليون نفر خواهد بود. نظام سياسي مجمع الجزاير ژاپن مشروطه سلطنتي است و امپراتور با اين كه به عنوان يك مقام ارشد از احترام زيادي برخوردار است اما در امور سياسي مداخله نمي‏كند. بيش از 90% از مردم ژاپن بودايى و پيرو آيين شينتو (مذهب ملي ژاپن) هستند. واحد پول ژاپن "ين" مي‏باشد و 23 دسامبر سال‏روز تولد امپراتور، روز ملّي ژاپن نام گرفته است. ژاپن از نظر اقتصادي يكي از پيشرفته‏ترين و ثروت‏مندترين كشورهاي جهان به شمار مي‏آيد. اين كشور تا قرن نوزدهم كشوري عقب‏مانده و منزوي بود و از آن زمان راه ارتباط مردم اين سرزمين با جهان خارج گشوده شد. از آن هنگام به بعد ژاپن به تدريج مراحل پيشرفت را طي نموده و به يك كشور توسعه يافته و قدرت‏مند تبديل شد.

/س

2 دی 1388 / 6 محرم 1431 / 23 دسامبر 2009

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته