قوانین مهم ترکیب بندی عکس

هیچ فرقی ندارد که چه دوربینی دارید. دوربین موبایل، دوربین کامپکت یا یک دوربین حرفه‌ای. هیچ فرقی ندارد که از چه چیزی عکس می‌گیرید. از داخل خانه، از کودکتان یا از یک منظره زیبا. هیچ فرقی نمی‌کند که چقدر عکاسی می‌کنید.
گاهی اوقات، بیشتر اوقات یا هر روز، مهم این است که بتوانید عکسی زیبا بگیرید و آن را برای خودتان یک گوشه‌ای ذخیره کنید. روی دستکتاپ کامپیوترتان بیاندازید یا چاپ کنید.
اما قبل از این که شروع به گرفتن عکس بکنید باید یک سری قوانین را درباره عکاسی بدانید. اگرچه از قدیم گفته‌اند، قانون هنر، بی‌قانونی است، اما برای ترکیب بندی عکس یک سری خطوط راهنما وجود دارند که تقریباً هر موقعیتی را در بر می‌گیرند. با استفاده از این راهنما می‌توانید تاثیرگذاری بیشتری روی بیننده داشته باشید. در اینجا تعدادی قانون مهم ترکیب‌بندی عکس را برای گرفتن عکس‌های زیباتر می‌خوانید.

یک سوم طلایی

فرض کنید کادر عکس به وسیله در خط افقی و دو خط عمودی با فاصله‌های مساوی به نه قسمت مساوی تقسیم شود. حالا سعی کنید، مهم‌ترین سوژه تصویر را روی این خطوط یا روی نقاط تقاطع این خطوط قرار دهید. این قانون آن‌قدر مهم است که حتی در برخی از دوربین‌ها، با زدن یک دکمه، خطوط راهنمای یک سوم طلایی روی LCD نمایان می‌شوند و با استفاده از آن‌ها می‌توانید راحت‌تر ترکیب بندی کنید.

تراز کردن کادر

این که با استفاده از قانون یک سوم طلایی، سوژه اصلی را دورتر از مرکز قرار دهید، زیبایی زیادی به عکس‌تان می‌دهد، اما مراقب باشید که با این کار ترازبندی عکس‌تان را از بین نبرید، زیرا در صورتی که سوژه اصلی در یک سوم یک گوشه قرار بگیرد، گوشه دیگر خالی به نظر می‌رسد. برای هم «وزن» کردن کادر، با سو ژه کم اهمیت‌تری سمت دیگر کادر را پر کنید.

خطوط راهنما

اغلب اوقات وقتی به یک عکس دارای خطوط ممتد نگاه می‌کنید، ناخودآگاه چشم انسان آن خطوط را دنبال می‌کند.
اگر هنگام ترکیب‌بندی، خطوطی این چنینی در تصویر می‌بینید، می‌توانید به گونه‌ای کادربندی کنید که این خطوط، چشم بیننده را به سمت سوژه اصلی‌تان هدایت کند. خطوط راهنمای ممتد انواع مختلفی دارند: مستقیم، مورب، زیگزاگ، گرد و غیره. فقط نکته مهم اینجا است که توسط خطوط دیگر قطع نشوند و چشم را منحرف نکنند.

الگوها، تناسب و تقارن

اطراف ما پر است از الگوها و تناسب و تقارن که برخی از آن‌ها دست ساز و برخی طبیعی هستند. مردم اصولاً از تناسب و تقارن لذت می‌برند و عکس‌هایی که بر اساس این الگوها گرفته می‌شوند، بسیار چشمگیر خواهند بود. نمونه این لذت از تقارن را می‌توانید از انواع عکس‌هایی که از بازتاب‌ها (رودخانه، دریاچه و دریا) گرفته می‌شوند، ببینید. به خصوص اگر موقعیتی را به تصویر بکشید که در آن‌ها انتظار تقارن و تناسب نمی‌رود. استفاده دیگری که از تقارن می‌شود، شکستن تقارن است! برخی اوقات نیز شکستن تناسب در صحنه‌ای که کاملاً متقارن است، می‌تواند زیبایی دو چندانی به آن صحنه بدهد.

زاویه دید خاص

قبل از این که شروع به عکاسی از یک سوژه بکنید، اول خوب فکر کنید که کدام زاویه برای عکاسی از آن مناسب است. زاویه‌ای که معمولاً از آن نگاه می‌کنید، بسیار معمولی است، زیر بارها و بارها آن را دیده‌اید. بد نیست زاویه بالا، پایین، چپ یا راست، روبه‌رو و پشت سر را نیز ببینید. حتی گاهی اوقات بد نیست برای ایجاد جلوه‌های خاصی از سوژه خیلی دور یا به آن خیلی نزدیک شوید.

پس زمینه

چند بار شده است که یک عکس زیبا گرفته‌اید و فقط به خاطر پس زمینه عکس آن را کنار گذاشته‌اید؟ پس زمینه شلوغ و بی‌تناسب می‌تواند زیبایی یک سوژه را نیز از بین ببرد. چشم انسان در ایجاد تمایر بین سوژه و پس زمینه آن بسیار هوشمند عمل می کند، زیرا همه چیز را سه بعدی می‌بیند. در حالی که در یک تصویر دوبعدی، همه چیز تخت و یکدست می‌شود. اگرچه در عکاسی روش‌های مختلفی برای محو کردن زمینه پشت سوژه وجود دارد، اما یکی از بهترین ترکیب‌بندی‌ها، قرار دادن سوژه در زمینه خالی است. بااین کار تاکید بسیار زیادی روی سوژه عکس می‌شود.

ایجاد عمق در تصویر

همان‌طور که گفته شد، عکس یک رسانه دو بعدی است. به همین دلیل برای ایجد عمق در تصویر (این جدای از عمق میدان است) می‌توانید از ترکیب‌بندی‌های خاص استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر بتوانید در یک عکس، پیش زمینه، زمینه میانی و پس زمینه را با هم بگنجانید، تصویرتان عمیق‌تر خواهد شد. در ضمن روش دیگری که می‌توانید استفاده کرد، پوشاندن یک سوژه توسط سوژه دیگری با لبه‌های مشخص است که اگر چه بخشی از سوژه پشتی را ناپدید می‌کند، اما موجب ایجاد عمق تصویر در ذهن می‌شود. چشم انسان این دو را از هم جدا کرده و‌آن‌ها را با فاصله فرض می‌کند.

قاب بندی

دور و بر شما پر است از سوژه‌هایی که هر کدام به نوعی یک قاب طبیعی یا مصنوعی محسوب می‌شوند. درختان، دالان‌ها، تونل‌ها، نرده‌ها، درها و هر چیز دیگری که یک کادر بسته را تشکیل می‌دهد، می‌تواند یک قاب باشد. با قرار دادن این قاب‌ها دور تا دور ترکیبی که می‌خواهید از آن عکس‌ بگیرید، به نوعی می‌توانید آن ترکیب‌بندی را از جهان اطرافش ایزوله کنید. با این کار چشم بیننده روی سوژه شما فوکوس بیشتری پیدا کرده و توجه بیشتری به آن می‌کند.

برش زدن

برخی اوقات، عکس آن چنان که باید تاثیرگذار نیست. دلیلش هم این است که سوژه اصلی که قرار است بیننده روی آن دقیق‌تر شود به اندازه‌ای کوچک است که توسط کادر دور تا دور پوشیده می‌شود و اصطلاحاً به چشم نمی‌آید. با برش زدن کامل آن سوژه که گاهی اوقات توسط لنزهای تله و گاهی اوقات توسط لنزهای ماکرو انجام می‌شود، می‌توانید تا جای ممکن دور تا دور سوژه را از کادر بیرون گذاشته و اطمینان پیدا کنید که بیننده تنها سوژه مورد نظر را خواهد دید.
با ورود به دنیای دیجیتال، دیگر نگرانی بابت پردازش فیلم‌ها یا به پایان رسیدن فیلم وجود ندارد. در نتیجه، می‌توان با تجربه کردن انواع کادربندی‌ها و ترکیب‌بندی‌های مختلف، تجربه‌های متفاوتی از یک کادر را ثبت کرد. حالا می‌توانید بدون هیچ هزینه‌ای ده‌ها عکس پشت سر هم از یک صحنه بگیرید و بعداً هر کدام را که نخواستید، حذف کنید. حتی گاهی اوقات، بسته به نتیجه‌ای که می‌خواهید از یک عکس بگیرید یا رسانه‌ای که می‌خواهید عکس را روی آن منتشر کنید، این امکان را دارید که پس از عکس برداری، در داخل نرم‌افزار دوباره کادر بندی‌تان را تصحیح کنید و عکس را از هر جا که دوست دارید، برش بزنید.
ترکیب‌بندی در عکس بیشتر از یک عمل، یک حس است. اگر صحنه‌ای را دیدید که دوست دارید آن را با ترکیب‌بندی خودتان ثبت کنید این کار را بکنید. هیچ قانونی نمی‌تواند شما را مجاب کند که کارتان اشتباه بوده است. مهم این است که شما یک عکس را دوست داشته باشید. حتی اگر به قوانین عمل نکنید.
منبع: نشریه عصر شبکه شماره92
/س