موارد استفاده و عوارض ریسپریدون

ریسپریدون برای درمان برخی اختلالات ذهنی/خلقی (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، تحریک پذیری همراه با اختلال اوتیسم) مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریسپریدون می‌تواند به شما کمک کند که خوب فکر کنید و در زندگی روزمره مشکلی نداشته باشید.

ریسپریدون متعلق به یک دسته از داروهایی است که تحت عنوان داروهای ضد روانپریشی غیرمعمول شناخته می‌شوند. این دارو با کمک به بازگرداندن تعادل برخی از مواد طبیعی در مغز عمل می‌کند.

نحوه مصرف ریسپریدون

ریسپریدون را به صورتی خوراکی یا همراه با غذا یا بدون غذا طبق دستور پزشک خود، معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف کنید.

اگر از فرم مایع این دارو استفاده می‌کنید، با استفاده از وسیله اندازه گیری مخصوص دوز دقیق را اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

طبق دستور، می‌توانید دوز اندازه گیری شده را با مقدار کمی مایع (۳ تا ۴ اونس / حدود ۱۰۰ میلی لیتر) مانند آب، قهوه، آب پرتقال یا شیر کم چرب مخلوط کنید. با نوشابه یا چای مخلوط نکنید. تمام مخلوط را فوراً مصرف کنید. مخلوط را از پیش تهیه نکنید. اگر سوالی دارید، با داروساز مشورت کنید.

دوز دارو بر اساس سن، وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید تعیین می‌شود. حتماً پزشک و داروساز خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.

برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی، پزشک ممکن است این دارو را با دوز کم شروع کند و به تدریج دوز شما را افزایش دهد. دستورالعمل‌های پزشک خود را با دقت دنبال کنید.

ریسپریدون را به طور منظم مصرف کنید تا از آن بیشترین بهره را ببرید. به منظور کمک برای یادآوری، هر روز آن را در همان زمان (ها) مصرف کنید. حتی اگر احساس خوبی داشتید، مصرف این دارو را طبق تجویز پزشک ادامه دهید. مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک خود متوقف نکنید.

اگر وضعیت شما همچنان ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی

با مصرف این دارو خواب آلودگی، سرگیجه، احساس سبکی سر، هذیان گویی، حالت تهوع، افزایش وزن یا خستگی ممکن است رخ دهد. اگر هر کدام از این موارد ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

خواب آلودگی و سرگیجه می‌تواند خطر سقوط را افزایش دهد. از حالت نشسته یا دراز کشیده به آرامی بلند شوید.

به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را بدین دلیل تجویز کرده است که نفع آن را بیشتر از خطر عوارض جانبی آن در نظر گرفته است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت بروز هرگونه از این عوارض جدی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید: دشواری در بلع، اسپاسم عضلانی، لرز، تغییرات ذهنی / خلق (مانند اضطراب، بی قراری)، نشانه‌های عفونت (مانند تب، گلودرد مداوم)، قطع تنفس در هنگام خواب.

این دارو ممکن است به ندرت موجب افزایش قند خون شما شود که می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید دیابت شود. در صورت وجود علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی / ادرار، به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر دیابت دارید، به طور منظم قند خون خود را چک کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه تمرینی یا رژیم غذایی شما داشته باشد.

این دارو همچنین می‌تواند باعث افزایش قابل توجه وزن و افزایش سطح کلسترول خون (یا تری گلیسرید) شما شود. این عوارض همراه با دیابت ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. در مورد خطرات و مزایای درمان با پزشک خود صحبت کنید.

ریسپریدون ممکن است به ندرت باعث ایجاد نوعی بیماری موسوم به دیسکینزی مزمن شود. در برخی موارد این بیماری ممکن است دائمی باشد. اگر دچار حرکات غیرمعمول / غیرقابل کنترل (مخصوصاً در صورت، لب‌ها، دهان، زبان، دست‌ها یا پاها) شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.

این دارو ممکن است یک ماده طبیعی خاص (پرولاکتین) تولید شده توسط بدن شما را افزایش دهد. برای زنان، این افزایش در پرولاکتین ممکن است به تولید شیر ناخواسته، تأخیر در دوره‌های قاعدگی / متوقف شدن دوره‌های قاعدگی یا مشکل در باردار شدن منتهی شود.

برای مردان، این مسئله ممکن است منجر به کاهش توانایی جنسی، عدم توانایی تولید اسپرم، یا بزرگ شدن سینه شود. اگر متوجه هر کدام از این علائم شدید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت وجود هر گونه عوارض جانبی جدی، از جمله: سرگیجه شدید، غش و تشنج، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این دارو به ندرت می‌تواند یک بیماری بسیار جدی ایجاد کند که سندرم بدخیم نوروپاتیک (NMS) نامیده می‌شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید: تب، اختلالات / درد / حساسیت / ضعف عضلانی، خستگی شدید، سردرگمی شدید، عرق کردن، ضربان قلب سریع / غیر طبیعی، ادرار تیره، علائم بیماری کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار).

به ندرت، مردان ممکن است نعوظ دردناک یا طولانی به مدت ۴ ساعت و یا بیشتر را تجربه کنند. در صورتی که این اتفاق رخ داد، مصرف این دارو را متوقف و فوراً به پزشک مراجعه کنید در غیر این صورت ممکن است مشکلات دائمی ایجاد شوند.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، اگر متوجه بروز علائم واکنش شدید آلرژیک شدید، از جمله: بثورات پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی فوراً به پزشک اطلاع دهید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف ریسپریدون، اگر به این دارو یا به پالیپریدون حساسیت دارید یا اگر آلرژی دیگری دارید، با پزشک خود مطرح کنید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می‌توانند واکنش‌های آلرژیک و مشکلات دیگر ایجاد کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از این دارو، پزشک یا داروساز خود را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید، به خصوص سوابقی همچون: بیماری کبد، بیماری کلیوی، تشنج، دشواری در بلع، میزان پایین گلبول‌های سفید، بیماری پارکینسون، دمانس یا زوال عقل، مشکلات خاص چشم (آب مروارید، گلوکوم)، سابقه خانوادگی شخصی یا خانوادگی دیابت، بیماری قلبی، سطح کلسترول / تری گلیسیرید بالا، مشکلات تنفسی در هنگام خواب (آپنه خواب).

ریسپریدون ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارد. طولانی شدن فاصله QT به ندرت می‌تواند ضربان قلب سریع / نامنظم (به ندرت کشنده) و سایر علائمی (مانند سرگیجه شدید، غش) ایجاد کند که نیاز فوری به مراقبت‌های پزشکی دارند.

خطر طولانی شدن QT در صورتی که شرایط خاص پزشکی داشته باشید یا دیگر داروهایی که می‌توانند فاصله QT را طولانی کنند، مصرف کنید، افزایش می‌یابد.

قبل از استفاده از ریسپریدون، تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک یا داروساز بگویید و در صورت داشتن هر کدام از موارد زیر به پزشک اطلاع دهید:

مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن فاصله QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (طولانی شدن QT در EKG، ایست قلبی).

سطوح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر ابتلا به طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیکها / قرص‌های آب) یا اگر شرایطی از قبیل عرق شدید، اسهال یا استفراغ داشته باشید، افزایش یابد. در مورد استفاده ایمن از ریسپریدون با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود.از رانندگی، استفاده از ماشین آلات یا هر کاری که نیاز به هشیاری دارد، تا زمانی که بتوانید با خیال راحت چنین کارهایی را انجام دهید، خودداری کنید. از مصرف نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید.

قبل از انجام عمل جراحی (از جمله جراحی آب مراورید / گلوکوم) اگر در حال مصرف این دارو هستید یا قبلاً آن را مصرف کرده‌اید و در مورد تمام داروهایی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای تجویزی داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) پزشک خود را مطلع کنید.

این دارو ممکن است باعث کم شدن عرق شما شود و احتمال ابتلا به گرمازدگی را افزایش دهد. از انجام کارهایی که ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد شما شوند، مانند کارهای سخت یا تمرین در هوای گرم و یا استفاده از حمام داغ اجتناب کنید.

هنگامی که هوا گرم است، مقدار زیادی مایعات بنوشید و لباس نازک بپوشید. اگر بیش از حد گرم شدید، به سرعت به جایی خنک بروید و استراحت کنید. در صورت ابتلا به تب شدید که قطع نشود، تغییرات ذهنی / خلق و خوی و سردرد یا سرگیجه، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به خصوص خواب آلودگی، سرگیجه، احساس سبکی سر و طولانی شدن فاصله QT، حساسیت بیشتری داشته باشند. (به قسمت بالا مراجعه کنید). خواب آلودگی، سرگیجه و احساس سبکی سر می‌توانند خطر سقوط را افزایش دهند.

در دوران بارداری، این دارو باید تنها در صورت نیاز مصرف شود. نوزادان متولد شده از مادرانی که از این دارو در ۳ ماه آخر بارداری استفاده کرده‌اند، ممکن است به ندرت دچار علائمی از قبیل سفتی یا لرز عضله، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه / تنفسی و یا گریه‌ های مداوم شوند. اگر متوجه هر یک از این علائم در نوزاد خود به ویژه در ماه اول شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.

از آنجا که مشکلات روحی و روانی درمان نشده (مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، افسردگی) می‌توانند یک وضعیت جدی باشند، مصرف این دارو را متوقف نکنید مگر اینکه پزشک دستور دهد.

اگر در حال برنامه ریزی برای بارداری هستید، باردار شده اید یا فکر می‌کنید که ممکن است باردار باشید، بلافاصله با پزشک خود در مورد حوادث و خطرات استفاده از این دارو در طول دوران بارداری صحبت کنید.

این دارو به شیر مادر عبور می‌کند و ممکن است در نوزاد شیرده علائم ناخوشایندی ایجاد کند. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است چگونگی عملکرد داروهای شما را تغییر دهند یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهند.فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای تجویزی / غیر تجویز و محصولات گیاهی) تهیه و آن را به پزشک و داروساز خود ارائه دهید. بدون تأیید پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع و متوقف نکنید یا دوز داروها را تغییر ندهید.

محصولی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشد، متوکلوپرامید است.

در صورت مصرف سایر داروهایی که سبب خواب آلودگی می‌شوند مانند داروهای مسکن درد یا سرفه (مانند کدئین، هیدروکودون)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زلپیدم)، آرامبخش های عضلانی (مانند کاریزوپروتول، سیکلو انسپورین) یا آنتی هیستامین‌ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین) به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

برچسب روی تمام داروهای خود (مانند داروهای آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید، زیرا ممکن است حاوی مواد تشکیل دهنده‌ای باشند که موجب خواب آلودگی می‌شوند. از داروساز در مورد نحوه استفاده مطمئن داروها سؤال کنید.

مصرف دوز بالا یا اوردوز

در صورتی که دوز بالایی مصرف گردد با مرکز مسمومیت یا اورژانس تماس گیرید. در تهران می توان با مرکز مسمومیت با شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرید. ساکنان دیگر شهر ها می توانند با مرکز کنترل مسمومیت استانی یا اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.

علائم اوردوز ممکن است شامل موارد زیر باشند:

خواب آلودگی / سرگیجه شدید، ضربان قلب سریع / غیر طبیعی، حرکات غیر معمول / کنترل نشده، تشنج.

نکته های مهم

ریسپریدون را به بقیه افراد جهت مصرف ندهید. این برخلاف قانون است. تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی ممکن است به صورت دوره ای برای نشان دادن پیشرفت شما و یا کنترل عوارض جانبی انجام شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو فقط برای وضعیت فعلی شما تجویز شده است. بعد از آن برای عفونت دیگری از آن استفاده نکنید مگر اینکه پزشک دستور داده باشد.

منبع: سایت راستینه