سنبل هندی از کجا آمده است؟
سنبل هندی همان‌گونه که از اسمش مشخص است بومی هند و سریلانکا است. گیاه سنبل هندی در مناطق گرم و استوایی رشد می‌کند. عطر و بوی این گیاه که ارتفاع آن به 1.50 متر می‌رسد شبیه بوی لیموترش است.از گیاه سنبل هندی به‌صورت دم‌کرده، جوشانده و همچنین عصاره‌ی روغنی استفاده می‌شود. سنبل هندی ضدباکتری، ضداسپاسم، ضدسلولیت، ضد استرس و ضدخستگی است.1
سنبل هندی چیست؟
سنبل هندی که به آن نارد، ناردین و سنبل رومی نیز گفته می شود؛ گیاهی از خانواده سنبل الطیب یان با نام علمی Nardostachys jatamansi است.این گیاه در هیمالیا نپال، چین و هند رشد می کند و در ارتفاعات حدود ۱۰،۰۰۰ پایی یافت می شود. این گیاه تقریباً سه فوت طول دارد و دارای گل های صورتی و زنگوله مانند است.
ساقه های سنبل هندی که ریزوم نامیده می شوند خرد شده و برای تهیه عصاره تقطیر می شوند. این عصاره دارای عطر شدید و رنگ کهربایی است. اصلی ترین ترکیباتی که در این عصاره یافت می شوند عبارتند از:
آریستولن
کالارین
کلارارنول
کومارین
دی هیدروازولین ها
اسید جاتامانشینین
ناردول
ناردوستاکون
والرینانول
والرانال
والرانون
طبق تحقیقات صورت گرفته، اسانس حاصل از ریشه سنبل هندی، فعالیت ضد قارچی، ضد میکروبی، ضد فشار خون، ضد آریتمی و ضد تشنج دارد. ریزوم های استخراج شده با ۵۰ درصد اتانول فعالیت محافظت کننده از کبد، ضد چربی و ضد آریتمی دارند.
ساقه پودر شده این گیاه مفید نیز برای تمیز کردن رحم، کمک به درمان ناباروری و درمان اختلالات قاعدگی مورد استفاده قرار می گیرد.2
خواص درمانی سنبل هندی
• گیاه سنبل هندی دارای روغن های ضروری مفید و متعددی، مواد شیمیایی، مواد معدنی و ویتامین ها است که از لحاظ خواص آنتی اکسیدان و جلوگیری از بیماری شناخته شده اند.• سنبل هندی حاوی 99 کالری در هر 100 گرم است با این وجود، کلسترولی در آن وجود ندارد.
• مولفه مواد شیمیایی اولیه در گیاه سنبل هندی Citral یا Lemonal، آلدهید بوده که آلدهید مسئول عطر و بوی منحصر به فرد لیمو آن است و Citral دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی قوی می باشد.
• علاوه بر این، تکه های این گیاه شامل ترکیبات دیگری از روغن های ضروری مانند میرس، citronellol، متیل، heptenone، dipentene، ژرانیول، لیمونن، geranyl استات، نرول، و غیره هستند که این ترکیبات به عنوان ضد محرک، دوای مخمر، حشره، ضد قارچ و ضد عفونی شناخته شده اند.
• برگ و ساقه سنبل هندی در محتوای اسید فولیک بسیار خوب عمل می کند (100 گرم برگ و ساقه حدود 75 میکروگرم یا 19 درصد از RDA را دارا می باشد). Folates در تقسیم سلولی و ترکیب DNA مهم است. این گیاه با این خاصیت می تواند به پیشگیری از نقائص لوله عصبی در نوزاد در دوران باروری، کمک کند.
• تکه های سنبل هندی غنی از بسیاری ویتامین های ضروری و ارزشمند مانند اسید پانتوتنیک (ویتامین B5)، پیریدوکسین (ویتامین B6) و تیامین (ویتامین B1) می باشد. این ویتامین ها برای بدن ضروری به حساب می آید و بدن نیاز خود را به آنها از منابع خارجی جایگزین می نماید.
• علاوه بر این، گیاه های تازه حاوی مقدار کمی از ویتامین های آنتی اکسیدان دار مانند ویتامین C، و ویتامین A هستند.
• تکه های گیاه سنبل هندی، تازه یا خشک، منابع غنی از مواد معدنی مانند پتاسیم، روی، کلسیم، آهن، منگنز، مس، منیزیم و می باشند. پتاسیم بخش مهمی از سلول و مایعات بدن، را تشکیل می-دهد که به کنترل ضربان قلب و فشار خون کمک می کند. منگنز توسط بدن به عنوان یک کوفاکتور برای آنزیم های آنتی اکسیدان، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز استفاده می شود.3
خواص لاغری سنبل هندی
همان‌طور که گفتیم سنبل هندی برای هضم راحت غذا، کاهش نفخ و گاز معده مفید است. اگر احساس می‌کنید شکمتان نفخ کرده و بزرگ شده است می‌توانید به این گیاه اعتماد کنید. علاوه بر این سنبل هندی خواص دیورتیک نیز دارد.بنابراین می‌توانید هر سال 1 تا 2 مرتبه یک دوره‌ی کوتاه سم‌زدایی از بدن با این گیاه و آب‌میوه‌ها و سبزیجات تازه داشته باشید. به این ترتیب سموم و مواد زائد از بدنتان دفع شده و چند قدم به کاهش وزن نزدیک‌تر می‌شوید.
بهتر است با عطار یا داروساز مشورت کنید و متناسب با وزنی که دارید و یا می‌خواهید کم کنید از گیاه سنبل هندی استفاده کنید. در حالت کلی میزان مصرف چای آن همانی است که برای هضم راحت غذا ذکر شده است.1
سنبل هندی برای هضم غذا
دم‌کرده‌ی سنبل هندی به تسکین و رفع مشکلات گوارشی کمک می‌کند. این گیاه خاصیت ضداسپاسم دارد و با اسپاسم معده و روده‌ها مقابله می‌کند و باعث کاهش نفخ می‌شود. سنبل هندی ضدانگل است و توصیه می‌شود در پایان شهریور بعد از مصرف میوه‌های تابستانی مصرف شود.می‌توانید 1 قاشق مرباخوری برگ گیاه سنبل هندی را با یک فنجان آب جوش به مدت چند دقیقه دم کنید. چای را صاف کرده و بعد از غذا میل کنید تا هضم غذا با سهولت انجام شود. توجه داشته باشید که مصرف سنبل هندی برای خانم‌های باردار، شیرده و همچنین کودکان زیر ٣ سال ممنوع است.1
عوارض جانبی
استفاده از اسانس این گیاه به صورت موضعی و استنشاقی بی خطر است اما برای مصرف خوراکی حتما باید از اسانس خالص، باکیفیت و ارگانیک آن استفاده کنید.بر اساس مطالعه ای که میزان تأثیر اسانس سنبل هندی بر روی درمان اضطراب و پریشانی را اندازه گیری کرده است، استفاده از این گیاه به این منظور هیچ خطری برای بدن ندارد. این ماده غیر سمی و ضد حساسیت است. همچنین هیچ بیماری شناخته شده ای وجود ندارد که استفاده از این گیاه را منع کند.
در هنگام بارداری یا شیردهی از مصرف سنبل هندی خودداری کنید. زیرا تحقیقات کافی در این زمینه وجود ندارد.
برخی از اسانس ها ممکن است باعث تحریک یا واکنش آلرژیک در افرادی که دارای پوست های حساس هستند؛ شوند. بنابراین قبل از استفاده منظم از این اسانس، مقداری از آن را روی پوست آرنج آزمایش کنید. ضمن این که از تماس این اسانس با چشم و سایر مناطق حساس نیز خودداری کنید.2
نحوه تهیه و نگهداری سنبل هندی
در سراسر سال، ساقه سنبل هندی تازه و جوانه های برگ در بازارهای محلی در دسترس می باشد. به طور کلی، برگ های تازه این گیاه برای مصرف در پخت و پز از باغچه حیاط خلوت شخصی برداشت شود به دلیل تازگی و بهتر خواهد بود.اگر مجبورید از فروشگاه های گیاه فروش یا عطاری ها خرید کنید، سنبل هندی تازه و ساقه های با طعم تازه و مانند لیمو با رایحه و عطر گل سرخ انتخاب کنید و به دقت نگاه کنید که برگ های گیاه تغییر رنگ و خال خال زرد نداشته باشد.
بعد از خرید، در خانه برای تمیز کردن این گیاه از آب سرد استفاده نمایید، در هوای خشک نگه دارید و برگ گیاه را از ساقه جدا نمایید، ساقه سنبل هندی در کیسه های زیپ دار قرار دهید و به طور جداگانه در داخل یخچال نگهدارید تا طعم خود را به سایر مواد غذایی ندهد. به این ترتیب، تا 2-3 هفته تازه باقی می ماند. همچنین ساقه گیاه را می توانید منجمد کنید که در این صورت برای چند ماه میتوان نگه داشت.
همچنین سنبل هندی خشک و زمینی پودر شده (پودر sereh) می تواند در بازار موجود باشد. از مراکز معتبر تهیه شود. خشک گیاه را باید در ظروف محفوظ از هوا نگه داشته و در یک محل خنک، تاریک و خشک قرار داده شود که در آن برای چند ماه تازه خواهد بود.3
پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.payamesalamat.com
3.www.mamanam.com
